Земус Чианти - написанные рецензии

Хьасан,гуш ду хьуна, 1илманца уьйр йолуш волчу стага дуьйцург а, алархьама олуш дерг а. Жимма а ойла еш волучунна гуш ду "нах чоь" а, "вай нах" а синонимаш хилар: "вай нах чоь" - аьлча гуш ду и. "Вайн-вейн (хьенан?) нах" - (иштта яздо и нийса) бехаш 1ийна географически к1ошташ (хьашар - йоккха юрт) Г1алг1айн Мохк, 1овхаройн Мохк (аух), Теркхойн Мохк,Бацойн Мохк, Кистойн Мохк, Арцхойн (орштхойн, арштхойн, эрштхойн) Мохк - муьлханиг а хила тарлуш бара исторически дессимиляцин дакъашхо (цхьаъ къам декъар). Вайн наха (нахчойша) шайн социальни 1ер-дахар Россин колониальни дахарца цхьана дог1уш доций кхеттачул т1аьхьа, дуьхьало йира. Цундела дийкъира къам. Къиза дуьхьало йина болу йистенца лаьттина 1овхаройн Мохк (Къора хина т1е кхаччалца, Сира хиний Можа хиний юккъехь 1иллина) х1аллакбира б1е юрт йохош, бисинарш хилла меттиг а йоцуш дег1астанарчу къаьмнех, тюркойх д1атоьхна байъира, бойъуш а бу. Бацой, кистой и д1.кх. гуьржийн махкахь исторически ассимиляцина юкъа бахийтира. Арцхой (арштхой)колонизаторшна луьра дуьхьало ярна Туркойн Махка д1ахьажийра, церан латашна т1е г1алг1азкхий охьаховшийра баха. Теркахой къомана латташна юккъехь хиларна бисира вайн нахах д1а ца къастош. Амма колонизаторшна дуьхьало ца йина долчу г1алг1айн къомах кхоьллира къам, ингуши - аьлла ц1е а кхуллуш. Иштта декъна вайн нехан къам декъа а дийкъира, жима а дира искусственни дозанаш а дохкуш вайна юккъе, вайна юккъера барт а бохийра. Вайн нах иштта а бара Россин колониальни дакъашхой шайх хилале хьалха а х1инцца-хинца цхьа къам хила тарлуш, Киеван княжестваш санна юкъахь кхин барт боцуш. Цундела атта а хилира колониалисташна вайн къам декъна, дакъош а дина цестина охьадилла. Цундела ду х1инцалерачу (ингушана) ч1инхочунна (чеченец) ч1инхочунах кхета хала (ч1инхой - масална аьлла боху аса, иштта муьлхха а кхин тайпана ши стаг хила а тарло уьш) Вайн цкъа а ца хилла долу, доза а вайга декъалур дац, вайн даима цхьаъ хилла къам "Вайн нехан чоь, латта" а вайга декъалур дац.
Хьасан, хьо кхеташ вац аьлла дац аса яздинарг, хьо сол а дика кхеташ ву. Хьо 1илманан аг1она т1ера гала ваккха г1ертачарна яздина ду. Аса яздинарг деша хууш верг, сох кхетар ву аьлла а хета суна. Кхин берш кхета г1ертар а бац, амма вайн нехан барт бохон г1ертар бу.

Вахит Хаджимурадов   22.07.2019 14:00   Заявить о нарушении

Хьасан, мне показалось идентичным явление названия чеченских географических терминов с твоим исследованием Нахчвана - четыре Нахчвана. У нас видимо так повелось, что давали одинаковые названия поселениям, например: Чечана, Сесана, Цацан (Цоци), о. Чечень( правильно - "Чечен", до революции конечная согласная выделялась "Ъ" знаком, в Советский период - исказили "Чеченъ" в "Чечень"); Янди, Яндырка, Эндери (ныне в Дагестане), Андреевская долина (на том месте тоже было чеченское селение с созвучным "Янди" названием); Хоси, Хас...
Это мои размышления, может, я и ошибаюсь.


Вахит Хаджимурадов   22.07.2019 14:17   Заявить о нарушении

Не могу не сказать на русском (на чеченском я выше высказался) и по поводу словосочетания "вайн(вей)нах". "Вайн" - наши - прилагательное + "нах" - люди - существительное). Вторая часть этого словосочетания существительное "нах" - люди - это корень слова "нах чой (чоь)", следовательно, "нах чой (чоь)" (нахов владения, люди) и "вайн нах" (наши люди) - это синонимичные словосочетания и близки по значению предложению- "вайн нехан чоь, латта" (наших людей земля, владения), язык стремится к сокращению звуков, поэтому звучит: "нах чой". Наши люди тысячу лет используют сочетание слов "вайн(вей) нах" в значении "наши люди", в том числе и переселенцы в Турцию. Но слово "вайнах" в значении существительного - это, бесспорно, неологизм, искусственное слово и появилось в ХХ веке.

Вахит Хаджимурадов   22.07.2019 15:01   Заявить о нарушении

Земус Чианти, спасибо за добрый отзыв!

Хасан Бакаев   14.10.2018 01:53   Заявить о нарушении