Aдамнын дене бiтiмi конституциясы дегенiмiз не?

Ескерту: Автор касіпкой жазушы, не журналист, не баксы, не емші, не коріпкел, не кумалакшы емес. Асет Ризаулына Кудайдын кудіретімен "жанды жетелеуші" орысша айтканда "проводник души" касиеті 2009 жылы Грецияда Зевс туган «Крит» аралында конып, пір Бекет атанын жане киелі Самарканд жерінде жаткан улы колбасшы Амір Темірдін мазарында ушінші тылсым козі ашылган - Рухани Устаз.

Асет Ризаулынын Жаратушы дарыткан касиеттері: кара дуга, тіл, коз тигендерді тазалау, адамнын омірдегі жане бизнестегі жолын ашу, аурасын тазалау, журегінін кірін аршу, періштелерін кайта кайтарып озіне кондырып беру, барлык ауруларынан арылту, омірлік багдарламасын тубегейлі жаксы жакка озгерту, ата баба аруактарымен тікелей тілдестіру аркылы бірнеше гасырлар бойы байланыс узіліп калган ата бабаларынын несібесін, байлыгын кайта кондыру.

Себебі, ата баба аруактары аркашанда урпагынын камын ойлайды. Урпагынын ішінен озінін несібесін, байлыгын беретін адам тандайды. Сол адамга ата бабаларынын аруагы бакытын, байлыгын, несібесін "жанды жетелеуші" данекер - медиум аркылы береді. Бул да Кудайдын кереметі!

Себебі, XXI гасыр: информация - куат гасыры. Адам журегіндегі Жаратушы - Газиз жанымен тікелей озі сойлесе алады.

Асет Ризаулы - Кудайдын кудіретімен адамнын оз басына, жеті урім бутак урпагына дейін, озінін турып жаткан шанырагына: кара дугадан, тіл козден, жын шайтандардан, перілерден коргайтын коргау коршау салып бере алады.

Кандай адам болмасын Озінін омірін, денсаулыгын жаксартып, енсесін езіп турган карыздарынан, жокшылыктан, кедейшіліктен кутылып, молшылык пен байлыкка, куаныш пен бакытка шомылам десе томендегі телефон аркылы Асет Ризаулы Мукашбековтын озімен ауызба-ауыз тілдесіп, тікелей жолыгып: ем, шипа алуларына жане тагдырын жаксы жакка тубегейлі озгертіп алуларына болады.

Электрондык поштасы: "mukashbekov.aset @ yandex. Kz"
Уялы телефоны: +7 701 733 55 71;




Сурак: – Біздін денеміз неден куралады?

Жауап: – Біздін денеміз Жаратушынын барлык пандік (материалдык) алемді жаратканы сиякты 24 элементтен куралады. Онын бесеуі козге корінетін, сырткы кабыгымызды курайтын турпайы элементтер. Буны тамактын кабы дейді, себебі осы кабык ішкен тамак аркылы куралады. Адам олгеннен кейін осы кабык бастапкы  калпына айналып кайта бес болікке ыдырап кетеді. Бул кабык – топырактан, судан, оттан, ауадан жане эфирден турады.

Адам танінін озі уш дененін: корінетін физикалык, корінбейтін назік жане корінбейтін жогары денелердін жиынтыгы. Топырак – біздін денеміздін катты да ауыр болігі: бул біздін канка суйегіміз, булшык етіміз, сініріміз, шашымыз, тырнагымыз, тісіміз; Су – біздін денеміздін суйык болігі: бул канымыз, шырыш, ет арасындагы суйыктык, кан туйіршіктері лимфа жане микрофлорамыз.

От – біздін денеміздін газ туріндегі болшектері: ол біздін асказанымызда, бауырымызда, етімізде болады. Адам денесінде оттын 13 (он уш) турі бар. Ауа – біздін денеміздегі айланып журетін  куат болігі.

Ауа суйектін, бастын, мушелердін бос куыстарын толтырып, окпеде, ішек-карын жуйесінде болады. Эфир – біздін денемізде: мурын мен кулак куыстарын толтырады. Эфир козгалганда кадімгі ауа. Біздін денемізді курайтын болшектер ар адамда ар турлі молшерде болады. Ізгілік аясына байланган адамдарда – женіл элементтер басым. Оларда ауа мен эфир кобірек те, топырак пен су азырак болады.

Кумарлык байлауындагы адамдарда – от, су кобірек те, ауа, эфир, топырак азырак болады. Надандык шырмауына байланган адамдардын денесінін болігінде топырак пен су белен алады.

Сурак: – Денсаулык сактаудагы негізгі шарт жане адамнын дене бітімі (конституциясы) дегеніміз не?

Жауап: – Адам болмысы тіршілікте ішкі жане сырткы дуниемен уздіксіз алмасып жатады. Біздін денсаулык сактаудагы негізгі шартымыз: ішкі куатымыздын тепе-тендігін, тамак мазірін, адетімізді, ойлау жуйемізді озгерту аркылы сырткы дуниенін келенсіздіктеріне карсы туру.

Адамнын бітімі (конституция) – онын табигаты. Табигаттагы жыл мерзімдерінін алмасуы (коктем, жаз, куз, кыс), куннін кубылуы, жулдыздардын орналасуы, жердін сілкінуі, топан су каптауы, жел мен дауыл сиякты кубылыстар адамнын ішкі жан дуниесіне де асер етеді. Гарыш озінін козгалатын жане козгалмайтын тірі жан иелерімен біртутас.

Сурак: – Адам денесі кандай элементтерден куралады?

Жауап: – Негізгі элементтері: эфир, ауа, от, су, топырак адамнын уш бастауынын негізгі жане ерекшеліктері. Эфир мен ауа адамнын ауа денесін; су мен от денедегі от денесін; су, шырыш пен топырак су денесін тузейді.

Арбір дене озіне тан кызметтерді гана аткарады, бірак олар бір-бірімен тыгыз байланыста жане бірін-бірі колпаштап отырады. Егер бір дене озінін калыпты жагдайынан ауыткыса баска денелермен келіспеушілік басталады.

Турпайы денеде ауа, су, от – іштегі осы уш ерекшеліктермен тыгыз байланыскан. Ауа – барлык жуйке (нерв) жуйесімен, от – коргау (имунитет) жуйесімен (эндокринная), су мен шырыш кан тамырлары жуйесімен, ал назік денелерде осы ерекшеліктер акылмен, оремен жане адамнын жалган «менімен» байланыскан.

Біз осы ушеуінін кайсысы басым болуына байланысты, бір-бірімізден ерекшеленеміз. Туа салганнан-ак осы ушеуінін бірі басым болады. Сондыктан да аркайсымыздын дам сезу, жаксы коретін бояуымыз, кейбіреуіміздін суык сусынды, салкын ауа райын, енді біреуіміздін ыстык сусын мен ыстык ауа райын, біреуіміздін тонгактыгымыз, енді біреуіміздін ыстыктап журетініміз, енді бір адамдарды коркыныш пен урей, баска біреудін ызакорлыгы т.б.  басым болатыны себептері осы. Бул біздін табигатымыз, жаратылган бітіміміз.
      
Шакерiм кажылыкка барган жолы бiлiм iздеу максатымен Туркия мен Сауд Арабиясында болып, ондагы шыгыс пен батыс ойшылдарынын енбектерiмен танысканнан кейiнгi жазган казактын алгашкы философиялык енбегiнiн бiрi – "Уш анык" атты енбегiнде былай  деп  жазады /12/: "Ескi  заманнын  бiлiмдiлерi  ар  нарсенiн  тупкi негiзi неден жаралганын тексерiп,  тамам нарсенiн негiзi торт нарсе  деп  бiлген. Онысы – топырак,  су,  от,  ауа". Буларды  тiрi  жан озiнiн сезiмдерiмен корiп-бiле алады. Ислам теологтары буган бугiнгi гылымда "кенiстiк" (пространство) деп аталатын философиялык категорияны косады /8/. Ол "эфир" деп аталады.
 
 Корiп-бiлуге болатын торт элемент –  топырак  (жер),  су, от,  ауа – химиялык  элементтер  жане олардын байланысынан пайда болгандар. Мысалы, топырак деген угымга барлык химиялык элементтер кiредi,  сондыктан топыракта су, от, ауа, эфир бар. Суда – от, ауа, эфир бар, ал отта – ауа, эфир бар, ал ауада тек кана эфир бар. Бул турпайы  элементтердiн  алгашкы тортеуiн физикалык гылымдар бiршама зерттеп,  маглумат бердi.

Сурак: – Адам денесінін неше бітімі жане ерекшеліктері болады?

Жауап: – Адам танінін 10 бітімі болады: Дене бітімінін жеке не жангызлікті ерекшеліктері: Ауа, От жане Су.  Косамжарланган ерекшеліктер: Ауа-От, Ауа-Су, От-Ауа, Су-Ауа, От-Су,  Су-От. Уш ерекшеліктері бар бітім: Ауа-От-Су, біракта осы уш ерекшелітер адамдарда оте сирек кездеседі.

Сурак: – Осы дене бітімінін  ерекшеліктерін жеке- жеке тусіндірсеніз?

Жауап: – Адамды жарату ушін табигатка осы уш ерекшеліктердін барі кажет. Бізге кимыл керек, осыны іске асыратын – ауа. Денемізде ауа барынан тыныс аламыз, кан тамырларымен канды журегізеді, тамакты тасымалдайды, жуйкенін асерін мига жеткізеді, ал мидын буйырыгымен ауа аркылы шыгару жуйеміз жумыс істейді.

Денеміздегі От (от, шырыш) – тамак корытылу мен тамакты тасымалдау агымын реттеп, теріміздін кызыуын біркалыпта сактап, коргау жуйемізге жауап береді. Су (су, шырыш) – жасаушаларымызды косып, тінімізді, булшык етттерімізді, май, суйек пен сінірлерімізді біріктіреді. Су денеге куш пен турактылык беріп, буын-буынды майлау кызметін аткарады жане терімізді ылгалдандырып, онын жарасын жиырып жазып, аккан канды уйытып, тініміз бен булшык еттерімізді улгайтады.

Осы ерекшеліктердін аркайсынынын белгілі касиеттері бар, сонын натижесінде біз, бір-бірі
мізге уксамаймыз. Дене бітімі – «табигат», «алгашкы жаралыс», «жасалган» деген магынаны білдіреді.

Адамнын негізгі бітімі омір бойы озгеріссіз калады. Туганнан бастап денемізді баскаратын (топырак, су, от жане эфир) элементтері туракты, біракта тамактануды, ойлау жуйемізді, коршаган ортаны озгерткен жагдайда – денсаулыгымыз, омір суру салтымыз, турмысымыз  жаксы жакка карай курт озгереді. Енді осы озіміздегі белен алатын ерекшеліктердін сапасын карайык.

Ауа ерекшелігі жане онын сапасы: суык, женіл, кургак, откір, козгалгыш, озгергіш, тез, айкын. Ауа ерекшелігі басым адам да осындай касиеттерге ие. Оздерініздін, балаларыныздын, туысарыныздын, жакындарыныздын, таныстарыныздын дене бітімдерін аныктау ушін томендегі сурактарга жауап беруініз керек. Денесінде ауа басым ерекшеліктері бар адамдардын бітімінін касиеттері мен сапасы сурактардын сонынан баяндалады. (Балдык корсеткіш 1-6 дейінгі сандармен ерекшеліктерге бейімділіктін арту дарежесін корсетеді. 6 саны сіздін сол ерекшеліктегі адам екенінізді корсетеді).


\\Дене бітімінде Ауа ерекшеліктері бар адамдарды аныктау сурагы:\\

Сурактар орташа бул мен
1. Дене бітімі: назік, аласа бойлы, суйекті, тарамыс келеді. Узын бойлылары да бар. 6
2. Салмагы: женіл, узын бойлылырынын дене бітімдері арбиган суйекті, арык.                6
3. Терісі: кургак, турпайы, кабыршактанган суык, каралау мен таптары бар кара кошкыл.                4
4. Шашы: кара буйра, тез сынатын кургак.          3
5. Тістері: улкен, кисык, тістері дурыс айкаспайды.                6
6. Коздері: олеусіреген кішкентай, кабагы мен касы білер білінбес, алшак каралау шунірек болады.                5
7. Унататын дамі: татті, кышкыл, туздалган.          6
8. Табеті: тураксыз                6
9. Дареті: аз молшерде кургак болады.                6
10. Акылы: мазасыз, тураксыз, кубылмалы.                6
11. Уйкысы: ауык-ауык оянады, кус уйкы.                4
12. Созі: тез жане асыгыс.                6
13. Журісі: тез, асыгыс, шалт.                6
14. Акша жагадайы: еш уакытта байымайды, алган карызын жылдам устап кояды.                5
15. Колы суык, аяк-колы жиі тонып журеді.                6
16. Коркыныш пен урейден заресі ушып журеді.                6
17. Куншуакты, жылыны, суды жаксы кореді 6
18. Кан кысымым жиі котерілетіндіктен, мен тез шаршаймын.                6
Жиыны:                21 78
    Барлык Ауа    99


Бул упайларды жинау корсеткішінін мысалы. «Орташа» деген болекте сіз нактылы жауабынызга дудамалсыз. Сонгы «6» деген санды койган болікте сіз койылган суракпен келісесіз, озініздін бітімінізде осындай ерекшеліктердін бар екенін макулдайсыз.


\\Дене бітімінде Ауа ерекшеліктері бар адамнын мінездемесі\\

Дене бітімінде Ауа ерекшеліктері бар адамдар алсіз болып, иыктары мен жанбастары кушиып, аяк-колдары кішкентай, суйектері білініп турады. Егер узын бойлы болса арбиган суйекті, колы куректей, аягы улкен, тамырлары адырайып енкіштеніп журеді. Бул адамдар арыктыктан жиі запа шегеді.

Біракта, адемі кимылды косамжарланган ерекшеліктері бар Ауа бітімді адамдар да бар. Олардын кеуде суйектері тегіс, кан тамырлары мен сінірлері корініп турады. Терілері суык, мені коп каралау болады.

Терілері кобінесе кургак, колы кабыршыктанып, окшесі тілініп, ерні жарылып журеді. Толкынданган шаш оте сирек кездесіп, шашынын турі бозгылт немесе кара коныр, кабагы мен касы білер білінбес болады. Коздері жансыз, кішкентай, шунірек, не жакын, не бір-бірінен алыс орналасуы мумкін. Тырнактары турпайы жиі сынады. Бул адамдардын акылы мен куаты ауа сиякты  кубылмалы.

Булар оте тынымсыз, бірак тез шаршайды.Тураксыздык кушінде де, сезімінде де сезіліп, коніл куйлері куніне бірнеше кабат озгереді.  Оздерінін ісіне батыл, сенімді емес, сондыктан да орескел кателер жіберіп натижесі болжамсыз болуы мумкін. Кей кездерде сауысканнан да сак. Олардын мінездеріндегі негізгі ерекшеліктері – мазасыздык пен тынымсыздык.

Акылдын тынымсыздыгынан кан кысымдары котеріліп, коркыныш пен урейдін жетегіне жиі ереді. Олар ыстык, майлы суйык тамакты, таттіні, кышкылды, туз ащы болганын унатады жане тамак тандауда да тураксыз. Олардын коп жеуі де, мулдем жемей коюы да мумкін, суды аз ішеді, белгілі тамак ішетін уакыттары жок.

Бул адамдар тонгак болгандыктан жылы киініп, ызгырыкты жактырмайды. Сырттагы суык, ішіндегі суыкка деген сезімін удетіп жібереді. Суык денесіндегі ауаны курсаулап тастагандыктан, тез шаршап, кимылышандыгынан айрылып калады. Салкын болганда аз сойлейді, унемі аландап журексініп, козгалысы баяулап, тынымсыздыгын жогалтады. Бул адамдар коп сойлегендіктен куатынын денгейі тез томендейді.

Кіші дареттері толык шыкпай, улкен дареті кургак, аз молшерде гана, жиі-жиі іштері катып калады. Уйкылары мазасыз, кус уйкы, туні бойы тус кореді. Ойынын тынымсыздыгынан копке дейін донбекшіп уйыктай алмайды, тунде оянып кетсе тагы да уйыктауы киындайды. Тістері улкен, тістеуі дурыс емес, алдынгы откір екі азу тісі аксиып алдыга шыгып турады немесе  кішкентей.

Коптеген аласа бойлы адамдардын дене бітімдері жаксы калыптаскан. Кей кездерде кисык аяк – талтак, омырткалары кисык болады. Олардын ішінде байлар сирек, акша коп турактамайды, калай болса солай шашып устайды, кор жинамайды, карызга белшесінен батып журеді, оздерінін акылдарынын тынымсыздыгынан коп омір сурмейді.

Орташа гумырлары 65 жас. Булар шабытты, сак, тынымсыз, аркашанда бір жакка асыгып журеді, олардын байсалды журген калпын оте сирек коресіз. Олар акпаратты калай тез кабылдаса, солай жылдам умытады. Сана кушінін куаты томен, купияны сактай алмайды, білген нарсесін колма-кол жария етеді.

Ерік куш жігерлері, озіне деген сенімділігі мен журектілігі аз жане шыдамсыз. Ауа ерекшеліктеріндегі адамнын бітімі тепе-тен калыпта болса, оте доссжар, комекке дайын турады, біракта дурыс омір суре білмегеннен, мазасыздык пен урей елесі акылын божытып жіберетіндіктен озіне-озі сеніміз болып, ангімені дау-дамайга айландырып, сіркесі су котермейді. Кылкынып, буынып сойлейді.

Ауа бітіміндегі адамдардын, ауа алмасуынын бузылуынан болатын негізгі аурулары – жуйке жуйесінін бузылуы, жуйке, буын, суйек, іш кату, секіріп туратын кан кысымы, хандроз, куйзелу т.б. аурулар. Денедегі ауа агымынын бузылуынан дене 83 ауруга шалдыгуы мумкін, себебі танде ауа басты орында, ауанын дурыс агым жасамауынан денедегі от пен судын да агымы бузылады.

Денесінде Ауа ерекшелігі бар адам тепе-тендік калыптан шыккан уакытта, омірден орнын таба алмай, айналасындагыны тугелдей сынайды, мінейді, омірге наразы болгандыктан барін керісінше істейді.

Бітімінде Ауа ерекшелігі бар адам коршаган ортанын озгеруіне оте сезімтал, катты шуды, дыбысты жактырмайды. Тепе-тендік жагдайда конілді, созшен, киялы мол, тынымсыз. Бундай адамдар куні бойы, ауык-ауык 15-20 минуттан узіліс жасап дем алулары кажет. Оларга – ауыр жумыс, спорттын ауыр турлері: алыска жугіру, футбол, хоккей т.б. шугылдануга болмайды. Оларга узак уакыт ораза тутып аштык устауга болмайды, керісінше 1-2 кундік ораза кажет. Ен дурысы апта сайын 24-36 сагат ашыгу устау.

Суык емес, жылы сумен куйынгандары жон. Сондай-ак катты асер ететін: коркынышты, ауыр фильмдерді коруге болмайды, онда жуйкесі жукарып уйкысысыздыкка ушырайды. Оларга кайырымды, мейірімді адамдармен араласу, жылы ауа райы, жылы ванна, ыстык тагам жаксы асер етеді. Суык кундері аяктарын тондырмай жылы шулык киіп, жатар алдында аягын жылы суга малып, окшесін, табанын маймен укалап, сылап-сипау кажет. Осынын барі жылылык сактау шаралары.

Олар резенке етік, асіресе суык ауа райында киіуге болмайды; резенке аякты тондырып, куаттын барі аяк аркылы шыгып кетеді де, суык – кан журу мен ауа алмасуын баяулатып жібереді. Булар куніне уш уакыт тамактанып, ауанын сапасын озгертіп жіберетін коймалжын, откір, ащы дамдерді жане тамакты кургактай жемеулері керек. Осы адамдардын басты ережесі – кай жерде, кандай жагдайда болмасын озін озі зорламауы, кинамауы шарт.


 Дене бітімінде болатын ерекшеліктердін турлері, осылардын сапасы мен касиеттері.

Дарі-дармек атаулысынын тандаулысы – жаксы демалыс пен напсіні тежеу.                Бенджамин Франклин

Сурак: – Адамнын дене бітімінде болатын ерекшеліктердін турлері кандай?

Жауап: – Бул сурагынызга кенінен токталып отейін.

\\Косамжарланган дене бітімдері\\

Табигатта дене бітімдерінде жалгыз жане уш ерекшеліктері бар адамдар сирек ушырасады, негізінен адамнын бітімі косамжарланган ерекшеліктерден куралады. Болашак адамнын дене бітімі, урыктанган кезде ата анасынын денесінде болатын ауа, от, судын ара катынас молшерімен аныкталады. Балалардын келбетінін де ата анасына уксауынын да себептері осыдан шыгады. Осы екі ерекшелік адам агзасына калай асер ететінін тусіну ушін, ауа райын бакылауымыз кажет.

Жылдын белгілі бір ауыспалы кезенінде арбір ерекшелік жеке байкалады. Ол жылдын мезгіліне байланысты болады. Адамнын кос ерекшеліктері бір мезетте байкалмайды. Мысалы, жылдын торт мезгілі уш ерекшелікке байланысты, Ауа – суык кыс айлары, коктемнін басы, От – ыстык жаз айлары, коктемнін аягы мен куздін басы, Су – кар еріген, су тасыган коктем айлары. Жыл мезгілдерінін алмасуы да, бізідін дене бітіміміздегі ерекшеліктерді алмастырады.

Мысалы, ыстык жаз айларында суык тамак ішуді калаймыз, ал майлы, ыстык тагамдарды ішкіміз келмейді, себебі ыстык жазгы уакытта, ішіміздегі отымыздын да кызыуы арта туседі. Дене бітімінде кос ерекшеліктері бар адамдар жыл мезгілінін озгерістерін есепке алып журулері кажет. Егер кыс болса дене бітімінде ауа ерекшелігі бар адам озін жылы устап, ыстык сусын, ыстык тамак ішіп, суык тамакка (балмуздак, суык салат т.б.) оздері де жоламайды.

\\Дене бітімдерінде Ауа-От ерекшеліктері бар адамдар\\

Бундай адамдардын дене бітімі онша назік емес, арык, кимылдары жылдам, созшен, копшіл, біракта салмактырак, есті, ангарымпаз келеді. Оларда артык мазасыздану, орынсыз куйгелектену деген болмайды. Денесіндегі отка байланысты ас кортулары жаксы, суыкты онша елемейді, себебі кан айналымы да жаксы жумыс істейді. Аяк, колдары онша тонбайды, кан кысымдары да туракты.

Ерекшеліктері тепе-тендік калыпта болганда конілді, копшіл, карым катынаска жаксы, мазасыздану мен куйгелектікке онша-мунша бой бермейтін, сабырлы болады. Егерде, ерекшеліктердін тепе-тендігі бузылган жагдайда Ау мен От ерекшеліктерінін жаман жактары бірден білінеді, урей, коркыныш, мазасыздану, ызы мен ашу, коре алмаушылык белен алып кетеді. Бундай адамдар ен мазасыз болып, емдеуі оте курделі болады. Олар уйкысыздык, жуйке жуйесі, жуйке ауруларына, аркалары ауырып, ішке жара тусіп От пен Ауа ерекшеліктерінін ауруларына шалдыгады, біркалыпта болмай, жугенсіз кетеді.

\\Дене бітімдерінде От-Ауа ерекшеліктері бар адамдар\\

Бундай адамдардын дене бітімдері калыпты, орта бойлы, булшык еттері жаксы дамыган, кайратты жандар. Булар табанды, алган бетінен кайтпайтын, анау-мынауыннан уялмайтын, тауекелшіл, кандай істі болмасын жігерленіп істейді. Ауа ерекшелігінен горі, От ерекшелігі басым болады, жетекші орында От, сондыктан да оларда Оттын ерекшелігі анык білініп турады.

Біракта, олар осы ерекшеліктерге тан – коркыныш, ашу сезімдерін бастарынан откеріп турады. Ауага тан ерекшелік – кумандану, іс-арекектке кіріскенде сенімсіздік белен алады да мазасызданып, озін коятын жер таба алмай, шалт кимылдар жасай бастайды. Булар, асіресе тепе-тендік бузылган жагдайда ерекше айкындала туседі. Баска дене бітімдегі адамдардын ерекшеліктермен салыстырганда, Ауанын катты козуынан, Оттын жарылуына бейім турады. Бундай адамдар коркыныш пен ызанын асерінен жанжалшыл болып, озінін дарменсіздігін сездірмеу ушін, баскаруга конбей кетеді.

\\Дене бітімдерінде От-Су ерекшеліктері бар адамдар\\

Бундай адамдар оте кушті, курыш денелі келеді. Булар табандылыгымен, каттылыгымен, мінезінін турактылыгымен, денсаулыгынын мыктылыгымен ерекшеленеді. Денелері тыгыз, булшык еттері жетілген енгезердей адам болуы мумкін. Буларда турактылык, байсалдылык, біркалыптылык барлык істеген істерінен байкалып турады. Су, Оттын бет алды лап етіп жануын тежеп, кимылына біркалыптылык пен байсалдылык, сабырлылык беріп отырады. Оларды байсалдылык калпынан тайдыру оте киын.

Бул адамдардын денсаулыктары оте жаксы, Су куш пен шыдамдылык бергендіктен тамаша спортшы болады. Олар спортпен шугылданганда жаксы жетістіктерге жетеді, себебі От жалын берсе, Су турактылык пен шыдамдылык береді, осы касиеттерінін аркасында алдына койган максатына жетпей тынбайды. Дене бітімдерінде От пен Су ерекшеліктері бар адамдардын денесі курыштан куйылгандай адемі болады. Осы адамдар – От тамактын жаксы кортылуын, ал Су андай-мундайга бой бермейтіндіктен оте тамаша денсаулыкпен жабдыкталган. Бул адамдар да дене бітімінде От бар адамдар сиякты тамаксау, карындары ашса коршаган адамдарын жактырмайды, казекен мундай адамдарды: «акылы тамагында» – деп калжындайды.

\\Дене бітімдерінде Су-От ерекшеліктері бар адамдар\\

Бул адамдар дене бітімдерінде От-Су ерекшеліктері бар адамдармен салыстырганда анагурлым дау, семіз болады. Беттері толык, майлары коп, булшык еттері дамыган, узын немесе орта бойлы, донгеленіп келеді. Журістері баяу, балпандап журеді. Осы адамдардын денесінде Су басым болгандыктан, судык касиеттері дарыган.

Бундай адамдар махаббатка, кешіруге бейім, оте шыдамды, камкоршы, мукият. Осы адамдар унемі оздерінін денелеріне жумыс беріп отыруы тиіс, сол кезде оздерін жаксы сезінеді, айтпесе тез семіріп толып жалкаулык басып, бей-жай куйге тусіп, еш нарсе істегілері келмей калады, ал буларды орнынан козгау дене бітімінде От-Су ерекшеліктері бар адамдарды козгаудан да киын. Бул адамдардын да ас корту мушелері де мултіксіз, керемет жумыс кылады, егер жалкаулыктын натижесінде Судын тепе-тендігін сактай алмай калмаса, аурудын не екенін білмей, дендері аркашанда сау болады. Олардын денесінде кушті омір куші бар, осы омір куші агзадагы уларды, калдыктарды уактылы шыгарып отыратындыктан денсаулыктары тамаша болады.

Денеде улы заттар негурлым аз болса, омірлік куш-куат согурлым мол болады, сондыктан да осы адамдардын шыдамдылыгы, тозімділігі де артык, олар курес, ауыр атлетикамен шугылданса тамаша натижелерге жетіп, жаксы спортшы бола алады. Денесіндегі Судын мол молшеріне байланысты унемшіл, есепшіл, ал денедегі От байлыкка, шогырлап жинауга, данкка, атакка кумарлыгын арттырып, омір суру агымындагы жанталас куресте куат беріп отырады.

\\Дене бітімдерінде Ауа-Су ерекшеліктері бар адамдар\\

Бул адамдарды аныктау киынга согады, себебі Ауа мен Су бір-біріне карама-карсы жагдайда. Адетте бундай адамдар аласа бойлы, себебі денесінде Ауа басым, олар онша арык емес, суйектерінін жінішкелігіне карамай араларында толык, семіз адамдар да кездеседі, ал негізінен орташа, туракты салмакта болады. Егерде, олі жане су жинайтын тамактарды іше берсе озгеріп Судын касиетіне ие болуы мумкін. Онда олар семіріп, тамаксау, таттіге кумар болады.

Булар салмакты, байсалды, бірак жайбасар, барін тексеріп олшеп-пішпей жауап бермейді, сауыскандай сак, іске кірісерде жанданып, куаттанып кетеді. Олар оте унемшіл, акшаны бет алды шашпайды. Ас кортуы біркалыпты емес, баяу. Егерде дене бітімдерінде тек Ауа ерекшеліктері бар адамдар мазасыз, тынымсыз болса, буларда керісінше – онша коп сойлемейді, байыпты, сырткы ортанын колайсыз жагдайларына беріле коймайды. Судын касиетінін аркасында денсаулыктары мыкты. Дене бітімінде Ауа-Су ерекшеліктері бар адамдарга ішкі мазасыздыктан да, коршаган орта кобірек асер етеді. Жануядагы не жумыстагы келенсіздік, агзадагы Ауаны кобейтіп жібергендіктен, ол озінін сабырлы калпын жогалтып, уйкысы кашады, табеті жогалады, урей билеп, озіне-озі сенімсіз, барінен куманданып, коркыныш билеп мазасызданады да, Судын турактылык касиетін тумшалап тастайды.

\\Дене бітімінде Су-Ауа ерекшеліктері бар адамдар\\

Булар дене бітімдерінда Ауа-Су ерекшеліктері бар адамдарга караганда тіпті жайбасар, улкендеу, денелері адемілеу жане омірлік куш-куат коры молырак келеді. Оздері аласа бойлы, донгелген, бет алпеттері толык болады. Суык ауа райында куйгелектеніп, мазасызданып, ал егер де істері жанына жакпаса, узак куйзеліске тусіп кетеді.

Ерекшеліктері тепе-тендік калыпта болганда жайдарлы, кайырымды, ілтипатты, жаны ашыгыш, ал егерде денесіндегі ерекшеліктердін тепе-тендігі бузылса суйіспеншілікке деген бейімділігі майга айланып, семіре бастайды. Барлык толык адамдарга тан ерекшелік: оздерінін суйіспеншілігін, махаббатын біреумен болісе алмаганда, онда онын осы касиеті дененін ар жеріне май болып шогырланады.

Бул адамдарда казіргі жагдайда Ауа немесе Су ерекшеліктерінін кайсысы басым екендігін білу киын емес, егер де Ауа ерекшелігі басым болса – мазасызданып, уялшактанып, нактылы шешімге келе алмай берекесі кетеді, ал егер де Су ерекшелігі басым болса онда олар конілденіп, озіне-озі сенімді болады.

Дене бітімдерінде Су-От-Ауа уш ерекшеліктері бар адамдар оте сирек кездеседі, буларда жогарыда айтылып откен касиеттер мен ерекшеліктердін ушеуі де бірдей молшерде болады, сондыктан да мундай уш ерекшеліктері бар адамдар, оздерінін ерекшеліктеріне орай, жылдын мезгіліне сайкес тамактанулары кажет.



 Дене бітімінде От ерекшеліктері бар адамдарды аныктау сурагы. Дене бітімінде от ерекшеліктері бар адамдарды калай аныктауга болады?

Узак омір сурудін адісі – оны кыскартпау.

Дене бітімінде От ерекшеліктері бар адамнын мінездемесі.

Сурак: – Дене бітімінде от ерекшеліктері бар адамдарды калай аныктауга болады?

Жауап: – От ерекшелігі жане онын сапасы: ыстык, женіл, откір, тыгыз, майлы, жылдам, ылгалды, жаман исті.

Дене бітімінде От ерекшеліктері бар адамдарды аныктау сурагы:

Сурактар орташа Бул мен
1. Дене бітімі: адемі, орташа толыктыкта
2. Салмагы: орташа, калыпты
3.Терісі: кызгылтым, нокаты бар акшыл, кунге жонді куймейді, ыстык жазда аяк колы терлеп журеді.
4. Шашы: саргыш, акшыл, кара, тез агарады, каскабас, шашы майлы
5. Тістері: біркелкі, сирек, саргыш
6. Коздері: откір, онменіннен отеді
7. Унататын дамі: татті, ашты, коймалжын
8. Табеті: комагай
9. Дареті: улкені майлы, мол, іш кату болмайды
10. Акылы: ангарымпаз, откір
11. Уйкысы: терен, аз
12. Созі: анык, шешімді, жігерлі, шешендігі мен даукестігі керемет
13. Журісі; нык, серпінді, жігерлі
14. Акша жагдайы: кобінесе молшылыкта, озінін молшылыкта шомылганын унатады, кумарлык байлауында болады
15. Колы мен аягы унемі терлеп иістеніп журеді
16. Асказаны мен ішегінде куйдіру агымы жиі болып турады
17. Жиі ыза болып ашуланамын
18. Суык ауа райын унатамын


\\Дене бітімінде От ерекшеліктері бар адамнын мінездемесі\\

Бул адамдар орта бойлы, сунгак, сулу денелі келеді. Олардын кеуде суйегі, Ауа бітіміндегі адамдардікіне караганда шыгынкы, кан тамырлары мен сінірлері орташа корініп турады. Оларда мен мен кызгылтым тустес нокаттар жиі кездеседі. Булшык еттерінін дамуы орташа. Бет-алпеті кызыл шырайлы,  ашык жаркын. Терісі жумсак, ыстык, алаканы ылгалды, Ауа бітіміндегі адамдармен салыстырганда ажім аз.

Шашы жінішке, жібек таріздес кара, коныркай, сары не акшыл, ерте агару мен каскабастыкка жуык. Кобінесе майлы болгандыктан салбырап турады, араларында тік шаштылары да кездеседі. Коздері артурлі кара тунгиыктан акшыл-жасыл туске дейін, баска бітімдермен салыстырганда откір, караганда онменінен отіп кете жаздайды.

Тырнактары жумсак, кызгылт не саргыш, танаулары тузу не біз танау, еріндері кішкентай, кызыл болады. Зат алмасу агымы каркынды жургендіктен табеті тамаша, ішегі жаксы жумыс кылады.. Мундай адамдар тамаксау, артык жеп койып суйыкты коп ішеді. Табигатында татті, ашты, коймалжын дамдерді унатады.

Тістері біркелкі кішентай саргыш, кобінесе алдынгы тістері сирек. Іш кату, дарет журмей калмау болмайды, дареті мол, майлы, суйык. Олар мектепте жаксы окиды, ар істін уйымдастырушысы арі жетекшісі, акпараттарды тез кабылдайды, еске сактау кабілеті туракты, жаксы сойлеп елді уйыта алады. Олар шабыттын адамдары, ангарымпаз, жігерлі жане тауекелшіл.

Катты уйыктаса да аз уйыктайды, таулігіне 3-4 сагат уйкы жеткілікті. Олардын кіші дареттері сары тустес, коп болінеді.  Ылгал денелерінен бу турінде коп буланады. Дене кызулары аздап жогары, журістері жігерлі, сенімді, нык. Акша табудын жолдарын біледі, кумарлык байлауында. Жаксы енбектенгеннен кейін бай болып молшылыкта омір суреді. Байлыкка, курметке, данкка умтылады, біракта жиі-жиі ыза болып ашуланады. Суйсе нак журегімен, жек корсе бар конілімен.

Олар оздеріне сенімді, достарынын арасында ойын-тойда конілді, калжынбас, тапкыр, кен пейілді. Мундай адамдар кысты, салкын ауа райын унатып, шангы тебуді, спорттык ойындар мен кумар ойындарды жаксы кореді. Койган максатына табандылыкпен жетпей комайды, ыстык ауа райын жане шакырайган кун козін де жактырмайды.

Буларды кобінесе напсі билегендіктен шым-шытрман окигаларга ауес. От ерекшеліктерінін дене бітімдерінде теп-тендік калпы бузылган жагдайда сіркесі су котермейтін ызакор, создерін шаншып, тік сойлеп оздерінін душпандарына сын, мазак олендер арнауы мумкін, бет алды айкайлап суйкімін жогалтады.

Денесінде От бітімі бар адамдар кара жумысты жактырмайды, аулак журуге тырысады. Булар озімшіл, баскару туткасын устаганды жаксы коріп, пандік (материалдык) гулденгенді багалай біледі. Оздерінін молшылыкта, байлыкта екенін мактаныш тутады, кеуделерін кереді. Оздеріне сын айтканды жактырмайды, канагаттанбау сезімі билесе шабуылга шыгады.

 Денесінде От бітімі бар адамдардын асер-сезімі: кумарлык пен тойымсыздыктын жане канагатсыздыктын натижесінен туындайды. Коре алмаушылык, ызы болу, ашулану, кызганыш сезімдері оттегі, буйректегі калыпты жагдайды бузып ол адамдардын зат алмасу агымдары бузылады.

Асказан мен ішектегі жара, оттегі, куыктагы тас, кан кысымы мен кан-тамыр журек, тері, коз аурулары жане ащы кекірік агзадагы от агымынын бузылуынын корсеткіші. Тепе-тендік калыпта жанарлары куаныш пен кайырымдылыкка, ал тепе-тендік калып бузылса коздері канталап, олеусіреп кетеді. Салмактары секірмелі болмайды, біракта тез толып, жылдам ари алады. Бет алпеттері дурыс, оларда туа салысымен дарыган касиет – тартіпке жане куатын, акшасын, кушін біркелкі реттеп болуге бейімділігі.

Тамакты уакытында ішпесе, ішіндегі кушті от журек тусын куйдіріп, жарага, котекке (геморрой) ушыратуы мумкін, сондыктан да карны ашып турганда шырт етпе, ызакор болатын жондері де бар. Сондыктан дене бітімдерінде От бар адамдар, тамак мерзімін жіберіп алмай куніне 3 мезгіл тамак ішулері керек.

Бул адамдардын терілері – ішектерінде ызакорлыктын салдарынан запыран коп шогырланатындыктан артурлі ауруларга бейім турады,  корганысы (имунитеттері) томен. Омірінін негізі жумыс болгандыктан, жумыска беріліп кетеді, осы кезде тепе-тендік калып бузылып уйкысыздыкка ушырайды. Осы адамдар калыпты жагдайда омір суремін десе, жумысты белгілі бір тартіппен, кестемен істеулері керек. Дене бітімінде От бар адамдарга ішімдік катты асер етеді, ол да «ашты».

Ашты дам денесіндегі отты онан арман маздатып, аракты молшерсіз ішіп, мас куйінде жанжалды оздері бастайтын болады. Темекі шегу де денесіндегі отты жага туседі, себебі онын да дамі ашты. Дене бітімінде От бар адам узак ашыгуга болмайды, оган 2-3 кундік ашыгу жетіп жатыр. Ен дурысы аптасына 24-36 сагат ашыгу. Буларга алыска жугіруге, ауыр салмак салуларына болмайды, оларга женіл гимнастикалык жаттыгулар жетіп жатыр. Женіл жугіріс 5 минуттан артык емес, ен пайдалысы малту, ол мамыражай калыпка тусіреді. Оларга суык сумен куйыну пайдалы.

Дене бітімінде От бар адамнын ас корту мушелері керемет, табеті тамаша, сондыктан да тамакты артык жеп коятындыктан запа шегеді. Осы адамдар тамактану алдында артык отты сондіру  жане молшерсіз тамак жеп коймаулары ушін бірнеше жутым су ішкендері дурыс.

 
 Дене бітімінде Су ерекшеліктері бар адамдарды аныктау сурагы. Дене бітімдерінде су ерекшеліктері бар адамдарды баскалардан калай ажыратамыз?

"Он адамнын тогызы – озін озі олтірушілер". Бенджамин Франклин

Сурак: – Дене бітімдерінде су ерекшеліктері бар адамдардын баскалардан калай ажыратамыз?

Жауап: – Су ерекшеліктері жане онын сапасы: (шырыш, су), суык, ылгалды, жумсак, суйык, кою, ауыр, акырын, майлы, ылай.

Дене бітімінде Су ерекшеліктері бар адамдарды аныктау сурагы:
Сурактар Орташа Бул мен
1. Дене бітімі: улкен, енгезердей
2. Салмагы. Ауыр
3. Терісі: ак, коныркай, суык, ылгалды, мамык
4. Шашы: калын, адемі, толкынды, майлы
5. Тістері: біркелкі, адемі, онша улкен емес
6. Коздері: улкен, кара, кой коз, кок, жанарлы, кастары узын, кабактары жаксы білінеді
7. Унататын дамі: ащы, коймалжын
8. Табеті: біртіндеп ашылады
9. Дареті: мол, жумсак, іш кату мен дарет журмей калуга бейім емес
10. Уйкысы: катты, узак
11. Акылы: шоркак, баяу
12. Созі: жай
13. Журісі: еріншек, баяу
14. Акша жагдайы: оте унемшіл, жинайды, оте бай болулары мумкін
15. Ылгалды суык ауа райын жактырмаймын
16. Мен оте шыдамдымын, шаршауды сезбеймін
17. Біреуге карыз беруді каламаймын
Жиыны:
Барлыгы: Су

Осы сурактардын баріне жауап беріп болганнан кейін, баскалармен салыстырганда кай саныныз коп болса, онда сіздін бірінші бітімініздін ерекшелігі осы болганы. Егер бірінші жинаган саныныздан, екінші  жинаган саныныздын арасында коп алшактык жок болса, онда бул сіздін бітіміздін екінші ерекшелігі.

Мысалы, сандарды санаганнан кейін, жинаган упайыныз ушеу болады. Ауа – 99, От – 82, Су – 18, онда бул жагдайда сіздін дене бітімініз Ауа-От болганы. Егер де Ауа упайы 99, От – 23, ал Су – 17 болса онда сіздін бітімініз жеке не жангызлікті болганы, ал егер жинаган упайыныздын ушеуі де тен болса онда сізді уш ерекшеліктердін барі де бар – дене бітімініз оте сирек кездесетін, уш ерекшелікті адам болганыныз.

\\Дене бітімінде Су ерекшеліктері бар адамнын мінездемесі\\

Дене бітімінде су ерекшеліктері бар адамнын денесі улкен, енгезердей,  батыр тулгалы адамдар. Кеуделері шыгынкы жалпак, екі иыгына екі кісі мінгендей, тіпті айелдердін оздері де кеуделері улкен, жамбастары жуан, салмактары ауыр болады. Денелерінде топырак пен су элементі коп болады, сондыктан тіпті тамак туралы ойлаганнын озінде-ак толуга бейім, денелерінде су жинай алады. Терілері жумсак, ылгалды, суык, копшілігінін тандері жундес келеді. Суйектері шыгып турмайды, тіндері, майлар  мен булшык еттері жаксы жетілген. Колдары суык, ылгалды.

Тістері біркелкі, адемі, аппак. Шаштары узын, кара, калын, кайратты. Кабагы калын, касы узын, коздері улкен, анык. Еріндері толык, сезімтал, жумсак. Коздері кой козден кок козге дейін. Жаксы коретін дамдері: откір, ащы, коймалжын. Табіті туракты, бірак біртіндеп ашылады.

Танертен уйыктаганды унатады, кешке жай жатады. Денедегі оты оянганнан кейін біртіндеп тутанатындыктан, тангы уакытта табеті онша емес. Дене бітімінде су ерекшеліктері бар адамдардын омірлік куші, шыдамдылыгы, кешірімпаздыгы, байсалдылыгы, салмактылыгы, ауруга жендірмейтіндігі жаксы дамыган. Олар оте сирек ауырады жане оте шыдамды. Тамакты біртіндеп кортандыктан, іш кату, дарет журмей калу деген болмайды, улкен дареттері коп молшерде жумсак болады.

Акылдары шоркак, баяу. Мектепте балалар туске дейін оздерін колапайсыз сезінеді, мугалімді жонді тындамайды, жанып турмайды, мумкіндік болса калгып алганды унатады. Біракта тустен кейін денесіндегі от лапылдап жана бастаганда кимылы ширап, жандана туседі. Олардын еске сактау кабілеті керемет, біракта акпаратты кабылдауы ауыр, уккан нарселерін картайганда да умытпайды. Уйкылары катты, асіресе танга таман.

Тангы 6-дан 10-га дейін олар коршаган ортамен, табигатпен ундесіп кететіндіктен осы аралыкта уйкыдан ояту киын болады. Создері узік-узік баяу, суренсіз, байсалды. Журісі ауыр, байсалды, нык жане біркалыпты. Олар оздеріне сенімді, еш уакытта асыкпайды, усак-туйекке бола тыртындамайды. 

Денесінде су бітімі бар адамнын басым болігінде турмысы жаксы, оздері даулетті болады, акшаны бекерге шашпайды, улкен дарежелі кызметтерде: касіпкер, саясаткер, акімшілікте, укімет курамында кызметтер істейді. Оздерінін жан дуниесімен, психологиясымен кешірімпаз, журегі суйіспеншілікке толы, біракта денесіндегі тепе-тендік бузылса тойымсыз, дуниеконыз, оте аямшак «Шыгайбайга» айналып шыга келеді. Сенімсіздік, сактык сезімі ушкырланып узак мерзім куйзеліс шегеді.

Булар жанбырлы суык ауа райын жактырмайды, осы кундері жігері кум болып, зерігіп, шамшыл, мазасыз болып кетеді. Буларды біркалыптан шыгару оте киын, ал егер ашуланса тау копарады. Дене бітіміндегі су оз арнасынан асып кетсе, топан-су каптап, жолындагынын барін жайпап отеді.

Олар ескі заттарды, кокыстарды шогырлап жинай беруге ауес, оздерінін акшаларын кандай пайдалы іске салу керектігін жаксы біледі жане асыгыс шешім кабылдамайды, беретін жауапты сагызша созып журіп алады.

Дене бітімінде су ерекшеліктері бар адамда: таттіге, аштыга, туздалган дамдермен ауестенбеуі керек. Татті дам ауырлатып, денені суытып, бітеп тастайды, ал ащы дам мен туз шолдетіп суды денеге жинагандыктан бул адамдардын кобінесе кан кысымдары жогары, сусамыр (диабет), бітеліп калу, кеудесіне шырыш шогырлануы, ісініп кетуі, ал айел адамдардын гинекологиялык ауруларга шалдыгуы мумкін.

Осы адамдардын мушелерін су мен шырыш бакылагандыктан, бузылу ылгалды кабаттардан басталады. Бунын белгісі ылгалды суык ауа райында ерекше байкалады. Ай толганда, коршаган ортада жане жан иелерінін барінде де ылгал молшері кобейгенде, дене бітімінде су ерекшеліктері бар адамдар адамдар денесіндегі артык ылгалдын запа шегеді. Олардын кан кысымы жогарлап, баспасы, кеудесінін сырылы (астма) козып, оздерін уйкы басып, куйзеліске ушырап, агзасына су жиналып калады.

 Осы кезенде, ен бастысы бул адамдарга унемі катты іс-кимылдарымен шугылданулары керек, ал егерде денелеріне тынымсыздык бермесе, онда олардын желкелеріне жалкаулык мініп алады да, омірге кызыгушылыгын жойып алады. Жалкаулык – ен басты жауы.

Олар ушін алыска жугіру, ауыр атлетика, малту т.б. спорттын ауыр турлері ен жагымды нарсе. Егер денесіне тынымсыздык бермесе, онда агзасына су жинала береді. Козгалыс пен тынымсыздык ішіндегі отты маздатып тутікшелерді шырыштан тазалайды. Бундай адамдар денсаулыктарына зиян келтірмей узак ашыга берулеріне болады, біракта калган уакытта куніне екі кабаттан артык тамак жеулеріне болмайды, асіресе жатар алдында тамактанбаулары шарт.

 Бірінші тамактанулары кундізгі 11-12-ден ерте болмауга, екінші тамактануы 5-6 сагат откен сон болганы жон. Дене бітімінде су  ерекшеліктері бар адамдардын басты кателігі тамак тандай алмауында, булар таза емес олі тамактарга ауес, ал бул тагамдар агзадагы коп суды одан сайын молайта туседі, егер де осындай тамактарды тамак мазірінен алып тастаса, бул адамдар аурудын не екенін де білмейді. Оларга етті, майды, жумыртканы шактап кана жеулері керек, осы тагамдар кан-тамыр т.б. тутікшелерді бітеп тастайды.

 
 Адамнын дене бітіміндегі уш ерекшелік туралы тусінік. Ауа, От, Су ерекшеліктері – олардын кандай жанама турлері бар?

"Саулык тілесен – коп жеме". Алішер Науаи

Сурак: – Адамнын дене бітімінде болатын уш ерекшелікті айта кетсен?

Жауап: Адам озінін ауруынан жазылу ушін, алдымен озінін денесіндегі  Ауа-От-Су – осы аталган уш ерекшеліктерді тусінуі шарт.

\\Адамнын дене бітіміндегі уш ерекшелік туралы тусінік\\

Пандік алемде бес элемент кайда болмасын бар (топырак, су, от, ауа, эфир), осылардын аркасында, біз ар турлі жан иелері мен заттарды кореміз. Осы бес элементтердін негізінде, адам болмысынын уш ерекшелігі аныкталады. Осы уш ерекшелік – адам агзасындагы болатын барлык биологиялык, психологиялык, денедегі болатын озгерістерге, акыл-есімізге жауапты.

Олар – табиги кажеттілікті, жеке-дара адамнын тамакка, дамге, температурага бейімделуіне де жауапты, сондай-ак жанадан пайда болуга (ассимиляция), зат алмасуына (метаболизм), ыдырауга (катаболизм), калдыктарды шыгаруга, мінез-кулкымыздын калыптасуына да жауапты. Сонымен, Су-От-Ауа уш ерекшелігі – біздін мінез-кулыктык (психикалык) жане тандік негізіміз.  Барлык уш ерекшелік зат алмасу агымын баскарады. Ауа – ыдырауга (катаболизм, диссимиляция), От – зат алмасуга (метаболизм), Су – жанадан жасауга (анаболизм, ассимиляция) жауапты.

Ауа ерекшелегінін тепе-тендігі бузылганда, зат алмасу агымы бузылып, ыдырау агымынын калдыктары кобейеді де агзадагы тінді буза бастайды. Жана жасаушалар пайда болып (анаболизм) ыдырау (катаболизм) басендегенде агза калпына келеді. Жас баланын денесінде 20 жаска дейін осу басым, сондыктан да алган жаракат, карі адамдармен салыстырганда жылдам жазылып кетеді.

Оттын шектен шыгуында да зат алмасу агымы бузылады, ал Су тепе-тендіктен тайкып арнасынан аскан кезде жанадан жасаушалар пайда болады, тіннін молшерден тыс осуіне жагдай жасалады (ісік, суйек оседі, май жиналады, артык заттар т.б.). Бала жаста осу тан, ал Судын молаюы тіннін куралуы мен таннін осуіне жагдай жасайды.  Ересек адамда От куаты басым болгандыктан зат алмасу агымы жаксы журіп, омірінін шабытты шактарына сайкес келеді.

Картайганда адамда ыдырау агымы журіп, суйектері бірте-бірте тозып, жиі сынып, кайта калпына келуі киындап, тані біртіндеп ыдырап, бузыла бастайды.
Біз ауамен дем алган кезімізде танау тесіктері аркылы букіл танімізге тарап, дем шыгарганымызда газ алмасу агымы журеді. Біз тыныс алган кезімізде, ауа канмен бірге окпеге барады, осы арада керемет гажайып болады.

Оттегі улы заттар еріген, олім акелетін комір кышкыл газын акетеді. Біз тіршілік агымында уларды шыгарамыз. Оларды кан жинайды, кан комір кышкыл газын окпеге алып келгенде, ар жана жутылган оттегімен, кан комір кышкылы газынан жане онын курамындагы улардан тазаланады. Егер адам жеткілікті молшерде таза ауа алмаса немесе женіл демалганда кірген оттегінін молшері шыккан комір кышкылынын газынын молшеріне сайкес келмесе, онда біз агзамызды улар мен комір кышкыл газымен улануына мумкіншілік береміз. Бул талай аурулардын себебі болуы мумкін. Ауа біздін таніміздегі бес элементтердін ерекшеліктеріне таралады, арбір элементтін ерекшелігі таніміздін белгілі бір мушесіне жауапты.

Сурак: – Ерекшелік дегеніміздін озі не?

Жауап: – Ерекшелік: екі элементтін косындысынан пайда болган назік куат. Мысалы, ауа мен эфир біздін танімізге дене ауасын береді, немесе Ауа-ерекшелігін. Эфирдін элементтері кулакта, танауда, асказан-ішек жолдарында, ауызда, онеште, окпеде, суйектерде, бас куысында денеміздін барлык жерінде болып, булшык еттердін, суйектердін, ішектін, журек согысынын, кан тамырларынын кенейіп-кішірейуінін, калдыктардын шыгуынын т.б.  жалпы біздін іс-кимылымызды баскарады.

Сондыктан да: «омір дегеніміз козгалыс» – деп тектен-текке айтпаймыз. Ауа козгалысынсыз ішкі мушелеріміз бен дене кимылымыздын жумысы токтап, осы фани оміріміздегі тіршілігімізге нукте коямыз. Сондыктан бiз алi толык зерттелiп болмаган эфир туралы бiраз тусiнiк беремiз.

Эфирдi  адам  озiнiн сезiмдерiмен бiле алмаса да турлi назiк куралдар аркылы кабылдай  алады. Эфир жан иелерiнiн сырткы жане iшкi болмысымен арекет жасайтын кенiстiк. Адамнын назiк болмысы сезiм, акыл-есiнен бастап турпайы болмысы физикалык танi осы эфир кенiстiгiнде арекет жасайды.

Мысалы, гарыш кенiстiгiнде ушып журген гарышкерлермен байланыс эфир аркылы болады. Гарыштык кенiстiкте "бос орын" (вакуум) жок,  толган эфир.  Барлык радио, электро-магниттік байланыстар эфир аркылы болады. Кейде радиодан "Ауе толкынында – Казак радиосы" тарізді создерді естиміз. Бірак, "Эфирде – Казак радиосы " десе дурыс болады.

Эфирдiн сезiм тулгасы (объектiсi) – дыбыс (толкын). Бул арада "дыбыс" деген соз дыбыс толкындарын гана емес, электромагниттiк, ультра-дыбыстык толкындар турiн бiлдiредi. Барлык жан  иелерi эфирдін ішінде жане олардын денесінде де эфир бар.
Казiргi  гылым эфирлiк  дененi бiраз зерттеп,  натижесiн омірде колдана бастады. Адамнын эфирлiк денесiнiн мусiнi онын танiнiн мусiнi тарiздi, тек кана одан молшермен 2-10 мм шыгып турады. Экстрасенсорлык касиетi бар адамдар оны коре де алады. Эфирлiк дене адамнын сырткы гарыш алемімен байланысын камтамасыз етедi.

Адамнын сырткы алеммен энергия алмасуы (асiресе кун энергиясымен) осы эфирлiк дене аркылы болады.  Ол карама-карсы екi полюсi бар электромагниттiк толкындардан куралады. Эфир сырттан энергия турлерiн тартып, турпайы (физикалык) денеге беру жане онын керексiз калдыктарын сыртка шыгару аркылы тазартып отыру жумысын аткарады.

Сурак: – «От ерекшелігі» дегеніміз не?

Жауап: – Су мен Оттын косындасы танімізге денелік от береді, осы куатты От ерекшелігі деп атаймыз. Денедегі от – жылу мен жарык жане куат козі. Біздін галамшарда жарык, жылу, от козі кун болса, біздін журегімізде – жарык, жылу, от жане куат козі болып есептеледі. От денемізде зат алмасу агымын реттеп жане коректік заттарды денеміздін жеті кабатына жеткізіп, канымызды вирустан, улардан, ауру акелетін бактериялардан тазалайды. Денеміздін терісінін кызуын біркалыпта устап, он беріп, козімізді нурландырып турады. Коздегі нур денсаулыгымыздын айнасы. Дененін кызуы, ас корту, ойлау, акылдын жагдайы барі – оттын кызметі. Барлык зат алмасу агымдары жане ферменттік жуйе оттын бакылауында болады.

От та біздін таніміздегі бес элементтердін ерекшеліктеріне таралады, арбір элементтін ерекшелігі таніміздін белгілі бір іс-кимылына жауапты.От козде, теріде, канда, каннын кызыл туйіршіктерінде, журекте, майда, тер шыгаратын бездерде болады.

Сурак: – «Су ерекшелігі» дегеніміз не?

Жауап: – Су мен топырактын косындысы танімізде дене суын курайды, осыны Су ерекшелігі дейміз (су, шырыш).

Денедегі су: кан, лимфа жане жасаушаларымыздагы барлык суйыктар. Олар сілекей, асказан солі, дененін шырыш кабаты, плазма мен протоплазма. Су – дене мушелерінін, журек-кан тамырларынын, тіндердін іс-арекеттері ушін оте манызды. Назік денгейде – назік денелердін омір сургіштік кабы.

Су ерекшелігін «биологиялык су» деп те айтамыз, олар дененін элементтерін, тіндерді бекітіп, биологиялык мыктылыгына,  тамакты дененін жеті денесіне тасымалдауына жане агзанын корганыс кабілетіне жауапты. «Биологиялык су» сондай-ак, буындарды майлап, теріні ылгалдандырып, жаранын жазылуына, куат пен турактылыкка, есте сактау кабілетіне, журек пен окпені куатпен камтамасыз етуге, корганысты (имунитет) арттыруга жауап береді.

Топырак – біздін денеміздегі бесінші элемент. Жер бетіндегі тіршілік тірісі бар олісі бар осында, топырак – осылардын жане таніміздін курылымынын негізі; суйегіміз, тісіміз, сініріміз, булшык етіміз, тініміз (жай етіміз), теріміз, тырнагымыз барі де – топырактан жаралган. Біздін денемізде топырак пен су элементі басым болгандыктан жер шарында туганбыз.

Біздін таніміз 24 элементтен турады. Бес турпайы: топырак, су, от, ауа, эфир элементтері біздін турпайы денемізді кураса, 19 элемент назік денемізді курайды. Осында біздін іс-арекетімізді баскаратын бес турпайы сезім мушелеріміз кіреді: акыл, оре, сезім, адамнын жалган «мені», кірленген сана.

Топырак – Танау, мурын – Иіс сезу – Шыгару мушелері
Су           – Тіл   – Дам сезу – Бала табатын муше
От      – Коз – Кору – Аяк
Эфир     – Кулак – Есту – Бас
Ауа    – Тері – Жанасу – Кол

Жер (топырак) иіс сезумен байланыскан, осынын турпайы мушесі мурын, осы муше аркылы топырактын, жердін, гулдін, тамактын исін сеземіз. Мурын шыгару мушелерімен де байланыскан. Мысалы, ішектін шыгаруы дурыс болмаса, іш катып дарет журмей калса, иіс сезуіміз нашарлайды.

Су даммен байланыскан, сусыз дам сезе алмаймыз. Біз кургак жемісті тілімізге салганда, ылгалданбаганша дамін сезбейміз.

От корумен байланыскан, коз бояудын турін аныктап, журуімізді баскарады, сондыктан да сокырлар біреудін комегінсіз журе, ал саныраулар сойлей алмайды.
 
Эфир естумен байланыскан, ортада дауысты кабылдап турады. Кулак есту мушесі ретінде, сойлеу мушесі аркылы іс-арекетті білдіреді.
Ауа жанасу сезімімен байланыскан. Бул дегеніміз тері, ал кол – іс-арекет мушесі.

Сурак: – Адамнын дене бітіміндегі ерекшеліктерін жане олардын  жанама турлерін талдап  бере аласыз ба?

Жауап: – Сіздін койган сурагыныз оте аукымды жане оте курделі сурак болгандыктан кенінен, ар кайсысына жеке-жеке токталайын:

\\Ауа ерекшелігі\\

Ауа ерекшелігі – барлык іс-арекетімізді баскаратын денеміздегі ауа. Микроскоптын комегімен тіпті бір жасаушанын да козгалатынын кореміз. Жасауша бір жагынан омір суруі ушін озіне кажетті микроэлементтерді кабылдап тамактанып жатса, екінші жагынан ыдырау натижесінде пайда болган калдыктарды агзадан шыгарып жатады. Ауа тыныс алуымызды баскарады.

Тыныс алу да, тамактын бір турі, – біздін агзамыздын кызметінін негізі. Тамак біздін танімізді коректендіріп, тінімізді, булшык етімізді, суйегіміздін осуіне дагдай жасаса, ауа осыларды іс-арекетке келтіреді, осынын аркасында козгаламыз, ягни – омір суреміз. Ауа сондай-ак сезімдерімізді: коркыныш, урей, мазасыздану, куйгелектену, ауырганды білдіріп баскарады.

Таніміздін кез келген жері ауырса, онда осы арада ауа алмасуы бузылып, ауа шогырланып турып калган. Жай гана терімізді шымшысак та ауырады, осы кезде ауанын келуін богеп тастадык, сондыктан да сынганда, жараланганда ауырады. Ауа денеміздін барлык мушелерінде бар, ауа агзамыздын белгілі бір мушелеріне шогырланады: ішек жолдарына, суйекке, жанбастын ойыгына, кулакка, теріге.

Ауанын суык, кургак, кубылмалы, откір ерекшеліктерін білу аркылы онын кобею себебін аныктауга болады. Осы ауанын белгілі бір мушеге шогырлануы онын тепе-тендік калпын бузады, сондыктан да кайта тепе-тендік калпына келтіру ушін, онын карама-карсы ерекшеліктерін пайдалану кажет. Мысалы:

Ауанын сапасы
(
нашарлататыны) Карама-карсы сапасы
(жаксартатыны)

Женіл Ауыр
Суык Ыстык
Кургак Ылгалды
Откір Жумсак
Кубылмалы Туракты
Шалт Баяу

Сурак: –  Ауа ерекшеліктерін тепе-тендік калыптан шыгаратын кандай себептер?
• дурыс тамактанбау
• дурыс ойламау
• коршаган ортанын нашарлыгы

Жауап: – Дурыс тамактанбау дегеніміз, дене бітімінде Ауа ерекшеліктері бар адамдар, осындай ерекшеліктері бар тагамдармен тамактануы. Мысалы, Осындай адамдар суык, кургак, женіл, откір тагамдарды жеуге тиіс емес. Тамак сіздін ойынызбан тікелей карым-катынаста, сондыктан да жогарыда аталган тагамдардын сапасы ауа ерекшеліктерімен сайкес, осы тагамдар сіздін ойынызды мазасыздыкка, ал сезімінізді коркынышка, урейге, куйгелектікке урындырады, себебі осынын барі Ауа ерекшелігінін сапасына тан. Есінізде болсын, біздін ойлау жуйеміз тамактануымызга тікелей тауелді!

Сурак: – Коршаган ортанын асері калай?

Жауап: – Коршаган орта да біздін денеміздегі Ауа ерекшелігіне асер етеді. Мысалы, суык ауа райында жылы киінбесек дірдектейміз, аягымыз тонады. Егер кымтанып журмесек сырттагы суык, ішіміздегі суыкты арттырып, ішкі отымызды сондіреді, сойтіп денеміздегі Ауа ерекшелігінін тепе-тендік калпын бузамыз. Таніміздегі артык ауа – іштін катуын, жел кеулеп іштін кебуін, жуйке жуйесінін бузылуын, козгалу мушелерінін ауруын, суйектердін жане буындардын каксауына урындырады. Ауа ерекшеліктерінін тепе-тендігінін бузылуы – адам агзасын 83 турлі ауруга шалдыктырады.

Сурак: – Дене бітіміміздегі Ауа ерекшеліктерінін озі неше жанама ерекшеліктерге жіктеледі?

Жауап: – Адамнын дене бітіміндегі Ауа ерекшелігінін озі бес жанама ерекшеліктерге жіктеледі. Олардын аркайсысы агзамыздын белгілі бір мушесінін іс-арекетіне жауап береді. Арбір жанама ерекшелік белгілі бір жерде орналасып, нактылы іс-арекет кылады. Оларды «дененін желі» немесе толкыны деп атайды. Олар акпаратты жуйкеге бергендіктен: булшык еттердін, кан тамырлары мен тутіктердін т.б. козгалатын мушелердін барі де, алынган буйырыкка сайкес – кимылга, арекетке кіріседі.

Сурак: – Ауа ерекшелігінін Сезім жанама турі дегеніміз не? Ол кайда орналаскан?

Жауап: – Адамнын дене бітіміндегі Ауа ерекшелігінін сезім жанама турі мида, баста, кеудеде орналаскан. Олар бес сезім мушесінін жумыстарын камтамасыз еткендіктен біз: естиміз, кореміз, тамактын дамін, топырактын исін сеземіз, озіміздін терімізге жанаскан затты да коріп-сеземіз.

Жанама ерекшелік ойлау жуйемізге асер етеді. Басымыздын сынгырлап туруы да ауанын бір сапасы, осы кезде ойлау кабілетіміз жаксы ерекшеленіп, арта туседі. Егер де осы жанама ерекшелік тепе-тендікте болса, онда басымыз унемі жаксы жумыс істеп, коніліміз котерінкі, ойлауымыз анык, айкын, ойымыз молдір, таза болады. Ауанын жанама ерекшелігі тыныс алуымыздын жиілігіне, жутуымызга асер етіп, калган торт жанама ерекшеліктердін арасындагы бастысы болып саналады.

Ауанын жанама ерекшелігінін тепе-тендігінін бузылуы: коркыныш, урей, алсіздік, уйкысыздык, дам, иіс сезбеуге, коздін коруінін нашарлауына акеп согады. Кулактагы шуыл, коздін жасаурауы, былшыктануы, танау мен бас куыстарында шырыштын шогырлануы да – осы сезім жанама турінін тепе-тендігінін бузылуынын салдары.

Сурак: – Ауа ерекшелігінін соз жанама турі турі дегеніміз не? Кай мушеде орналаскан?

Жауап: – Ауа ерекшелігінін соз жанама турі онеш пен окпеде орналаскан. Бул кулакпен байланыскан мидагы сойлеу орталыгы аркылы сойлеу агымынын жумысын кадагалайды. Мысалы, сабилердін созінін бузылуы – откен оміріндегі есту мушесінін бузылуынын салдары. Осы соз жанамасы еске сактау кабілеті мен ойдын жетілуіне асер етеді. Осынын тепе-тендігінін бузылуы жонді сойлей алмауга (тутыгу), кургак жотелге (окпедегі ауа алмасынын бузылуы), онештін кургауына, баспакка (тамактын ауруы), жалпы алсіреуге жол береді.

Сурак: – Ауа ерекшелігінін ас корту жанама турі дегеніміз не? Кай мушелерде орналаскан?

Жауап: – Ауа ерекшелігінін ас корту жанама турі асказанда, ішекте, тосіміздін айрык суйегінде орналаскан. Ол журектін, асказаннын, тік ішектін, ток ішектін, асказан астындагы бездердін, сондай-ак ас корту мен ішектердін де жумыстарын камтамасыз етеді.  Осы ас корту жанамасынын тепе-тендігінін бузылуы ішкен тамакты баяу немесе оте жылдам кортып, асказан мен ішектердін ауруына, туйілуіне, желдін жиналуына, тамактын жонді сінбеуіне асерін тигізеді.

Сурак: – Ауа ерекшелігінін жыныс жанама турі дегеніміз не? Кай мушелерде орналаскан?

Жауап: – Ауа ерекшелігінін жыныс жанама турі тік ішек пен карыннын томен жагында орналаскан. Ол жыныс мушелерінін, етек кір агымынын жумыстарын ретке келтіріп отырады. Осы жыныс жанама турінін тепе-тендігінін бузылуы кіші дарет шыгаратын мушенін, іштін манынын, белдін ауруына, етек кір агымынын бузылуына, ішектін катуына, туйілуіне, газдын жиналуына акеп согады.

Сурак: – Ауа ерекшелігінін жуйке жанама турі дегеніміз не? Кай мушелерде орналаскан?

Жауап: – Ауа ерекшелігінін жуйке жанама турі озінін асерін букіл жуйке жуйесі мен кан айналу жуйесі аркылы береді. Біздін бес сезім мушелеріміз берген акпаратты жуйке жуйесі аркылы кабылдайды, кан тамырларынын біресе кеніп, біресе тарылуынын да себебі осыдан. Осы жуйке жанама турі кан кысымы мен терлеуімізге жауапты. Осынын тепе-тендігінін бузылуы кан кысымынын жогарлауына не томендеуіне, кан айналымынын бузылуына, тахикардияга, жуйкенін ауруына урындырады.

Сурак: – Тепе-тендік бузылганда калай реттеуге болады?

Жауап: – Тепе-тендіктін бузылу салдары, Ауа ерекшелігінін ток ішектін томенгі жагы мен тік ішектін ішіне шогырлануына себепкер болады. Осыдан кутылу жане ауа алмасуын реттеу ушін, танертен жане кешке денедегі куат коздерін укалап, ауанын денедегі тепе-тендігін сактауга болады. Осы ауанын, таніміздегі от пен судын да калыпты калпын сактауга септігі тиеді.

Куат козінін бірінші нуктесі кабактын екі арасына орналаскан, осыны екі саусагынызга май жагып алып, сагат журісі бойынша катты батырмай куніне екі кабат жылу пайда болганша баяу 1-2 минут укаланыз, егер де катты батырып, жулкып укаласаныз бас куысынызды кеулеп алган желініз улгая туседі.

Куат козінін екінші нуктесі тос суйектін айрыгынын арасындагы ойыкка орналаскан (солнечное сплетения). Осы нуктені екі не уш саусагынызбен сагат журісі бойынша 2-3 минут укаланыз. Укалауды тек жаткан калыпта гана жасаныз.

Куат козінін ушінші нуктесі карныныздын ортасында болады, осы аумакты укалаганда, ауанын тепе-тендік калпынын бузылуынын салдарынан болган коптеген келенсіздіктерден арыласыз.

От ерекшелігі

Сурак: –  От ерекшелігі дегеніміз не?

Жауап: –  От ерекшелігі – денеміздегі от немесе жалын, запыран. Бул таніміздін зат алмасу агымынын барысында пайда болган жылу куаты. От – ас корту, сору, еріту, теріміздін жылуын біркалыпта устау, онімізді, коз жанарымызды, теріміздін турін жане назік денелерімізге коректі тасымалдау жумыстарына жауап береді. Осынын тепе-тендік калпы бузылган кезде: ашу, ыза, коре алмаушылык, кызгану, тойымсыздык сезімдеріне жол ашылады.

Барлык кумарлыктар да оттын бакылауында болады. Ол сырттагы оттан нар алады, сондыктан да сырттагы от озгеренде, осыган сайкес таніміздін ішіндегі от та озгереді. Коздін кырагылыгы мен пайымдау да оттын кол астына карайды.

Сурак: – От ерекшелігі калай жіктеледі?

Жауап: – От та бес жанама ерекшеліктерге жіктеліп денеміздін ар жеріне орналасады. Ол асказанда, тері бездерінде, канда, майда, козде, терімізде, біракта негізгі мекені ішек (тонкой и 12-перстной).

 Оттын тепе-тендігінін бузылуы – терінін кабынуына, гастритке, іштегі жарага, шаншуга, коздін, шаштын ауруына, вирустын, удын пайда болуына, каннын ауруына, денеміздін кызуынын жогарлауына т.б. зардаптарга мурындык болады. Оттын ыстык, ылгалды, майлы, шалт, откір, анык, женіл, сасык, сапасын біле отырып, таніміздегі оттын улгаю себебін аныктай аламыз. Оттын осы касиеттері де денеде молая береді. Осыны тепе-тендік калыпка келтіру ушін, осыган карама-карсы сапа кажет. Мысалы:

Оттын сапасы

(нашарлататыны) Карама-карсы сапасы
(жаксартатыны)


Ыстык Суык
Ылгалды Кургак
Майлы Майсыз
Шалт Баяу
Откір дам Татті
Женіл Ауыр
Сасык Хош иісті

Сурак: – От ерекшеліктерін тепе-тендік калыптан шыгаратын себептер не?
• дурыс тамактанбау
• дурыс ойламау
• коршаган ортанын нашарлыгы
• Тазалык сактамау

Жауап: – Дурыс тамактанбау – Оттын сапасына тан тагамдарды ішіп-жеу. Мысалы, дене бітімінде От ерекшелігі бар адам оте ыстык тамакты, суйыкты коп ішуіне, майлы, откір дамді тагамды жеуіне, сасык иіспен дем алуына болмайды, себебі кеудесіндегі ыстыгы котеріліп кетеді.

Женіл тамакпен гана тамактануына, 3,5 сагат бурын пісірілген тагамды, турып калган тамактарды жеуіне болмайды. От ерекшеліктермен сайкес тамактарды ішкенде, денесіндегі от молшері улгайып, аузынан жаман иіс шыгып, терлегенде шыккан тері, кіші  жане улкен дареті сасып кетеді. Бундай тагам: ойын мазасыздыкка, ашу-ыза, коре алмаушылык, кызганыш, тойымсыздык, ашкоздік сезімдерін оятып, кумарлыгы козып, ойлау жуйесі жанжалдасуга бейім турады.

Сурак: – Дене бітімінде от ерекшеліктері бар адамга коршаган орта калай асер етеді?

Жауап: – Дене бітімінде От ерекшеліктері бар адамдар коршаган ортага да тауелді, ыстык жазда, шілдеде сырттагы оттын кызуы котерілсе, соган сайкес іштегі жалын да лапылдап жана бастайды, сондыктан да осындай адамдар ыстык ауа райында бойкуйез, салгырт, маубас болып, жаман сезімдері ашу-ыза т.б. белен алады.

 Ыстык, майлы, откір, женіл тамактардан денедегі от лап етіп жанып, денедегі ауаны жагып жіберетіндіктен ас кортылмайды, ал керісінше ылгалды тамак денедегі отты сондіреді. Оттын улгайып, тепе-тендігінін бузылуынын негізгі себебі, – Ауанын бузылуы. Денедегі от та, су да оз беттерімен козгалмайды, оларды козгалтатын ауа. Сондыктан да денедегі ауанын тепе-тендігі бузылганда, от пен судын да тепе-тендіктері бузылады. Біздін танімізде оттын 13 турі бар. Ен бастысы ас корту оты асказанда болады, кесек асты усактап болшектерге боледі.

Оттын бес турі бауырда (бауыр оты) болып, ішкен тамагымыздагы бізге жат элементтерді, озімізге тан элементтерге алмастырады. Оттын асерімен бауыр келген суды канга айналдырады. Оттын жеті турі назік денелерімізде болады, олар коректі бір денеден екінші денеге тасымалдайды.

Оттын бес жанама ерекшеліктері

Сурак: – Ас корту жанама турі дегеніміз не? Кай мушеде орналаскан?

Жауап: – Ас корту жанама турі – асказанда жане ток ішекте орналаскан. Бул жанама, коректік заттардан уларды ажыратуда жане ас корту агымында омірлік манызы бар жумыстар аткарады. Ас корту барысындагы жылу алмасуын реттеп, оны баяу не жылдам кылады.

Осынын тепе-тендігінін бузылуы асказан мен ішек жолдарын куйдіруге, кыжылдатуга, жара шыгуга, тамактын мезгілімен кортылмауына, ауамен, тамакпен, кышкыл кекірулерге, асказаннын кортпау азабына акеп тірейді.

Сурак: – Кан жанама турі дегеніміз не? Кай мушелерде орналаскан?

Жауап: – Кан жанама турі – кызыл кан туйіршіктерінде, бауырда жане кок бауырда шогырланган. Бул жанама кызыл кан туйіршектерінін куралуын баскарады жане ас корту жанама туріне тауелді, себебі тасымалдау агымы мен тамакты ондеу толыктай ас корту жанама турінін жагдайына байланысты. Кан жанама турі, каннын курамынын тепе-тендігін сактап отырады.

Агзадагы улар, кан жанама турінін тепе-тендігін бузатын басты себеп. Егер кан курамында улар мен вирустар коп болса, онда осы кан жанамасынын алсірегені жане ауру акелетін микробтарга карсы тура алмайды, инфекциялык, сары ауру (гепатит), кан, тері, инфекциялык аурулар да, осынын салдары.

Сурак: – Журек жанама турі дегеніміз не?  Кай мушеде орналаскан?

Жауап: – Журек жанама турі – журекте шогырланган. Ол журектін жумысы мен еске сактау кабілетіне жауапты. Шешімсіздік, кумандану, озіне сенімсіздік осы жанама тур алсірегенде пайда болады. Осынын тепе-тендігінін бузылуы журек аурулары мен журектін шаншуына себепкер.

Сурак: – Коз жанама турі дегеніміз не? Кай мушеде орналаскан?

Жауап: – Коз жанама турі – козде болады. Коздін жаркырауы, жаксы коруі, нурлануы тепе-тендікті білдіреді. Осы тепе-тендік бузылган жагдайда: ашу-ыза, кектену, коре алмау, жек кору сезімдері ушыгып кетеді.

Сурак: – Тері жанама турі дегеніміз не? Кай жерде орналаскан?

Жауап: – Тері жанама турі – терімізде орналаскан. Осынын аркасында температура айырмашылыгын, кургак пен ылгалды ажыратамыз. Осынын тепе-тендік жагдайы бузылган мезетте: тері ауруларына ушырап, тері рагы, артурлі борткендер мен котырлар каптап кетеді.

 
 Су ерекшеліктері, Су ерекшеліктерін тепе-тендік калыптан шыгаратын себептер. Судын жанама ерекшеліктері. Неге танертен ерте туруымыз керек?

Ей Алланын пенделері, аурудан емделіндер, Алла тагала ешкандай ауруды адейі жаратпаган. Ал егер ауру келген болса, сол ауруга лайыкты емді жараткан. Тек бір кеселдін гана емі жок – ол карілік.     Пайгамбарымыз Мухаммед (с.г.с.)

Су ерекшеліктері

Су ерекшеліктері – «биологиялык су» немесе шырыш. Су – денемізді байланыстыратын элемент, тініміздін мыктылыгы денеміздегі судын жагдайына байланысты, жана жасаушалардын курылуы, алмасуы агзамыздагы су мен шырыш аркылы іске асады. Денемізде су мен шырыш болмаса бізідін суйектеріміз морт жане улбіреп турган болар еді. Суйегіміздін беріктігі денеміздегі судын куатына байланысты.

Су канымызды унемі алмастырып, суйыктын денгейін біркалыпта устап турады да, теріміздін кеуіп кетуіне мумкіншілік бермейді. Картаюымыздын себебі, денеміздегі судын сапасынын нашарлауынан. Су канымызда, лимфте, плазмада, протоплазмада, мушелеріміздін шырыш кабыктарында болып, буындарды майлайды, терімізді ылгалдандырады.Онын негізгі турагы кеуде суйегіміздін асты мен асказан.

Ауыр, суык, баяу, ылгалды, кою, козгалмайтын, ылай – су мен шырыштын осы сапаларын біле отырып, денедегі су молшерінін кобею себебін аныктауга болады. Жогарыда аталып откен сапалар онын жагдайын , сапасын томендетеді. Осы кемшіліктерді тенестіру ушін баска карама-карсы сапалар бар.


Судын сапасы
(нашарлататын)

Карама-карсы сапа
(жаксартатын)
Суык Ыстык
Ауыр Женіл
Баяу Тез
Ылгалды Кургак
Кою Суйык
Кір Таза
Козгалмайтын Козгалатын
Майлы Майсыз

Су ерекшеліктерін тепе-тендік калыптан шыгаратын себептер:
• су ерекшелігінін тепе-тендігін бузу
• дурыс тамактанбау
• дурыс ойламау
• коршаган ортанын кері асері

Су ерекшеліктерінін тепе-тендігі бузылган кезде, арнасынан асып кетеді. Дурыс тамактанбаганда су ерекшеліктеріне уксас ауыр тамактар, денедегі су ерекшелігінін жагдайын томендетеді. Мысалы, дене бітімінде Су ерекшелігі бар адам – ауыр, суык тагамды, балмуздакты, суык сусынды, суйыкты коп ішіп-жемеуі керек жане біркалыпты козгалмайтын омір салтын устанбауы, майлы тамактарды, тузды, ашты, шолдететін тамактарды жемеулері кажет, айтпесе агзасына су жиналып, толганнын устіне семіре туседі. Осылардын сезім асерлері тамакка тікелей тауелді.

Су ерекшеліктерімен сайкес тагамдар онын – ашкоздігін, сарандыгын (аямшактыгын), дуниеконыздыгын еселей тусіп, узак куйзеліске ушыратады. Керісінше, су ерекшеліктеріне карама-кайшы – ыстык, женіл, жылы, кургак, суйык, майсыз тагамдар дененін женілдігін арттырып, ми жасаушаларынын жумысын жаксартып, уларды жойып, журегін куанышка, конілін кулкіге толтырады.

Женіл тагам акылды байсалды калыпка тусіріп, уйкы, жалкаулык шакырмайды, керісінше денені кажырлы, ширак кылып, жумыскерлігін арттырады. Біздін коршаган ортамызда су кемерінен аскан мезетте, мысалы, ай толганда адамнын да су ерекшелігі улгаяды.

Жанбырлы суык ауа райында дене бітімінде су ерекшеліктері бар адамдар кызыксыз, уйкы басып, барлык денесі ауыр тартып, басы казандай болып, денесіндегі су ерекшелігінін тепе-тендігі бузылады, кеудесі сырылдап, окпесі кабынып, тымау, жыныс аурулары жагалай бастайды. Осы кезде коре алмаушылык, унемшілдік, аямшактык пен ашкоздік т.б. жаман сезімдері бас котереді.
 

Судын бес жанама ерекшеліктері

Асказан жанама турі – асказан мен карында орналаскан, ол асказандагы ылгалдык пен ас кортуга жауап береді. Кей кезде асказанга шырыш коп жиналып калады, ал кейбір кезде откір тагамдарды жегенде ылгал жетіспей калуы мумкін, сондыктан асказаннын жагдайын бакылап отыру кажет. Шырыштын коп жиналуынын бірінші белгісі – табеттін жогалуы жане аш екенінді сезіну. Асказан кургап кетсе іш бурап ауырады. Артык су асказанда шогырланады. Асказан жанама турінін тепе-тендігі бузылса, тамак сінбей, онын боліну мен сініру агымы бузылады.

Куш жанама турі – кеудеде, окпеде, белде болады. Бул жанама кеудеге, окпеге, белге куш беріп, калыпты жагдайда булшык еттерді дамытып, журекті коргайды.

Дене бітімінде су ерекшеліктері бар адмадардын кеудесі шалкак, аркасы мен иыгы жалпак болады. Осы ерекшеліктін тепе-тендік калпы бузылган жагдайда шырыш кеудеге, окпеге, колкага, окпенін куыстарын бекітіп тастап, арканын, іштін томен жагына,  жиналып, арканын томен жагын ауыртып, кіші дарет жолын кабындырады, жыныс мушелерін кызметін бузады. Ентігеді, кеудедегі сырыл козады, журегіне кан шапшиды, осы жагдайда су ерекшелегі бар адамдар калыпты куаты мен сактыгынан айырылады. Буларга темекі шегу де зиян, онда тыныс жолдары ауырып, булшык еттері болбырап, колкасы бітеліп калады.

Тіл жанама турі – тілде орналасады. Ол дам сезу мен аныктау жумысын аткарады. Егер де жиі жане коп жей берсе дам сезу жогалып кетеді. Куні бойы тамакты шайнандап жей беретін тамаксау адамдар тіл жанамасынын тепе-тендігін бузады, бунын бузылуы дам сезбеумен байланысты. Сіз байкадыныз ба, таттіні не болмаса булдіргенді оте коп молшерде жегенде, тіл сезбегеннен  кейін гана барып тойганынды сезесін.

Жулын жанама турі – мурын тесігінде, баста жане жулын суйыгында орын тепкен. Осы жанама мурынды, ауызды, козді сактап, жулын суйыгынын тепе-тендігін сактайды. Суык тиіп ауырганда танауымыздан су агып, танертен козіміз былшыктанып, аузымыз кеуіп, немесе керісінше аузымызга сілекей толуы осыган байланысты. Осынын тепе-тендігінін бузылуынан бас куысынын кабынып, басымызды ауыртады, бар денемізді алсіретеді, басымыз шойын куйгандай ауырлайды, кенсірікке манка жинайды, иіс сезуіміз жогалады, орталык жуйке жуйемізді ауруга шалдыктырады.

Буын жанама турі – тутікшелерде жайгаскан. Осы жанаманын аркасында денеміздегі ар буын майланады.  Азайып кетсе, мысалы, буындардагы ауа азайып, ылгалы азаяды, тіземіздін, буындарымыздын сыкырлауына, артриттін белгісі білінеді, ал кемерінен асып кетсе буындарымыз ісініп, ылгалы кобейіп кетеді. Буын жанама турінін тепе-тендігінін бузылуы буындарды артурлі ауруларга душар кылады.

Дурыс тамактану, калыптаскан адетімізді озгерту аркылы кандай болмасын ерекшеліктерді тепе-тендік калыпка келтіруге мумкіншілік бар. Дене бітімінде Су ерекшеліктері бар адамдардын омір бойы калыптаскан адеттерінен кутылуы киын, біракта ескі калыптаскан адеттерін табигатпен ундестіріп озгерте алса, уш ерекшеліктердін тепе-тендік калпынын бузылуы оте сирек кездеседі.

Таулік 4 сагаттан алты кезенге болінеді. Бул – жылдын торт мезгілі сиякты. Жылдын мезгілінін алмасуына байланысты, біздегі басым ерекшеліктеріміз де озгеріп турады. Мысалы, жазда От ерекшелігі, кузде Ауа ерекшелігі басым болады. Сондай-ак, біздін денемізде – ерекшеліктеріміз таулігіне алты кабат озгеріп турады. 


Ерте турган адамнын несібесі артады, ал тангы уйкы – ризыгынды кемітеді. Пайгамбарымыз Мухаммед (с.г.с.)   

Мысалы, тунгі сагат 2-ден тангы сагат 6-га дейін Ауа арекет кылады. Ауа женіл, анык, таза сондыктан тангы 6-да, немесе кун шыгардан бір жарым сагат бурын туру оте пайдалы. Осы кезде ауа кеністігі озін кун куатымен каныктырады, кун шыгардан жарты сагат бурын, кун озінін ерекше  жайлы шуагын тогеді. Барлык дін агымдарында, гылми тургыдан да ерте туруга кенес беретіні осыдан.

Ауа танімізден – улардын шыгуына, ішегіміздін босауына жауапты, сондыктан да Ауа ерекшелігінін кезенінде турсаныз, ол жаксы жумыс аткарып денедегі уларды, калдыктарды уактылы шыгарып тастайды. Ерте турган адам куні бойы сергек журеді.

Тангы сагат 8-ден кейін туратын адамдар оздерін нашар сезініп, куні бойы шаршап журеді, бундай уйкы агзага женілдік акелмейді.

Тангы сагат 6-дан кундізгі 10-га дейін Су арекет кылады. Су ауыр болгандыктан осы аралыкта турган адамдарды унемі уйкы басып журеді. Осы кезенде тамак ішпеуге тырысыныз, себебі дененізде Судын молшері кобейгендіктен, ауа козгалысы баяу болып, дененіз ауырлап, іштегі отыныз маздап жана алмай быксып турады, сондыктан да осы аралыкта ішкен тамагыныз толык кортылмайды да канынызды былгайды.

Тангы 10-нан кундізгі 2-ге дейін От арекет кылады, сондыктан да тамакты кундізгі 11-12 аралыгында ішініз, ал келесі тамакты 5-6 сагат откізіп барып, кун уясына отырганша кабылданыз.

Кундізгі 2-ден кешкі 6-га дейін Ауа арекет кылады. Осы аралык женіл, шабыт тудыратын кезен, адам жумыс істеуіне, спортпен, уй шаруаларымен шугылдануга таптырмайтын кезен, осы кезде дененіз женілдеп, кандай іске болмасын кулшынып турасыз.

Кешкі 6-дан тунгі 10-га дейін кайтадан Су арекет кылады. Осы кезенде куні бойы тыным таппаган адам шаршаганын сезеді, уйкысы келеді, сондыктан да тунгі 10-нан кешіктірмей уйкыга жатуыныз керек, егер де озін-озі зорлап тунгі 10-нан кейін жатса, бул аралык кайтадан Оттын арекет кылатын кезені (тунгі 10-мен 2 аралыгы), сагат тунгі 11-ден кейін адамнын уйкысы ашылып кетеді, кайтадан куат куйылганын сезеді.

Тунгі 10-мен, тунгі 2 аралыгы уйыктауга ен жайлы уакыт, осы кезенде ішкен тамактарыныз ішегінізде кортылып, адам татті уйкынын кушагында болады.

Кей кездерде дене бітімінде От ерекшеліктері бар адам тун ортасында турып алып тамак ішуі мумкін, себебі осы кезде От сырттан да, іштен де арекет кылып жатады, сондыктан осы кылыктарына карап бундай адамдарды согіп, жазгыруга болмайды. Тунгі 2-ден кейін уйкы устіртін, тус кореді, мундай уйкы адамнын басы мен денесіне демалыс, мамыражайлык калып бермейді.

Таулігіне 6-сагаттан артык уйыктаманыз, узак уйкы маубастык пен жалкаулыкка жетелейді. Жылдын торт мезгілін, тауліктін алты алмасуларын, ішетін тамагынызга сайкестендіріп, бурынгы адеттерінізді осыган сайкес озгертсеніз, дуркін-дуркін ашыгып, агзанызды тазалап отырсаныз, ажал жеткенше денініз сау, ширак та шырайлы калпынызды сактай аласыз.

Жаратушы оз тагдырынызды оз колынызга берген, жалындаган жастыкка толы гумыр да, мезгілсіз картайып, аурудын зардабын тарту да, арам олу де, адал Жаратушынын озінізге берген гумырын салауатты, сынгырлаган денсаулыкпен, бакытты откізу де оз колынызда екенін жадыныздан шыгарманыз, осыган жету ушін осы окып отырган, алдындагы жазылган «Жасару купиясы», "Рух пен таннін саулыгы", "Жуйке жуйесінін тылсымы", "Аштыкты устау денсаулыктын кепілі" атты кітаптарды унемі окып, тусініп, озініздін рухани білімінізді дамыта берсеніз болганы!