Тангажайып iлiм - Ашыгу деген не?

Біз семірттік денені азыкпенен,
Байлап бердік жанды оган казыкпенен.
Уйкы, тамак, куйлеген сорлы дене
Кутылар ма осындай жазыкпенен.  Шакарім

Ашыгудын маселелері озін коз алдына елестете алмайтын, коніліне келтіре алмайтын откен кезендерде жатыр. Откен кезендердегі настык, ластык адамга бейнет шеккізеді. Арбір кунан, арбір кателігін шогырланып жинала береді. Барлык бакытсыздык, шарасыздык осы жойылмаган настыктын салдарынан болады. Ашыккан уакытта адам осы зиянды калдыктардан кутылады, нур куйылып озін бакытты, женіл сезіне бастайды. Сондыктан да ораза букіл діндерде орын алган.

Ашыгу - озінді бірдемеден тежеу емес, керісінше тамактану. Сен оз танінді тамактан тежеген мезетте баска денелерін жумыс істей бастайды. Ашыгыу - тек тамактан бас тарту емес, кейбір сезімдерден, озінді мазалап богет жасап журген ойлардан да бас тарту. Унемі жеу, ішу, шогырлауга кумартудын орнына бас тарту мен азат болуды да уйрену кажет.

Топтастырып, жинау – кері кетуінді удетеді. Арбір жаман ойын, сезімін жане калауын, кыстагы агаштын бутагына жабыскан кырау сиякты. Кырау еру ушін коктемгі куннін шуагы кажет, сол мезетте біз озімізбен озіміз боламыз. Біз озімізде шогырланып калган керексізден кутылган кезде, Жаратушынын кудіретті лебі, озіміз аркылы отіп, рухани арекетімізге жан бітіргенін сеземіз.

Кім де кім озінін басына, журегіне керексіз нарселерді топтастырып алса, озінін рухани дамуына жол таба алмай калады. Сен озіннін танін, басын, журегін, окпен, асказанын т.б. мушелерін озара уйлесімді кызмет аткарулары ушін енбектенуін кажет. Ашыгудын нак шындыгы осында жатыр.

Ашыгу – тазаланудын адісі.  Тамак жеген кезімізде, агзамыз пайдалы заттарды кабылдап, зиянды жане ботен заттардан арылгысы келеді. Біракта, агза осыларды унемі ажырата алмайды, не оны лыка толтырып тастадык немесе ішіп жеген тамагымыз оте лас. Бул жагдайда калдыктар: улар, манка мен шырыш, тастар т.б. агзада, асіресе ішекте, бас куыстарында т.б. жерлерде шогырланып жинала береді.

Тіпті таза тагамдардын да калдыктары калып отырады, сондыктан да агза тазалау жумыстарын жургізуі ушін, ара – тура денсаулыгына пайдалы ораза туткан жаксы. Ашыгу – табигаттын бізді уйрететін адісі. Жануарларга каранызшы: олар ауырган уакытта болмысы білдіріп ашыгуга кіріседі; бір жерге тыгылып алып тазаланып, озіне шипа болатын шоптерді тауып, емделіп жазылып жатады.

Сіз уйініз бен жи;аздарынызды шан басып кетсе, тазалау керек екенін білесіз. Біракта оз агзанызды жок дегенде аптасына бір кабат тазалап отыру кажет екендігін жане жумыс жасап жаткан миллиондаган жасаушыларыныздын да дем алгысы келетінін тусіне алмайсыз. Егер де озінізді озініз тазалагыныз келмесе, онда дене мушелерініз сіз ушін осы жумыстарды аткаруга мажбур. Осы тазалану барысында адамнын кызуы котеріліп, танауынан су, козінен жас агып, тушкіріп – мушкіріп, терісі бортіп берекесі кетеді.
Ораза туту денсаулыкка жетелейтін салауатты омір сурудін адеті, егер жагдайы келсе кімнін болмасын да, аптасына 24 сагат ашыкканы  дурыс болар еді. Осы мезетте рухани істермен гана шугылданыныз: Озінізді шабыттандыратын жаксы кітап окып, жанга жайлы ауен тындап, сезімініз бен ойынызды тазаланыз.

Унемі ораза тутып, ашыгуды калт жібермейтін  адамдардын улкен дареттерінде жагымсыз иіс болмайды. Егер озініздін улкен даретініз бен жіпсігенде шыгатын терініздін иісі сасып кетсе, онда сіздін танініздін не жуйкеніздін ауыратынынын белгісі. Мумкін сіз карсы болып, бугінгі жеген жаман тамактын салдары деп айтарсыз. Жок, олай емес. Тагы бакылау жургізіп корініз: егер озініз бірнеше кун аралыгында мазасыз, куйгелек, кызганшак т.б. болсаныз исін озгеріп кетеді. Осынын барі дененнен иіс аркылы болініп шыгады.

Бірнеше таулік бойы ашыгу пайдалы, бірак осы кезенге сайкес колайлы жагдайын болу керек.  Ашыгуды демалыс кундері не айларында устаныз. Ораза туткан кезінізде ауа тамакты алмастырады, сондыктан да ашыгуды таза ауасы бар жерде откізуге тырысыныз, саяжайынызга жалгыз кетіп калсаныз тіптен жаксы, ал ауылды жерлерде туратын агайындарда осы мумкіншіліктердін барі де бар.

Копшілігі байкайды, ашыгу барысында аркасы, басы аурып, журек согысы жиілеп кетеді. Біз табигаттын арнаулы сыбырлаган даусын ести алмаганымыздан:  «Мен енді ешкашанда ораза тутып ашыкпаймын!». Бул дурыс емес. Осы белгілер болашакта дал осы мушелеріннін ауруга шалдыгатынын айтып турган табигаттын ескертпесі. Егер озініздін осал жерінізді білгініз келсе бірнеше таулік ашыгып корініз; егер де белгілі бір мушен ауыра бастаса, онда осы жерден кесел шыгыуы мумкін, сондыктан да алдын ала алу шараларын карастыра берініз.

Егер дурыс ашыксаныз, онда кауіпті емес, сізге пайдасынан баска зияны жок. Осынын далелі: бастапкы екі таулікте оте ауыр болып, сонан сон келенсіздіктер мен карын ашу сезімі жогалып кетуінде. Егер осы ашыгудын салдарынан болса ауруыныз орши тусер еді, жок, керісінше сіз тыныштык пен алансыздык куйге енесіз. Алі кунге дейін ара – тура ашыканнан бір де бір пенде олген жок, керісінше миллиондаган адамдар комагайлыктан оліп жатыр.

Бастапкыда ашыгу бір сумдык боп корінуі мумкін, себебі агза ушін мундай тазалану озі адеттенбеген аласапыран жайт. Біракта бастапкы асермен бага беруге болмайды.  Керісінше ауырып журген адамдардын тазалануы кажет, аурудын себебі артык кокыс пен калдыктардын, улардын кенеттен канга араласып кетуінен. Адамдардын басым болігі ашыгу алсіретіп, жудетіп жібереді деп ойлайды.  Бастапкыда дурыс шыгар, ал бірнеше таулік ашыканнан кейін онініз нурланып, коз жанарыныз жалтылдап, кимылыныз да, дененіз де женілдеп кулпырып шыга келесіз.

Ашыгам деушілер барін баскаша тусіну керек. Колайсыздык сезілсе, осы мазасыздык жогалганша жасканбай оразаны ары карай жалгастыра бергені жон. Егер сіз ашыгуды жарты жолда токтатсаныз, ыстыгы котерілген наукастын, ыстыгын тусіру ушін дарі ішкенімен бірдей.

Озінен озі тусінікті, олар бірден озі жаксы сезініп кетеді, бірак олардын тусінбейтіні, келешекте озін белгілі бір катерлі, созылмалы ауруга дайындап жаткандыгы.
Озініздін агзанызга еркіндік берініз, Агза лыка кокыска толып турганда, озі барлык калдык пен кокыстарды шыгарып тастауга не ерітіп жіберуге тырысады. Денеміздін кызыуы котерілетіні осыдан. Осы, агзанын тазаланып жатканынын далелі, буган шыдау керек. Агзанын жумысына комектесу ушін ыстык кайнаган су ішіуінізге болады. Бірінен кейін бірін, жеделдете бірнеше кесе ыстык су тартып жіберсеніз кызыуыныз тез туседі: кан айналымы жаксарып, тамырлары кеніп калдыктар мен кокыстарды табиги шыгару жолдары мен тері тесіктері аркылы шыгара бастайды.

Ашыккан кезенде ыстык су ішу оте пайдалы. Кайнаганнан кейін тундырып барып ішініз. Суык сумен майлы ыдысты жуган кезде толык тазаланбайды, таза жуу ушін ыстык су кажет. Агзада да осылай болады, ыстык су, суык су шая алмайтын талай кокыстарды ерітіп оларды буйрек, тесіктер т.б. аркылы шыгарып тастаганда, сіз озініздін тазаланып жасарганынызды сезесіз. Ыстык суды ораза бойы узбей ішіуінізге болады. Ыстык су тутіктердін барін тазалайтындыктан кан тамырлырынын катуы мен буын ауруларына таптырмайтын дауа.

Уйренбегендіктен бастапкыда ыстык суды ішу біртурлі жагымсыз, біракта біртіндеп рахаттана бастап сонынан лаззат аласыз. Ыстык су табиги зиянсыз дарі, бірак арзан жане карапайым болгандыктан ешкім де саликалы турде кабылдамайды. Баягыда біреу ыстык судын комегімен дарігерлер дарімен жаза алмаган ауруын жазып алган. Кудер узген дарігер осы ауруды коруге келгенде, ол озінін калай жазылганын айтады, сол кезде дарігер былай дейді: »Мен ыстык судын шипалык талай касиетін білемін, біракта мен ыстык суды сата алмаймын гой!».

Тагы бір айтайын дегенім, коп кундік ашыгуды калай аяктау жонінде, егер де бірден бурынгы тамактангандай тойып алсан оліп кетуін мумкін. Осындай жагдай Асет Ризаулы бурын Уржарда турганда, бірге кызметтес болган Абылханов Кыдыргали деген азаматтын басынан откен, ол Асетке еліктеп 7 таулік ашыгуды устады. Асет оган аштыктан калай шыгу керек екенін тусіндіріп айтса да, ашыгудан шыгарда еттен жасалган мантіге бірден тойып алып, ішегі туйіліп оліп кала жаздаган.

Сондыктан да бірінші куні женіл жеміс, коконістерден дайындалган салат пен суйык коже, келесі куні салат пен осы кожеге аздап кептірілген нан косып ішініз, ушінші куні аз молшерде калыпты тамакка коше беруінізге болады. Осы жайында томеніректе кенінен токтала кетерміз. Осы нускауларды мултіксіз сактасаныз гана кауіп катер болмайды.

Осындай оразадан кейін сезімініз ушкырланып, акыл ойыныз нурланып, озінізге тылсым дуние ашылып, жасарып, бурынгы нас басып, калдык толы танініздегі кокыстардын кулі де калмай жанып кеткенін сезесіз.

179. Сенушілер! сіздерден бурын болгандарга сиякты, ораза сіздерге де парыз, (мумкін иманды боларсыздар) 180. белгілі бір кундерде. Біракта, біреулерініз наукастанып не жолаушылап журсеніздер: оразанын осы кундерін баска уакытта  тутсын. Шамасы келіп устамагандарга, орнына кедейлерді тойындыру парыз. Кім имндылыкпен кандай болмасын кайырымдылык жасаса, ол онын озіне кайырымдылык болады. Егер біле білсеніз, сіздін оразаныз - озініз ушін жаксылык.

 181. Рамазан айы, осы нускауды адамдар басшылыкка алып, ізгілік пен зулымдыктын  айырмасын тусінулері ушін сіздерге Куран тусірілген ай. Сіздердін ішінізде кім осы ай бойы уйінде болса ораза устау парыз: кім сыркат болса немесе жолаушылап кетсе оразанын каза болган кундерін баска айда устасын. Кудай сіздерге ауырлык емес, женілдік тілейді. Ол сізді тура жолмен бастап жур, сол ушін сенушілердін санын тез толтырып  Кудайды улыктап, ризашылыкта болыныз.

КОРАНЪ. Перевод съ арабского языка. Г.С.Саблукова. Третье изданіе. Казань.
Центральная Типографія. 1907 г. Глава (2) Корова, стихь 179, 180, 181.стр.51
(Орысшадан аударган Асет Мукашбеков)


– Кан тамырлары неге бітеледі?

– Букілалемдік денсаулык сактау уйымынын дайегі бойынша, адамдардын басым болігі журек-кан тамыры ауруларынан оледі екен. Олі тамактар кан тамырларын бітеп тастайды. Кан тамырларын тоздыру ушін де талай уакыт отуі кажет. Буган узак уакыт темекінін, арактын, аса майлы тамактардын асерлері жатады. Тагы бір себеп дене кимылынын аздыгы.
    
  Журек ауруы бірден жабыспайды. Кан тамырларын тоздыру ушін де талай уакыттын отуі кажет. Буган узак уакыт темекінін, арактын, аса майлы тамактын (ар турлі еттер, жумыртка, сут тагамдары) асерлері керек. Тагы бір себеп дене кимылынын аздыгы.

Кан тамырынын тозуы жар басына жиі акеледі, бірак курбандык осы катерді айкын сезінбейді. Адам озінін кан тамырларынын 50 пайызы бітеліп калганын тіпті сезбей де калады. Тіпті білгір мамандардын оздері де, казіргі зерттеу адістерін колданып кауіпті еш нарсе таба алмауы мумкін.

Кан тамырларын бітеп тастайтын зат – холестерин немесе как. Бітелу біртіндеп басталады, кан тамырларынын іші жінішкере беріп, журектін булшык еттерін жумыс істететін молшерде каннын куйылуын камтамасыз ете алмайды.

Кан тамырлары тіпті жінішкере бастаганда, журек пен кан кысымынын ауруы белгі бере бастайды. Кан тамырларынын бузылуы жас шагынан басталып, біртіндеп тозып бітеледі. Сонан сон, алдекім танертен озінін кунделікті куйбеніне кіріскенде, кенеттен козі карауытып, журегі кысып оліп кетеді. Олмей калган жагдайда, омірлік кембагал болып калады.
    
Озіннін кан тамырларыннын тазалыгын, баска заттармен ластанбауын туракты турде тексеріп отыруын керек, айтпесе журегін кысуы мумкін. Калыпты тагам да тамырларга как тургызып, бейнетке ушыратады. Адамдардын копшілігі, катерге ушырамай, озінін кан тамырларынын жагдайын білмейді. Ауру кыспаганша, олар оздерінін жаман адеттерінен арылмайды жане озінін калыпты тамагын жей береді.
      
Бурыннан белгілі жайды кайталауга руксат етініз. Сіздін жасыныз бул сіздін кан тамырларыныздын жагдайы. Есінізде болсын, копшілік жагдайда кан тамырларынын бітелуі жас куніннен басталып, молшері 55-ке келгенде журек-кан тамырлары ауруына акеп тірейді.
      
Журек-кан тамырларынын ауруын емдейтін адіс – дуркін-дуркін ашыгу. Бул – алдын алу шарасы. Ашыгу дегеніміз – ішкі тазалау. Ол біздін кан тамырларымыз киналмай журекті коректендіріп туру ушін онын тазалыгын сактауына жардемдеседі. Тамырлардын жуйесі аркылы, кан коректік заттармен барлык агзаны камтамасыз етеді.

Агзадагы кан айналу туракты жане біркелкі болуы керек. Егер кан айналымы агзанын бір болігінде бір сатке токтап калса, онда алапат соккы аламыз. Егер бул коздін айналасында болса, сокырлыкка ушырататын кан куйылады. Букіл агзаны богетсіз коректендіру ушін, тамырлар таза болуы керек.
    
 Казір таза, иілгіш, серіппелі кан тамырлары бар 70...80 тіпті 90 жаска келген еркек, айелдерді сирек болса да табуга болады. Жастары улгайгандыктарына карамай, олар жас, себебі олардын кан тамырлары козгалгыш, серіппелі, тозбаган. Егер осы адамдардын агзалары улардан таза, денсаулыктары жаксы болса, неге оларга алі талай жылдар омір сурмеске?
   
Біз айтамыз, адам картайып бара жатыр деп, бул бір нарсені гана білдіреді, ол озінін кан тамырларын сактау ушін калай тамактану, калай омір суру керектігін білмейді. Кан тамырлары, кашан озінін міндетін дурыс аткармай бузылганда, адамнын денесінін боліктеріне кан дурыс бармагандыктан, адамдар аурушан, умытшак, алсіз болады. Олар біртіндеп оледі, себебі онын денесі мен миына кан дурыс бармайды.
    
Біз ашыккан уакытта, букіл омірлік куш агзанын ішкі тазалыгын жане кан тамырларын тазалауга жумсалады. Міне, 7-10-20-40 таулік узбей ашыканнан кейін букіл дене женілдеп, акыл ушкырланып, есте сактау кабілеті артады жане дене кимылына деген зор кулшыныс пайда болады.

Біз дуркін-дуркін ашыгып, дурыс тамактану багдарламасы аркылы кан тамырларын тазалап, оз журегіміздін омірін узартуымыз кажет. Егер денсаулык ушін айкаста женімпаз болгымыз келсе, озіміздін кан тамырларымызды омірдін кілті деп санауымыз керек.
 
   Кунде майлы ет жей берсеніз, сіз оз агзанызда уларды шогырландыра бересіз. Есеп айырысуга тура келеді. Агза майды аз гана тілейді, біз майлы тамакты кунделікті коп колданамыз, соны журек-кан тамырлары ауруына акеп согады.

Сырт алпетіне карасан сау сиякты корінетін, танертен ет, жумыртка, картофель, кілегей, кофе ішетін коптеген ер, айелдерді білеміз. Сыртынан сау сиякты корінетін осы адамдардын журек ауруынын курбаны болып, біреулері молага, енді біреулері омірлік кембагал болып калгандарын да білеміз. Сіз оз агзаныздын физиологиясын білмегендіктен, осылай тамактану керек деп ойлайсыз. Тамак ішу – лаззатанудан да теренірек ілім.

Ашыгудын тагы бір касиеті – кан кысымынызды калыпка тусіреді. Сіздін тамырларыныздагы кан кысымнын жогарлап не томен тусуі – кан тамырларынын кабыргасында куралатын простогландин гормонынын денгейіне тікелей тауелді. 

Осы гормоны дурыс куралмаган адам: кан кысымынын не томендігінен, не жогарлылыгынан запа шегіп, касірет тартады. Кан кысымы секірмелі болады. Егер кан кысымы жогары болса – инсульт не инфарктка жиі ушырайды.

Пенде болганнан кейін  адам ашуланбай, ренжімей тура алмайды. Осы кезде кан тамырлары тарылып, каннын уюы артады, натижесінде кан кысымы котеріліп, кан тамырынын бір жеріне кан уйып калып, кішкентай туйіршік (тромб) пайда болады.

Осы уйыган каннын туйіршігі, кан агысымен тамырларды аралап жылжи береді. Егер тамыр тарылып, жінішкеріп кетсе, онда осы кан туйіршігі кептеліп калып, осы мандагы тін корексіз калады. Осы уйыган кан туйіршігі журек тамырына кептелсе – адам инфаркт, ал ми кан тамырына кептелсе – инсульт алады.

Ашыгудын ушінші касиеті – каннын уюын томендетеді, адам жуйке соккысын алган кезде, каннын туйіршіктеніп уюын болгызбайды.

Енді бір касиеті – бауырдагы жасаушаларды калпына келтіреді. Бунын касиеті тагы мунымен токтап калмайды. Коптеген адамдардын 40...60 жастын аралыгында кандарындагы кант молшері котеріліп кетіп – сусамыр (кант диабеті) ауруынын екінші туріне шалдыгады. Не себепті?

Себебі, ултабар безі (поджелудочная железа) жылдар бойы тозады. Егер де сіздін отініз дурыс болмаса немесе сылып алынып тасталса, онда ултабар жиі запа шегеді. Ол  канытты ыдырататын нашар инсулин боледі.

Каныттын кан курамында кобеюі тамырды жінішкертіп жібереді жане барлык тамыршактардагы кан айналымы бузылады. Тамыр мен тамыршактар тарылганнан кейін кан толык бармайды.

Сусамырмен (ауыргандар – каныттын коптігінен емес, тамыр кысылып, тарылганнан оледі. Кан тубіне дейін бармагандыктан гангрена (суйектін шіруі) пайда болады, сонан сон дарігер ол адамнын аягын кесіп тастайды.

Кан козге бармайды – коздін коруі нашарлайды. Кан буйректерге бармайды – буйрек кысады, бауырга бара алмайды – бауыр бузылады. Журекті нашар камтамасыз етеді – журегі кысып о дуниеге кетеді. Осы наукастардын кан кысымы жогары болып, жиі сукарангы сокыр болады.

Ашыгу – инсулин курамын калпына келтіреді.
Осынын аркасында сусамыр ауруынын (сахарный диабед) алдын алады. Сусамырдын екінші турімен ауыргандарды ашыгу емдейді, жазады. Себебі ашыгу кан айналысын жаксартып, канытты жане инсулинді калпына келтіретіндіктен кандай болмасын сусамыр ауруына таптырмайтын дауа, шипа.


Ашыгудын тагы бір касиеті – асказандагы запыраннын кышкылдылыгын калпына келтіруі. Сондай-ак буын-буындагы шогіп калган туздарды ерітеді.

Коп касиеттерінін тагы біреуі – оттегі, куыктагы, буйректегі тастардын еруіне ыкпал жасайды, біртіндеп ерітіп жібереді.

Тас калай байланады? Кальций – фосфор кышкылымен косылганда – фосфат пайда болады.  Шавел кышкылымен – оксалат, амин кышкылы (мочевой) – урат, запыран кышкылымен (желчной) – холат куралады. Ашыккан кезде осы кальций мен кышкылдардын озара байланысын узеді.

Осынын натижесінде тас біртіндеп еріп, білінбей жогалады. Сіздін отініздегі тас 30 жыл бойы біртіндеп пайда болды, сондыктан да осы жумыр тасты еріту ушін де уакыт керек. Сабыр сактаныз, шыданыз, кей кездерде бірнеше айлар кажет.

Біреулерге отіндегі тасты ультродауысты зенбірекшемен усатып, талкандап жіберген тиімді болып корінеді. Біракта тас буйректе орналаскан гой! Сіздін буйрегініздін курылымы оте назік. Натижесінде буйрегініздін алкам-салкамы шыгып кетуі мумкін.

Осындай операциядан кейін 3 таулік бойы кан сиетін боласыз. Ал егер тас он жак буйректе болса, соккы бауырга тиеді. Ал бауыр деген улбіреп тур гой! Сізге осы буйрекпен, бауырмен алі талай жыл омір суруге тура келеді. Операцияга бармастан бурын ойланыныз, толганыныз... Оларды соккыга салманыз.

Тура осы жагдай – отінізде. Егер хирург оны сылып тастаса, запыран туракты турде ултабарга тусе береді. Сусамырга шалдыккыныз келе ме? Онда операцияга барыныз.

Унемі запыраннын куйылуынан запа шеккен ултабар, калыпты инсулин болуден бас тартады. Себебі, Сіз отініздегі тастан тез кутылуга асыктыныз, ол аз болса – отінізден де айырылдыныз. Казіргі уакытта осы отініздегі тастан бейнетсіз кутылудын жолы – ашыгуды узбей устау.

Ашыгу тек кана тасынызды гана ерітіп коймайды, баска мушелерінізді де калпына келтіре береді. Тас жок болса онын алдын алады. Буган кейінірек кенінен токтала кетеміз.

Будан баска, ашыгу ултабардын ферменттік кызметін жаксартып, запыраннын асерін кушейтеді.

Натижесінде асказан тамакты женіл корытады. Бул тамакты комагайналып артык жеп койган кезде тамаша комектеседі.

Ашыгу – радиоактивті элементтерді катты тіндерінізден, суйектерінізден керемет шыгарады. Осыны біздін еліміздегі атом полигонынан зардан шеккен Карагандыдагы Егіндібулак ауданынын, Шыгыс Казакстандагы: Семей каласында, Жана-Семей, Абай,  Аксуат, Аякоз аудандарынын, Батыс Казакстанда жане уран ондіретін Кызылорда, Шымкент облыстарында т.б. аймактарда туратын кандастарымыздын білуі шарт. Шамасы келсе, букіл казак баласы – ашыгуды дуркін-дуркін устап, тамакты шактап ішсе, нур устіне нур болар еді!

Ашыгу – кызуды керемет тусіреді. Асіресе сабилер мен жас балаларга, себебі оларга аспирин ішуге болмайды.

Ашыгу – тініміздегі суйыктын (лимф) айналысын жаксарту ушін кажет. Бул таніміздегі суйыктардын агынын кушейтеді. Осынын есебінен ар жасаушамызды шаятын суйык (лимфа) оны тамаша тазалайды, жуады, агзамыздагы барлык тіндерді (ткань) коректендіреді. Ашыгу жасаушалардагы артык кокыр-сокырды тазалагандыктан оттегі жаксы барып, дурыс коректенеді.

Ашыгудын тагы бір касиеті – кеудесіне какырык толып калган демікпе наукас (астма) дурыс тыныс ала алмай киналады, осыны аштык тазалайды, какырык тусіреді, кеудесі тазаланады.

Сондай-ак ашыгу – коксауларга (туберкулез) оте пайдалы.

Біз буны ашыгу деп атаганымызбен, негізінде бул адамнын озін-озі емдейтін Жаратушы берген гажайып куралы. Байкап ашыгу кажет. Калай болса солай ашыгуга болмайды. Дарігердін айтканын немесе осы кітапта жазылган нускау бойынша гана ашыгу керек.