Не ушiн куатты денеде терен акыл болу керек?

«Ауру-сыркаудан сау дене дурыс рухтын жемісі болып табылады». Б.Шоу

Біз денсаулыкты шындагымыз келсе, куатты танімізде – куатты акыл жане мыкты жуйе жуйкесі болуы шарт. Тан мылкау емес, ол пайымдау мен акыл жане бес сезім мушелеріміз аркылы арекет кылады. Таніміз козган кездегі бірінші арекетіміз – сезімді канагаттандыру, курсагымыз ашса денсаулыкка пайдасы барма, жокпа айтеуір дамді бірдемені жеу.

Казіргі калыпта тамак витаминдер мен коректік заттардан ада. Тан алсіреп, жуйке куші азады. Денсаулыкка апаратын узак жолдын орнына, тан  – кофе, шай, ішімдік, шылымдардан уакытша канагат іздеп адасады. Осы уакытша калып біртіндеп пендені аздыратын кушті бангіге (наркотик) алып келеді. Осылайша омір суру – рухани азу мен озінді-озін жоспарлы турде олтіру.

Денені куатты кылу ушін, акыл да танді бакылауга алатындай мыкты болып, салауатты омір суруге танді итермелеп, осыны адет кылып калыптастыруы керек. Сау денеге кушті жуйке куші мен мыкты рух кажет.

Мыкты акыл жаксы ойларды туындатып, ойлар мен асерлерді устап туруга комектеседі – сондыктан да біздін таніміз осыларга карсы туру ушін куатты, мыкты болуы кажет. Таннін кызметі – рухани келенсіздікке карсы туруы ушін механикалык сезімталдыкка ие болуы керек.

Ауелде бір суык муз – акыл зерек,
Жылыткан тула бойды ыстык журек.
Токтаулылык, калыпты, шыдамдылык,
Бул – кайраттан шыгады, білсен керек. Абай

Біздін бірінші борышымыз – танді табигаттын жолымен журуге багындыру. Адам машинасынын тандік калпын жаксартсак, онда рухани жагын да жаксарта аламыз. Ми баска мушелерге караганда канды бес есе артык колданады. Мидын барлык суранысын канагаттандырыныз, ол да сізге ризашылыкпен карымтасын кайтарады.

Егер мен рухани тепе-тендіктен ауыткып кетсем жиырма шакырымды оз пайдам ушін журіп оте аламын, ал егерде танім ауырса жиырма минутта байсалды ойлай алмаймын. Озініздін танінізді жетілдіре отырып, озініздін рухынызды да дамытасыз. Егер де озініздін акылыныздан толык канагат алгыныз келсе, озініздін танінізбен толыктай уйлесімділікте болыныз.

Танертен озім компютордын алдында отырганымда рухани кушім жетпесе, онда мен тусінікті танімнен табамын. Менін лагып  бет-бетімен шашырап журген ойларымнын, сурініп жаткан сойлемдерімнін себептері мен дарісі кайда?

Мен осынын жауабын кан айналымымнын жиілігі мен тазалыгынан табамын. Сондыктан да таза ауада кулшына, рахаттана узак жаяу серуендеймін. Осы кезде диафрагмалык тыныс алуды, аршынды кадаммен уйлестіремін.
Миым айкындала бастайды. Оттегі миымдагы торларды тазалайды. Кайтарда шабыттанып келіп жазу жазсам, не жумыс істесем жоспарлаган жумысымды копарып тастаймын.

Дененін саулыгы, акыл-ойдын саулыгын да калпына келтіреді. Мидын калыптан шыгуынын себептері – жуйке жуйесінін нашарлауы мен кан курамындагы улардан жане баска да дене сыркаттарынан болады.

Менін ойымша адамнын жан-дуниесінін калпы тікелей танге байланысты. Сергек калып – кун шуагынын терімізге ететін емдік асерінін ми кабыршактарына жаксы сезімдерді жеткізуі. Осы арі карай жуйке жуйенізді жайма шуактандырады.

Кулкі – тан мен рухтын жымдасканынын айшыкты мысалдырынын біреуі. Біз озімізді бакытты сезініп, жаксы болган кезімізде кулеміз. Озінізді нашар сезініп турган кезінізде куле аласыз ба? Байкап корініз! Кулген кезінізде  жан-дуниеніз озгеріп, озінізді жаксы сезінесіз. Біракта, жылаганнын орнына кулу  рухани ширыгуды талап ететінін умытпаныз.

 Гректер айтады: «Айкын акыл – куатты денеде». Ешкімде, ешуакытта да осыдан артык айткан емес.
Танді тартіпке келтіретін рухани бакылау жасап, танімізді келенсіз ойларга бой алдырмайтын мылкау етсек, миымыз аркашанда сау да, сабырлы  болады.
Оз танінізді, сонан кейін миынызды шынданыз! Сол уакытта сынгырлаган денсаулыкка ие болып, танініз бен жаныныз уйлесімділік табады.