Акшаны калай куюга болады?

"Тындасаныз – Сіз коп узамай умытасыз, корсеніз Сіздін есінізде калады, істесеніз – Сіз тусінетін боласыз". Конфуций

Сіздердін копшілігінізді кызыктыратын, акшаны кайда жане калай куйсам екен деген сурак. Сіз акшаны баскаруды уйренгеннен кейін, акшанын озі Сізге коп молшерде келе бастайды. Тап осы сатте каржыны кую туралы білімініз кажет болады. Себебі, адамдардын басым болігі артык акшаларын кайда саларын, куярын, онын нактылы мумкіншіліктерін білмей дал урады да, максатсыз бет алды усак-туйекке шашады. Кейін барып ойланады, акшаны белгілі максатка жумсап кіріс алуга болушы еді. Бірак кеш, ойткені бар акшасын жумсап койды.

Келініз, алтын жумыртка табатын тауык туралы мысалды есімізге тусірейік. Бір шаруанын тауыгы алтын жумыртка таба бастайды. Козіне сенбей, колына устап кореді. Шыныменен алтын екен. Ол зергерге барып корсетеді, зергер сатып алады. Екінші куні де тауыгы алтын жумыртка табады. Кундердін-кунінде шаруанын шыдамы таусылып, алтын жумыртка калай пайда болатынын коргісі келіп, тауыган бауыздап ішін жарып караса, тагы бір алтын жумыртка бар екен.

Сіз ушін алтын жумыртка – салган акшаныздын осімі. Бізге алтын жумыртка табатын тауыкты озіміз жасауымыз керек. Сізде аздап акша корлана бастаганда, алтын жумыртка табатын тауыкты осіруге мумкіншілік туады да, жана киім-кешек, темір тулпар, кажетсіз заттар т.б. сатып аламыз.

Демалатын жер уйіміздін іргесіне тиіп турса да, шетелдерге баргымыз келеді. Шашасынан жел есетін темір тулпар, енселі уй, кобірек алтын сылдырмактарга ие болсак – бізде бай адамнын катарына косылушы едік деген пікір калыптаскан. Жок!

Бул олай емес. Кымбат коліктер мініп, асыл киімдер киіп, алтын сылдырмактар тагып журген коптеген адамдардын, банкідегі есеп-шоттарында сокыр тиындары жок. Себебі, акшасын бет алды шаша берген. «Айдаганы бес ешкі, ыскырыгы жер жарады» – нын кебі.

Коптеген адамдар жаксы табыс тауып, табысы такырланганша, уакытша байиды. Акшаны сактап, онан арман кобейткеннен де, акшаны табу аркашанда женіл. Сіз топас бір бай адамды кордініз бе?! Жок. Екінші курстын студенті унемі профессордан коп тусінемін деп ойлайды. Сержант озін майордан акылды санайды. Кейбір кезде далада турган сержанттан да, генералмен тез тіл табысасын. Унемі осылай, неліктен? Себебі, усак адам аркашанда озінін кісілігін баса корсеткісі келеді.

Сондыктан да, бізге алтын жумыртка табатын тауыкты жасау – кажеттілік. Есептеп корініз, айына шектен шыкпай калыпты омір суруініз ушін канша молшерде акша кажет.  Кірісініз куйылып жатса да, осы есептеген каржынын молшерінде омір сурініз.

Ен жаксы акша кую – бул озіне кую. Бул озіннін баланды окытканнан да артык. Кейбір ата-аналар неге баласынан туніліп кетеді? Себебі, оздері тоя тамак ішпей, жарытып киім кимей, баласы окып адам болсын деді.

Бала ержеткеннен кейін: «Сендер маган ерекше не жаксылык істедіндер?! Елдін барі балаларын окытып жатыр». Ата-анасынын жанкештілігін, мусапір калпын – баласы жай гана калып деп багалады. Бундай созден кейін ата-анасы кайтіп тунілмейді.

 Бул алемде озіне-озін каржы куйганга – білім алып, рухани дамуга еш нарсе жетпейді.

 Алемде окінішке калдырмайтын басты екі нарсе бар – Кудайга кулшылык ету жане озінді силай білу.

Буны ешкім де тартып та, урлап та алмайды, аркашан озінмен бірге. Озім айына екі жуз долларга омір суретін адамдарды білемін. Озініздін айына омір суретін акшанызды есептеп корініз. Озініздін каржы жоспарынызды (алтын жумыртка табатын тауык) жасап байканыз. Сіздін бурынгы жасаган барлык жоспарларыныз талан-тараж болса, енді білетін боласыз, нагыз каржы жоспары мен шашу жоспарынын айырмашылыктарын.