Шэры горад

Гэты горад быў створаны, каб раздушыць чалавечыя фантазію, мары, памкненьні, нават думкі. Тут усё было шэрае, бязжыцьцёвае. Здавалася, тут няма іншых колераў, хаця трапляўся яшчэ і чорны ў вопрадцы жыхароў, але пра іх пасьля. Шэры асфальт вуліц, шэрыя слупы сістэмы асьвятленьня. Паабапал вуліц стаялі грувасткія шэрыя бетонныя скрынкі хмарачосаў, якія, быццам Атлант на сваіх плячах, трымалі цяжкае пахмурнае неба. Няцяжка здагадацца, што яно было таксама шэрае, восеньскае. Здавалася, каб не было гэтых брыдкіх гмахаў, яно звалілася б нам на галовы. Зь нябёсаў увесь час марасіў дробны абрыдлівы дожджык, напэўна для таго, каб канчаткова забіць усялякую надзею. Гэты дождж ідзе, колькі я сябе памятаю.
Жыхары горада хадзілі хмурныя і засмучаныя, апусьціўшы вочы долу. Яны пазьбягалі сустракацца поглядамі, не глядзелі па баках, рэдка ўсьміхаліся і размаўлялі. Калі мне ўдавалася такі зазірнуць у іх вочы, я бачыў толькі пустэчу. Гэтых людзей нічога не цікавіла, не кранала. Яны былі падобны на быдла ў полі: ёсьць трава для ежы, а астатняе нас не датычыцца.
 Напэўна, адзінае месца, дзе мажліва было пачуць чалавечыя галасы, была карчма. Тут можна было напіцца таннай гарэлкі і счапіць якую-небудзь жанчыну. Толькі ў карчме людзі заўважалі адно аднаго і зь імі магчыма было паразмаўляць, хаця не было сэнсу. Большасьць гараджан гаварылі, што гэты горад, пра які можна толькі марыць, і не трэба з’язджаць адсюль. Тут праца чыста намінальная, заробкі добрыя, ежа смачная і танная, жанчыны нязлосныя—чаго яшчэ жадаць?
Самае жахлівае, што з гэтага горада нельга было вырвацца. З поўначы, захаду і ўсходу гэты горад брала ў пятлю рака, якая заужды была зацягнута туманам. Праз яе не было мастоў, толькі паром. На яго нельга было набыць квіткі, але мне усё ж такі ўдавалася некалькі разоў патрапіць на яго. Толькі чамусьці на тым беразе аказваўся прычал, ад якога мы адплывалі. На поўдзень з горада выходзіла шаша. На краі горада яна праходзіла паміж дзьвума аднолькавымі хмарачосамі, якія вельмі ўжо нагадвалі браму.
Трохі пра сябе: я не тутэйшы. Аднойчы я прачнуўся ў местачковым гатэлі, абсалютна не памятаючы, адкуль я і як сюды трапіў, але, што дзіўна, дакладна ведаючы, што мне рабіць. Колькі прайшло з таго часу? Не памятаю. Памяць у гэтых мясьцінах расплываецца, як фарба, што не пасьпела высахнуць, па паперы. Тут няма мінулага, няма будучыні, ёсьць толькі сучаснасьць. Напачатку я спрабаваў зразумець, хто я, адкуль і што тут раблю. Даволі часта, у карчме нападпітку, я спрабаваў загаварыць пра гэта. Хтосьці, зусім п’яны, успамінаў штосьці падобнае са сваёй мінуўшчыны, але не мог сказаць дакладна, ці было такое на яве. Што дзіўна, у горадзе зусім няма дзяцей, але чамусьці я гэта зразумеў толькі зараз, да гэтага—толькі незразумелыя сыгналы з падсьвядомасьці, якія я не мог зразумець... Да гэтага часу... І вось чаму.
Зранку я, як і заўжды, выйшаў на працу. Я больш не гляджу па баках і хаджу, як усе, апусьціўшы вочы долу. Па дарозе я раптам сутыкнуўся зь нейкай дзяўчынай, гэта было дзіўна—у гэтым горадзе людзі ніколі не налятаюць адзін на аднаго. Колькі разоў я бачыў, як людзі, якія павінны сутыкнуцца, быццам праходзяць адзін праз другога. Я ўзняў вочы на дзяўчыну. Яна...усьміхалася. Штосьці зь ёй было не так. Я не адразу зразумеў, што на яе сьвеціць сонца. Горад за яе сьпінаю зьнік, саступіўшы месца зялёнаму, асьветленаму сонцам, саду, ці можа парку. Па маіх валасах барабанілі кроплі дажджу. Я працягнуў руку ў бок дзяўчыны і мае пальцы натыкнуліся на халоднае вільготнае шкло, па якім ужо сьцякалі струйкі дажджавой вады. Я азірнуўся па баках. Зьлева і справа шкляная сьцяна зьнікала ў бясконцасьці. Здавалася, яна разрэзала сьвет напалам: па гэты бок ад сьцяны—шэры горад пад шэрым небам, там—залітыя сонечным сьветам ізумрудныя ўзгоркі. Я паглядзеў уверх: нада мной праходзіла лінія падзелу паміж цяжкім нізкім хмарным небам горада і блакітнай безданьню па той бок. Я зірнуў пад ногі: у наскі маіх чаравікоў упіраўся акуратны травяны газон. Я зажмурыўся, патрос галавой, а калі адкрыў вочы, то ўбачыў усё тое ж самае. Дзяўчына засьмяялася, працягнула руку і дакранулася да маёй рукі. На нейкае імгненьне я адчуў цяпло яе рукі, якое адразу ж зьмянілася холадам шкла. Але гэтага было дастаткова. Быццам маланкай працяла мяне, я ўспомніў, што было Там, да горада. Успомніў, што я ведаў гэту дзяўчыну. Яе звалі @#$#.
СТОП!!!!@#$#=імя. Што такое імя? У гараджан няма імён, таму я забыўся, што гэта такое. Імёны тут не патрэбны. Тут чуе толькі той, да каго зьвяртаюцца. Больш таго, большасьць гараджан бачаць толькі тых, хто ім патрэбны, і толькі тады, калі патрэбны. Я бачу усіх. Дакладней, бачыў. Я ўсё больш і больш станаўлюся падобным да тутэйшых. Мне нават пачынае падабацца такое жыцьцё.
Усе гэтыя думкі прамільгнулі ў адно імгненьне ў маёй галаве. Думкі... Даўно ўжо я ні аб чым не думаў. А гэта прыемна.
@#$#. Недзе пад сэрцам пацяплела. Што гэта? Я калісьці, Там, ведаў што гэта такое...
Нейкі хлопец падышоў да яе, абняў за талію. Яна ўсьміхнулася яму, і яны пайшлі па алеі, весела размаўляючы.
Я прытуліўся да шкла, каб паглядзець той сьвет. За паркам ў неба ўздымаўся хмарачос, такі прыгожы, што дыханьне перахапіла, а са дна памяці ўсплыла слова “готыка”. Сонца, здавалася, трымаецца на канцы яго шпіля. Гэтая пабудова імкнулася ў неба, такой яна была лёгкай і прыгожай, асабліва ў параўнаньні з тымі скрынямі для сьмецьця, што стялі ў мяне за сьпінай.
На дрэвах я заўважыў птушак і вавёрак (ледзьве успомніў гэтыя словы, тут няма анікога, акрамя людзей).
Я ўбачыў людзей, што гулялі па алеях, адпачывалі на лавачках, падставіўшы свае твары ласкаваму сонейку. Некаторых з іх я пазнаў: калісьці, Там, мы сябравалі.
Людзі глядзелі ў мой бок і не бачылі мяне. Але я бачыў у іх вачах штосьці такое, што мне хацелася апынуцца па той бок шкла. З глыбіні маёй душы(?) раптам узнялася хваля злосьці і адчаю. З маіх вачэй пацяклі вар’яцкія слёзы. Я істэрычна лупіў кулакамі і галавой ў шкло, штосьці крычаў. Кроў зьмешвалася з вадой і сьцякала па шклу. Мае вочы засціла барвовая пелена...
Калі я апрытомеў, то ўбачыў, што ляжу на шэрым асфальце, паўз мяне, не зьвяртаючы на мяне ўвагі, плыве шэры натоўп. Ідзе той жа надакучлівы дождж. Мае рукі разьбіты у кроў. Галава баліць. Пайсьці, цяпнуць “пангалактычнага грызладзёру”, то бок зьмяшаць усё, што ўтрымлівае градус, у адной шклянцы.
Дарэчы, адкуль такая назва? Я яе ніколі не чуў. Ці чуў. Там. Д’ябал, ізноў накаціла...
Набыўшы пляшку гарэлкі, чарнілаў, канаплі ў суседа, я прыйшоў дамоў.
Гарэлка з чарлам+касяк= пангалактычны грызладзёр. Ва ўсялякім разе мазгі чысьціць добра. Я раптам успомніў ўсё Адтуль. І пакуль я памятаю, ўсё гэта трэба запісаць.
Наконт горада. Ён вельмі нагадвае месца, апісанае Дантэ ў “Боскай камедыі”. Месца, што знаходзіцца паміж брамаю пекла і берагам Ахерона. Яно прызначана для нікчэмных (“...то горестный удел /тех жалких душ, что прожили, не зная/ ни славы, ни позора смертных дел...”). Я атрымаў, што хацеў...Але я не памятаю, як я памёр. Не было ні тунэля са сьветам у канцы, не было проста белага сьвета, што сьлепіць вочы, не было Суда, якога ўсе так баяцца (а калі гэта пекла, Суд павінен быў быць, і я павінен яго памятаць, а інакш, што гэта за суд?)—не было нічога.
А можа гэта хвароба—панна. Вар’яцтва. Я чытаў пра яе Там: чалавек жыве ў сваім трызьненьні, успрымаючы яго, як рэчаіснасьць. Гэта гіпотэза дае мне больш надзеі.
Там мне было 22 гады. Колькі я тут? Тут лёгка зьбіцца, кожны дзень падобны на папярэдні, немагчыма да чагосьці прывязацца. Гэты горад вельмі падобны да Утопіі. Томас Мор, Кампанэла—вось ваш рай. Ваш, а не мой... Хаця чаго я хлушу сам сабе? Мой. Усяго колькі часу, і я звыкнуся з тутэйшай атмасфэрай, магчыма нават буду шчаслівы...

Як баліць галава!!! Ш-што гэта за п’яная лухта? Гэта я пісаў? Не памятаю... О! Можа аднесьці яе ў выдавецтва, а раптам грошы дадуць. Да, і да ўрача таксама...