Жалкау адамнын ой орiсi

Жалкау тірі болганмен олгенге есеп,
Білімнін кеселі жок мунан кесек.
Білімсіз, арекетсіз еріншекті,
Кунакер де болмаспыз олді десек. Шакарім

– Жалкаулар калай омір суреді?

– Жалкау адамдар максатсыз омір суріп, уакытты елемейді. Олар, мумкіндігінше, жуйесіз омір суру калпын унатады. Олар оздерінін омірлерін айдаладагы жел куган канбактай максатсыз отіп жатыр деп тусінеді. Сойте тура, мундай омірмен ере журетін екі уштылык пен ішкі сезімдерден рахат табады.

Егер оларда жумыс болса, ол – уакытша болады, ойткені олар кез келген жуйемен, уакытты тартіпке салгысы келген арекетке карсы турады. Осындай  максатсыз адам: «Мен омір бойы кешігіп журемін. Мен, балки, оз уакытымды ешкашан да баскара алмаспын. Мен буган енді ман бермеймін, не болса, ол болсын озімнін казіргі жагдайыма конілім толады» – дейді.

Бул козкарастын дурыс емес жері бар ма? Біз кім жайында айтып отырмыз? Иа, Сіздін омірініз жайлы айтып отырмыз. Егер Сіз озініздін осындай омір калпын устанганынызды сезінсеніз, онда мундай багыт – омірдін негізгі жане косалкы жолдарындагы кез келген  дамуына кедергі болары анык.

Озін-озі тежеушілік

Озінде бармен омір сур, бугін артык калганынды ертенге сакта: достарына тіленші болганнан горі мулкінді душпанга тастаган артык. Эзоп

– Озімізді-озіміз калай шектеп тастаймыз?

– Табыска жету ушін жеке басымыздын дамуын богейтін нарселерден арылу ушін ардайым жумыс істеуіміз керек. Сіздін кім екенінізге карамай, куресуге тиісті озін-озі шектеушіліктін уш турі болады.

Бірінші шектеушілік – жайбасарлык. Жайбасарлыктын кауіпті болатын себебі, онын шогырлана беретінінде. Егер біз бір куннін ішінде алдебір кішігірім жумысты істемей-ак койсак, онын соншалыкты мані жоктай корінеді.

Кіналау – жеке басымыздын даму жолында озімізге кедергі жасап коятын тагы бір богетіміз. Белгілі бір уакыттарда біздін баріміз бір нарсе жонінде алдекімдерді кіналадык. Озіміздін ішкі дуниемізге унілудін орнына, біз неге саусагымызбен біреуді корсетуіміз керек? Біздегі «Мен»-іміз бізді коргауга умтылады. Сондыктан да, біз сырткы кушті кіналаганымызда озіміздін жеке басымыздагы алсіздікпен кемшілікті коре алмай каламыз. Бул белгілі «себептер тізімін» жасауымыздын негізіне айналган сиякты.

 «Бул» – еш уакытта кіналі болмайды. Егер Сіз жауапкершілікті осы «бул»-га жуктейтін болсаныз, онда Сіз унемі каржылык, тапшылык пен тунілушілікті бастан кешетін боласыз. Сіз еш уакытта да жеткілікті турде табыс таба алмайсыз. Ал, енді Сіз «бул» – дарежесінде емес, «мен» – дарежесінде ойлай бастасаныз, онда жеке басыныздын шарыктап дамуы басталып, табысыныздын осуіне куа боласыз.

Сылтау – бул жеке бастын даму жолына кедергі болатын озін-озі тежеуліктін ушінші турі. Сылтау озін-озі тежеуліктін кіналау турімен тыгыз байланыста болады. Каншама сылтау болатынын ойлап корінізші? Дурыс айтасыз, миллион турлі сылтау болады. Адамдар оз тіршіліктерінін он бойында тагы миллион сылтаулар ойлап табады. Сондыктан баріне оздері жауапты болатын шындыктан кашып, маскара турде омір кешеді. Олар миллион тенге жасаганнан горі, тагы миллион тенгелік сылтауга сынык іздейді. 

–  Озінізді-озініз жетілдіру ушін бугіннен бастап не істеуініз кажет?

– Сіз озінізді-озініз тежеуліктердін кейбірінен арылмасаныз, онда алдагы бес жылдагы омірініз бес жаска улкейгенініз болмаса, бурынгы калпында оте беретін болганы. Ал, егер озінізге жауапкершілікті алып, жеке басыныздагы шектеушіліктен арылатын болсаныз, онда керісінше, бес жылга жаксара тусер едініз. Сойтіп, бул дабыл Сізді катты ойландырар ма екен?

Оздерінін жеке басы кабілеттеріне сенінкіремейтін адамдар коп. Олар оздерінен-оздері «Менін колымнан не келеді? Оз оміріме озгеріс енгізу ушін не істей алам?» – деп сурайды.
Адам баласы керемет нарселер жасай алады, ойткені адам баласынын жаратылысынын озі гажайып емес пе! Сіз жане мен – курт, балык, кус не ит емеспіз гой. Біз жоктан бар жасай аламыз, кобікті байлыкка, апатты салтанатка айналдыра аламыз.

Сатсіздік

Еріншектіктен – салактык,
Салактыктан – надандык...
Бірінен-бірі туады,
Жогалар суйтіп адамдык. Шакарім

– Сатсіздік дегеніміз не?

– Сатсіздік –  жекелеген окигалардын натижесі болып табылады. (сатсіздік – тартіптін томенгі денгейінен туындаган майда сатсіздіктердін узын тізімінен шогырланган натиже болып шыгады.)

Сатсіздік арбір сат сайын бугін... ойлай алмаганымызда, камдана алмаганымызда, кулшына алмаганымызда, биікке котеріле алмаганымызда, алуга куштар бола алмаганымызда жане бугін... алга умтыла алмаганымызда .

Кауіп – бугінгі куннін боска откенін коре тура, жеме-жемге келгенде, еш нарсе болмагандай, бул – бір гана кун гой деп ойлаганымызда жатыр.

Осы кундерді коссаныз – жылга айналады, ал бул жылдардын жиыны – омірге уласады. Мумкін кун сайынгы усак-туйек сатсіздіктердін Сізді улкен бакытсыздыкка акелетінін енді тусінген боларсыз.
Сіз озініздін керемет жасампаз екендігінізді білініз. Ішкі жан-дуниенізге унілініз де, озініздін гажайып адамдык кундылыктарынызды оятыныз. Олар Сіздін кашан турткілеп оятатыныныздын, кашан пайдаланатынынызды кутіп бугып жатыр.