Жуйкенiн жидiуi неврастения

 

Жуйкенін жидіуі (неврастения)  – ас корту мен айналыстын бузылуынан басталатын жуйке калпы. Ол ескертусіз келеді. Жуйкенін жидіуі денсаулыкка тигізетін залалдардын ішіндегі бакытсыздык акелетін ен кауіптісі. Ол адамнын мінезіне байланысты былай дамиды.

1 саты. Алдымен куат пен шыдамдылык жетіспей адамнын денесі коргасыннан куйылгандай ауырлап шаршап журеді. Унемі уйкы басады. Ми шаршап, ішкі мушелер баяулап, айналым басендеп адам аса ширыгып кетеді.

2 саты. Жуйкені асерінен асказан кортпай, ішек шурылдап жел кеулейді, асказан куйіп кышкылдыгы артады, тік ішек бітеліп, журек тарсылдап жумысы бузылады, дем алысы устіртін болып ауырлап кетеді. Коздін коруі нашарлап, еркектік куштін денгейі мен рухани шыдамдылык томендеп адам жинактала алмайды. Бас айналып, уйкы кашып, шамшыл, кінамшыл, аса сезімтал болады. Адам алмасу агымы бузылгандыктан, толып немесе тозып арып кетеді.

3 саты.  Жуйкенін шектен шыгуы жанды жабыркататын жуйке жукаруына жане есте сактау кабілетін жогалтуга акеледі. Мінез-кулкы нашарлап, унемі мазасызданып озін-озі олтіруге бел байлап, коз алдына неше турлі елестеп, мушелері калыптан шыгып жынданады. Казір аныкталгандай адамзаттын 95 пайызынын жуйке куші ар турлі дарежеде жукарган.

Быжынаган шылымшыларга каранызшы. Бул жуйкенін адеті. Коптеген шылымшылардын жуйкесі сау емес, сондыктан да оздерінін тозыгы жеткен жуйкесін жондейді. Олар темекіден серпіледі. Никотиннін у екені манызды емес, темекі шегу окпенін катерлі ісігіне ушырататыны жайлы ескертуге еттері оліп кеткен, осы адетті тастау оларга оте киын. Бунын сондай-ак жуйкені коздыратын баска да уларга катысы бар – шай, кофе, ішімдік, кола жане баска да турпайы бангілерге (наркотик).

Бул жерде карымта заны жумыс істейді: не бересін, соны аласын. Шындыгында осы пенделердін копшілігінін жуйкесі толык тозган. Бізде наукастар жататын тосектердін 50 пайызында жуйкесі тозгандар жатыр.

Ашыгын айтсак жуйкесі ауыратын пенделер – бугін манызды шыргалан болып тур. Оздерінін денсаулыктарын білу ушін дарігерден-дарігерге жугіріп журген адамдар жайлы жиі еститін шыгарсыз. Кайта кайталап тексерсе де олар оздерінін алган беттерінен кайтпайды. Психиатор былай дейді: «Сізде мазасызданатындай ештене жок, сіздін жуйкеніз аздап кана жукарган. Сізге дем алу керек». Кандай жагдай болмасын, накты себеп жуйкенін жукаруы – шындыгында аса кауіпті.

Біздін гасырда жуйкеге тусетін салмак сонша, арбір адам жуйке жукаруынын курбаны болуда. Рухани негурлым жетілген болсаныз, согурлым жуйкенін жукаруынан ауаша боласыз. Озіміздін елдегі жындыханаларында жылына мындаган  адамдар жатады. Онымен коймай, біздін білім беру жуйемізге зор ауыртпалык акелетін, акылы жетілмеген тастанды сабилер саны жыл сайын осіп келеді.