Бабин дийцарш

Петимат Абубакарова
                Бабин  дийцарш

                Ас  Миклай  паччах ьан   заманахь  яьхначу  сайн Бабас дийцина цхьа  хаза шира   дийцарш   дуьйцур  ду  шуна.  Сунна –м   ч1ог1а  кхаъ хуьлура  цуьна  муьлхачу  дийцарах               
Ладуг1ий аша?

               

                ХЬАЛХАРА  ДИЙЦАР
               
      Цкъа мацах , гена хьалха, Адам а, 1алам а ийна дехачу заманахь, цхьана эвлаяан  кхерчахь     ц1е яьлла  Хилла боху. Догуш  Хилла цуьнан  ков-керт, йиш  йоьхна д1асауьдуш хилла  иза.  Массо а садолу х1ума орцахдаьллера боху цунна.  Шайга  далун г1о-накъосталла дина  х1орамо а. Ч1ег1ардигаша,  схьа  а  кхоьхуш,  ц1арана  т1е                поппарш  кхийсина;  кхокхарчаша  т1емаш лестийна ,  ц1е йожон  дагахь;  ткъа  хьозарчаша  т1е чемхалгаш тийсина ,  цара ц1е марса  йоккхий  ца  хууш .         
     Уггаре а ц1е марса яьллачу  хенахь , дуьненна йистера  цхьанна  1ам  чуьра , багахь                эцна  хи  а  дохьуш ,  буйннал  бен  йоцу  пхьид  кхьачнера  цу къемате , х1уп- аьлла ,                цо  и  хи  т1етуххушехь , д1аяйнера  ц1е .
      - Етт-эсий  лолда- кх  хьо  лазон  йолчуьнан!
   -  аьлла ,  боху  эвлаяо .
      
  Х1етахь  дуьйна еза лоруш  ю  боху  пхьид , ен а  Лазо а  мегаш  а  дац .
         


               
                ШОЛЛАГ!А   ДИЙЦАР

         Шена  мел  гинарг  а , хезнарг а  кхайкхадеш ,  эладита  деш  хилла  бумбарис .                Зингатийн  туьйлиг  цхьамма   йохийча  ,  шена  там  хилар  лачкъа  ца  деш  , къорзачу   хьозарчийн  а , кхидолчу  олхазарийн  а   к1орнеш   мичахь  ю  т1екхаргашна  дуьйцуш ,  там  хуьлуш  хилла  цунна .  Доцца  аьлча ,массарна  а  бале  яьлла  хилла-кх  бумбари .
 -  Бумбари ,  бумбари , ма  хаза  йистхилар   ду-кх  хьан , схьагайтахь  суна  хьайн  и  хаза  мотт !  -  аьлла   хилла  ч1ег1ардиго , цхьанна  мотт  эцна  хьаьдда  йоьдучу  бумбарига  .  Куралла  хьавза  а  хьаьвзина ,  х1ан-аьлла ,  цо  багара  мотт  гучубоккхушехь , ч1арт  аьлла , д1акхаьллина  ч1ег1ардиго .               
             «Бу-м ,  бу-м»  бохуш ,  кхин  къамел а  ца  далуш , йисина  боху  бумбари .


               
               
                КХОЗЛАГ!А   ДИЙЦАР

         
           Къамел  дерза  деш , хьоме  бераш , суна  шуна  1амо лаьа , Бабас  сайна  1амийна                ч1ег1ардигийн  мотт .  Б1аьстенан  юьххьехь ,ч1ег1ардигаш  ц1а  даьхкича ,  аша  ала  деза               х1ара  дешнаш:

                Ва  ахь  яйта  настатайна ,
                Ва  ас   яйта  настатайна ,                .      
                Пахьтар, пина , пидунья ,
                Ч1и-ч1и, ч1и-ч1и , ч1и-ч1и-рил!
        Ч1ег1ардигаш  кхетар  ду  шух , дуьхьал , «ч1и-ч1и» бохуш ,  шуьца  къамел  а  дийр  ду   цара , т1ома гонд1а а  х1ийзаш ,  шаьш  генара  Нохчийчу  кхача  г1ерташ  бина                некъ  а  буьйцуш .  Ас жима  йолуш , Бабийца  дуккха  ладег1на  церан  къамелашка .               



                2006