Ойлымаш
Ке;еж пагыт – эн с;рал жап. Кече чот пелта. Тудо пытартыш лупсым ший йоллаж дене нула. Сур турий, эрак кынелынат, ч;чкен-мурен, к;шк; к;за да кенеташте ;лык; волен кая.
Корно дене кумытын ошкылыт. Иктыже шо;го кугыза, ош пондашан, ш;ргыж; шемалге, вуйыштыжо – тошто картуз, ;мбалныже тувыр, йолашыже шеме. Воктенже кок йоча. Кугуракше индеш ияш Миклай, весыже Ивук , ныл ийым темыше. Кочаже деч кодаш огыл манын, коктынат йолчиемыштым кудашыч. Кочаже йолгорно мучко йомакым колтыш. Кужу корно гынат, вич ме;гым куштылгын ошкыльыч.
Миклай тораштак огыл омартам ужо.
– Кочай, толын шуна, м;кш омарта шинчашкем перныш.
«Патыр» колхозын м;кш отарже олык лапыште верланен. Васли кугыза тыште латвич ий ороллан ышта. Верже могай с;рале! Орол п;рт деч тораштак огыл изи памаш йога. Отар йыр чодыра. Тыште могай гына пуше;ге огеш шоч: ваштар, писте, н;лп; да шуко молат. Тораштак огыл шемшыда; пасу. Воктенже олык.
Кочаже п;рт гыч шиялтышым лукто да марий семым лукто. Ныжылге сем олык мучко йо;галте.
– Кочай, мыланемат ыштен пу, – Миклай йодо.
– Мыланемат, – изирак уныкат почешыже огеш код.
– Уныкам-влак, изишак каналтена. Кужу корно деч вара кочкашат уто огыл. Паледа мо, олык мемнам пукша. Тушто тамле снегым погыза.
Кажнылан кидышкышт кружкам шуялтыш. Снегыже чевер, чылтак йошкар тарай. Пеш шуко, погаш веле ит ;ркане.
Миклай вашке темыш. Куржын, тошкалтыш мучашеш конден шуктышат, каналташ шинче. Ивук пел кружкам темен шуктышат, изи м;кш йырже п;рдаш т;;але. Йоча кидшым тыш-туш кора;да. Кенета пылыш ;мбак шинче да умдыжым кере.
– Изай, пылышем ала-к; пурлын шындыш. Ой, коршта! Чотак коршта! – кычкырме й;к шоктыш.
Миклай, Ивукын кидшым кучен, вашке гына йолгорно дене памаш могырыш куржыч.
– Памаш в;дш; й;шт;, вашкерак ш;ргетым чывылте , пуалмыже пыта,-пелештыш изаже.
Ивук п;рт марте писын ошкыльо,почешыже Миклай.
Васли кугыза уремыш лекте. Уныка-влакым лишкырак ;ж;.
– М;кш нерген тыланда каласкалем. Шичса коктынат олымбак.
– Кочай вучена, – уло кумылын вашештышт.
– Кече лекме деч вара, лупс кошкымеке, м;кшын пашаже т;;алеш. Нуно шемшыда; пеледышыште, м;ян шудышто, писте пеледыште кечыгут м;йым погат. Тыге нуно кече шичмешке, кас в;дыжг; лиймешке чо;ештылыт. Кастене м;кш-влак пытартыш «рейс» гыч п;ртылыт. Ызгыме й;к койын шыплана. Канашат жап лишемеш.
– А ме пален огынал, – коктынат ваш ончалын, шыргыжальыч.
– Ончалза, шокшо кечылан куанен, м;кш-влак чарныде чо;ештылыт, шере м;йым погат, – Ивук эскераш т;;але.
– Шере м;йым кочнет гын, м;кш отарыште пашам ыштыде ок лий, – мане кочаже.
Варажым Васли кугыза омарта коклаште терген кошташ т;;але. Уныка-влак м;кшигым оролаш полшышт. Тиде жапыштак кочаже умылтарыш: «М;кш ынже п;шкыл манын, ондакак тудым т;калыман огыл. Шып эртен кает гын, тудо тый декет огеш пиж».
Нуно шып колышт шогышт да тылеч вара тыгак ышташ т;;альыч. Тидын деч вара нуным м;кш-влак т;кален огытыл. Коктынат кочайлан полышкаленыт.
Кастене Васли кугыза когылянышт шиялтышым ыштен пуыш. Й;кым лукмо нергенат умылтарыш.
Уныка-влаклан м;кш коклаште илаш моткоч келшен. Шыже велеш кочайже Миклай ден Ивуклан сем;згарым п;леклыш.