Дяг1батла гьуни. Избербаш - 2011д

      


































БУТ1АКЬЯНЧИБИ :

Тамада
Расул – бара хъалавиубси жагьси адам.
Пат1имат – илала хьунул.
Г1ябид – дявтала ветеран.
Х1яжилав – Расулла дудеш.
Мях1яммад – школала директор.
Имран – дяг1батли бак1ибта вакил.
Г1ябдулмалик – дяг1батли бак1ибтала халасигъуна вакил.
Президент


































Ц А И Б И Л    А Н Ц1 Б У КЬ
Дубурла районна ца шилизиб мукъри-сях1батуни сари.

С у р а т   ц а э с и л
Азбарлабси мявала ух1на тамада айц1ур.               
Тамада  Ах1ерти гьалмагъуни, узи-урши, ишбарх1и бег!лара жагаси барх1и саби. Сен адалли – нушала шилизиб ишдус бег1 гьалаб саби сях1бат дурабурк1уси. Г1ях1гъабза Расулли чехьери Пат1имат черрик1или сари. Нушала шанти саби ургаб лебилра гъамти саби. Вайлизирра, г1ях1лизирра, х1янчилизирра цадалги диэс г1яг1нитира. Ардякьун дуцарти дуц1рум, ляркьули сари г1ебшни, гьаннала г1ергъира бахъли мукъри диру. Наб дигулра, ах1ерти жагьти, ик1 абухъунси Дурши кьяйда жагати диэсли х1ушала г1ямру. Расул, Пат1имат, х1ушала хъулиб мурталра разидеш, шала, ванадеш диэсли.
                Кьумурлизиб кьац1 биаб.
                Кисализир арц диаб.
                Хъулиб ванадеш биаб
                Абикьурси дигайли.
                Анкъилизиб ц1а биаб.
                Хъулиб бишт1ати биаб.
                Гьаман г1ях1ял каммайаб
                Даршудешли виц1ибси.
                К1алт1ализир шин диаб
                Шарабли т1емдик1ути.
                Шанглизир хинк1и диаб
                Зерхьили лагьдик1ути.
                Хъа бег1тас – давла, дунъя,
                Бахъал бег1 бишт1атира,
                Талих1ра, даршудешра,
                Зубрачиб гьалжанара !  Дерхъаб !
Нуни гъай бедес дигулра нушала бег1лара халаси  х1урматла халадудеш Г1ябидлизи.
Г1ябид Ишбарх1и бег1лара шаласи барх1и саби нушала жагьти Расула ва Пат1иматла.  Хъалац1а дурцни – халаси х1янчи саби. Гьанна х1ушазиб саби х1ушала талих1, игъбар.  Х1уша цайчир ца хала-х1едурхули, цала ца х1урмат бирули, цалис ца кумекла диубли х1ердиэс г1яг1нитира. Хьунуй сунела мурулла х1урмат бирес г1яг1ниси саби. Муруй виалли, гьар се-сек1айчи чеветаили

хьунул агри-зуг1ялализирад мях1камрарес г1яг1ниси саби. Наб дигулра х1ушала хъалибарг ч1умасили бетаурли. Хъулиб мурталра г1ях1ли, юлдашуни, узи-урши камх1ебиэсли. Хъали биц1или бишт1ати биэсли, дярхъ биц1или х1яйван-къача, маза-кьяца диэсли. Нуша халати ардякьунх1ели нушала гьуни буцили дашесли. Х1ушала талих1 багьандан, дерхъаб!
Тамада Агь, х1ябилра г1ях1ти гъай дурри, х1урматла Г1ябид! Х1ела хъали анк1или биц1, х1у г1ямрули велкъ. Х1ера буца иш мазала бурук1 Нушачиб бурули бирар: «Чат1али юртличиб пукьа белшалли, ил юртличи талих1 ва баракат хьурадирар». Х1ера ик1 бурхала г1ямзилаб чат1ала пукьа. Илкьяйдали бурули бирар: «Лагьали дук1лауб пукьа баралли, юртлизир даршудеш дирар». Х1ера дук1лауб ик1 лагьала пукьа. Наб дигулра, ах1ерти жагьилти, х1ушала бег1тани вец1ал дус бузули барибси иш юртлизи даршудешра, паргъатдешра, талих1ра, баракатра хьурадиубли. Дерхъаб ! Гьанна, юлдашуни, далайла устнази гъай лугех1е. Делхъла устнази лугех1е иш мурч1.               
   Тамадани мурч1 бедили жагьил рурси делхъличи т1алабриру. Жагьилти делхълизи кабулхъан.
Тамада Атх1ебла вававан къугъаси Пат1имат багьандан, хъяганагван ч1умаси, гьарли-марси дубурлан Расул багьандан, дерхъаб! Гьанна гъай бедес дигулранушала х1урматла Х1яжилавлизи.
Х1яжилав Дила юртлизиб шаддеш саби. Гьалаг1ебшнила ванаси гьигьли нушала урк1би разидирули сари. Дахъалгъунти х1янчи тамандиуб. Дус дукари напакьа х1ядурли саби. Г1ебшни – бег1лара давлачебси заманацунра ах1енну, мукърала, сях1батунала заманара саби. Шилизиб дила юртличиб бег1 гьалаб дурабурк1уси сях1бат саби иш. Наб дигулра, дила гьала-гьала хъаллабирути дурх1нас, Аллагьли арадешра, давлара, ца г1ях1ти г1ямрура гили. Дила ва дила хабчабла шайзибад ца кьялра, вец1ал мазара, урчира пешкешдирулра. Аллагьли имкан галли, г1ур дус ца машинара пешкешбирис. Х1ушаб, дак1ибти шантас, г1ях1лас, гъамтас халаси баркалла нушала сях1батуни г1ердуцнилис. Халаси баркалла Пат1имат арикьурти бег1тас, ил ряркъурти учительтас. Х1ушала, иша кадиибтала, арадеш багьандан дерхъаб !
Тамада Г1ях1ти гъай сари, гьалмагъ Х1яжилав. Дурх1ни илкьяйда г1еббуцни багьандан халаси баркалла. Иш

сях1батличив кайили лев ца х1урматла адам. Илала гъайли, илала бяркъли, илала г1илмули бахъал нушала шанти г1ямрула бег1лара бархьси, бег1лара бяг1уси гьуйчи бушибти саби. Школала директор, республикала урибси учитель, х1урматла Мях1яммадлис гъай лугулра. 
Мях1яммад Наб гьалаб гъайбухъунтани г1ях1ти, дархьти, духути гъай дуриб. Нура илдачи вархвалсулра. Амма нунира дила урк1иличирти дурис. Расул нуни шуэсил классличивадал уч1ахъули калунси сай. Илала дудеш Х1яжилавра нуни к1ел дус уч1ахъули калунси сай. Бурули бирар: «Низличибад жанай вава лябх1якьян». Ах1ен, наб бурес дигуси иш саби: эгер Х1яжилав пайдаагар адам виаллири, илгъуна виши Расулра. Нушани леблилра балулра иш хъалибарг ч1умати, духути, ламусчебти, урк1игьаргти адамтала биъни…
    Азбарлизи яракьли бег1биубти гъалцад мурул адам абиц1ур.
Имран Гьари, чи сая ишав урк1игьаргси, ч1умаси адам? Г!ях1лас гьунидаирая. Багьлабарахъес имкан гая.
Мях1яммад Дубуртазиб, Имран, гьала-гьала салам лугуси саби.
Имран Гьу, адавзи, гьиммаургуд. Нуша цабара дамсурлира, дубурла г1ядатуни хъумкартира.
Мях1яммад Дубурла  г1ядатуни хъумуртуси г1ядат лебси ах1ен.
Имран Х1ези гьиммаургуд ирагу нуни, чевверхнира тиладибирулра. Гьанна ишди г1ях1лас берк-бержра, буруш-г1яналара х1ядурдарая.
Тамада Имран, чи сабив илди?       
Имран Аллагьла вакилти саби.
Мях1яммад Чи?
Имран Аллагьла вакилти.
Мях1яммад Сен бак1ибтив илди?
Имран Нушала Дагъистайзиб бархьдешла г1ядлу-зегъа кадизахъес.
Мях1яммад Сегъунти сари бархьдешла г1ядлу-зегъа?
Имран Шариг1ятла г1ядлу-зегъа, унра Мичигъичлизиртигъунти.
Мях1яммад Гьа, итарти долларти камдизурли иша вак1или валанри?
Имран Бурулрагу х1ушази, шариг1ятла г1ядлу-зегъа Мичигъичлизир к1ел дусра-сера жагали дузули сари.
Мях1яммад Х1ебагьурра, нуни дуч1ахъути г1илму наб, дила шантас диргаладулхъни.

Имран Х1ела г1илму гьарилла х1яжатханалар дургар.
Мях1яммад Х1яжатханализи г1илмуличил ах1ен вашуси. Гажин бухили сай вашуси.
Имран Вац1а-кьадализивх1елира гажинти дихутив?
Мях1яммад Аллагьла вакилла вац1а-кьадализир се къуллукъ лебсив?
Имран Х1у наб анц1укьири, ухъна!
Мях1яммад «Балагь саби адамли г1илму х1еделч1алли, амма г1уррара халаси урехи бирар, ил сек1ал илини х1ергъалли»,- вик1усири Шейх Тажудин. Нуни балусири х1езибад адам ветх1елни. 

С у р а т   к1 и э с и л
    Буцибси шилизибад адамти къалаба-къалабали датурли мер-муса, юртани аркьули саби. Мях1яммадла юртлизи учибикили вец1ну шурацад адам.
Мях1яммад Ах1ерти юлдашуни, фашист-гъармукаби къербарибла шуц1айчирра имц1али дус ардякьи сари. Нушала Ват1ан даршудешличил, бузериличил лебил дунъяличил балуси саби. Къиянси замана бак!или саби. Гьанна х1ябал баз гьаларал пограничникунани, хабарагарли лайдак1или чула казармабира, Эчеда-майданла мякьлабси заставара, район бархьбатурли саби. Районна дазуличиб мерлабиубли к1ел азирцад бек1бяхъ лебли буили саби. Илаб лебли буили саби илдала командир Г1ябдулмаликла штабра. Нуша чисалра г1яг1нитили дуили ах1енра. Чис пикрири, нушала замана шими, г1илму х1ядяркъурти, г1ядлу-зегъа х1едузахъути дибягъунани, дурцни. Унра ши буцили саби. Нушала ши буцили  саби. Сельсоветра, участковойра арбукили саби. Жяг1ял яра царах1ел нушала райцентрра буцес асубирар. Илбагьандан, чила лерал яракьра касили х1ушара хъалибаргуначил райцентрла шайчидях1 дашеная.
Х1яжилав Юртани, х1яйван-къача, г1ярг1я-ч1ик1а се дирутив?
Мях1яммад Х1ела хъали анк1или биц1, гьанна ванали саби, дархьаая дуг1. Х1уша биалли, ардукьеная.

С у р а т   х1 я б э с и л
    Х1ябал адам автоматуначил азбарла бух1набулхъан ва лебилра базарличи арку. Базарла г1яйниб ши бархьбатес

бажардих1ебикибти цалабирхъули саби. Бухъяна муц1урла вег1, ц1удара делсунти г1еркъати гъезла вег1 адам халаси къаркъаличи айц1ули сай.
Г1ябдулмалик Ассаламу г1ялайкум, ва ррях1матуллагьи, ва тяг1яла, ва баракатум! Ах1ерти динна узби-рузби, х1уша иша учидяхънила, нуша х1ушачи дак1нила сабаб – х1ушаб Чевях1си Аллагьла нур, шала, Чевях1си Аллагьла г1илму, Чевях1си Аллагьла г1ядлу-зегъа хибни саби. Х1ушанира балули дургудая унра Мичигъич шариг1ятла г1ядлу-зегъа дузахъули х1ербирни. Итаб гьанна гьалжайзибван адамти Аллагьла нурлиуб х1ербирули саби. Нуша гьарахъси Г1ярабиялизирад Аллагьли дяг1батличи дархьибтирая нушала динна узбас ва рузбас кумекбарахъес, Аллагьла г1илму делч1ахъес, капуртала Г1ярасайзирад азаддатахъес. Нушаб Аллагьли яракь лугули сай, сагати табтурти лугули сай, арц лугули сай. Х1уша нуни «джих1ад» барахъес капуртачи къаршили жидирулрая! Нушала къяянази каберхуртас алапа лебси саби. Ил америкала доллартачил лугуси саби. Ишбарх1и х1ушала ши, жяг1ял – Ботлих, царах1ел – Мях1ячкъала… Аллагьу акбар !
   Лебилра яракьла бег1ти «Аллагьу акбар» или вявбик1ар.       
Г1ябдулмалик Гьанна х1ушала суалти лер диалли хьардаая.
Х1яжилав Х1ушала къяянази гужли кабурхутив, ах1и – вег1 г1ях1ъуй?         
Г1ябдулмалик Унра Мичигъич саби г1ях1ъуй каберхур. Дила пикрили Дагъистанра илис г1елах1ебулхъан.
Мях1яммад Нуни балули кьяйда, бусурмантала г1илму Кьуръайзир делк1и сари.
Г1ябдулмалик Сари.
Мях1яммад Гьарли-марли Кьуръан делч1унси адамли балуси саби «джих1ад» ибси дурала миллатла адамти кабуршеная ибси ах1ен. «Джих1ад» ибси саби ч1янк1ли девличил дяви бузахъни адамтала рух1ла, кьаркьайчирти, пикрумазирти нукьсандешлума-чил. Ил дяви гьарилли вег1личибад вех1ихьили бузахъес г1яг1ниси саби. « Х1уни адам живара Аллагьла гьунчи малх1ямси духудешличил ва жагати г1якьлула гъайличил»,- бик1ули саби Кьуръан. Баягъи ит адамли, гьарли-марли бусурман сайра вик1уси, някълизи яракь кайсу, эгер сунела жан дерцахъес г1яг1нибикалли, яра сунечи чи-биалра чевхъалли.  Нуни илаб


белк1и чех1ебаира дяг1батличи яракьличил вашуси сай или, гуж-зулмуличил дин т1инт1бируси саби или.
Г1ябдулмалик Дудеш, нушани дин гужличил т1инт1бирули ах1енра. Унра Мичигъич сабилцун Г1ярасайзибад азадбиубли саби. Нуша дак1ибтира ч1янк1ли х1ушаб девличил кумекладиэс, х1уша урк1иладарес, г1ердуцес. Нура вик1улрагу, х1уша ч1янк1ли девличил г1ердуцес дак1ибтира.
Х1яжилав Дила азбарлар нуни гъалцад шприц даргира. Илдира Аллагьли гибтив х1ушаб?
Г1ябдулмалик Нушала къиянси дяг1бат саби. Цацах1ели х1ял барсбирар, г1ясидеш дашар. Аллагьли кумеклис гибси дарман саби ил нушани мампяг1ятлабируси.
Мях1яммад Нушала сельсоветра, участковойра чинаба?
Г1ябдулмалик Илди нажасуни, Ват1ан ва дин бицибти вершаби саби. Илдас нушани бируси танбих1 Къант1си саби – ца-ца х1ярх1я !
    Хьунул адамти вяв-ч1ярбик1ар, гьуяличил базарла майдайчибад бубшар.
Г1ябдулмалик Ишбарх1иличибадал бех1бихьили х1ушала шилизир шариг1ятла г1ядлу-зегъа дузахъути сари. Х1ушала шила мижитла имам Имран сай. Лерилра шилизир дирути-детарути анц1букьуни, алк1ути суалти ишини ирзу. Иш х1ушала шан сай, х1ушани айкьурси, х1ушани вяркъурси. Гьаннала г1ергъи ишичи лех1ирхъеная.
Имран Жяг1ял лерилра мурул адамти мижитлизи дак1ая. Илар нуни дурис х1ушаб сагати шариг1ятла г1ядлу-зегъа сен-сен дузахъутил.
Мях1яммад Нушаб г1яг1нити ах1ен х1ушала шариг1ятла г1ядлу-зегъа. Нушанира валуси сай Аллагь !
Имран Илбагьандан ургуд х1у х1ябал капур-кепек багьандан х1ябц1али дус къунба угьуси бишт1атира халатира бирг1ябургули.
Мях1яммад Даршал дус гьалаб машгьурси даргала далайчи Г1ямарла Батирайни белч1унсири: «Г1ях1гъабза адашивад адмак1аб вайна гъабза»… Х1ела дудеш валусири нуни. Ил г1ях1гъабза вири, х1у виалли илала дях1ц1илизилра х1елхъадра.
    Имранни вируг1ев бирхъу. Мях1яммад карку. Ил алзан.



Мях1яммад Нуни итх1елил балусири х1езибад инсан бетх1елъни. Ту, х1ечи няг1на бак1, х1у ак1убси мерличи ц1а кадат ! Нажас!
Имран Х1ера ишди х1ед нажасла хъара.
   Имранни автоматличил къяйкбиру. Ил бархкьяба урцу ва арку.   
      

К1 И И Б И Л    А Н Ц1 Б У КЬ
 Халаси ши. Ши ургабси майдан.

С у р а т   ц а э с и л
Майдайчи учибикили бахъал адамти саби ургаб буц1арли гъайбик1ули саби.
Х1яжилав Юдашуни, узи-урши, нушачи халаси къиян бак1или саби. Нушала ши душмантани буцили саби. Ишбарх1и х1ушалара ши бурцу. Чила се леб биалра касая: тупанг, автомат, пишпянкь, къинжал, дис. Нушала халабег1тала дин кабушили, сагаси дин кабухили саби. Нушачи лайик1агарти г1ядлу-зегъа т1инт1дарес нуша жидирулра. Илдачи кьабулх1ейкибси каршули сай. Х1ушанира аргъили дургудая даг се бетаурал нушала шилизиб. Нушази бик1ули саби: «Нушачил дарх бусурман-узби Г1ярасайчи къаршили кадизирая». Эгер илди бусурман-узби биаллири, нушачил яракьличил лябкьив илди? «Нуша,- бик1ули саби илди,- дяг1батличи дак1ибтирая». Чини саби илди иша т1алаббарибти? Чини саби илди иша жибарибти? Эгер илди дяг1батличи бак1ибти биалли, яракь сен касибтив? Сен нушала х1урматла адамти кабуршутив? Илдас дигули саби нушачи урехиличил дин т1инт1барес. Аллагь ца сай, идбагра ца вируси сай. Идбаглара, Аллагьлара низам-кьяйда чуни дузахъес бирутив? Илди бик1ули саби: «Даширая шариг1ятла х1укумат бирех1е». Се саби шариг1ятла х1укумат илдала мяг1наличил? Унра Мичигъичлизиб, х1ушанира балули кьяйда, школаби г1ек1или сари, больницаби, клубани, ВУЗани дузули ах1ен. Ил саби илдала шариг1ятла х1укумат. Нушаб г1яг1нилив илгъуна х1укумат? Гьарил адам пикриухъес г1яг1ниси сай сунес се г1яг1нисил. Имам Шамилла замана чинилра нушала ванзаличи вайти пикрумачил кьяш кац1ес вируси ах1енри. Гьаннала г1ергъира ках1ейц1у! Имам Шамил вик1усири: «Бигахъеная азаддеш, ах1ерси неш кьяйда, илх1ели х1ушала г1ямру дирар

мурталра шалатили. Мургьиличира давлаличира х1уша хьулмадик1удая. Г1ях1ил бигахъеная Ват1ан. Дургъеная азаддеш багьандан, Ват1ан балтахъеная. Ил агарх1ели х1ушаб, дубурлантас, г1ямру лерти ах1ен». Даг барх1ехъ Халидла урши Мях1яммадли илдала автомат касили чумал дибягъ къербарили сай. Х1ера ихдигъунти уршбачил гапдик1еная х1уша. Ишбарх1и чи к1ант1ивак1алра – ил муртлисалра мурул адамли ках1евлан. Хъуммартидая ца сек1айчила, х1ушала къакъла г1елаб х1ушала нешанира рузбира саби!
Вец1алцад  яракьли бег1биубти адамра сайра Имран гъамирар.
Имран  Се хабурти сари х1уни ишар дурути?
Х1яжилав Хабурта угьес ах1енра ну иша вак1ибси. Бархьдеш багьандан сайра.
Имран Марли вик1уду, адавзи?
Х1яжилав Х1ед ну адавзи ах1енра.
Имран Гьу, буэс, ах1енри. Се бархьдеш багьандан сайри х1у иша вак1ибси?
Х1яжилав Х1уша иша чини саррая жидарибти? Сен х1ушани нушала ши буцилрая? Се багьандан итди дурашан маймалагуни нушала шилизибкад яракьличил къунзкабик1ули? Х1уни х1****улрив халкь урухбирниличила? Чинаба участковыйра, сельсоветра? Гьанна х1у виадли шила вег1 гъайкайк1ен.
Имран Нуша иша чинилра ах1енра жидарибти. Иш ши х1едван дилара саби. Нушани х1ушала ши буцили ах1енра. Адамти, х1ушани чебиуливан, азадли итара-ишара башули саби. Автобусуни, маршруткаби дашули сари. Дурашан маймалагуни ах1енну шилизибад къунзкабик1ути, дяг1батличи бак1ибти Аллагьла вакилти саби. Адамтас илдазибад урухбик1ес сегъуналра г1яг1нидеш агара. Илди низам-кьяйда кадизахъес кумеклис жибарибти саби. Бахъх1и агарли илди шилизибад аркьян. Участковыйра, сельсоветра дуги Мичигъичлизи бархьира диван барахъес. Х1ушани балули кьяйда, нушала тах-шагьар итаб саби.
Г1ябид Гьандикахъая дубурла унрубула г1ядатуни. Нушани юлдашунази буйг1ути ах1ен дубуртала адаб-х1яяла г1ядлу-зегъа дулъути адамти. Гуржнала пачях1унала ва хунзахла хананала г1яскуртани х1яйна буунсири нушала ши гьалабла замана. Иш гьак1лис нушала ши х1ебубк1ар. Иличир х1уша къарддулхъадая.


Гех1ц1анну шура дус виубли нуни гьанна иргъулра нушала тах-шагьар Мичигъичлизиб биъниличила.
Имран Х1ед чини гъай гиба?Халаси х1яким гъайик1ух1ели, х1ед мух1ли буцес чебуркъар, дудеш.
Г1ябид Х1ед ну дудеш ах1енра.
Имран Гьу, гьанна даимбирис дила пикри.Участковый, сельсовет дик1улрая х1уша. Чи саби илди? Г1ярасайла ца-х1ябал къурушлис Ват1ан бицибти хури! Гьандикахъая тарихлизир детаурти анц1букьуни: пачала г1яскурти гъану шура дус дургъули гужли буцибсири нушала азадси Ват1ан. Нушала имам ясируцили арукибсири. Генерал Ермоловли чумра халати ва дишт1ати ши дигуб. Ц1аличилра, х1ярх1убачилра чула дин, г1ядлу-зегъа т1инт1дариб. Гьанна к1идаршцад дус нуша               Г1ярасайла дук1лиурра. Ах1ерти   динна узби-рузби, аргъая ца сек1ал, замана бак1или саби: лайбак1ая х1ушала хъябличибси Г1ярасайла дук!. Азадли диирая. Х1ера ил багьандан саррая нуша х1ушачи дак1ибти. Х1еръая алавчарли ик1ти ахъти дубурти сен-сен кег1ебли т1ашлил. Ик1ди кьяйда азадли, кег1ебли диирая х1ушара. Х1ушанира балули дургудая, унраличибси Мичигъич сабилцун азадбиъниличила. Итабти динна узбани нуша дяг1батличи дархьилра. Гьанна баайчи ц1ябдешлизир, нясдешлизир х1ердирули калунрая нуша. Гьаннала г1ергъи нуша азадтили, умутили, Аллагьла дин бузахъули, Аллагьла г1ядлу-зегъа дузахъули х1ердиэс г1яг1ниси саби нушаб. Х1еръая х1ушани, се балагь бак1илил нушачи: чина х1еръалра жярга сек1ал сари телевидениелизир, газетаби-журналтазир, радиолизир. Нушала дурх1ни, узби-рузби шагьуртази буч1ес или букьялли, жяргадешлизи гъудурбирули саби. Бахъалгъунти г1елабях1ли чарбулхъули ах1ен, сенах1енну илдас шагьарла низам-кьяйда, илбисла жярга шала г1ях1билзули саби. Тах-шагьарлизиб чихъали саби халатигъунти? Гьалабла партияла бурги саби. Гьанна илди, демократуни саррая или, бусурман адамти Аллагьла гьунчибад лук1ахъули кабиили саби. Чус бахъал-бахъал лугъри биахъес къайгъназиб саби. Дучили чула ваях1ра, мургьи-арцра сабира бахъалгъунти бебшили саби. Жяг1ял-царах1ел нушала г1яскурти илара диур.
Расул Ах1ерси «халаси х1яким», суал асубирару?
Имран Бирар, дила динна узи.


Расул  Х1у, нушани школа белч1ахъи, г1ях1си бяркъ гили, г1ямрула гьунчи ушибси адам сайри. Илди г1илму х1ези чини дяркъяхъура?   
Имран  Х1ушанира балули кьяйда, ну, школа белч1и г1ергъи, тах-шагьарлизи уч1ес арякьунра. Илав ну ца г1ях1ти адамтачил тянишиубра. Илдала кумекличил ну Каирла динна ца ВУЗлизивуч1ули калунра. Итаб духути, малх1ямти, сахаватти адамти сабри. Белч1уди таманбиубли г1ергъи, к1елг1и дус калунра. Г1уррара г1илму делч1унра. Унра Мичигъичлис кумек г1яг1нили саби или аргъибх1ели, лерилра сек1ал лайдак1или ила вак1ира. Аллагьла низам-кьяйда кадизахъурли дила Ват1айзи вак1илра. 
Расул Г1ях1си барилри вак1ни. Ца гьат1и суал асубирару?
Имран Бирар.
Расул Унра Мичигъичлизи нура вякьунсира: Совет х1укумат бирух1елира, к1ел баз гьалавра. Совет х1укумат бирух1ели итабти адамти жагали х1ербирули бири: школаби, клубани, стадионти, ясли-садуни, институтуни, техникумти, завод-фабрикаби, колхоз-совхозуни дузули дири. Гьанна итар гьай-гьайра бузуси дек1ар сек1ал чех1ебаира. Мискиндешра, къарциндешра т1инт1диублири итар. Алапаби, стипендияби, пособияби, пенсияби кайсули ах1енри. Кахси замана бак1илри. Х1ера ихдигъунти низам-кьяйдав х1ушани кадухибти?
Имран (Дукарях1или) Чеисли сай рух1личила пикрих1ейк1ули, каниличила пикриик1уси адам. Х1ед се гьанбиркули, илди иткьяйда мурталра буути саби или? Аллагьла икьалаличил итарра кадилзан низам-кьяйда. Алапабачила, пенсиябачила ах1ен пикриик1ес г1яг1ниси адам. Ч1янк1ли рух1личила сай пикриик1ес г1яг1ниси! Х1у ита вякьунх1ели чедаири ургуд гъят1диубти вец1дерх1ла юртани, завод-фабрикаби, школаби, ясли-садуни?
Расул Чедаира.                Имран Баладу илди чини гъят1аибтил? Баладу илаб чум адам алхунал? Баладу ит дурхъал ванзаличи мискиндешра, къарциндешра чини т1инт1дарибал? Илдачила сен х1ебуррив ишди адамтази? К1идарш дус нуша лагъдешлизирра. Гьанна нушани азаддеш хилра. Эгер х1ейгалли х1ушабра итартигъунти балагь-бунагь, нушала къяянази кадерхирая. Аллагьла байрахълиу кадизирая. Хъямчибира, рушбатчибира, х1якимтира

т1ут1у-кьякья бирех1е! Цаси халаси Къавкъазла Имамат бирех1е! Амин я Аллагь!

С у р а т   к1 и э с и л
Дуц1рик1ули Пат1имат ляркьян.   
Пат1имат Аргъираяв кахси хабар ?
Расул Се хабар ?
Пат1имат Нушала район буцили саби бик1ар. Жяг1ял-царах1ел тах-шагьарра бурцниличила гъай лер.
Имран (Дукарях1или) Буррагу х1ушази, нушани гьар барх1и шимира, районтира дурцулра. Жяг1ял яра царах1ел тах-шагьарра нушазиб бирар. Нушала къяянази гьар барх1и азир, к1ел азир мурул адам чула яракьличил кабурхули саби. Х1уша биалли – вас-васдик1улрая. К1инайс, нушани Аллагьла низам-кьяйда кадизахъурх1ели, нушала къяянази ках1ебирхурти «гьай аман» бик1ути саби. Илбагьандан, лерилра мурул адамти, касили яракьра х1ушара нушачил дарх тах-шагьарла шайчидях1 даширая.
Расул Имран, ишаб учибикили к1ел шила адамти леб. Х1уни илдази хьарбаирив: «Нушачил дарх ляркьядаяв», - или? Белики чисалра х1ушала къяянази каберхес дигули х1ебиэс?
Имран Расул, х1у нуни валусири. Набчив х1у к1ел дусла сайри вишт1аси. Х1у наб анц1укьири. Лявкьули виадли ваши набчил, х1ейадли – пях1ли уэн !
Расул Лявкьули ах1енра!
Имран (Сунела нукертачи дугьаилзули) Х1ерая их дибягълис дарс кабихьая: даршал т1ерхьа !
    Нукертани Расул арку.
Пат1имат Чина аркулри х1уни дила мурул?
Имран Чи? Мурул?
Пат1имат Г1е, мурул.
Имран (Дукарях1или) Буррагу х1ези, дарс барес арякьун. Гьанна биурну рукьен х1ела хъули.
Пат1имат Хъали бек1личи гъят1биаб х1ела, нажас! Нушала адамти бурцес, кабуршес вак1ибсирив х1у? Се г1яг1нили х1ед нушазибад? Ту, х1ечи! Няг1на бак1!
     Имранни Пат1иматла дях1лизи бирхъу ва ил кариркахъу. Адамтани Имран алавурцу. Нукерти лаг къяйкбик1ар ва Имран азадвалта.


Х1 Я Б Ъ И Б И Л    А Н Ц1 Б У КЬ
  Дубурла бургачиб ца бишт1аси диркьа. Военный палтарли бег1биубти адамти. Бронетехника. Шими датурли бак1ибти дубурланти. Илдала ургаб «президент лявкьули сай» ибси хабарт1инт1лири.
Г1ябид Аргъили сари Чевях1си Кьудратла вег1ли дила балгни. Нушала Ват1ан гьанна ишди г1ях1гъубзнани азадбалта.
Х1яжилав Г1е, азадбалта. Чедиулрив их къадакад ляркьули бронетехника? Чедаа вертолетуни. Ца сяг1ят гьалаб илдани дяв бариб. Ца вертолет баргаиб, амма гъармукабасра халаси бяхъ чегахъиб.
Г1ябид Сегъуналра вайси гьанк1лизиб нуни чех1ебаира ишгъуна кахси муэр. Сеналра гьанх1ебирки дила дубурла Ват1айчи балагь лябкьни. Гьанх1ебирки дубурланни дубурланничи яракь ахъбурцу или. Авц1анну х1ябра ибил дуслизиб наб якьиннири – гьалав душман сайри. Гьанна итдачи х1ерик1алли, багьес вирули ах1ен чи саял: нушалав яра нушала ах1енал.
Х1яжилав Эгер илди нушала биаллири, яракь касили лябх1якьи.
Г1ябид Яракьлизиб ах1ен анц1букь. Илдала урк1би дерх1или сари, рух1лизи г1имс гачбикили саби. Адамдешла къиликъуни деткахъили сари. Узини узи х1елуси замана бак1или саби.
Х1яжилав Бархьа саби, х1урматла Г1ябид, ахир замана лябкьули саби.
Г1ябид Биэсра асубирар. Х1ера гьанна къяйкбик1ес бех1бихьиб.
Х1яжилав Х1ера иха, вертолетличивад чи саял кац1иб… Президент х1ейалли?                Г1ябид Президентли се бируси ишаб?                Х1яжилав Х1****ас. Белики нуша г1ердуцес, урк1и-урк1ила дарес вак1или виэс.
    Вец1алцад адам гъайбик1ули гъамбирар. Илдачил варх президентра гъамирар. Илини Г1ябидла ва Х1яжилавла някъби дурцу. 
Президент Ах1ерти гьалмагъуни, х1ушази ца сек1ал хьарбаэс дигулра наб.
Г1ябид Нуша лех1ирхъулра.
Х1яжилав Хьарбаа. Нушани дирусигъуна кумек бирех1е.
Президент Набзи бурули саби: вайнукьяби ик1 шилизи диг1янбиубли, ч1умали дебъабиубли или. Илабад дураэс

багьандан бахъал жагьти солдатуни улхан. Военный специалистунани г1еббурули саби: пушкаби, вертолетунази ихтияр беда или. Х1урматла адамти, х1уша се дик1удая? Балулра, дубурлизиб юрт барес гьамадси х1янчи ах1ен. Чумал дус хъалибарг бузес г1яг1ниси саби юрт т1ашбатес багьандан.
Г1ябид Чилра вирхуси ах1енри Мичигъичла шайчибад яракьличил чилра лявкьян или. Чумал дус гьалаб азирти адамти илабад гьаббухъи нушала шимази хьурабиубтири. Нушала халкьла халаси давла лебси ах1ен, амма илдачил барх чула лебсигъуна сек1ал бурт1и. Басаевли бик1ар Мичигъичла правительствола уличибли дубурлантас арцличил кумек бирис или бурили сай. Районнизи газ лебкис илира бурили сай. Амма нушаб илала я арц г1яг1нили ах1ен, я – газ. Илкьяйда г1яг1нили биалли, барая ихтияр. Се дигара барая, амма нушала дубуртазибад дуг1каая.
Президент Баркалла, нушала мяг1на аргънилис. Х1ушани касили някъбази яракьра х1ушара республика батахъуррая. Жан ах1ерх1едарили республикалацун ах1енну, лебилра Россиялара азаддеш батахъуррая. Ил дек1арси анц1букьла патриотизмла г1ибрат саби дагъистанлацун ах1енну, Россиялара. Х1ушани чебаихъирая мар-марли ч1умаси кавказла х1ял-т1абиг1ят – гъабзадеш, буцалачебдеш, ях1, гъира, гьарли-марси ц1акь. Россияли сезаманалра хъумх1ерту х1ушани ишбарх1и барибси. Дагъистанни пашкайхънилизибад Россия берцахъиб.
Г1ябид Баркалла, х1ушаб, нушаб кумеклис музадухънилис. Итди къачагъунани дубурланти мут1иг1барес х1ебиуб чула жанивартала г1ядлу-зегъа дузахъули х1ербиахъес. Леблилра балуси саби: гьарил чула жаниварлислис Дагъистайзиб г1ях1гъубзни лебни.