Туйе балуаннын кайта тулеу

Адамнын басына конган бакыттын туракты болуы жаксы мінез-кулыкка байланысты. Ал – Фараби

Мен Асет Ризаулы, озімнін ашыгу жоніндегі шакіртім, арі досым, ашыгу ілімін білмейтін «бурынгы» Тілеуберді Кулиулын есіме аламын. Екеуміз жалындаган жастык студенттік шагымызды Алматы каласында бірге откізгенбіз.

Тілеуберді мырза да, мен де ауыл шаруашылыгы саласында бас маман, басшы болып узак жылдар бойы кызмет істедік. Ол Алматы мен бурынгы Семей обылысында. Кейіннен 30 жыл откен сон, тагдыр біздін жолымызды Алматыда кайта туйістірді.

 Ол озін картайдым деп санаганда, 60 жас молшерінде болатын. Неге осылай шешті? Казакстандыктардын орташа гумыры: ер адамдардікі 58, ал айел адамдардікі 63 жас. Міне сондыктан 60-ка таман омірімнін талай жасын жасадым деп, енді ол кадімгі  кариялардын катарына озін-озі косып, олетін кунінін жакындап калганына мойын усынып койган. Ертеректе Тілеуберді мырза самбо куресінен студенттер мен жастар арасында республикамыздын бірнеше дуркін женімпазы арі туйе  балуаны болган.

Бір куні менін алдында жазган кітаптарымды окыган, озара ашыгу туралы ангіме козгалган. Тілеуберді мырза катты кызыгып, менімен бірнеше кабат жеке сухбаттасты. Республикалык теледидардан, радиодан сойлеген создерімді, лекцияларымды тындады, корді.

Осы лекциялар, окыган кітаптары Тілеуберді мырзанын козкарасын озгертті. Ол осы алемдегі мындаган адамдар тындаганды тындады. Адам кашан озінін агзасын мапелейтін іліммен танысады, сонда оган омірдін купиясы ашылады. Тілеуберді мырзага да озін жас сезінгісі келді. Ол осы адісті озіне колдануга бел буды. Тілеуберді мырзанын ерекше касиеті – шыдамдылыгы мен алган бетінен кайтпайтын табандылыгы мен кайсарлыгы.

      Ол менін оз басымнан откен окигаларды тындап, бугі-шігесіне дейін тусініп алганнан кейін, ертеніне 24 сагаттык  ашыгуга кірісті. Ол бірден табиги тамакка кошті. Ашыгу мен табиги тамак озінін жасын умыттырып жіберді. Оган 59 жас болса да, 13 таулік ашыканнан кейін озінін 40 жасар кездегісінен де озін куштірек сезінді.

 Ол ашыгуын, табиги тамактануын, табигат зандылыгын сактауды жалгастыра беруде. Ар куні белестен-белеске шыгуда. Онын кушейгені соншалык, бурын жогаргы кабатка оз бетінше шыга алмайтын, казір жугіріп шыгатын болды.
Тілеуберді мырзанын бурынгы турі кара-кошкыл «негр» сиякты тунеріп кеткен болатын, семіздіктен оз аяк киімін озі кие алмайтын, жургенде ауа жетпей ентігіп калатын, он аягын туздын шогырлануынан суйретіп басатын.

Казір турінін озгергені соншалык бірден 10-15 жаска жасарып, коз жанары жалт-жулт етіп, іс-кимылы ширап, «негрден» аккубаша келген келбетті, байсалды, суйкімді, бауырмал, мейірімді адамга айналып, калжындаганда, лекция окыганда, шахмат ойнаганда озінен жастарды бет каратпайтын болды. 

      Орташа адам ойлайды, 50-ден кейін шаруам бітті деп. Тілеуберді мырза керісінше екенін далелдеп берді. Омірді канша сургенін манызды емес, оны калай откізгенін манызды. Мен досым Тілеубердінін істеген ісі аркылы, арбір адам табигат зандылыктарын сактаса, жастыктын лаззатына рахаттануына болатынын далелдегенін мактаныш тутамын.

Кандай жаста болмасын, табигат кері шегінуге мумкіндік береді. Сіз озініздін ескі тозыгы жеткен дененізді, жана, уакыттын асеріне ушырамаган денеге ауыстырып ала аласыз.

    Бір жылдык ашыгу мен табиги тамактану, табиги зандылыкты сактау багдарламасынан кейін айнага караныз, осы аралыкта болган озгерістерге озініз тан калатын боласыз. Егер сіз осы кітаптагы багдарламаны устансаныз, туган туыстарыныз, достарыныз сізбен болган керемет озгерістерге назар аударады. Сіз осы озгерістерді коріп кана коймайсыз, сезесіз де.

 Осынын баріне оз дененіздін кожайыны бола алсаныз гана кол жеткізесіз. Тілеуберді мырза сиякты 24 сагаттык ашыгудан бастаныз. Осы кітапта айтылган дурыс тамактануды кайталап окып шыгыныз. Озінізге комекке табигаттын 9 дарігерін шакырыныз, олар озіне-озі комектескен адамга, максатына жету ушін, аркашан комек беруге азір.

– Асет Ризаулы, «Жасару купиясы» атты кітап менін куткарушым болды. Бірден кітапта жазылган ашыгу адістерін іс жузінде колдана бастадым. Ашыгуды бастаганда агзаныздын кай жерінде кінарат бар, сол жерініз ауыра бастайды екен. Сондыктан да осы белгілер білінген мушелерінізге басты назар аударыныз, емделудін жолын карастырыныз!

Ашыгу – сіздін агзаныздагы талай жылдар бойы созылмалы ауруга айналып кеткен, онтайлы сатін кутіп букпантайлап бугып жаткан созылмалы сыркатынызды козгап, туп-тамырымен жулып алып тастауга арекеттенеді. Сондыктан да осы келенсіздіктерге шыдап, ашыгуды жалгастыра беруініз кажет, рахатын мен сиякты сонынан коресіз.