Махаббатпен жараткан адамзатты

Махаббатпен жараткан адамзатты,
Сен де суй ол Алланы жаннан татті.
Адамзаттын барін суй бауырым деп,
Жане хак жолы осы деп аділетті. Абай


«Аккулар» деп аруактармен тікелей байланыска тусіп сойлесе алатын кыз келіншектер, «сункарлар» дегеніміз ер адамдар. Аруактар осы «аккулар» мен «сункарлардын» денесін пендемен сойлесу ушін колданады екен, осылардын журегімен, аузымен, тілімен, унімен оздерінін баталары мен тілектерін жеткізеді. «Аккулар» мен «сункарлар» ун таспа сиякты, аруактардын айткан создерін пандік алемге дауыстап жеткізіп кана айтады. Былайша айтканда аруак пен пенде арасын созбен байланыстырып турган аудармашы. Осы «аккулар» мен «сункарларды»: аруактар – журегінін, ниетінін тазалыгына байланысты пенделер ішінен оздері тандап алады екен.  Осы тандап алган пенделер: Фани – (пандік, материалдык) алеммен, баки (рухани) –алем арасындагы немесе о дуние мен бу дуние арасындагы данекер.
Осы козгалыстын болатынын 40 жасында коріпкелдік касиеті конган – Францияда, Сен-Реми каласында 1503 жылы дуниеге келген Мишель Нострадамус болжап, айтып, жазып кеткен. Ол озінін «Центурии» атты 10 томдык кітабында 1104 болжамдарды жазган.  Шагын шыгыс мемлекетінде оліктердін сойлеуін, осы козгалысты бастайтын адамды да бейнелеп кай елден, жасы т.б. белгілерін де болжап кеткен. Сондай-ак осы Кыдыралі деген азаматтын, Казак жерінде жаткан касиетті адамзат аруактарынын басын котеріп, осы аруактар аркылы Жаратушы адамзатты тура жолга салатынын, осы агымнын талай гасырларга жалгасып – адамзатка «алтын гасыр» орнайтынын да айткан.
Осынын іске асканын оз козінмен коріп, кулагынмен естігеннен кейін Жаратушынын, аруактын бар екеніне ешкандай куман де, шек те келтіре алмай каласын. Алланын кудіретіне бас иесін. Касиетті бабалар мен аналардын аруактарынын тікелей озінмен байланыска шыгып: откен оміріндегі жіберген кателіктерінді, озін гана білетін купия сырларынды ашып айтып, келешекте кандай адасушылык пен катерлер кутіп турганын, осыдан шыгатын жолдарды айткан кезде жане озіннін ауыратын мушелерінді доп басып айтып, колма-кол емдеу шараларын жургізіп жолынды ашканда, таныркамаска шаран калмайды. Келешек оміріне тура жол сілтеп, аруактар оз ауыздарымен он баталарын беріп, денсаулыгыннын, турмысыннын курт жаксара бастаганын сезген кезде, адасып журген коп пенденін біреуі екенінді білесін, болмысынмен сезесін. Аллага деген шексіз суйіспеншілігін, махаббатын оянып, журегіннін кірі аршылып, имандылык жолына калай тускенінді байкамай да каласын. «Кудайсыз курай басы да сынбайтынына» конілін де, козін де жетеді.
Енді осы жогарыда жазгандарым далелді болу ушін, Туктібай ата мен акеміз Ризанын аруактарынын – «аккулардын» аузымен айткан баталарын ун таспага жазып алганмын. Осы баталар  ун таспага калай жазылды, мен де солай ак кагазга тусірейін:

30 кундік ораза біте салысымен айттын 3-ші куні, ягни 14 казан 2007 жылы тус ауа, ата-бабалар аруагына жане акеміз Риза Мукашбекулы Жолбарыстегінін рухына арнап курбандык атап – бір койды сойып, дастархан жайып: Сауленін жане Асел мен Серіктін шанырагында акеміз Ризанын урпактары мен жиен немерелері бас костык.
Катыскандар: Аскар мен Асембала, Камбар мен Уміт жане немерелері Камила, акеміз Ризанын жиен немерелері Жомарт пен Асел. Серік пен Аселдін коршілері – Бауыржан айелімен, куйеу баласы Елдос, екінші коршілері – Бауыржан айелі Нуржия (акку), онын карындасы  Жазира Атыраудан келген (акку).
Касиетті Куран сурелерінен аяттарды Жомарт окыды, онын ерекшелігі Я-Син суресін толыктай макамына келтіріп окуы. (Ескерту: Жомарт Семейде жургенде діни окуды да бітірген). Тамак ішіліп болганнан кейін батаны Аскар мен Камбар кайырды. Бата кайырылганнан кейін Камбар мен Аскарлар рухсат сурап кайтып кетті, солармен бірге корші Бауыржан, айелі, Елдостар да кайтты. Уйде Сауленін араласып журетін «акку» Нуржия, Бауыржан, «акку» Жазиралар калып моншага тусті.
Сол кезде мен Нуржиядан акеміз Ризанын батасын алып беруін отіндім. Бірінші Сойлеген Жазира «акку». Ол Туктібай атанын батасын берді. Екінші сойлеген «акку» Нуржия, ол акеміз Ризанын батасын берді. Осы екі батаны да унтаспага жазып, компьютор аркылы кагазга тусірген: Асет Ризаулы.
Бата алгандар: Асет Ризаулы, Сауле Ризакызы, Жомарт пен Асел акеміз Ризанын жиен немерелері, Серік Аселдін косагы.

Туктібай атанын батасын айтатын «акку» Жазира:

А) Туктібай ата:

Ей, урпактын баласы,
Тылсымынан ун катып,
Туктібайдын аруагы,
Осы арага жеткенде,
Иа урпактарым –
Карап оттім бойларына,
Аруак болып арбірінді,
Аластап оттім бул кунде,

1
Иа урпагым Асел деп,
Тургызайын батага!
Туктібайдын аруагы,
Алдына жетіп бул кунде,
Тылсымнан ун катып,
Бойынды бір аластап,
Откенде барын –
Айтып менде отейін.
Иа, урпагым-ай!
Аруагым ун катып,
Арбір танда урпагым,
Белгісін беріп бул кунде,
Колдау салган Туктібайдын,
Аруагына урпагым,
Кездесердей бул кунде,
Сынакка сынып калган,
Кундерінді есіне,
Салып менде отейін!
Екі жауырыныннан,
Турткілеген –
Туктібайдын аруагын,
Риза кылмай ар кезде,
Есіне бір саларсын.
Откеніне карадым,
Откеніне карасам,
Урпак баласы бул кунде,
Талайды–
 есіне салсам бул кунде:
99 жеткенде,
Кузі жетіп алдына,
Куніренген кезінді,
Есіне бір салайын.
Иа, урпагым карадым,
Осыдан 15 кун бул кунде,
Басына шырагым киындык,
Тусіп бул кунде урпагым,
Шанырагына урпагым,
Сынак келген сол кезде.
Сол сынакты урпагым,
Сылып алып калайын,
Туктібайдын аруагы,
Дем салып оттім урпагым!
Аулие бабан боп урпагым,
Талайды озіне –
Колдау салып урпагым,
Коркыттын ізімен,
Урпагым-ай озінді!
Талайды бір жеткізем,
Жеткізетін кезім,
Барын мен де айтайын.
19 кун дегенде,
Шаныракка кіретін,
Алланын бір насібі,
Барын мен де айттым деп,
Туктібайдын аруагы,
Бата салды жолына!
2
Серік деп балам карадым,
Урпактын баласы,
Тылсымынан ун катып,
Туктібайдын аруагы,
Алдына жеткенде урпагым,
Белгімді беріп озімде,
Кыспакка салган кундерімді,
Есіне салып отейін.
Иа, урпагым-ай!
Есінде ме бул кунде,
97-нін кузінде,
Урпагым-ай! Шанырагына –
Шанырагын урпагым,
Шайкалган кезінді,
Есіне бір салайын.
Осыдан урпагым,
7 жыл бурын урпагым,
Кок кагаздан келген несие,
Кыспакты бір салайын,
Иа, урпагым-ай!
Тылсымнан ун каткан,
Аруактын берген батасын,
Аякка тастама бул кунде,
Ата жолы жеткенде,
Урпагым-ай, бул кунде,
Кокіректегі кудікті,
Куманді сылып алып –
калдым деп,
Бата салам жолына!
Иа, урпагым!
Шанырагына келетін,
7 ай колемінде урпагым,
Куанышыннын барын,
Тагы да айтып отейін.
Шанырактагы тіл-козді,
Кобызыммен урпагым,
 сылып –
Алып калдым бул кунде!
Иа, урпагым-ай!
Келді урпагын алдына,
Нагашы журтыннын,
Ата-баба рухы,
Котеріліп жатканда!
Колдау салган –
 арбір аруактын,
Батасын алып бул кунде,
Жетістікке жетерсін,
19 кун дегенде,
20-шы кун дегенде,
Шаныракка келетін,
Алланын берген насібі,
Барын мен де айтайын,
Бес атаннын урпагым,
Белгісін беріп бул кунде,
Куман алмассын деп,
Туктібайдын аруагы,
Колдау салып озіне,
Бата салды жолына!

3
Асет деп урпак карадым,
Иа, урпагым бул кунде,
Тылсымнан ун катып,
Туктібайдын аруагы,
Алдына жетіп урпагым,
Жайылган алаканына,
Моншак салып ак батамды,
Салып откен аруак!
Иа, урпагым-ай!
Тылсымнан ун каткан,
Аруактын унін урпагым,
Жеткізетін талайга,
Тіліне урпагым,
Уагызды салып оттім –
 бул кунде!
Иа урпагым карасам,
Арбір баскан кадамына,
Аруак – урпагым риза боп,
Суйінбайдын аруагы,
Колдау салып озіне,
14 кун дегенде,
Жетістігін барын,
Есіне салып айтайын.
Иа, урпагым карадым,
Айша ананнын бул кунде,
21 кун дегенде,
Ак аяны барын,
Тагы да айтып отейін.
Касіптен бір келетін,
Молшылык бар урпагым,
Сол мошылыкпен урпагым,
Талайлы бір жетістікке,
Жететін кунінді айтайын.
Бугінгі танда урпагым,
Курбан шалып урпагым,
Жеті атаннын рухы,
Котеріліп бір жатканда,
Урпагым-ай!
Арбір баскан кадамына,
Туктібайдын аруагы,
Колдау салып бір кунде,
Жетістікке жеткізер,
Таудын шынынын шынына,
Шыгатын урпагым талайлы,
Алланын ырздыгынын,
Шапагаты тогілді –
бойына деп,
Туктібайдын аруагы,
Бата салды жолына!

4
Жомарт деп балам карадым,
Иа, урпагым-ай!
Бойына бір карасам,
Туктібайдын аруагы,
Алдына келіп урпагым,
Сынап та, мінеп алайын.
Иа, урпагым карадым,
Есінде ме, сол бір кез,
2003-тін урпагым,
Кантар урпак жеткенде,
Кантарылган кундерін,
Коз жасынды бул кунде,
Есіне салып отейін.
Бугінгі танда урпагым,
Аталы жолы жеткенде,
Азер келген атанын,
Батасын урпагым,
Жерге тастамассын бул кунде.
Тагы да айтып отейін,
Шаныракка карадым,
Кыспак тускен бул кунде,
Урпагым-ай, бул кунде,
Аруактын кыспагын,
Тусінбей сенде ол кезде,
Талайлы урпагым,
Киындыкка тап болган,
Кезінді бір талайын,
Тагы да айтып отейін.
Шаныракка карадым,
Шаныракка карасам,
57 жастагы,
Урпагы бар киналган,
Сол урпакты карагым,
Отрардын торіне,
Жеткізерсін бул кунде,
Деп аманат етіп отейін.
Иа, урпагым карадым,
4 кун отіп, 5 кун дегенде,
Жолаушылап алдына,
Келген ер пендені,
Уагызынмен урпагым,
Киналады сол кезде,
Уагызынмен урпагым,
Имандылык жолына салып,
Урпагым, Отрардын торіне,
Жетерсін бул кунде урпагым!
Туктібайдын аруагы,
Жауырыныннан белгінді,
Беріп урпагым,
Басыма актык жауып урпагым,
Садаканмен келерсін деп,
Бата салды жолына!

5
Сауле деп урпак карадым,
Иа, урпагым бул кунде,
Туктібайдын аруагы,
Колдау салып урпагым,
Алдына жеткенде карагым,
Шырагым-ай, бул кунде,
Отрардын торінен,
Агарып бір келгенде,
Жолына арбір кадамын,
Ашылып бір келгенде,
Урпагым-ай, карадым,
Екі елі ана аузына,
Торт елі какпак салган,
Туктібайдын батасын,
Жерге тастама урпагым!
Талайлы келер жетістігін,
Ондылыгын бар алдында,
Темір урпагым!
Алга баскан аякты,
Кері тартпа бул кунде.
15 кун дегенде,
Шаныракка келетін,
Сынагымен келетін,
Айел пендесі бар,
Бул кунде!
Сол урпакты карагым,
Басыма бір жеткізерсін деп,
Аманат етіп отейін.
Шаныракка карадым,
Шаныракты урпагым,
Аластап отіп бул кунде,
Туктібайдын аруагы,
Бойтумар такты бойына,
Иа, урпагым карадым,
Арыстандай бабаннын,
Батасын алып бул кунде,
Баталанып кайтканда,
Урпагым-ай, келетін,
Айша ананнын ак аяны,
Барын есіне салайын.
Сол ак аянды урпагым,
Акку кызыма жорытып,
Аларсын сол бір кундері.
Ак аянмен урпагым,
Жетісіп бул кунде урпагым,
Ісін алга басып,
Ондылык болып алдыннан,
Заулім уй аларсын,
Деп Туктібайдын аруагы,
Моншак тагып,
Ак бата салды жолына!



РИЗА МУКАШБЕКУЛЫНЫН БАТАСЫ 14. 10. 2007.
Акеміз Ризанын батасын айтатын «акку» Нуржия:

Б) Риза Мукашбекулы:
Карайлап бугінде,
Урпак баласына,
Жеткен акенін,
Рухы келіп ортана,
Кайтейін пенде баласы,
Бугінде карайладым,
Аке деген ескек кайык.
Бугінде урпак баласы,
Жайылган мынау урпакка,
Колдауын талап еткен,
Бугінде ризамын,
Урпак пенде балаларым,
Жумыла мынау жудырык,
Туйе урпак бугінде,
Болган мынау кубандык,
Кабыл болсын карактарым!
Кайтейін жалганда,
Жалгандыкпен пендесі,
Адасып бугінде,
Мынау жаткан заманында,
Карактарым карадым,
Сонау тылсым тубінен.
Риза болындар біріне,
Ыргак пенде баласы.
Бас косып осы бір,
Дастарханнын торінде,
Карактарым,
Аузы мынау ортак –
Ангіме жараскан,
Мынау кундерінді коріп,
Аке заты бугінде,
Риза болып жеткенін,
Білермісін урпагым!
Келдім бугінде,
Косып танменен..........
Арбір урпак пендені,
Бугінде жетіп карайладым,
Сонау тылсым тубінен,
Кайтейін пенде баласы,
Жудырыктай журек,
Кеуде тусында,
Кернеген мынау каншама,
Арбірін мынау сауалменен,
Сурактарынды –
Бугінде кормеді,
Аруак-урпак демессін.
Бугінде жетіп акенін,
Рухы болып карактарым,
Кордім арбіріннін,
Сурагын мен сауалынды,
Жеткізе алмай жаткан,
Ай, карактарым кайтейін,
Ризамын арине,
Бугінде жумылып,
Мынау откізген,
Кудайы мынау тамактарын,
Кабыл болып урпагым,
Алланын алдында,
Барлыгы кайта жугандай,
Карактарым –
Жаксылыктарын жетер болганда,
Бугінде урпак баласы.

I
Котерейін карагым,
Еткен нарсемді –
Асет балам,
Карадым бала сонау бір,
Тылсым бала торінен,
Риза болып озіне,
Келдім мынау карагым,
Улым деп мынау урпагым,
Сені де колпаштап,
Ай, карагым алдым –
Колдауыма бугінде.
Сезіндін бе карагым,
Екі мынау бетіннен,
Албырттай мынау белгімді.
Саламыз деп пенде,
Ай балам-ай кайтейін,
Арине пендесін,
Белгімді салдым карагым,
Озіне сонау бір,
Коздім бала турінен.
Ризамын карагым,
Бугінде акенін,
Рухы болып жанына,
Жеткенімде бір тагым.
Ай балам-ай!
Талайды бала котердін,
Талайды бала баскара,
Талтандаган кездерінде,
Болды бала бір кезде.
Карадым бала сона бір,
Тылсым бала торінен.
Кайтейін карагым,
Бугінде урпак баласы,
Кылдай манау карагым,
Оміріне жеткен ана бір,
Денсаулыктын кыспагы,
Сені де балам-ау, журектен,
Сені де урпак баласы,
Томенге тастаган кезде,
Карагым-ай, талайлы,
Колдауын салган –
Акен бала мен едім!
Біракта балам,
Бугінге акен риза,
Болып мынау озімде,
Карагым актыгымды,
Тастадым бала алдына!
Акталдын бала, акталдын!
Жарадын балам, жарадын!
Бугінгі мынау актанда,
Есігі мынау айкара,
Ашылды бала,
Акене мынау бугінде,
Жумактын мынау торі де!
Білер болсан карагым,
Ризамын урпак!
Кайтейін бала,
Бугінгі мынау –
 жалгандыктын кесірі,
Арбір пендесін,
Арбір мынау урпагын,
Ажыратып жолынан тастаган.
Бугінгі заманнын,
Таршылыгы демессін карагым,
Надандыктын болгандыгы.
Арбір мынау пендеге,
Жасалынган мынау кесірлік.
Бугінде сылып алдым карагым,
Аке жаксылыгы –
Арбір анау пенденін,
Коре алмай кешегі тан,
Жасаган урпагым – жалгандыгын.
Бойыннан мынау бугінде!
Аке затымын арине,
Акенін ескек кайык екенін,
Балам мынау озімнін,
Козім бала жеткенде,
Сезіндін бала емес пе?!
Соны да білдім карагым,
Кайтейін бала, кайтейін!
Арыстай бала, арыстай бала,
Канатымнын бірі едін тегінде!
Енді мынау бугінде,
Шашына ак жеткенде,
Карагым-ай!
Басынды иіп осы бір,
Ата мынау жолымен,
Карагым  сенде,
Мынау акталып жатканда,
Ризамын бала, ризамын озіне!
Анан да жетті жанына,
Карагым бала сезіндін бе?!
Ана бугін ак уысынан,
Белгісін салган,
Ананнын рухы жетті касына!
Ай балам-ай, кайтейін,
Каншама анау тіршілік,
Каншама анау басына,
Киындык бала жеткенде,
Анан бала талайлы,
Шырылдап Алла алдына,
Келмесін урпак баласы.
Талай мынау жаксылык,
Талай мынау тендікті,
Берсе Алла тагалам,
Кесір жалгандыкта,
Істеген урпактын,
Арбір мынау кемшілігі деген,
Унемі шыгар шырылдаган,
Анан балам бугінде,
Мынау жанына жетіп карагым,
Колтыгыннан демеу салып жатканын,
Білер болгын урпагым!
Тау етіп мынау ауелі,
Анана урпак баласы,
Ак жаулыгы желбірей,
Касына бір келгенде,
Исінді бала толгана,
Искейін деген ниетпен,
Аймалай жеткен анан ед,
Ай, карагым бугінде,
Кайтерсін бала, кайтерсін!
Ай, балам-ай, актыктан,
Елпендеген – урпагымнын бірісін!
Карагым бала –
Сол бір актыгыннан арылмассын!
Акталарсын карагым,
Алланын мынау алдында!
Акикаттын актыгы –
Шындыгымен карагым!
Арпалысып жатканында,
Корыкпа балам, коркпагын!
Ак......... тагы да,
Рухы бар озіннін жанында,
Білер болсан карагым,
Анау кешегі тан карагым,
Жеті атаннын карагым,
Ушінші, бала, атасы да,
Жетіп мынау жанына,
Ай карагым талайлы,
Басына бала колдауын,
Салып мынау суйемелдеген,
Кезі де болган –
Карагым урпак баласы!
Біракта бала кайтейін,
Адастын бала талайлы,
Жанылысып жолыннан,
Сенде мынау карагым,
Журген анау кезінде,
Колтыгыннан демеуді,
Салган мынау урпагым,
Мен де жетіп бугінде,
Риза болып осы бір,
Дастарханнын тубіне!
Рухым жетіп айнала,
Арбір мынау урпактын,
Бойына урпагым –
Куш, куатымды,
Салып откенімді,
Сезіндіме пендесі?!
Кайтерсін бала, кайтерсін...
Бугінде салдым карагым,
Аманат етіп озіне,
Камбар анау баламнын,
Камбардай мынау карагым,
Жаксылыгы жетер алдыма,
Айтарсын бала, айтарсын,
Ертенгі тан карагым,
Мынау улкен урпагым,
Бугінде бір талама,
Жаныма мынау суйеуі,
Болмай мынау жатканы,
Бугінде бала байкадым,
Аке болып олгенде,
Рухым мынау жеткенде,
Тау... балама карагын,
Бугінде бала айтарсын,
Айналага бас болсын,
Коз болсын бала дедін бе?
Кайтерсін улкеннін,
Улкендігін корсетсін,
Деген мынау акенін,
Аманаты озіне!
Ай, балам!
Бугінде бала кайтейін?
Басына бала силадым,
Мынау бір тымагымды,
Аппак болып бугінде,
Агарып ара журесін,
Жора-жолдас алдында,
Ай, балам, биіктер –
Биігін бар!
Талайдын бала,
Мынау козіне ілінерсін,
Талайдын бала созінен,
Аузынан мынау туспейтін,
Сен де мынау карагым,
Елдін урпак баласы,
Атасы бала атанарсын,
Соган да жетер кез жетті!
Балам мынау корыкпагын,
Бугінде байладым –
Белбеуінді де кен кылып, беліне,
Корыкпа  карагым,
Аса мынау таягымды,
Устатып оттім озіне!
Сапарлап жургенде,
Карагым екі бетіннен,
Кызылдатып белгімді,
Салганымды сезінерсін.
Кабыл алып озінде,
Колдау сала журсен карагым,
Мынау берермін,
Арбір мынау жаксылыгынды.
Тобеннен шашу шашатым карагым,
Шашу ондалар.
Отыз кун бала дегенде,
Асыккандай бала жететін,
Пендесі бар жолында,
Карагым урпак баласы,
Тілеуі мына сурауын,
Арбір ата жолдын,
Карагым мынау жаксылыгын,
Айта бала жеткізгенде,
Карагым сол пенде,
Басын бурып,
Ниетін салып озіне,
Карагым колкабысын болар.
Содан бала келетін,
Колдауымен жететін,
Балам мынау азды-копті,
Насібен де бар деп бугінде,
Айта кеттім озіне!
Корыкпа балам, корыкпагын,
Анау урпак баласы,
Шанырагыннын астына,
Кызыл бала кілемді –
Силап оттім!
Сол бір кызыл кілемім,
Карагым жаксылыкка,
Бастырмалатып отер деп,
Бугінде ризашылыгыммен,
Батамды бердім –
Мынау туягымнын жолына!



II
Карагым Жомарт бала,
Немере – етін жеп,
Суйегін береді дегендей,
Немеремнін арты болып карагым,
Сен де мынау жеткенін бе?!
Кайтейін бала, кайтейін!
Кенжетайлы болганда,
Сен де мынау асыл да,
Мураттысын карагым!
Бугінде жетіп оганда,
Риза – мынау ак бата,
Бердім бала колына!
Ау, балам!
Аузыннан анау карагым,
Аударып откен бугінде,
Кураннын бала суресі,
Я-Синінді кабыл алдым,
Алла-тагала карагым,
Риза болып бугінде,
Ай, урпагым талайлы,
Жаксылыкты жолына,
Балам анау –
Салып жатканын да,
Білермісін урпагым-ай!
Біракта тагы байкадым,
Кокіректін тубінде,
Ай карагым-ай!
Аруак мынау бугінде,
Сойлейді деген бага бір,
Унінді де естідім.
Кайтерсін бала,
Бугінде –
 азгындыкка салынба,
Ажуалап карагым,
Кертартпалык танытпа.
Атан болып бугінде,
Маркайса мына ак бата,
Салып мынау –
Алдына жеткенімде,
Байкарсын бала, байкарсын!
Кудіретті корсетер,
Аруак мынау бугінде!
Аруак болып келдім алдына,
Карагым-ай кайтейін!
Сынамапсын карагым,
Сыбамапсын бугінде.
Атан болып жеткенімде,
Демеуімді салдым,
Колтыгыннан урпагым,
Денене тау еткіземін,
Сынагын бар екен карагым,
Корыкпарсын урпагым,
Откіземін тагы да,
Бугінгі мынау танында.
Колдау салынып карагым,
Ертенгі тан саріде,
Биікке карай кетерсін!
Бугінде атан болып карагым,
Касібіне де –
нурымды шашып карагым,
Колдауымды беріп оттім.
Сонда бала білерсін,
17 кун дегенде,
Ай, урпак пенде,
Саган да бір келетін,
Касіптен бала тажін бар.
Соган бала жетерсін,
Сонда бала басынды иерсін,
Аруактын колдауын,
Сонда бала сенерсін,
Кайтерсін бала:
«Бугінде мыйын жетпейді,
Басыма мынау кірмейді», –
Деген мынау талайлы,
Кокірегінінін тубінде,
Балам санлаулы создін бір,
Жатканын урпагым,
Атан болып –
 кормеді демессін.
Кордім бала!
Кайтерсін бала бугінде,
Адамзаттын карагым,
Басына келген мынау бір,
Кертартпалык заманын,
Надандыктын бесігі,
Козбайлаушылык заманын,
Ай, урпагым-ай!
Бугінде каншама,
Пендесі мынау урпагым,
Адасып мынау шатасып,
Ібілістін аркасында,
Шанырактын шыркы бузылып,
Карагым-ай, таба алмай жатканда,
Табандай мынау жаксылыгын,
Кайтерсін жонге салган,
Осы бір аруактын уні емес пе?!
Білер болсан пенде бала,
Жаныннын кірген карагым,
Амал урпак балалары,
Аталыкка жеткен,
Жас шамасы караган,
65-пен 70-тін арасындагы,
Даналарын кайда калды?!
Бата берді ме карагым,
Дуние жолына салды ма озінді?!
Айтты ма мына созімді?
Кайтсем тындап ал бугінде,
Басына киген арбір,
Такиясын карадым,
Мін таккалы арбір пенде,
Бугінде аягына киген байпагы,
Біракта бала карасам,
Арбір пенде баласы,
Аузына алып ібілісті,
Аркасында мынау карагым,
Шайкалып жаткан дананын,
Ай, бала карашы,
Жан-жагына –
Козінді ашшы шырагым,
Кайтемін бугінде,
Жылай жеткен атанмын!
Салдым бала карагым,
Ай, балам-ай, есіне,
Салайын бала, салайын,
Анау шанырактын астында,
Шырылдаган ананын,
Даусы бала,
Жерге караган кезінде,
Аке едім менде бір кезде,
Аялап мына осірген,
Бесіктен бала тербеткен,
Анау балам еді тегінде!
Біракта карагым,
Жаны ашыган пендесі,
Сол бір шырагыма –
Табылды ма сол кезде.
Ай, балам-ай кайтейін,
Аке болдым сонау бір,
Тылсым бала торінде,
Шырылдаган бейнемді,
Корсете алмай ешкімге,
Даусымды шыгара алмай –
 ката алмай,
Жаттым пенде баласы.
Ай бала аженде,
Бугін де жетер жанына,
Колдау сала келгенін сездін бе?!
Кайтерсін бала, кайтерсін,
Торсиып турган мынау бір,
Урпагымсын арине,
Бугінде сылып алдым карагым,
Бойындагы анау каралыкты,
Козбайлаушылык па карагым,
Тагы да сылып оттім.
Атан болып кайтейін,
Бугінде жаны ашыган,
Мынау аруактын,
Уні каткан замана,
Жаксы бол деп –
Арбір пендесіне,
Жол мынау сілтемесе,
Адасып арбір пендесі,
Ауел бастан карагым,
Басын мынау имей жатканы,
Ай, балам кайтейін,
Бугінде каншама,
Осиетімді салдым карагым,
Озіне аманат еттім,
Анау ананнын –
Ак сутін бала актарсын!
Аялап от карагым,
Ата-Анадан тудын  тегінде,
Бугінгі тан урпагым,
Озіне аркалап тумшаланамын,
Арбір мынау мына затын,
Арбір урпак баласы,
Басына тиді барібір,
Киыншылыгын карагым.
Кордім сонау тылсым торінен.
Ай, балам-ай, кайтейін,
Бугінде мынау мусапір,
Куйі кеткен сол бір,
Баламды мынау коргенде,
Кинала жатырмын.
Арине, пендесін бала, пендесін!
Жассын бала мастыкка,
Салынган бугінде,
Екі мынау .............,
Карап отсем карагым,
Айналайын-ау байлауын,
Бар екен бала тегінде!
Бугінде тек сенен,
Жедел мынау урпагым!
Асказаннын тубі,
Каусарлып кеткенін де,
Ай, балам сезіндін бе?
Сезіне алмайсын карагым,
Таубашілік етесін арине.
Айнага бала бетінді бура,
Біракта бала айтарым,
Айнадан артып кетпессін десе,
Біракта бала айтарым,
Айел алып мынау кур колмен,
Жетерсін бала тагы,
Жаксылыктын торіне.
Сондыктан бала!
Бугінгі мынау карагым,
Арбір осиетім агарта,
Жеткен мынау –
Атан болып бугінде,
Карагым колдап отем,
Карагым ондап отем,
Тамырынды теренге жаярсын,
Коктерсін бала осерсін!
Бугінде урпагым,
Салдым мынау батамды,
Алаканыннын тубіне,
1 жыл бала, 7 ай дегенде,
Бала багын ашылар,
Кездестірерсін карагым,
Ананын ак сутін емген,
Аялы мынау алаканынан келген,
Анау кыз баланы,
Сонымен бала турмыс кура,
Сенін де басына,
Байлыгын жетер!
Кешегі тан озіме,
Келген байлыкты, даулетті –
 салып бердім басына!
Бала жететін,
Байлыгын бар біракта,
Кесірлікке салынбассын,
Кокіректі болма карагым!
Аруакытта –
Кенінен, кеншілігіннен арылма,
Бугінгі айтарым сол болсын!
Тындасан бала озіне,
Талай акылды салдым,
Тындамасан карагым,
Енді кесіріне калмассын,
Деген мынау ниетпенен,
Бугін міне атан, ай, бала!
Актыгымды жая алдына,
Кабыл алар бірлікпен.
Анау есік тіреуін,
Карагым –
 Аласталып тур озіннін,
Бойынды бала бугінде,
Мінажат кылып карагым,
Риза болдым бугінде,
Арбір койылган ісін – нысана,
Жугіріп мынау жатканында,
Карагым салдым колына.
Ай бала! 7 кун дегенде,
Куанышын келер болсын,
Ай бала! 79 кун дегенде,
Насібін туссін –
 анау алаканыннын тубіне!
Колынды жеткізерсін карагым,
Сол насібін жеткенде,
Айтканым мына сол болсын,
Ананнын бала!
Колына анау ортангы –
Алтын жузігін –
 Си кылып бала тагарсын!
Ай бала! Не дейін?!
Бугінде урпагым,
Жолынды ашып жеткен,
Атан болып карагым,
Салып бугін ак батамды,
Ай, карагым!
Шапан кигіздім иыгына,
Сол шапанынмен карагым,
Осы бір урпак баласы,
Нагашыннын карагым,
Ортасында –
Котерінкі журетін боларсын деп.
Акылына акыл коса,
Карагым бугінде,
Анау артыннан ерген,
Карындасына карагым,
Коз кырынды сала,
Оны да жеткізерсін деген,
Умітпенен урпагым,
Батамды салдым,
Мынау урпак бойына!

III
Карадым балам,
Карадым –
 сонау тылсым торінен,
Сауле кызым –
Котерейін сені де,
Сауледей шашкан –
Алтыным деп кыраным,
Талай озінді –
Алаканыма сала,
Аялап осірген,
Мынау аппак кусым едін!
Кайтейін бала бугінде,
Жалгыздыктын аркасы,
Бопты ма мынау –
Багым жанбады!
Деген мынау шырылдаган –
Унінді акен болып,
Естімеді бала демессін!
Кайтерсін бала,
Баршылык пен жокшылык,
Баршылыктын барарын,
Талай аркасында,
Токшылыктын аркасында карагым,
Бейнетке мынау туспеген,
Шырагымнын бірі едін!
Кайтейін бала!
Аке жаны карагым,
Анасынын шырылдап жатканын,
Білермісін карагым-ай?!
Кайтейін бугінде,
Шырылдап анкылдап,
Мынау урпак –
Шанырагыннын астында,
Анау калдыктын,
Мынау бір калдыкты шандатып,
... ...............................,
Ай, карагым сенде!
Кызметінді аткарып жатканында,
Ризамын балам!
Алаканына шаштым –
Арбір шашуымды!
Дастарханына карагым,
Тіледім мынау денсаулыкты,
Байлыгынды урпагым,
Даулетінді урпак пенде баласы!
Кайтерсін бала!
Талай елді тындатып,
Екі мынау шырагымнын,
Улкені осы.
Осы мынау балага,
Бауыр басканы ма?
Берер мынау Алланын,
Талай жаксылыгы бар бугін.
Менен де омір тым артыма,
Жатыр еді талайлы.
Осы бір карагым,
Кунага жетіп турганда,
Ай, урпактын баласы,
Багын мынау жанбаганда,
Акен болып шырылдаганмын.
Алланын алдында тілеу тілеп,
Тілеушімін карагым,
Тілеушімін жазганда.
Кайтермін карагым,
Бугінде бала біракта,
Корыкпассын карагым,
Корді мынау Риза,
Болды мынау ізіне,
Кешегі тан карагым,
Мынау ораза айында,
Анау діннін атасы,
Арыстандай бабаннын,
Басына барып карагым,
Талайлы мол жаксылыкка,
Талай мынау теншілікке,
Тенденіп бала кайтканында,
Риза болдым озімде!
Ай бала!
Жумактын торін аштын білдін бе?!
Аке заты карагым,
Бугінде риза болып жатканын,
Білермісін шырагым!
Ай, карагым-ай, не дейін?
Бугінде корланасын,
Жан-жагына карайлайсын,
Кешегіде кімнен кем едім?!
Бугінде таршылыкка тустім,
Деген мына унінді,
Естіген акенін бірімін.
Біракта бала корыкпассын,
Анкылдаган актыгыннан,
Карагым Алла тагаланын,
Ризашылыгын алдын озін де,
Білер болсан карагым-ай!
Жаманшылык жасамадын ешкімге де,
Неден мынау кем болдым деген,
Суракты да салдын журекке.
Кімге мынау табынамын,
Кімге мынау барамын?
Кімнен мынау карагым,
Комейден мынау –
 коремін дегендей,
Жас актарын пенде баласы,
Кайтейін бала!
Жалгандыктын аркасы,
Арбір пенде баласы,
Пендесіне жаксылык,
Ойлана гана колданам.
Бугінгі мынау тылсымы,
Карагым-ай, кайтейін!
Жалпактап мынау карагым,
Сенде арбір пенде алдында,
Карагым-ай, анкылдай жатканында,
Акен болып риза болдым.
Карагым жарык жулдызынды –
Тактым мандайына!
Айшадай анан –
жерге босап жеткенінде,
Колыннан устаса карагым,
Бугінгі ак касиетінді,
Береді мынау колына,
Багынды жандыртамын –
деп жатканында,
Корыкпа балам, корыкпа!
Багын бар жанар карагым.
Мынау урпак баласы,
Бугінде устаттым карагым,
Топ мынау карагым,
Топтысы бітсін колына!
Багалыны багалай,
Би бітсін карагым озінді.
Анау касібінда ашарсын.
Кайтерсін бала, кайтерсін!
Корыкпа балам, корыкпа!
Аке болып бугінде,
Демімді салдым колтыгыннан,
Билеп алам карагым,
Бугінгі омір тунді арткан.
Шырагым озін, бір кезде.
Ай, бала! Ризамын арине,
Алаканга салып остім карагым,
Актыгыннан ак батамды,
Акталдын бала, акталдын!
Талай мынау карагым,
Талай бала, карагым,
Артынды кеп карагын,
Кулмен кіріп мынау бір,
Шанырагыннын астына,
Тікіреп откен жанындагы,
Пенделерді білдін бе?
Біле алмайсын карагым-ай!
Талай мынау карагым,
Шанырагыннын астына,
Келіп мынау текеметінді,
Тілгілеп кеткен пендені,
Сезіндін бе, ардагым?!
Сезіне алмадын.
Актыгыннан жанына,
Озін ойлап коймасан,
Арбір пендеге,
Жаман мынау козінмен –
Карамадын.
Сондыктан балам –
Алладан озін жаксылыкты,
Алланын берері бар алдына,
Талай бала салары бар.
Білер болсан карагым.
Кайтерсін бала!
Жаманшылык ойлаган –
арбір пенде баласынын,
Миы кайым болар,
Арбір мынау кесіріне барар.
Сондыктан балам,
Бугінге бар айтарым,
Осы бір актыгыннан арылмассын!
Карагым колыннан келген –
арбір комегінді істеп отерсін,
Арбір пенде баласына!
Карагым бугінде айтарым,
Озіне карагым!
Аманат етіп саларым,
Анау кенже баламнын,
Карагым сенде,
Козіннін кырын сала,
Карагым бала тастамассын.
Кайтерсін бала!
Улга уміт артсам да,
Келіннін мынау карагым,
Келіндігі бар емес пе?!
Шырагымсын карагым,
Бугінде айналдым,
Бауырына баса карагым,
Тар демей осы бір,
Шанырагыннын астына,
Карагым кысылдым демей,
Мынау сигызып жатканында,
Бауырына басып урпагым,
Бугінгіге ризамын!
Ананда ризашылыгын білдіре,
Бугінде жетті карагым!
Корыкпа урпак баласы,
Бір кун ызадан карагым.
Бір жыл бала дегенде,
Корыкпассын урпагым.
Сенін де жетер,
Жетістігін келер алдына!
Ай, урпагым кайтейін,
Бугінгі карагым,
Шанырагыннын астына,
Шашу шаштым карагым-ай!
Бугінде кабыл болсын,
Арбір мынау курбандыкпен кетсін,
Арбір жамандык –
Урпак пенде баласы!
Кабыл болсын карагым,
Туткан мынау оразан!
Туткан балам оразан,
Кабыл болсын урпагым!
Айттын осы бір,
Сонгы куні жеткенінде,
Карадым бала!
Жайма-шуак Алланын,
Куніндей урпагым,
Сенін де кунін жетер,
Аппак болып басына,
Сонда бала білесін,
Акенін бала колдауымен,
Жеткенін сезінерсін.
Карагым куанып жатырганым,
Урпактын елі боларсын сенде!
Кабыл болсын карагым,
Куандым мына пигылын,
Ата атап жатканынды.
Бугінде кайтейін,
Шаттык жетсін шанырагына,
Шалкыма мынау омірін болсын,
Карагым!
Кеселден сактасын,
Арбір карагым!
Киыншылыгын жеткенінде,
Аке деп шакырсан,
Колдауымды салып карагым,
Арашалап алып калармын!
Не дейін бала!
Жайган алаканын,
Рысты, берекелі болсын деп,
Батамды салып кеттім,
Карагымнын басына!



IY
Бугінге жеткен карактарым,
Серік деп Асел деп котерейін.
Косактастырып оздерінді,
Батамды мынау берейін.
Ата болып бугінде,
Аса таягыма суйене,
Жеткенімде карактарым,
Кайтейін осы бір,
Шанырактын астында,
Арбір бауырына басып,
Арбір пенде баласына,
Ана урпагым,
Сендерде мына міндеттерінді,
Корсете біліп жаткандарында,
Риза болдым арине,
Екеуіннін арана!
Бугін де салдым шаттыкты,
Шаттана омір суріндер!
Бір-біріннін карагым,
Мынау урпак баласы,
Келген мынау киындыкпен,
Арбір мынау жаксылыктарына,
Екеу ара карагым,
Тіл табысты болындар.
Деп мынау бугінде,
Осиетімді сала кетейін!
Ата болып бугінде,
Жеткенімде карактарым,
Торлерінді аластадым,
Кайтейін пенде баласы!
Осы бір торлерінде,
Інгалаган баланын,
Хош исімен карактарым,
Сендердін де бактарын,
Бакыттарын жетсін алдарына!
Замандарын урпагым,
Кулыктан кашык болсын.
Тек кана жаксылыкпен,
Арманга жетсін деген,
Ак батамды салдым,
Мынау урпактарыма!

16-17 казан 2007 жылы компьюторга тусірілді.
Унтаспадан жазган Асет Ризаулы Мукашбеков:


Рецензии