Адам осы алемде калай байланган?

Табигат бірде былай, бірде олай,
Кетері малім емес алдекалай.
Акесі жан, шешесі дене болып,
Коніліміз сол себептен екіталай. Шакарім

Адам осы алемде  ізгілік, кумарлык, надандык деп аталатын уш арканга байланган, себебі пандік алемді баскаратын осы ушеуі. Осынын барлык жанды жане жансыз заттарга да катысы бар. Біз туган кезде акыл-ойымыздын калпына байланысты не ізгіліктін, не кумарлыктын, не надандыктын шырмауына тусіп байланамыз.

 Біз осы ушеуінін де асерінде боламыз, бірак ішінде біреуі белен алып турады. Шоппен коректенетін жануарлар: жылкы, кой-ешкі т.б. ізгіліктін, жырткыш хайуандар кумарлыктын, ал есек, кашар, туйе сиякты жануарлар надандыктын шырмауына байланган. Сондай-ак осімдік алемі: хош исті гулдер, шоптер, коконістер – ізгілік, кесіп кететін, шаншып алатын, кышытатындар – кумарлык, ал улы, жабыскак тікен таріздестер жане жаман иіс шыгаратын осімдіктер – надандык шырмауына маталган.

Пайдасыз кумарлык та, мактан-дагы,
Ерте бойга жуытпа сактан-дагы.
Уйір кылып алган сон кутылу жок,
Бейне тулкі боласын какапандагы. Шакарім

Адамдар да осылай болінеді:  ізгілік аясындагылар – білім мен ілімге умтылып унемі ізденетіндер жане Жаратушынын бар екенін мойындайтын, сенетіндер. Мундай адамдардын денесі дорекі, колапайсыз емес.

Олар кайырымды, адамдармен араласуы сыпайы, ауруларга бой алдырмайды, журістері мен дене козгалыстары женіл, коніл куйлері котерінкі болганнан кейін унемі куліп біркалыпта журеді.

Кумарлык шылауына оралган адамдар – кайырымдылыгы аздау, Жаратушыны мойындап кайыр-садака беріп журсе де, барлык іс-арекеттерін озінін сезімдерін канагаттандыруга багыштайды. Оларга – коре алмаушылык, кызганыш, ызалану, кекшілдік, шырт етпе т.б сезімдер тан.

Олар – табанды, тауекелшіл, жылдам, пікірлерін кесіп айтатын, ішкі жалыны тепе-тендікте болган кезде адамдармен жаксы карым-катынас жасайтын, конілді адамдар болады. Надандык курсауындагы адамдарда коптеген жаман кылык пен касиеттер болады. Олар Кудайга сенбейді, сенгісі де келмейді.

Кылыктары манайындагы адамдарга бакытсыздык пен зардап акеледі. Мундай адамдар жалкау, жумыска кулкы жок маубас болады. Денелері ауыр элементтерден куралып аурушан, санасы мен акылы жануарлар денгейінде гана калыптасады.

Жалкау тірі болганмен олгенге есеп,
Білімнін кеселі жок мунан кесек.
Білімсіз, арекетсіз еріншекті,
Кунакер де болмаспыз олді десек.

Жан талпынар талайды кормек ушін,
Ар сырын дуниенін білмек ушін.
Дене байгус салмак боп баса берер,
Жаралган гой тубінде олмек ушін. Шакарім

Тірі жан иесіне Жаратушымен жогалтып алган байланысын кайта калпына келтіру жане озін-озі тану ушін адам денесі беріледі. Казіргі кауымнын санасы – Кудай туралы ілімнін жоктыгынан жануарлардын денгейінде тур.

Хайуан да уйыктайды, ішіп-жейді, косылады, корганады, урпак акеледі, ауырады, жазылады, даретке отырып оз денелерінен калдыктарды шыгарады. Адамдардын артыкшылыгы жаксы жагдайда турады. Хайуандар мен жануарлар кунага батпай табигаттын зандылыгымен омір суреді.

Олардын шамасы жеткені алсізін жесе де даму сатысына асерін тигізбейді, тек нашарлары мен ауруларын сурыптайды. Біз саналы турде агаштарды кесіп, хайуандарды аяусыз жойып кырудамыз. Осындай іс-арекетімізбен сананын эволюциялык сатылап даму агымын токтатамыз.

Сондыктан да осы тірі жан иелері осы денесімен кайта тууга мажбур болады. Карымта кайтару заны бойынша – осы істеген куналарымыздын жазасын тартпай коймаймыз. Бул куналардан бір омірімізде кутыла алмаймыз, бунын отемін талай-талай омірлерді откізіп барып кана отейміз.