Казак ауылдарынын иесi де, киесi де

Ескерту: Автор касіпкой жазушы, не журналист, не баксы, не емші, не коріпкел, не кумалакшы емес. Асет Ризаулына Кудайдын кудіретімен "жанды жетелеуші" орысша айтканда "проводник души" касиеті 2009 жылы Грецияда Зевс туган «Крит» аралында конып, пір Бекет атанын жане киелі Самарканд жерінде жаткан улы колбасшы Амір Темірдін мазарында ушінші тылсым козі ашылган - Рухани Устаз.

Асет Ризаулынын Жаратушы дарыткан касиеттері: кара дуга, тіл, коз тигендерді тазалау, адамнын омірдегі жане бизнестегі жолын ашу, аурасын тазалау, журегінін кірін аршу, періштелерін кайта кайтарып озіне кондырып беру, барлык ауруларынан арылту, омірлік багдарламасын тубегейлі жаксы жакка озгерту, ата баба аруактарымен тікелей тілдестіру аркылы бірнеше гасырлар бойы байланыс узіліп калган ата бабаларынын несібесін, байлыгын кайта кондыру.

Себебі, ата баба аруактары аркашанда урпагынын камын ойлайды. Урпагынын ішінен озінін несібесін, байлыгын беретін адам тандайды. Сол адамга ата бабаларынын аруагы бакытын, байлыгын, несібесін "жанды жетелеуші" данекер - медиум аркылы береді. Бул да Кудайдын кереметі!

Себебі, XXI гасыр: информация - куат гасыры. Адам журегіндегі Жаратушы - Газиз жанымен тікелей озі сойлесе алады.

Асет Ризаулы - Кудайдын кудіретімен адамнын оз басына, жеті урім бутак урпагына дейін, озінін турып жаткан шанырагына: кара дугадан, тіл козден, жын шайтандардан, перілерден коргайтын коргау коршау салып бере алады.

Кандай адам болмасын Озінін омірін, денсаулыгын жаксартып, енсесін езіп турган карыздарынан, жокшылыктан, кедейшіліктен кутылып, молшылык пен байлыкка, куаныш пен бакытка шомылам десе томендегі телефон аркылы Асет Ризаулы Мукашбековтын озімен ауызба-ауыз тілдесіп, тікелей жолыгып: ем, шипа алуларына жане тагдырын жаксы жакка тубегейлі озгертіп алуларына болады.

Электрондык поштасы: "mukashbekov.aset @ yandex. Kz"
Уялы телефоны: +7 701 733 55 71;




\\Казак ауылдарынын иесi де, киесi де\\

 Казак ауылдарынын тагдырын тубегейлі шешетін иесі де, киесі де казіргі кошіп келіп жаткан кандас бауырларымыз болады!

Сонгы жылдары ауылдык жердегі зиялы азаматтар: бурынгы ауыл шаруашылык т.б. саладагы жетекші мамандар кен байтак еліміздін  басты калаларына: Астана, Алматы, Актау, Атырау т.б. кун коріс камымен коныс аударып, еліміздін ішінде удере кошкен "улы кош" басталып, республикамыздын экономикасын дамытуга озіндік кайталанбас улестерін косып жур.

Кеткен журттын орнын, ата коныстарын кытайдан келген кандас оралман бауырларымыз басты. Негізі Керей, Наймандар.  Ауылдагы халык саны азая койган жок. Кошіп келген кандастарымыз оздерінін тракторларымен елдін шобін шауып, т.б. жумыстарын аткарып ауылга нак нарыктык экономиканы, капитализмді кіргізді. Себебі, олар кытайлардан жумыс істеуді уйренген. Оз Алемдерін оздері курады.

Озім куа болган бір окиганы айта кетейін:
1960-62 жылдары Н. С. Хрущев кытаймен арадагы шекараны ашып жіберіп, талай казакты квотасыз, кужатсыз-ак кошіріп алып, козсіз ерлікке барды емес пе?! Осы казактар дінімізді, ділімізді, мадениетімізді, салт-дастурімізді, улттык касиеттерімізді кайта алып келіп, солып бара жаткан казак кайта коктеді.

Кой багып елдін де, оздерінін де турмыс жагдайларын тузеді. Олар кошіп келгенде буттарында кок дамбалдан баска дымы да болган жок кой!  Олар жоктан бар жасады. Біраз жылдан кейін осы агайындарымыз жергілікті казактан турмыс, рухани даму жагынан да кош ілгері кетіп калды. Себебі, енбеккор.

Кенес укіметінін китуркы саясаты – бір казакты «жергілік» жане «кытайшык» деп екіге жіктеп, араларына білдірмей шок тастап коятын.

1955 жылдары алгаш кужатпен откен казактар, басым болігі осы макала авторынын нагашылары.  Нагашылырым Каракерей Найман елінін Байыс тайпасынын Тума елінін ішінде Кудас деген ру – жауынгер, тентек, журек жуткан ел.

1955-56 жылдары тын котереміз деген желеумен Ресей: турмесінде жаткан кылмыскерлерін, кошеде журген бузыктарын, т.б. адамдарынын бузылган калдыктарын, топтарын – отарлау саясатын жургізе отырып, Казакстанга каптатып, оргізіп жіберді.

Келімсек неше турлі улт окілдерінін кокыр-сокырлары, басбузар тентектері, кылмыскерлері біздін ауылга да каптап кетіп, казактарга кырындап карап, есіктен сыгаламай жатып: «тор менікі» деп жауша тиіп, есікті теуіп кірді. Негізі орыс пен украин, буларга согыс кезінде жер ауып келген шешен жастары косылып, жергілікті казакка кун корсетпеді.

Алі есімде, кішкентай бала кунім. Уржарда орталык саяжайда улкен мереке болды. Ауылдын бар баласы осындамыз. Умытпасам бул 1956 жыл, Казакстаннын 30 жылдыгы. Кобіміз нагашыларымыздын аттарына мінгесіп барганбыз. Олар кылшылдап турган, аттын кулагында ойнайтын шабандоз жас жігіттер. Шетінен жаужурек, кызба канды кокпаршылар.

Мындаган ішіп алган орыстар, хохолдар, шешендер адеттегідей казактарды сабай бастады. Кытайдан келген казактарды алі жонді білмейді. Бір уакытта «Шынгожа! Шынгожа!» деген Тума баласынын согыс ураны жер жангыртты. Орталык саяжайда атка мініп, тойды кызыктап журген жігіттер дереу 40-50 шактысы аскери тартіппен бір жерге топтала калды.

Кейбіреулерінін колдарында дырау камшы. Камшысы жоктары узенгілерін агытты, енді біреулері агаштан сойыл жасап алды.  Он-оннан топка болінді. Топтан таныгандарым: Макыш, Жакашбай ага, Токтам ага, аюмен алыскан Абітай, кокпаршылар: Ахметкали, Токештін акесі Тілеген, Аскар, Саният, Бигажы, Акан, Салім, Мукаш, Болат, Назарбек, Ондірхан т.б. Абылхановтар, Домбалановтар,  Уасіловтар, Касабаевтар, Каймакбаевтар, Жакупов, Сейтжапаров, Бошаев, Смагулов аулеттері тугелдей ат устінде.

Улы даланын кошпенділерінін – кахарман, жаужурек, жауынгер урпактары майданды бастады. Он-оннан лекке болінген, дала согысы амалын жетік білетін атты жасак – оншен кокпаршылар, коздері шоктай жанып, теніздегі жарга соккан толкындай лек-легімен: орыстарга, украиндерге, шешендерге кыргидай тиіп, жамсатып салды.

Арткы лек атойлап «Шынгожалап» урандап тигенде, алдынгы лек кайта айналып толассыз куйылып отырды. Аттын бауырына салып, еркек кіндіктілерін кан-жоса кылып, естерін жигызбай сабады. Бет-ауыздарынын дал-дулы шыккан, бастары жарылып, аяк-колдары сынган, койлектері канга малшынган олар – торт тагандап, тонкандап кашты.

 Буттарына тышкызып, бута-бутанын тубінде, тыркырата куып журіп сабады, ат туягымен таптады. «Сыбагадан» бір де біреуін кур калдырмады. Аяуды білмеді.

Сабаганда жай сабап кана койган жок. Ерекше ошпенділікпен, жігермен, шабытпен, шаттыкпен, кулшыныспен сабады. Себебі, аталарынын, акелерінін кегін алды! Булардын барі де 1920жж., 30-32 жылдары Науалыда туган балалар еді...

Бул кеуделерін котеріп журген баска улт окілдеріне, «улы халыкка», – сонгы демдері таусылганша умытылмайтын омірлік сабак болды. Олардын енселерін езіп, кайта бас котертпей, «жындарын» ап-сатте кагып, буктырып, біржола туншыктырып тастады.

 Осыдан кейін олар: куйрыктарын кысып, ауыздарындагы создерін абайлап сойлеп, таубаларіне тусті. Казак «Аюга да, намаз уйреткен таяк» деп бекер айтпаса керек. Казак котерілмесін деніз...

Менін бір ерекшелігім, бала кунгі коргендерім тугелдей сол калпы есімде. Арбір сат, адамдардын аты, бейнелері. Уакыт тезіне сала келіп, осы котерілісті оте акылды, ержурек, дала согысынын адісі мен барымтанын кыр-сырын аса жетік білетін адамдардын баскарганын, солардын тас-туйіндей кылып уйымдастырганын Газиз жаным, санам  аркылы кімдер екенін білдім.

Олар оздерінін ел-журтын, руын шашау шыгармай, кытай жеріне 1930...32 жылдары кызылдармен согыса отырып алып кеткен, 1955 жылы уйымдаскан турде кайта: туган жеріне урпактарын осіріп, орбітіп аман-есен алып келген, кызылдарга карсы болып, кезінде атаман Дутов пен дос-жаран болган, кытайга мойын усынбаган, тума дарын колбасшылар, журектерінін кылы бар, текті тукымнын урпактары, ХIХ-ХХ гасырдагы казак батырларынын сонгы туяктары: Нурахмет Абылханулы, Нусіп Кабдолдаулы, Макыш Жакыпулы аксакалдар еді...

Бала кунімде корген осы шайкас, алі кунге коз алдымнан кетпейді. Кей кездерде бейнетаспа коріп отыргандай есіме алып, осы коріністі кайталап коруден жалыкпаймын. Нагашыларымнын ерліктеріне суйсінемін, таныркаймын.

Котеріліс басшылары, даланын дана карттары, оз руларынын косемдері: Нурахмет Абылханулы, Нусіп Кабдолдаулы, Макыш Жакыпулы аксакалдардын, нагашыларымнын аруактарына куран аяттарын багыштап, есіме алып отырамын.

Казір «елім деп еніреп туган», кезінде Кудас, Кисык, Кожагелді руларынын кошбасшылары – косемдері болган: Нурахмет аксакалдын улы: «Науалы жугері зауытынын» директоры, белгілі касіпкер Жуматай Абылхан, Нусіп аксакалдын улы: Науалы балалар уйінін директоры Турсын Домбаланов, аудандык МЧС бастыгы Жекен Домбаланов, Макыш аксакалдын улдары: Султанхан, Серіккан, Сарсенгали, Бейсенгали Жакуповтармен жаксы кимас достык, агайындык карым-катынастамын. Олармен арадагы достыгымды курметтеймін, мактаныш тутамын...

Бул ертегі емес – омірден алынган шындык. Бакыт пен молшылык та кус сиякты, балапандарын басып шыгару ушін уясын озіне жайлы жерге салады. Айт-айтпаныз ар улттын когеріп - коктейтін жері озінін Отаны. Халкымыздын: "Баска елде султан болганша, оз елінде ултан бол", - деген макалы тегін айтылмаса керек.

 Казекеннін бакытты куска тенейтінінін мані мен магынасы осында жатыр. Даулетті, абыройлы адамдарды: «Басына бак кусы конган», – деп аскактататыны да содан. Ал бак кусынын басына кону конбауы озінін санасы мен ойлау жуйесінде бугып жатканын копшілік білмейді, сезбейді. Озінде бар бак кусын озі тусінбейтін айдаладан іздейді.

 Кездойсоктык болмайды – бул Газиз жаннын зандылыгы. Кытайдан т.б. елдерден коныс аударып кошіп келген азаматтар оздеріне толык сенімді, оздерінін білімдері мен тажірибелерін багалай білді. Булар оздерінін ойлау жуйесімен керектісін, сайкес келетінін алды. Калай айтсаныз да, біз оз омірімізді озіміз курамыз!

Кортындылай келсек:

Тубінде казак ауылдарынын тагдырын тубегейлі шешетін иесі де, киесі де казіргі кошіп келіп жаткан осы кандас бауырларымыз болады. Бул бултартпас акикат!