Дiн дегенiмiз не?

Орташа омір суріндер. Дін жолына катты беріліп кеткен адам да кейін окініште калады. Пайгамбарымыз Мухаммед (с.г.с.)


Дін Жаратушыны танитын курал, оган апаратын жол. Сондыктан да Жаратушы жалгыз, оган баратын жолдар артурлі. Бір дінге сенетіндердін оздерінін ішінде де бірімен бірі таласып, тіпті кырылысып жататындарынын басты себебі де осында жатыр, аркім оз жолын гана дурыс деп есептейді, баска дін агымындагыларга осыны далелдемекші болады. 

Мысалы: озініз киіз уйді коз алдынызга елестетінізші, шанырак біреу-ак, ал каншама уык осы шаныракка гана барып кигізіледі. Калай десеніз де, алемдегі барлык дін агымдарынын барлыгы да, бір гана Жаратушыны  танитыны, мойындайтыны, табынатыны булжымайтын акикат емес пе?!

Діндарлардын басым болігі, дін ілімі оте терен даналык ілімі (философия) екенін тусінбейді, не окыткан кезде оны кабылдауга, игеруге орелері жетпейді. Дін мен даналык  ілімі (философия) бір бірінен ажырамайтын егіз угым, егер дін даналык ілімінен ажырап кетсе онда тек адамнын сезімін білдіріп, соны жанкештілікке (фанатизм) айналады, ал даналык ілімі діннен ажырап кетсе бос мылжынга айналып кетеді. Казіргі заманда окінішке орай, дін мен даналык ілімі бір-бірінен ажырап кеткендіктен адамзат баласы азып, курдымга кулап бара жатыр.

Имандылыкты Елбасымыз Нурсултан Абiшулы Назарбаевтын колдайтыны да копке улгi болатын жагдай. Мысалы, ол 1995 жылгы казан айында «Россия» газетiнiн тiлшiсiне берген сухбатында:


– Сiз озiнiздi дiншiл, Кудайга сенетiн адаммын деп айта аласыз ба? – деген тiлшi сауалына Нурсултан Абiшулы былай деп жауап бередi: «Маган рухани куш, ягни адамнын iшкi жан дуниесiнiн тазалыгы жане дiни сенiм бiр-бiрiмен тыгыз байланысып, катар журетiн сиякты корiнедi де турады. Адам ауелi рухани жагынан кемелденуге кадам жасайды да, сонан кейiн Кудайды мойындап, Оган жакындай туседi. Мусылман дiнi мен христиан дiнi – Казакстаннын рухани дуниесiнiн кос канаты. Кай дiннiн болса да омiр суруге кукыгы бар. Ал, адамдарда оларды тандау кукыгы, ождан бостандыгы болуы тиiстi... Кудайга кулшылык ету жас кезде де, егде тартканда да жарасады».
Бул онегелi создердiн улкен манi барлыгы айтпаса да тусiнiктi.

«Иманым» Шакарім (Ша;карим) Кудайбердіулынын толгауы

 Пайгамбар Муса жолыкса,
Сойлесіп конілім орныкса:
«Адасты жебірей, – дер едім, –
Тауратты кайта толыкта!»

Дауітті корсем, ан салып,
Куанар едім карсы алып:
«Акында калды иманын,
Тагы уйрет, – дер ем, – бір барып».

Зардуштке айтсам кезі кеп:
«Уйреттін акыл нур гой деп.
Уга алмай отка шокынып,
Бузылды елін богын жеп».

Будданын устап білегін,
Айырылмай бірге журемін:
«Жадігой, баксы, ламага,
Шокынды елін білемін».

Айсаны корсем егер мен:
«Ен, – дер едім, – кайта сен.
Сені Кудай деді де,
Айрылды халкын дінінен».

Мухаметті коре алсам,
Соз айтып, жауап бере алсам:
«Адасты молда, – дер едім, –
Куранынды уйрет, келе алсан».

Бул кунде дурыс иман жок,
Шатак дін напсі тиган жок.
Акылы саудын ойына,
Алдамшы діндер сиган жок.

Аныкты ешкім тапкан жок,
Іздемей карап жаткан жок.
Олімді залым кылатын,
Шатак діндей какпан жок.

Акыл да безді олардан,
Із карап жур сонардан.
Байкамай кобі адасты,
Конілге бірак сол арман.

Кормеді сынап дуние ісін,
Білмеді кудірет киесін.
Денеге жанды жегізіп,
Таба алмай койды Иесін.

Затшылдык козін байлады,
Адастырып айдады.
Жан билемей тан билеп,
Акылдын соры кайнады.

Гылым деп уды жегізді,
Денесіз зат жок дегізді.
Далелсіз панмен перделеп,
Тапкызбай койды негізді.