Аузыныздагы сoзiнiзге абай болыныз


Андамай сoйлеген, ауырмай  оледі. Казак макал-мателдері

Газиз жан – акпараттарды айнытпай, булжытпай кабылдайды. Кейбір сoз не сoйлем астарлы болса, онда ішкі сана: ойлау жуйенізге,омірге кoзкарасынызга, кылган кылыктарынызга сайкес – оны  озінше  озгертіп, баска магына береді. Сондыктан: аузыныздан шыккан сзінізге, сoйлемдерінізге абай болыныз!

Егер де сіздін сoйлемдерінізде мынандай сoздер мен сoйлемдер белен алса: «Мен жынданатын шыгармын...», «карасам ауырамын...», «басым айланып кетті...», «жігерім кум болды...» т.б. онда ойланатын уакыт жетті.

Енді кос магына беретін, ауруга душар кылатын кейбір астарлы сoздердін, сoйлемдердін тізімін жасап к;рейік. Бул тізімді  озініз ары карай жалгастыра беруінізге болады.
– жаман екен
– oкпелеп журмін
– коркынышты болып тур

– журегім шайлыгып калыпты
– менін осыдан журегім айниды
– журегімді кыжылдатады

– oмірден жалыктым
– еш нарсеге кызыкпаймын
– барінен де тунілдім
– сары уайымга салындым

– кайгырып, уайымдап журмін
– кек сактап журмін
– кешіре алмаймын

– мына істін арты насырга шабуы мумкін
– кoргім келмейді
– сумдык екен
– кoрсем кoзім шыксын

– бул балалар басымды ауыртты
– жетпей желкен киылгыр
– кoктей солгыр

– албасты баскыр
– каргыс аткыр
– жолын болмагыр
– керен болгыр

– шайтан алгыр
– жын соккыр
– журегім ауырады
– журегіме тас байлап койган сиякты
– жыным келеді

– менін бул іске заукым шаппайды
– колымнан келмейді
– бунын барі кенірдегімде кептеліп тур
– пікір айтуга кукысы жок

– пыскырганым бар
– oлмесен,оме кап
– Кудай урсын
– ішім куйіп барады

– тас тoбеннен жургір
– аурулардын шогыры
– мен жазылмаймын
– кудер уздім

– саганокпеледім
– адам емессін
– жегенін желкеннен шыксын
– адам болмайсын

– басым ауырады
– журегім шаншиды
– ол барып турган ит екен т.б. жане боктык сoздер тіркестері.

Казекен: «жаксы сoз, жарым ырыс», – деп бекер айтпаган. Сoйлегенде кандай сoз тіркестерін колданасыз, ойланып кoрініз... Астарлы, кос магыналы сoздер сіздін бірденеге, біреуге деген кoзкарасынызды білдіреді.

Сондыктан, кoзкарасынызды, пікірінізді  озгертініз. Сонда сіздін сoйлеу манерініз де  озгереді. Сoз корынызга жанадан жаксы ниеттегі сoздер косылады.

Даусы карлыккан мугалім
 
Бір мугалім унемі даусынын карлыгып калатынына шагымданып, емшіге келеді. Емші жумыс жайын сурап, оган бул жумыстын унамайтынын біледі. Мугалім унемі: «Бул балалар кенірдегімде кептеліп отыр», – деп озінін колынын кырын кенірдегіне апара береді.

Емші оган баска жумыс тауып алуын, болмаганда балаларга деген кoзкарасын тубегейлі  озгертуге кенес береді.


Рецензии