Коконiс пен жемiстер ен сау тагам

 
Болашакта дарігерлер дарі бермейді, бірак наукасты жарамды  ас мазірімен кызыктырады. Томас Эдисон

Мен оз тізімімді жана жулынган жемістерден бастаймын, жемістерді адамнын багалы тамактарына жаткызамын. Жана жане кептірілген жемістерді жеке де, баска тамакка да косып жеуге болады.

Алма (6 сорты), абрикос (жана жулынганы жане кептірілгені)
Банан, шие, кулпынай, дінке.
Лимон
Манго, апельсин.
Оріктер (кептірілгені не жанасы).
Алмурт  жанасы не кепкені.
Ананас (жанасы), курма.
Кой жане сиыр булдіргендері, кауын.
 Бал татыган дінке, жузімдер.


Кокеністер тазалагыш жане коргагыш

 Алдекім бір мусылман досынын унататын тагамын дайындап берсе, Алла мундай адамды тозактан коргайды. Пайгамбарымыз Мухаммед (с.г.с.)

Осы тізімдердін ішінен шикі кокеністерді салатка тандап алуынызга болады. Тангы тамакка бір кок, бір сары коконістін болганы жон. Осылардын ішінен пісіруге баска 2 турін тандап алуынызга болады.
Брюссель кырыккабаты, жамбас буршак, кырыккабат.
Кызанак (Памидор), кияр, баклажан, у сармысак, кок буршак.
 Борттірілген бидай тукымы, кызылша, кок пияз, салат – латук.
Сабіз, гулді кырыккабат, аш кок, жусай, пияз, жугеріні
 Картофель, кок бурыш, редис
 Аскабак, кауашак, кок шалгын.



Жангактар мен дандер
    
Жангактар мен дандер оте жогары сапалы майлар мен белоктарга бай. Сіз озініздін тангы асынызга осылардын 2 турін косуынызга болады. Егер сіз ет жесеніз аптасына 3 кабаттан артык жеменіз. Ал калган кундері жангактар мен дандер жаксы белоктык тамак болады.
  Кунбагыс дані.
Кокс жангагы, арахис, грек жангагы.
Барлык аталган тагамдарды туз коспай, шикілей женіз.


Буршак тукымдастар
   
 Буршак тукымдас осімдіктер – тамактын коне турлерінін бірі, олардын курамында осімдік белогы коп болгандыктан, аптасына бірнеше рет жеуге болады.
Буршактар, чечевица, кургак буршак.
Жармакталган буршак, соя буршактары.

Майлар
   
Мен усынып отырган майлардын курамында туз жок, тамакка пайдалануга болады. Май сатып алганда жарнамасын мукият караныз, егер курамында химиялык коспалар бар болса алманыз.
Жугері майы, соя майы, кунбагыс майы.
Грек жангагынын майы, оливканын майы.


Табиги таттілер
    
 Осы жерде айтылатын табиги таттілер, аса жогары каныктырылган тамак болгандыктан аз молшерде колдану керек.
Таза шикі кант, сары кант, финиктелген кант, бал.
Уйенкі шырыны, тазаланбаган патока (кант кызылшасынын шырыны).


Ірі унтакталган табиги данді дакылдар
       
Егер сіз ауыр кара жумыс істемесеніз, данді дакылдардын онімдерін аптасына 3 кабаттан артык жеменіз. Осы онімдерге жогарыда аталган табиги таттілерді косуга болады.
Арпа, кара куріш, каракумык (гречиха), ірі унтакталган ун (коныркай жане ак). Тары, бутін бидай, бутін кара бидай, жугері.


Ет онімдері
         
Сиырдын, койдын, тайыншанын еттерін аздап жеуге болады. Кан курамыныздагы холестеринді бакылап отырыныз. Адамга ен пайдалы жылкынын еті, казы мен картасы жане кымызы. Саумалы ішекті тазалайды.
    
Ірі кара, кой етінін майлы жерін, кабырганын етін, тілді, уйректін етін жеуге болмайды, себебі курамында май мен холестерин оте жогары денгейде, сондай-ак: Консервленген ет, шужык, шошка етін, тауык еті, сурленген етті. Сосискалар, ливер шужыгы, ысталган шужык, шошка майы.
      
Осы ет онімдерді узак сакталуы ушін маймен каныктырылып, коп туздалган. Сактауга шыдау ушін осы ет онімдеріне улы химиялык коспалар косылган. Егер сіз ет жесеніз аптасына 3 кабаттан артык жеменіз. Калган уакытта белоктын орнын толтыру ушін жангакты, жангактын майын жане ар турлі дандерді колданыныз.
   
Есінізде болсын, ондіріске жіберетін ет онімдерін осіргенде, салмагын кобейту ушін малдардын тамагына гармондар косады. Бул улы зат. Ет курамында агзадан шыгарылуга тиіс улы кіші дарет кышкылы болады. Етте малды сойган кездегі улардын барі болады. Малды сойган кезде Аллага ниет етіп барып сойыныз, сонда сойылгалы жаткан мал корыкпайды, улары етіне жайылмайды. Сойган малыныздын еті адал болады. (Бул туралы судын касиеті жоніндегі такырыпта кенінен токталамыз).

Балык
      
Тагамга жарамды балыктардын 25 турі бар. Балыкта холестерин аз жане майлары каныктырылмаган. Ол аптасына 2 – 3 кабат жеуге болатын тамаша белоктык тамак. Туздалган жане ысталган балыкты жеменіз, себебі курамында туз бен холестерин коп.

Нан

Жаксы пісірілген бір узім нан адам акылынын аса улы туындысы, онер табысы. К.А.Тимирязев

Менін ойымша, наннын кандай турін болмасын байкап колдану кажет, асіресе унга бутіндей тартылганын. Осыган барі бірдей шыдай алмайды. Арыктагысы келген адамга нанды мулдем колданбаганы жон болар еді. Егер осылай істеу киын болса, онда нанды кептіріп барып жеу керек. Отырып жумыс істейтін адамдар, нанды аз жеуге тырысуы керек. Куніне 2 тілім нан жетіп жатыр. Тек кана, таза ауада ауыр жумыс істейтін адамдар гана канша жеймін десе оз еріктері.


Химиялык улану

Тонналаган улы заттар ауада тозан турінде зиянды курт-кумырскаларды олтіріп кана коймайды, біз жейтін жеміс-жидектерге де сініп калады.
 Салаттар, пайдалы да, дамді, біракта кей кезде омірге кауіпті де болады, егер де улы пестицидпен (курт-кумырскаларды олтіретін улар) онделсе. Кай кездегіден болмасын, жеміс-жидектердін онімі химиялык пестицидтармен коптеп онделеді. Сондыктан да оз денсаулыгынды катерге ушыратудан сак болуын керек. Салаттан адам уланып калуы мумкін.

– Осы химиялык улардан баска кандай кауіп бар?

        – Ултымыздын денсаулыгына тагы бір кауіп тонуде. Алма, алмурт шие, кияр  не бурыш жеген кезде сырткы кабыгын мукият караныз. Жалтырап тур ма? Теп-тегіс жылтыр ма? Олай болса сак болыныз! Мумкін буларга балауыз ертіндісі жагылуы.

– Балауыздын не зияны бар?

– Дарігелердін пайымдауынша – бул казакстандыктардын денсаулыктарына оте катерлі. Жемістін кабыгына жагылган балауыз, онын суын, шырынын жане дамі мен алгашкы калпын сактайды. Біракта бул кабык денсаулыкка оте зиян. Біз жемісті жеген кезде, кортылмайтын балауызды коса жейміз.

Балауыз – мунай онімі, оны біздін агзамыздагы бір де бір муше корыта алмайды. Кауіпті балауыз агзада жинала береді. Дарігерлердін мазасызданатын да жоні бар. Сауда максатында тагамдарды ондегеннен Казакстанда аурудын жана турлері пайда бола бастады. Біз оз агзамызда, ауру акелетін балауызды калдыруга тиіс емеспіз. Менін козкарасым бойынша, 24 не 36 сагат ашыгу жане жыл бойы ашыгулар мен дурыс тамак мазірі осы кауіпті калдыктан агзанызды тазалайды.

– Булардан баска зиянды нарселер бар ма?
    
   – Улттык тагамымызга мындаган жасанды тамак коспаларынын косылуы, ауруга ауру жамап жатыр. Узак жылдар бойы «зиянсыз» деп келген коспалар, денсаулык ушін оте кауіпті болып шыкты. Сойткенмен де, копшілігі алі де колданылып жур.

Ондірістік кадімгі ак нанды алайыкшы – ол акталган, боялган, байытылган, тазаланган, жумсартылган, иістендірілген, кораптандырылган. Осынын барі жасанды химиялык ингредиенттін комегімен жасалган. Казіргі уакытта 100 пайыз жасанды коспа коспаган, таза бидай унынан істелген нан таба алмайсыз.

– Енді жегеніміздін барі уланган болса кандай тамак жеуіміз керек?

        – Адам агзасы жеке жасаушалардын жиынтыгы гана, баска ештене емес. Егер сіз дурыс тамактансаныз, асыныз осу мен козгалыстын сурамын толыктай камтамасыз етсе, онда жасаушаларыныз 120 жыл, не одан да коп омір суруінізге мумкіндік береді. Адам кай уакытта озінін агзасымен санаспайды, сасык – лас ауамен тыныс алады, онда онын жасаушалары да осыган сайкес арекет істейді, адам не ауруханага, не зиратка кетеді.

Озінін тамагын ластап, онын курамына улы химикаттар косса агзасындагы жасаушаларга созсіз зиян келтіреді, бундайга бейімделмеген ол, оз кызыметін нашар аткара бастайды.

Жасанды коспаларга толы агза калай жаксы жумыс істейді? Жалгыз берер кенесіміз, химиялык онделген тамакты емес, мумкіндігінше табиги тамактармен тамактаныныз! Сатып алган кезде жарнамасын мукият окыныз! Дукеннен алатын тагамдарыныздын толыктай сараптамасын аныктап, ондіретін касіпорынга дейін сурау салыныз.

Сіз озініздін жаман ойларынызбен жане адеттерінізбен аурулар тудырасыз. Витаминдері мен минералдары жок олі тамак жеген кезде бірдененін жетіспеуінен зардап шегесіз. Егер де кан, ауа т.б. айналыстарды жаксартатын сауыгу жаттыгуларын жасамайтын жалкау болсаныз, онда осыдан тагы да запа шегесіз.