Коконiстердiн емдiк касиетi
Хром шеткері жаткан жуйке жуйесіне пайдалы. Барлык сусамыр (кант диабеті) ауруымен ауыратын сыркаттар жуйке жуйелері туйыкталып біткен мушелерінде калыпты сезімталдыктарын жогалткан (окше, табан, башпайлары т.б.), сондыктан оларга аштыкты устап коконістердін жеп-ішу – куба да куп.
Барлык жасыл осімдікте хлорофилл (кун саулесін жапырак аркылы куатка айландырады) бар. Дарігерлер буны жасыл кан деп атайды. Хлорофилл канда жиналган зиянды заттардан арылуга комектеседі. Коконістерде адамга оте пайдалы акуыз (белок) болады.
Бул акуыздын омір сургіштікті арттыратын оте сирек турі. Ол баска жасаушалардын омір суруі ушін тамаша жагдай жасайды. Коконістердегі линоли кышкылы агзамызга манызды, олар каныктырылмаган май кышкылдары болып табылады.
Сондыктан да коконістер кан кысымын тусіреді жане липидттердін денгейін азайтады. Онын курамындага каротин – тотыгуды, жануды болдырмайды (антиоксидант), бос бетімен кеткен радикалдардын пайда болуынын алдын алады.
Коконістерде – адамга кажетті коректік заттар коры мол. Бул ар адамга кажет. Коконістерге негіздік орта (щелочная среда) кажет, РН денгейі 9...11. Біздін денеміз аздап кышкылдык ортаны устайды, осыны коконістерді жеп-ішу аркылы бейтараптандырамыз.
Маселе мынада: біздін барлык ауруларымыз тек кана кышкылдык ортада осіп-орбиді. Сондыктан да, коконістер балага да, улкенге де кажет. Ол куаттын куюлуына, денсаулыгымыздын тез калпына келуіне комектеседі. Коконістер – кун саулесі сиякты барлык зиянды микробтарды кырып тастайды.
Осы коконістер онімін кайдан алдык? Жузімнін курамында оте кунды неше турлі заттары бар. Бул жузімнін сабагынын нарі (экстракция). Ертеде Кытай дарігерлері жузімнін тамырынан сусын дайындап, наукастардын агзасын улы заттардан тазалу ушін оларга ішкізіп, сауыгуын тездеткен. Осы сусынды жукті айелдерге ішкізгенде, олардын агзасы калыпка келіп, тусік тастамаудын алдын алган.
Бау бакшанын озі керемет нарсе. Ол таза ауада болуга тамаша мумкіндік береді. Сіздін бірінші бау бакшада жумыс істеп, сонан кейін серуендегініз келетін шыгар.
Казір де, бурын ауылда турганда да біздін тамагымыздын негізі коконістер, салаттар, жемістерден туратын. Олі тамак аузымызга салмаймыз. Ауылда жургенде шаршасак, ренжісек бакшамызга кіріп кететінбіз, бакша керемет сергітеді, жуйкемізді калпына келтіріп конілімізді сергітеді. Біз олармен кадімгідей тілдесеміз, мапелейміз.
Біз осіп турган кокті калай жаксы кореміз, олар да бізге солай жауап кататынын сезетінбіз. Себебі, олар да жан иелері гой, менін жазылып кайта омірге келуімнін бір себепкері осы кокеністердін аркасы.
Біз ауылда турганда ешкандай коконіс жемістерді сатып алмайтынбыз, барін озіміз егіп осірдік. Аскабак, буршак тур-турімен, кырыккабаттын, кызанактын (памидор), киярдын, кызылшанын, жуа мен жусайдын, кок шалгыннын т.б. коптеген коконіс пен алма, жузім, каракат, булдірген, тан курай, шиелердін ерте, орташа, жай пісетіндерін уакытына карай егіп отыратынбыз, дастарханымыздан кысы жазы коконістер узілмейтін.
Кыста жейтін киярды былай осіретінбіз: кияр мен кырыккабатты катар егіп, кияр гулдеп туйін тастаганнан кейін кырыккабаттын жапырагынын ортасына осіп келе жаткан киярдын туйінін салып коямыз, сол кезде кияр улкейген сайын кырыкаббаттын жапырагы біртіндеп орала беріп, кияр кырыккабаттын ортасында калып кояды. Кыста кырыкабаттын ішінен хош исті, жанадан жулынып алгандай кияр шыга келеді, кырыккабат киярдын бузылуына мумкіндік бермейді.
Салаттарды тугелдей озіміз оте дамді кылып дайындаймыз. Жасамайтын салаттарымыз жок, кобінесе озіміздін ойлап тапкан мазіріміз бойынша дайындайтынбыз. Келген конактарымыз дайындаган салаттарымызды суйсіне жейді. Салат жасаганда ешкашан мойенез, ашты бурыш коспаймыз, тек кызанактын шырынын гана косамыз.
Ерте коктемде бакшамызда осіп келе жаткан кырыккабаттын, кызанактын, редисканын, кызылшанын т.б. ар кайсынын жапырактарынан 2...3 тал жулып алып келіп салат жасаймыз. Осылар да дамі тіл уйіретін салаттар. Біздін ен жаксы коретін асымыз кияр.
Киярды кабыгын аршымай кеспе сиякты узынынан жінішкелеп турап, оган татті бурыш, пияз, у сарымсак т.б. коконістердін барін косамыз да кунбагыстын майын, кызанактын шырынын косып, тузын болар болмас кана саламыз. Келген адам баска тамак турса да оны жемей, осы кияр салатын шараякка толтырып алып суйсіне тойганынша жеп баска тамакка пыскырып та карамайды, мейлі ол табак толы асулы ет болса да.
Біз айтамыз казак еттен баска тук жемейді деп, жок олай емес біздін казак жалкау, жерге енкейгісі келмейді, айтпесе біздін елдін копшілік ауылында ар жануяда 0,20 га уйінін ауласында кунарлы жері, арыкпен агылып жаткан судан баска, теренідігі 2...2,5 метр жерден шыгатын оте таза молдір суы бар емес пе?
Осындай нулы да, сулы да кунарлы жерде турып макарон мен кеспеден баска тук жемейтін ауылдастарымызды коріп кынжыламыз. Олар ауырмаганда енді кім ауырады, коконіс, витамин жемей оскен балалары не болады?!
Свидетельство о публикации №210060200246