Тiлеубердi Кулиулынын кайта тулеуi

Асет Мукашбеков



«Егер де сіз алдынызга койган максаттарды іске асыра бастасаныз, максаттар сіз ушін жумыс істей бастайды. Егер де ойлаган жоспарды іске асырсан, онда осы жоспар сіз ушін жумыс жасайды. Кандай да болмасын пайдалы арекетті іс жузіне асырмайык, аяктап келгенде осылардын барі де сіз ушін кызмет аткарады». Джим Рон


Мен Асет Ризаулы Мукашбеков, озімнін ашыгу жоніндегі шакіртім, арі досым, осы жазып журген кітаптарымнын авторынын бірі, ашыгу ілімін білмейтін «бурынгы» Тілеуберді Кулиулын есіме аламын.

Екеуміз жалындаган жастык студенттік шагымызды Алматы каласында бірге откізгенбіз. Тілеуберді мырза да, мен де ауыл шаруашылыгы саласында бас маман, басшы болып узак жылдар бойы кызмет істедік. Ол Алматы мен бурынгы Семей обылысында. Кейіннен 30 жыл откен сон, тагдыр біздін жолымызды Алматыда кайта туйістірді.

Ол озін картайдым деп санаганда, 60 жас молшерінде болатын. Неге осылай шешті?

 Казакстандыктардын орташа гумыры: ер адамдардікі 58, ал айел адамдардікі 63 жас. Міне сондыктан 60-ка таман омірімнін талай жасын жасадым деп, енді ол кадімгі  кариялардын катарына озін-озі косып койган.

Ертеректе Тілеуберді мырза самбо куресінен студенттер мен жастар арасында еліміздін  бірнеше дуркін женімпазы (чемпион) болган.

Бір куні менін алдында жазган кітаптарымды окыган, озара ашыгу туралы ангіме козгалган. Тілеуберді мырза катты кызыгып, менімен бірнеше кабат жеке сухбаттасты.

Республикалык теледидардан, радиодан сойлеген создерімді, лекцияларымды тындады, корді. Осы лекциялар, окыган кітаптары Тілеуберді мырзанын козкарасын озгертті.

Ол осы алемдегі мындаган адамдар тындаганды тындады. Адам кашан озінін агзасын мапелейтін іліммен танысады, сонда оган омірдін купиясы ашылады. Тілеуберді мырзага да озін жас сезінгісі келді.

Ол осы адісті озіне колдануга бел буды. Тілеуберді мырзанын ерекше касиеті – шыдамдылыгы мен алган бетінен кайтпайтын табандылыгы мен кайсарлыгы жане ата-бабасынан дарыган ерекше журек жуткан батырлыгы.
   
  Ол менін оз басымнан откен окигаларды тындап, бугі-шігесіне дейін тусініп алганнан кейін, ертеніне 24 сагаттык  ашыгуга кірісті. Ол бірден табиги тамакка кошті. Ашыгу мен табиги тамак озінін жасын умыттырып жіберді.

Оган 58 жас болса да, 13 таулік ашыканнан кейін озінін 40 жасар кездегісінен де озін куштірек сезінді. Ол ашыгуын, табиги тамактануын, табигат зандылыгын сактауды жалгастыра беруде. Ар куні белестен-белеске шыгуда.

Онын кушейгені соншалык, бурын жогаргы кабатка оз бетінше шыга алмайтын, казір жугіріп шыгатын болды. Тілеуберді мырзанын бурынгы турі кара-кошкыл «негр» сиякты тунеріп кеткен болатын, семіздіктен оз аяк киімін озі кие алмайтын, жургенде ауа жетпей ентігіп калатын, он аягын туздын шогырлануынан суйретіп басатын.

Казір турінін озгергені соншалык бірден 10-15 жаска жасарып, коз жанары жалт-жулт етіп, іс-кимылы ширап, «негрден» аккубаша келген келбетті, байсалды, суйкімді, бауырмал, мейірімді адамга айналып, калжындаганда, лекция окыганда, шахмат ойнаганда озінен жастарды бет каратпайтын болды.
      
Орташа адам ойлайды, 50-ден кейін шаруам бітті деп. Тілеуберді мырза керісінше екенін далелдеп берді. Омірді канша сургенін манызды емес, оны калай откізгенін манызды.

Мен досым Тілеубердінін істеген ісі аркылы, арбір адам табигат зандылыктарын сактаса, жастыктын лаззатына рахаттануына болатынын далелдегенін мактаныш тутамын. Кандай жаста болмасын, табигат кері шегінуге мумкіндік береді. Сіз озініздін ескі тозыгы жеткен дененізді, жана, уакыттын асеріне ушырамаган денеге ауыстырып ала аласыз.
   
Бір жылдык ашыгу мен табиги тамактану, табиги зандылыкты сактау багдарламасынан кейін айнага караныз, осы аралыкта болган озгерістерге озініз тан калатын боласыз. Егер сіз осы кітаптагы багдарламаны устансаныз, туган туыстарыныз, достарыныз сізбен болган керемет озгерістерге назар аударады.

Сіз осы озгерістерді коріп кана коймайсыз, сезесіз де. Осынын баріне оз дененіздін кожайыны бола алсаныз гана кол жеткізесіз. Тілеуберді мырза сиякты 24 сагаттык ашыгудан бастаныз.

Осы біздін жазган кітаптарда айтылган дурыс тамактануды кайталап окып шыгыныз. Озінізге комекке табигаттын 9 дарігерін шакырыныз, олар озіне-озі комектескен адамга, максатына жету ушін, аркашан комек беруге азір.

– Асет Ризаулы, сіздін «Жасару купиясы» атты кітабыныз менін куткарушым болды. Бірден кітапта жазылган ашыгу адістерін іс жузінде колдана бастадым. Ашыгуды бастаганда агзаныздын кай жерінде кінарат бар, сол жерініз ауыра бастайды екен.

Сондыктан да осы белгілер білінген мушелерінізге басты назар аударыныз, емделудін жолын карастырыныз! Ашыгу – сіздін агзаныздагы талай жылдар бойы созылмалы ауруга айналып кеткен, онтайлы сатін кутіп букпантайлап бугып жаткан созылмалы сыркатынызды козгап, туп-тамырымен жулып алып тастауга арекеттенеді. Сондыктан да осы келенсіздіктерге шыдап, ашыгуды жалгастыра беруініз кажет, рахатын мен сиякты сонынан коресіз.

«Озімне кейінгі калатын умбеттерім ушін уш нарседен коркамын: напсіге беріліп тура жолдан таю. Озін-озі жаксы корушілікке, сезімкумарлыкка беріліп кетуі. Гылымга, білімге ие бола турып, білімсіздіктін ісімен айналысу».

Пайгамбарымыз Мухаммед (с.г.с.)

Біздін узбей тамак жеу адетіміз, тамак ішпей калган уакытымызды ашыгу деп санаймыз. Бірак бул ашыгу емес. Ашыгу емделудін ен бір коне адістерінін бірі, біракта тагы кайталап айтамыз: ТАН АКЫМАК.

Егер сіз жігерлі, алган бетінен кайтпайтын табанды адам болсаныз, ашыгуды омірініздін ажырамас болшегіне айландырасыз. Артык не кем салмактын сізді ауру, алсіз, мезгілсіз картайтуга акелуіне жол берменіз. Оз дененіздін иесі болып, семіруіне не тым арыктауына жол берменіз.

Озінізге багдарлама жасап алыныз, біракта бір аптанын ішінде арыктаймын, денсаулыгымды тузеймін деп ойламаныз. Калыпты салмакка келу ушін уакыт керек. Калыпка келіп, сымбатты да адемі болганда озінізді-озініз мактан тутыныз. Кімнін болса да, озін тамаша сергек, конілді сезінгенінде, озі ушін мактангысы келеді. Осылай болу ушін енбектену керек! Ашыгу, озінді-озін тежеу, дурыс тамактану – міне денсаулыктын отемі.

  Озініздін салмагынызга, карнынызга, боксенізге, колдарынызга унемі назар аударып журініз. Осы кітапты мукият, ыждагаттылыкпен окып шыгып: арыктагыныз келсе де, толык болгыныз келсе де, ауруыныздан арылгыныз келсе де, жасаргыныз келсе де колданыныз, кунделікті іс-арекетінізге басшылыкка алыныз.

Ашыгу мерзімін аныктагыныз келсе, дарігермен не ашыгу ілімінен хабары бар адаммен акылдасыныз. Багдарлама жасалганнан кейін, сіз жаксы натижеге жетем деп озінізді иландырыныз. Сананыздын илануы денсаулыкты тузетуде манызды орын алады.

Ашыгу онай емес, арыктау да, толу да, жасару да, денсаулыкты калпына келтіру де киын. Тек сананыз иланып, дурыс арекет жасаганда гана, сіз коздеген натижеге жетесіз. Бугіннен бастаныз.

Копшілік оз карынын кулы болып,  тандерін нашар тамактарга лыка толтырып алып журеді. Оздерінін ас корыту мен шыгару жуйесіне ешуакытта демалыс бермей, агзаларын артык тамакпен артык жумыска шегіп жургендерін білсе де, білмегенсиді. Осынын салдарынан агзаларындагы мушелері бірінен сон бірі істен шыгып, натижесінде букіл агзасы запа шегеді, не істерлерін білмей киналып катты ауырады. Оз асказандарын: надандыктын, карангылыктын, санасы мен рухани денгейінін жетілмеуі салдарынан – жуынды калдык куятын апанга айландырып жібереді. Тек есіне туспейтіні – ашыгу.

Осында  баяндалган ашыгу аркылы денсаулыкты калпына келтіру багдарламасын бастамас бурын, журек-кан тамырынын маманымен кенесініз. Ол сіздін журегініз бен кан тамырыныздын жагдайын айтсын. Кан кысымы мен тамырыныздын согуын тексерініз, сонан кейін жыл бойы ашыгу мен катан мазірді устаныныз. Дарігерге кайта барыныз. Біз сенімдіміз, ол оз агзанызгбен гажайып жасадыныз деп айтпасына.

«Біреуді жаксы жолга бастаган адамга жане сол жолга тускен адамга ерекше сауап жазылып турады». Пайгамбарымыз Мухаммед (с.г.с.)

Корыта келерде айтарымыз: «Алем жаратылганнан бері бір де бір адам олім тырнагынан кашып кутылган емес, біракта арбір адам, егерде катерден сактаса, тамак жеу, тазалык сактау ережелерін устану аркылы узак омір суруіне болады.

Осыны аркім озі ушін, туыстары ушін, озінін елі ушін жасауы керек. Буган тек озін таніннін саулыгын сактап кана кол жеткізесін, таннін саулыгы гана омір жасынды калыпты жагдайга узартканында адамды когамга пайдалы азамат етеді.

Арбір адам кем дегенде 120 жыл омір суретініне біз каміл сенеміз. Омір суру узактыгы, дені сау адамнын жанына жайлы, жагдайына сайкес болу керек. Омірдін озі керемет. Осы гажайып оз колымызда тур. Омір танкаларлык. Бул казынанын казынасы!».

Казіргі заманнын улы жаналыктарынын бірі – ашыгу, дурыс тагам мазірі аркылы озінді-озін емдеуін, тозыгы жеткен ескі дененді, уакыт тезіне туспеген жана денемен алмастыра алу, жастык калпынды кайта кайтару.


Сіз бен біз жане баска адамдар да осы шексіз гарыштагы Жаратушы жараткан пендесінін біреуі ганамыз. Бар болганы осы. Сіз – жеке адамсыз жане адамзатсыз. Сіз, баска адамдар сиякты акикатсыз жане кайталанбайтын адамзат когамынын кундылыгысыз. Осы толык жетілгеннін бага жетпес байлыгы мен молшылыгысыз. Адам баласындай баска жетілген тіршілік иелері бар ма? Сізден артык кундылык бар ма?