Куран 2-суре

               
                2 - БАКАРА суресi. (Мединеде тускен, 286 аят)
                Мейiрiмдi жане Рахымды Аллахтын атымен.

 
 Алиф. Лам. Мим. Бул  Окулык - куман жок – Кудайдан коркатындар ушiн, колданыс -

нускау. 2. Бiздiн оздерiне берген несiбелерiмiзден садака жасаушыларга, комеске

сенушiлерге, кулшылык жасаушыларга. 3.Сенiммен, болашак омiрден умiттенушiлерге,

саган жогарыдан жiберiлгенге жане  сенен бурын да жiберiлгендерге сенушiлерге.

4.Олар  оздерiнiн Танiрiнiн басшылыгында: Олар iзгi ныгметтенушiлер.

5. Арсыздар ушiн барiбiр - сен окытсан да, окытпасан да,  олар сенбейдi.

6.Кудай олардын журектерiн жане естулерiн морлеп тастаган жане коздерiнде перде

бар: оларга жантуршiгерлiк жаза  болады. 7. Ол адамдардын кейбiреулерi

айтады: «Бiз Кудайга сенемiз жане сонгы кунге де»; бiрак, олар  сенушiлерден

емес. 8. Олар Кудайды жане сенушiлердi алдагылары келедi жане оздерi сонысын

тусiнбей, тек, оздерiн гана алдайды. 9.Олардын журектерiнде дерт; Кудай олардын

дерттерiн  улкейтедi: Олардын жалгандыктары ушiн, оларга катыгез жаза болады.

10. Оларга: «жер бетiне арсыздык жаймандар» дегенге; «жок, бiз тек,

жаксылыктарды колдаушылармыз» деп айтады. 11. Шындыгында,арсыздыкты таратушылар

солардын оздерi емес пе? Бiрак, олар оны тусiнбейдi. 12. «Мына адамдардын

сенгендерiндей сенiндер» деп айткан кезде; олар айтады: «Мына акымак адамдардын

сенгендерiндей сенемiз бе?» Расында, акымак олардын оздерi емес пе? Олар оны

бiлмейдi. 13. Олар сенушiлермен кездескендерiнде: «бiз сенемiз» дейдi;

Алайда, оздерiнiн шайтандарымен жеке калгандарында; «бiз сендерменбiз, бiз, тек,

оларды ажуалаймыз» дейдi.  14.Танiр оларга кулгендi корсетедi, оларды адасуга

икемдейдi жане олар миылары ауыскандарындай кангыратын болады. 15. Олар сондай

адамдар, оздерiне жалганды ту кылып алган;  Олардын саудасы пайдасыз! Олар тура

жолда емес. 16. Олар от жаккысы келетiндердей: ол олардын айналасын жарык кылган

мезетте, Кудай олардын жарыгын тартып алады жане оларды карангыда калдырады, сонда,

олар туктi де кормейдi. 17. Олар саныраулар, мылкаулар, сокырлар; олар кайта

алмайды. 18. Немесе, олар  тунек, дауыл, найзагай тудыратын кара  аспандагыдай,

олiмнен сактанып кулактарын саусактарымен тыгындайды. Кудай арсыздарды бiледi. 19.

Найзагай    олардын   коз   жанарларын   алатындай:  Сол   сатте,   олар онын 

жарыгымен жылжиды, карангылык орнасымен токтайды. Егер, Кудай каласа, олардын

естулерi мен корулерiн жок кылар едi; ойткенi, Кудай - кудiреттi.   Ей, Адамдар!

Танiрiге бас иiндер, сендердi де, сендерден бурынгыларды да, жаратканга, (мумкiн,

сендер кудайы коркынышты боларсындар), 20. Сендерге жердi кiлемдей тосеген, аспанды

кумбездей кылган; коктен су шыгарып, сендердiн тамактануларын ушiн, жемiстердi

осiрген, сондыктан, сендер Оны бiлетiн болгандыктан, Кудайга ешбiр тенеу –

 «кудайлар» жасауга жол бермендер. 21. Егер, Бiздiн кулымызга жiбергенiмiзге

кумандансандар, кандай да бiр осындай аятты усынындар  жане шыншыл болсандар,

Кудайдан баска куаларынды шакырындар. 22. Егер де, осыны iстей алмасандар - сендер

iстей де алмайсындар; шогы адамдар мен тастардан болатын оттан коркындар: ол

сенiмсiздерге дайындалган. 23. Сенгендердi жане жаксылык жасаушыларды, iзгi хабармен

куандыр. Олар ушiн, арасынан озендер агатын,  бау - бакшалар - жемiсiнiн дамiн

таткан сайын рахаттанып: «бул бiздiн бурын да жегенiмiздей, бiрак, тек, уксастыгы

гана бар» Онда, оларга тап - таза жарлар, сонда, олар мангi турактайды. 24. Кудай

небiр масаны, немесе одан да алжуазды мысалга келтiруден арланбайды: сенушiлер онын

Танiрден акикат екенiн бiледi, сенбеушiлер: «Кудай осы мысалымен не iстегiсi

келедi?» дейдi. Онымен Ол кобiсiн адастырады, онымен кобiсiн тура жолга бастайды.

Онымен Ол, тек, жарамсыздарды адасуга кiргiзедi. 25. Кудаймен батуага келгеннен сон,

оны бузушылар, Кудай бiрiктiргендi болшектеп жане жер бетiнде жагымсыздыктар

жасайтындар - олар бакытсыздар.  26. Сендер, Кудайдын алдында калайша сенiмсiздiкте

каласындар? Сендер олi болдындар, ал, Ол сендердi тiрiлттi; Уакыты келгенiнде,

сендердi Ол кайыра олтiредi, сосын кайыра тiрiлтедi жане тагы да, Оган

кайтарыласындар. 27. Ол сендер ушiн барiн, жердегi  барларды жаратты; сосын,  Ол

кокке назар салып, жетi кат коктi жайгастырды. Ол барiн баскарушы. 28. Мiне, Танiр

перiштелерге: «Мен жерге орынбасар коямын» дедi. Олар: «расында да, оны -

булдiрушiнi жане кан тогушiнi коясын ба?  Бiз Сенiн данкынды улыктаушы жане Сенi

пактеушi болсак та ма?» дедi. Ол айтты: «Мен сендердiн бiлмегендерiндi бiлемiн».

29.Ол Адамга барлык атауларды уйретiп, сосын перiштелерге: «Сендер адiлеттi

болсандар, Маган мыналардын атауларын жарияландар» дедi. 30. Олар: « Мактау тек,

Саган, бiзде озiннiн уйреткенiннен баска бiлiм жок. Сен - бiлгiрсiн, данасын» 31. Ол

айтты: «Адам, мыналарга аутауларын жарияла» Ол, олардын барлык атауларын оларга

жариялаганында, Ол айтты: «Коктiн жане жердiн купиясын жане жасыргандарынды,

ашкерелерiндi Мен бiлемiн» деп, сендерге айтпадым ба». 32. Мiне, Бiз перiштелерге

айттык: «Адамга бас иiндер, олар,  Iбiлiстен баскасы бас идi; ол бас тартып,

дандайсып, сенiмсiздерден болды. 33. Бiз айттык: «Адам, сен озiннiн жарынмен жумакта

омiр   сур:      оздерiннiн    калауларынша,   онын   кай  жерiнен  болса  да, 

жендер,  бiрак,  кылмысты болмас ушiн, мына агашка жакындамандар. 34 Содан сон,

шайтан оларды оган сурiндiрiп, екеуiн де томендеттi жане ол мекеннен алыстатты. Бiз

айттык: «Сендер бiрiне - бiрiн душпан болган куйлерiнде куылдындар. Уакыты

келгенiнше сендерге- турактарын жер, омiрлiк пайдалану.  35. Кейiннен, Адам

Танiрiнен соз алды жане Ол, онын окiнiшiнен аяныш бiлдiрдi, ойткенi, Ол - окiнушiнi

аяушы, мейiрiмдi. 36. Бiз айттык: «Одан осы  куйлерiнде куыласындар, бiр кездерi

сендерге Менен колданыс - нускау келедi, Менiн сол нускауыма iлескендерге коркыныш

жок, олар кайгыда калмайды. 37. Ал, сенiмсiз болгандар, Бiздiн белгi -

нышандарымызды жалгандыкка баласа - олар гасырлар бойы отта киналады. 38. Ей,

Исрайылдын улдары! Менiн сендерге жасаган iзгiлiктерiмдi естерiне тусiрiндер,

Менiмен жасаган батуаларына сенiмдi болындар, сонда, Мен де сендермен  болган

батуага сенiмдi боламын, Менен, Менен коркындар! Сендердегi акикатты   бекiту ушiн,

Менiн жiбергенiме сенiндер, оган терiс караушылардын алдынгылары болмандар. Менiн

белгi - нышандарымды усак, кунсыз ештенеге айырбастап алмандар. Менiн алдымда

iзгiлiктiлiк танытындар. 39. Акикатты, жалгандыктын киiмiмен кейiптемендер. Оздерiн

бiле турып акикатты жасырмандар. 40. Кулшылык жасандар, тазару - садакасын берiндер,

бас игендермен иiлiндер.  41. Жазбаларды оки отырып, сендер осы адамдарга жаксылык

нускап, оздерiндi умытасындар ма? сендер осыны калайша ажырата алмайсындар? 42.

Комекке, намаз бен сабырды келтiрiндер, олар расында да, тек, бой усынушылар ушiн -

улы куш.43. Танiрiмен кездесетiндерiн жане оган кайтатындарын ойлайтындарга,  44.

Ей, Исрайылдын улдары! Менiн сендерге кандай да iзгiлiктерiмдi, барша елдерден

жогарылаткандагы ныгметiмдi, естерiне тусiрiндер. 45. Ешбiр жан, баска жан ушiн,

ешбiр канагаттылык кормейтiн куннен коркындар, ол ушiн шапагат кабылданбайды, тен

сыбагасы талап етiлмейдi, ешкiмге комек берiлмейдi. 46. Мiне, Бiз сендердi

Пергауыннын елiнен азат еттiк. Ол сендердi катты касiретке ушыратып, улдарынды

бауыздап, тек, кыздарынды тiрi калдыратын едi. Бунда, сендер ушiн, Танiрден улы

сынак болган едi. 47. Мiне, Бiз тенiздi болдiк: сендердi Бiз куткардык, ал,

Пергауынды коз алдарында батырдык. 48. Мiне, Бiз кырык тундiк уакытты Мусамен 

откiздiк, ал, сендер ол жокта арсыз кырсыкта болган куйлерiнде, оздерiне «бузау»

жасап алдындар.   49. Осыдан кейiн де, «шукiршiлiк етер» деп, Бiз сендердi кешiрдiк.

50. Иа, мiне, Бiз Мусага Жазбаны жане айырушы нусканы бердiк: мумкiн, сендер тура

жолмен журерсiндер. 51. Иа, мiне, Муса озiнiн елiне: «Елiм менiн! сендер «бузау»

жасаумен оздерiне - оздерiн эулымдык жасадындар, сондыктан, катты окiнiшпен

Жаратушыга жалбарынындар, немесе оздерiндi - оздерiн олтiрiндер: бул, Жаратушынын

алдында,  оздерiн ушiн артык болады жане Ол сендердi окiнген калдерiнде аяйды.

Ойткенi, Ол - окiнушiлерге iзглiктi - iлтипатты,  мейiрiмдi.   52. Мiне, сендер

Мусага: «Кудайды ашык кормейiнше, бiз саган иланбаймыз» дедiндер. Осыдан, сендер

коргiлерiн келген уакытта, сендердi найзагай урды.   53. Сендер олгеннен сон,

сендер «шукiршiлiк етер» деп, Бiз сендердi кайта тiрiлттiк. 54. Бiз сендерге булттан

коленке, маннi жане бодене жiбердiк:  оздерiне Бiз болген рызыкпен аукаттанындар».

Олар Бiздi ренжiтпедi, оздерiн - оздерi капаландырды. 55. Мiне, Бiз: «мына кентке

кiрiндер, ненi болсын тойгандарынша жендер; какпасынан кiрерде тiзе бугiндер

жане «куткарылу!» дендер. Бiз сендердiн нашар арекеттерiндi кешiремiз жане жаксылык

жасаушылардын сауабын осiремiз. 56. Бiрак, залым занбузушылар  оны оздерiне

айтылганнан баска созбен ауыстырды. Сонда, жарамсыздыкты тараткандары ушiн, Бiз ол

залым занбузушыларга, коктен жаза тусiрдiк. 57.Муса озiнiн елiне iшуге су

сураганында, Бiз айттык: «таягынмен жакпар тасты ур» Сонда,  одан он екi булак акты

жане барлык адамдар кайдан iшер орындарын бiлдi. «Кудайдын сиынан жендер, iшiндер,

зулымдык жасамандар, жер бетiне арсыздык таратпандар». 58. Мiне, сендер: «Ей, Муса!

бiзге бiркелкi тамакка канагаттануга болмайды,  озiннiн Танiрiннен бiз ушiн, Ол,

жерде осетiн коконiстен, киярынан, сарымсагынан, буршагынан, пиязынан акелсiн.

Ол: «расында да, сендер жаксынын орынын нашарга ауыстырмаксындар ма? Мысыр елiне

барындар, сендердiн сурагандарын сонда» Олар   корлык пен кедейлiкке тап болды жане

оздерiн Кудайдын кахарына душар еттi. Бул, олардын Кудайдын нышандарынан бас

тарткандары ушiн жане пайгамбарларды адiлетсiз олтiргендерi, бой усынбаулары,

еркiнсулерi себептi. 59. Акикатында, сенушiлерге де, иахудилерге де, христиандарга

да, сабилерге де, - Кудайга, сонгы кунге сенушiлерге жане iзгi iстер жасаушыларга -

олардын Танiрiнен сыйлык, оларга коркыныш жок, олар кайгыда калмайды.  60. Бiр

кездерi, Бiз сендермен батуага келдiк жане устерiне тауды котерiп: «сендерге Бiздiн

бергенiмiздi мыкты сактандар, онда барды естерiнде устандар: мумкiн, сендер кудайы

коркынышты боларсындар» 61. Кейiннен, сендер одан бет бурдындар. Егер, сендерге

Кудайдын iзгiлiгi жане рахымы болмаганында, бакытсыздарга айналар едiндер. Сенбi

кунiнде еркiнсiп арекеттенгендердiн кiмдер екенiн сендер бiлесiндер, сондыктан,

Бiздiн айтканымыз: «Елден аластатылган маймыл болындар». 62. Бул, Бiздiн олардын

урпактарына, замандастарына мысал - ескерту жане  кудайы коркыныштыларга насихат

корсетуiмiз. 63. Бiр кездерi, Муса озiнiн елiне: «Кудай сендерге бiр сиырды

курбандыкка шалуды буйырады» Олар: «Сен бiздi кулкi кылгалы турган жоксын ба?» дедi.

Ол айтты: «менiн, акымактардын санында болуымнан Кудай сактасын!» Олар: «бiз ушiн

дуга кылып, Танiрiннен онын кандай екенiн корсетуiн сурашы» дедi. Ол айтты: «Ол онын

аса карi емес жане бузауламаган, орта жаста екенiн айтты. Оздерiне буйырылганындай

амал жасандар» 64. Олар: «Бiз ушiн дуга жасап, Танiрiннен  онын ренiн корсетуiн

сурашы » дедi.       Ол айтты: «Ол оны - сары, ренi сап – сары, корер

козге унамды дедi»  65. Олар айтты: «бiз ушiн дуга тiлеп, Танiрiннен сурашы, Ол

бiзге кайсысы екенiн корсетсiн, ойткенi, бiзде сиырлар бiрiне - бiрi уксас. Сонда,

егер Кудай каласа, бiз шатыспай орындаймыз» 66. Ол айтты: «Ол онын жер жыртып, егiн

суарып кажымаган, жаракатсыз сакталган, озiнiн бойында алалыгы жок екенiн айтып тур»

Олар айтты: «ендi сен нагыз белгiлерiн  корсеттiн» Сонда гана, олар оны курбандыкка

шалды, жане сонда гана, солай iстедi. 67. Мiне, ендi сендер бiр кiсiнi олтiрiп, онын

олiмiне дауласып, бiр - бiрiндi айыптадындар, бiрак, сендердiн жасыргандарынды Кудай

ашкереледi. 68. Бiз, онын бiр мушесiмен «оны урындар» дедiк. Кудай олiктердi кайта

тiрiлтiп жане сендерге  Озiнiн нышандарын корсеткенiндей болатын болады: мумкiн,

сендер естiрек болатын шыгарсындар. 69. Будан сон, сендердiн катыгездiктерiннен

журектерiн катайды, жакпар тастай болды, немесе одан да катты, ойткенi, кейде жакпар

тастар оздерiнiн бойларынан су шыгарады жане олар мужылып, арасынан су агады жане

Кудайдан корыккандарынан кулайды. Сендердiн iстерiннен Кудай бейкам калмайды. 70.

Олардын сендердей сенгендерiн калайсындар ма? Олардын кейбiреулерi Кудайдын созiн

алден естiдi жане тусiнiсiмен, оны озгерттi жане олар оны бiледi. 71. Сенушiлермен

кездескендерiнде:  «Бiз сендiк» дейдi, бiрак, баскалармен онаша калгандарында:

«Кудайдын сендерге ненi ашканын оларга кайталап айтсандар, сендерге Танiрлерiннiн

алдында далелдерiн усынады. Сендер осыны тусiнбейсiндер ме?» деседi.

72. Олардын ненi купиялагандарын, ненi ашкандарын, Кудайдын бiлетiнiн, олар негып

бiлмейдi: 73. Олардын арасында Жазбаны бiлмей, тек, ойдан шыгарылганды бiлетiн

надандар бар, олардiкi тек, пiкiр гана. Оздерiнiн колдарымен кiтап жазгандарга зор

кайгы, кунсыз толем алу  ушiн «бул Кудайдан» деп айтады. Колдары жазганы ушiн оларга -

зор кайгы, олардын алган пайдалары ушiн - зор кайгы. 74. Олар: «от бiзге, тек,

аныкталган бiрер кун тиедi» дейдi. Айт: «Сендер Кудаймен келiсiм жасадындар ма жане

Кудай озiнiн келiсiмiн озгертпейдi ме? Немесе, Кудай туралы оздерiннiн

бiлмейтiндерiндi айтасындар ма? 75. Иа, солар оздерiне зулымдык  алгандар, кунага

орангандар - отты мекен етушiлер, олар онда гасырлар бойы болады. 76. Бiрак,

сенгендер жане жаксылык жасагандар, жумакты мекен етушiлер болады, олар онда

гасырлар бойы болады. 77. Бiр кездерi, Бiз Исрайыл улдарына батуа - осиет

койдык: «ата - аналарына, туыстарына, жетiмдерге, кедейлерге, жаксылык жасап, жаксы

сойлеп, намаз окып, зекет садакасын берiп, Кудайга гана бас иiндер» деп, бiрак,

азынан баскаларын керi карадындар, сендер тайдындар. 78. Мiне, Бiз сендерге батуа -

осиет койдык: «кандарынды токпендер, бiрiндi - бiрiн оздерiннiн уйлерiннен кумандар

жане сендер оны iшкi сырларында бекiттiндер. 79. Бiрак, кейiннен мынадай

кейiптесiндер: «бiреулерiн баскаларды олтiрдiндер, оздерiннiн орталарындагы

бiреулердi   мекендерiнен  кудындар,    кысастыкта  жане   жаулыкта,   бiреуiн 

баскаларга комектестiндер, сендерге туткындар келгендерiнде, сендер оларды кудалауга

занда тойтарыс болса да, сатып алдындар. Сендер, нелiктен Жазбанын бiр болiгiне

сенесiндер де, баска болiгiнен бет бурасындар? Сендердiн iштерiндегi бундайга

баратындарга, кайтарма - бул омiрде, тек, жаман атак, ал, олар ахиретте ен катан

касiретке берiлетiн болады. Кудай сендердiн iстерiне назарсыз калмайды. 80. Болашак

омiрдi осы омiрге айырбастагандарга касiрет женiлдетiлмейдi жане олар одан

кутылмайды. 81. Бiз, алден Мусага Жазбаны бердiк; Бiз баска елшiлерге сонын сонынан

журудi нускадык; Содан сон,  Бiз, Мариам улы Исага анык нускаулар бердiк жане оны

Киелi Рухпен колдадык, ал, сендер кашан да, кандай да бiр елшiлер сондаймен келсе,

оздерiннiн напсiлерiне жакпагандыктан, оларды ажуаладындар ма? Бiреулерiн жалганшы

санадындар, баскаларын олтiрдiндер. 82. Олар «бiздiн журектерiмiз жабык» дейдi.

Олардын кырсыктарынан, Кудай оларды осылай каргады, сондыктан, сенетiндерi аз. 83.

Кудайдан оларда барды растайтын Окулык келгенiнде - (одан бурын олардын сурауы -

сенiмсiздерге карсы женiс едi) – ендi, оларга малiм нарсе келгенiнде, олар оган

сенбейдi. Сенiмсiздерге Кудайдын каргысы болсын! 84. Олардын оздерiн - оздерi

сатудагы багасы кандай кунсыз! Кудайдын озiнiн мархабатына сай, озiнiн калаган

кулына бергенiн коре алмай, кызганыштан, Кудайдын тылсым хабарынан  бет буруларымен,

олар оздерiне кахар устiне кахар тудырды. Сенiмсiздерге корлыкты жаза болады!  85.

Оларга, Кудай жiбергенге сенiндер делiнгенiнде, олардын айтулары:  «бiз озiмiзге

жiберiлгенге сенемiз» Оздерiнде барды растаушы екенi акикат болса да, содан кейiн

де, олар одан бас тартады. Айт: «Егер де, анык сенушiлерден болсандар, Кудайдын

пайгамбарларын бурын да неге олтiрдiндер?» 86. Муса сендерге анык нускаулармен

келдi, ал, сендер ол жокта кырсыкты арсыздыктарынмен, оздерiне «бузау» жасадындар.

87. Мiне, Бiз сендермен батуа жасадык жане тауды устерiне котерiп: «Бiздiн сендерге

бергенiмiздi мыкты сактандар жане тiлалгыш болындар» дедiк. Олар: «бiз естiдiк,

бiрак, багынбаймыз» дедi. Олар оздерiнiн сенiмсiздiктерiнен журектерiмен «бузауга»

ынтыгып калды. Айт: «Сендердi ынтыктырган сенiмдерiн кандай тукке тургысыз, арине,

егер сенiмдерiн болса...» 88. Айт: «Егер де, Кудайдын алдындагы болашак мекендерiн

мына адамдардан болек, тек, сендерге тиесiлi болса,  акикатты айткан болсандар, олiм

тiлендер» 89. Олардын колдарымен бурынгы жасагандары себептi, олар оны ешкашан да

тiлемейдi. Кудай олардын арсыздар екендерiн бiледi. 90. Шынында да, олардын баска

барлык адамдардан да омiрге ынтык екендерiн, сен бiлесiн; Арбiр копкудайшыдай,

олардын аркайсысы мын жылдык омiрдi калар едi, бiрак, узак омiр де, оларды 

касiреттен алыстата алмайды. Кудай олардын iстегендерiн корiп турады.

91.Жабрейильге... душпан болгандарга айт: « Кудайдын    амiрiмен  оны,    ол сенiн   

журегiне   келтiрдi. Сенушiлерге   iзгi   хабар   жане басшылык, одан бурынгы

болганды растаушы ретiнде. 92. Кудайга, Онын перiштелерiне, Онын елшiлерiне,

Гаврейильге, Мекайильге душпан болгандарга – сенiмсiздерге, Кудай да душпан болды.

93. Бiз саган анык белгi - нышандарымызды жiбердiк жане тек, ар - уждансыздар гана

оган сенбейдi.  94. Аркашанда, олар оздерiне кандай да бiр мiндет мiндеттенген

сайын, кейбiрi одан жалтармады ма? Шындыгында, олардын кобiсi сенбейдi. 95. Оларда

барды растаушы, Кудайдын кандай да бiр елшiсi оларга келгенiнде, Жазба

берiлгендердiн кейбiреуi Жазбаны артына тастап, оны танымаганындай болады.

96.Сулейменнiн патшалыгында  жындардын ойлап тапкандарына iлеседi. Бiрак, Сулеймен

сенiмсiздерден болмаган, ал, сенiмсiздер жындар едi. Олар адамдарды сикырга уйреттi

жане Бабылга жiберiлген «Харут» жане «Марут» атты екi перiштелер де болган. Солардын

оздерi де, ешкiмдi: «бiз - азгырушылармыз, сондыктан, сенiмсiздiкке ушырамандар»

демей, екеуi де ешкiмдi уйреткен жок. Олардан айелi мен ерiн ажыратуды, уйрендi.

Онын озiнде де, бiреуге  тиер зияны Кудайдын ыркымен болды. Олардын уйренгендерi

оздерiне пайдадан горi зиянды болды жане олар, сондай арекеттер жасагандардын

болашак омiрде iзгiлiк улестерi болмайтындарын бiлдi. Шындыгында да, оздерiн -

оздерi сатулары неткен тукке тургысыз! Аттен, олар соны бiлсе едi.   97. Аттен, егер

олар сенiмде болып жане iзгiлiктi болса едi. Акикатында, ен игiлiктi сыйлыктар -

Кудайдан. Аттен, егер соны бiлетiн болса. 98. Ей, Сенiмдегiлер, «Рагина» -

демендер, «Унзурна» - дендер жане тiлалгыш болындар. Сенiмсiздерге жантуршiгерлiк

касiреттi азап болады. 99. Жазбаны бiлетiн сенiмсiздер жане копкудайшылар сендерге

Танiрiннен iзгiлiк келуiн каламайды, бiрак, Кудай кiмге мейрiмiн тогудi озi шешедi.

Кудай - улы жомарттыктын  иегерi. 100. Бiз кандай да бiр белгi - нускауды кайырсак

та, немесе умыттырсак та, содан сон, Бiз басканы, одан да жаксыны, немесе соган

тендi беремiз. Кудайдын барлыгына кушi жететiнiн белмейсiн бе?   101. Кудайды... кiм

екенiн бiлмейсiн бе, жер мен коктiн патшалыгы –  Онда жане сендерге, Кудайдан баска

камкоршы да, коргаушы да жок екенiн? 102. Бурын да   Мусадан талап еткендей талапты,

сендерге келген елшiден талап еткiлерiн келмейдi ме? Кiм сенiмiн сенiмсiздiкке

ауыстырса, сол тура жолдан ауыткиды.  103.Сендер сенiмге кiргендерiннен сон, акикат

оларга анык корсетiлгенiнен сон, Жазбаны бiлетiндердiн кобiсi жандарындагы уялаган

ошпендiлiктерiнен сендердiн кайыра сенiмсiздiк жасауларынды калайды; Кудай озiнiн

iсiн жасаганынша, олардан алыстандар, олардан бой ажыратындар. Кудай – аса

кабiлеттi 104. Намаз окындар, зекет - садакасын берiндер, оздерiннiн жандарына

алдын - ала жасаган жаксылыктарынды Кудайдан табасындар, ойткенi, Кудай не

iстегендерiндi коредi. 105. Олар; «Кiм иахуди, немесе христиан болса, тек, сол

жумакка кiредi» дейдi. Олардын   армандары сол.        Айт: «егер, адiлеттi 

болсандар, оздерiннiн далелдерiндi келтiрiндер»  106. Керiсiнше, кiм жаксылык жасай

отырып, озiн Кудайга бой усындырса, соган Танiрiнен сыйлык болады: оган коркыныш

жок, ол уайымсыз болады. 107. Олар да, аналар да, Жазбаны оки отырып,

Иахудилер: «христиандар негiзсiз» дейдi, ал, христиандар: «Иахудилер негiзсiз»

дейдi. Олардын создерiне уксасты бiлiмсiздер де айтады.  Олардын араларындагы 

таласулары неде екенiне, кайта тiрiлетiн кунi Кудай озi билiк  жасайды. 108.

Кудайдын    гимараттарында Онын атын  жариялауга тиым салушылардан жане оларды

бузуга тырысатындардан артык арсыздар бар ма? Олардын iштерiне, олар, тек, хош

иiспен кiрсе едi. Оларга осы омiрде жаман атак жане болашак омiрде  зор касiрет.

109. Шыгыс та, Батыс та, Кудайдын алдында. Кай жакка бет бурсандар да, барiнде

Кудайдын дидары, ойткенi, Кудай - барiн камтушы, кеменгер. 110. Олар: «Кудайдын

баласы бар» дейдi. Оган мадак айтындар! Акикатында, коктегi де, жердегi де, барi

Оган тиесiлi жане Оган багынышты. 111. Ол, коктер мен жердi пайда кылушы. Ненiн

болуын аныктаса, тек «бол» деуi жане сол бола калады.112. Бiлмегендер: «неге Кудайга

бiзбен сойлеспеске, немесе кандай да бiр белгi - нышаны келмеске?» дейдi. Бундай

создi олардын алдынгылары да айткан. Олар озара журектерiмен уксастар. Бiз, сенiмдi

бiлiмдерi бар адамдарга белгi - нышандарымызды корсеттiк. 113. Акикатында, Бiз сенi 

iзгi хабаршы жане коркытушы етiп жiбердiк, тозактын жалынына бара жаткандар ушiн,

сенен жауапкершiлiк суралмайды. 114. Олардын дiнiн кабылдамайынша, Иахудилер де,

Христиандар да, саган риза болмайды. Айт:«тек, Кудайдын басшылыгы гана, акикат

басшылык» жане аныгы, озiне бiлiм берiлгеннен кейiн, олардын калауларына ерсен,

саган Кудайдан корганыш та, жардем де, болмайды.  115. Бiз  Жазбаны бергендер жане

оны ынталы окыгандар - солар оган сенедi, бiрак та, одан бет бургандар - олар

адасуда. 116. Ей, Исрайылдын улдары! Менiн сендердi ныгыметтендiрген, игiлiктерiмдi

умытпандар. Менiн сендердi барша халыктардан жогары еткенiмдi. 117. Ешбiр жан,

ешкандай, баска жаннын есебiнен озiн канагаттандыра алмайтындай куннен коркындар. Ол

ушiн, тен тартулар кабылданбайды, колдаулар пайда бермейдi, ешкiмге комек

берiлмейдi. 118. Ибрахимдi созiмен сынаганында  жане ол оны орындагандыктан,

Танiрi: «Мен сенi, адамдарга басшылыкка коямын» дедi. Ол айтты: «Менiн батуам

залымдарга катысты емес» 119.Бiз бул уйдi адамдарга жиналыс жане сауга орыны етiп

тагайындадык. Ибрахимнiн орынын оздерiне гибадат орыны етiп устандар. Бiз, Ибрахим

мен Ысмайылга, осиет тастадык:  «екеуiн де иланындар: оны айнала тау етушiлер,

iзгiлiктi ойлармен онда уакыттарын откiзушiлер, жерге дейiн иiлiп, бас июшiлер,

Менiн уйiмдi iзгiлiктi - киелi санасын» 120. Кашан Ибрахим: «Танiрiм! бул отанды 

кауiпсыз кыл, Кудайга сенiп жане сонгы кунге сенетiн тургындары ушiн, рызыкты 

жемiсiн бол» дегенiнде,  Ол айтты: «сенiмсiздерге де,   шамалы рахаттануларына

болемiн,   сонынан,  оларды отты касiреткесаламын» Ол турак кандай коркынышты! 121.

Мiне, Ибрахим мен Ысмайыл, сол уйдiн iргесiн салды. «Бiздiн Танiрiмiз, бiзге назар

сал! ойткенi, Сен – естушi, кеменгерсiн» 122. Бiздiн Танiрiмiз! бiздi бой

усынушылардан кыл, бiздiн урпактарымызды - елiмiздi де Озiне бой усындыр, бiзге

кудайшылык iзгi гурыптарды уйрет жане бiзге аяушылык кыл, ойткенi, Сен - аяушысын,

рахымдысын» 123. «Бiздiн Танiрiмiз! бiздiн ортамыздан, олардын оздерiнен, елшi

шыгар. Ол оларга Сенiн нускауларынды окысын, оларга Жазбаны уйретсiн жане даналыкты

жане оларды тазартсын: ойткенi, Сен - куштiсiн, данасын»   124. Озiнiн iшкi жанында

туйсiксiзден баска кiм, Ибрахимнiн дiнiнен бас тартады? Бiз оны осы алемге тандадык,

шындыгында, ол болашак омiрде де, iзгi кудайы коркыныштылар санатында болады. 125.

Танiрi оган: «бой усынушылардан бол» дегенiнде, ол айтты: «Алемдердiн Рабына бой

усынамын!» 126. Ибрахим, сондай Жакып та, оздерiнiн улдарына осиет еттi: «Улдарым

менiн! осы кудайы кызметтi сендерге Кудай сайлады, бой усынган куйлерiнде болып кана

олiндер»  127.Онын олер уакыты келген кезiнде, сендер Жакыптын касында болдындар ма?

Сонда, ол улдарына айтты:«Менен кейiн кiмге бас иесiндер?» Олар: «бiз сенiн Кудайына

бас иемiз, сенiн аталарыннын: Ибрахимнiн, Ысмайылдын, Ыскактын Кудайына, Жалгыз

Кудайга жане Оган бой усынамыз» дедi. 128. Бул ел казiрде жок: оган озiнiн

иемденгендерi болады, ал, сендерге оздерiннiн иемденгендерiн болады. Олардын

iстегендерiнен сендерден есеп талап етiлмейдi.  129. Олар: «Тура жолмен журулерiн

ушiн: «Иахуди болындар», немесе «христиан болындар» дейдi. Айт: «Жок, бiз акикат

сенiмде болган Ибрахимнiн сенiмiндемiз, ол копкудайшылардын санатында болмады» 130.

Айт: «Бiз Кудайга сенемiз жане озiмiзге жогарыдан жiберiлгенге, тагы да Ибрахимге,

Ысмайылга, Ыскакка, Жакыпка, Исрайылдын буындарына жiберiлгендерге, Муса мен Исага

берiлгенге, Танiрдiн пайгамбарларына берiлгендерiне; олардын барiнiн арасын

ажыратпаймыз жане бiз Оган бой усынамыз» 131. Егер де, олар сендердiн сенгендерiне

сенсе, онда тура жолмен журедi;  егер де, олар  бас тартса, сендермен аражiгiн

узiседi. Бiрак, Кудай сенi олардан коргайды. Ол – естушi, бiлушi. 132. Бiз Кудаймен

тазарып аласталганбыз, Кудайдан тазаргандардан кiм артык? Бiз, Оган бой усынамыз. 

133. Айт: «Ол бiздiн де Танiрiмiз, сендердiн де Танiрiн болса да, Кудай туралы

дауласасындар ма? Бiздiн iсiмiз озiмiзде, сендердiн iстерiн оздерiнде. Бiз оган

шынайы журекпен берiлгенбiз. 134. «Ибрахим, Ысмайыл, Ыскак, Жакып,  жане Исрайылдын

буындары, иахуди, немесе христиан болган» деп расымен де айтасындар ма? Айт:«Сендер

жаксы бiлесiндер ме, алде, Кудай ма? Ол туралы Кудайдын куалiгiн жасыргандардан

арсыз тагы да кiмдер бар екен? Сендердiн iстегендерiндi Кудай назарсыз калдырмайды.

135. Ол ел ендi жок, олардын  оздерiне иеленгендерi оздерiне болады,   сендердiн   

оздерiне   иеленгендерiн     оздерiне    болады.  Сендерден олардын

iстерiнен есеп талап етiлмейдi. 136. Ой таразыламайтын адамдар айтады: «Олардын 

устанган кубыласынан оларды кiм бурды екен ?» Айт:« Шыгыс та, Батыс та, Кудайдын

билiгiнде. Ол кiмге каласа, тура жолды нускайды»  137. Осылайша, Бiз сендердiн осы

адамдардын алдарында куа болуларын ушiн,аралыктагы ел еттiк, ал, бул  елшi,

сендердiн алдарында куа болды. 138. Бiз, сендердiн устанган кубылаларынды, тек кана,

Бiз, кiмдердiн осы елшiге ергендерiн, ал, кiмдердiн артка бет бургандарын ажырату

ушiн  орнаткан едiк. Бул улкен iс болып корiнгенiмен, Кудай бастагандар ушiн жумбак

емес. Кудайдын сендердiн сенiмдерiндi алжуаз етуi мумкiн емес, ойткенi, Кудай,

адамдарга iзгiлiктi, рахымды. 139. Сенiн жузiндi аспанга каратып созганынды Бiз

кордiк, ал, Бiз саган ендi,  керiге, озiн суйетiнге назар салуынды буйырамыз. Ендi,

жузiндi «Месжiт - Харам» жакка карат жане сендер кайда болсандар да, жуздерiндi

соган каратындар.    Бунын Танiрден акикат екенiн Жазба берiлгендер бiледi. Олардын 

ненi iстейтiндерiн Кудай назарсыз калдырмайды. 140. Шынында да, егер, Жазба

берiлгендерге сен барлык белгi - нышандарды келтiрсен де, олар сенiн кубылана бет

бурмайды, арине, сен де олардын кубыласына бурылмайсын.  Иа, олардын арасы - бiреуi

басканын кубыласына iлеспейдi. Саган бiлiм келгеннен сон да, олардын конiлдерiне

iлессен, бiлгейсiн, сен арсыздардын санатында боласын.  141. Бiз Жазбаны  бергендер

оны оздерiнiн улдарын таныгандарындай таниды, бiрак, кейбiреуi  оны бiле турып 

акикатты жасырады. 142. Акикат сенiн Танiрiннен, сондыктан, куманданушылардан

болма.   143. Аркiмнiн озiнiн алдынгы жагы бар, намаз кезiнде озiн соган каратады.

Сондыктан, бiр - бiрiнмен жарыса жаксылык iстерге умтылындар; Сендер кайда болсандар

да, Кудай сендердiн барiнмен бiрге болады. Кудай барiне шынайы кабылеттi. 144.

Кайдан шыксандар да, жуздерiндi «Месжiт - Харамга» каратындар. Бул, сенiн Танiрiннен

акикат. Кудай сендердiн ненi iстейтiндерiне назарсыз емес. 145. Кайдан шыксандар да,

жуздерiндi «Месжiт - Харамга» каратындар жане сендер кайда болсандар да, жуздерiндi

соган каратындар, сендермен алгi адамдардын арасында дау тумас ушiн. Ал, олардын

кейбiр арсыздарынан корыкпандар, Менен коркындар. Мен сендерге деген iзгi ныгметiмдi

толыктай  жасауым ушiн, мумкiн, сонда сендер тура жолмен журерсiндер.   146. Бiз

оздерiннiн iштерiннен оздерiне елшi жiбергендiктен, ол Бiздiн нускауларымызды

сендерге окиды, сендерi тап - таза кылады, жазбаны, даналыкты уйретедi, сендердiн

бурын да бiлмегендерiндi уйретедi. 147. Сол ушiн,  Менi естерiне алындар жане Мен

де, сендердi есiме аламын; Маган риза болындар, шукiрсiздiкте болмандар.   148. Ей,

Сенушiлер! оздерiне комектi, сабырлык пен намазда iздендер, ойткенi,  Кудай

сабырлылармен.    149. Кудайдын жолында олгендер туралы «олар олiлер» демендер, жок,

олар тiрi. Бiрак, сендер оны тусiне  алмайсындар.            150.  Шындыгында да, 

Бiз сендердi бiресе ана,   бiресе мына тасiлмен: коркынышпен, аштыкпен, дуниенi

айырумен, омiрмен, жемiспен сынаймыз; бiрак,  сабыр сактагандарды iзгi хабармен

куандыр. 151. Солардан, кандай да бiр жаманшылыкка душар болгандар айтады: «Бiз

Кудайдын билiгiндемiз жане  Соган кайтарыламыз!» 152. Оларга Кудайдан iзгi тiлек

жане рахым болсын; олар тура жолмен келедi.  153. «Сафа» мен «Маруа» Кудайдын

осиеттi орындары. Кiм бул  уйдi дастурлi кажылык жасаса, немесе кiшi кажылык жасаса,

ол екеуiн айналып тау етуiнде, сондай - ак ыктиярлы артыкша бiр тауiр амалдар

жасауында, онын еш кунасi жок, ойткенi, Кудай iзгiлiктi жаратушы, бiлушi.  154.

Шындыкка нускау  жане басшылык ретiнде, Озiмiздiн бурынгы жiбергендерiмiздi, Бiз осы

Окулыкты тусiндiргеннен кейiн, жасыргандарды - Кудай каргайды жане каргаушылар

каргайды.  155. Таубесiне келiп, жаксылык жасаушылар жане сонысын айкын

корсеткендерден басканы: Мен, оларга iзгiлiктi риза боламын. Мен, таубешiлдерге

iзгiлiктi риза болушымын, рахымдымын.  156. Сенiмсiз калатындар жане сенiмсiз

куйлерiнде олетiндер, Кудайдын, перiштелердiн жане барша адамдардын каргысы олардын

устерiнде болады. 157. Олар гасырлар бойы онын астында калады, олардын азаптары

женiлдетiлмейдi, олар, Кудайдын назарын оздерiне каратпайды.  158.  Сендердiн

Кудайларын - жалгыз Кудай: мейiрiмдi, рахымды. Одан баска «кудай» жок. 159.

Акикатында: кок пен жердiн  жайгастырылуында, тун мен куннiн ауысуында, мухиттарда

адамдарга пайдалыны тасыган кемелерiнде, Кудайдын, жердi олгенiнен сон кайта

тiрiлтетiн коктен жаудырган суында, Онын,  онын бетiн жайлаган  барлык

жануарларында, кок пен жерiн арасында тасуга кондiрiлген желдерiмен булттардын

жылжуларында, ой жугiрте алатын адамдар ушiн, белгi - нышандар бар.  160. Адамдардын

арасында, Кудайдан баска, оздерiне жалган «кудайлар» сайлап алатындары бар. Оларын

Кудайды суйетiндерiндей суйедi, бiрак, сенушiлердiн «Кудайга» деген

суйiспеншiлiктерi мыгым. Ал, ана арсыздар, оздерiнiн азаптарын бiлген кездерiнде,

куш толык кемелiнде Кудайда екенiн  жане Кудайдын жазада катал екенiн бiлетiн

болады.  161. Олардын сондарына ергендер, оларды ерткендер, оздерiнен

болiнгендерiнде жане олардын байланыстары узiлгендерiнде, осы жазаны коредi. 162.

Сонда, бурынгы ергендер айтады: «Аттен, егер де, бiздiн будан кайтарымыз мумкiн

болса. Олар бiзден казiр болiнгендерiндей, бiз де, олардан болiнер едiк» Олар ушiн,

iстегендерi каншалыкты курдымга кетерлiк екенiн Кудай осылай корсетедi. Ендi, оларга

оттан шыгу жок.  163. Ей, Адамдар! жердегi бар кандай да игiлiктен,  тек, руксат

етiлгендi гана тамак кылындар. Сайтаннын iзiмен журмендер: ол сендерге аскынган

душпан.  164. Ол сендерге, тек, залымдыкты, жирiкенiштiнi жане Кудай туралы

бiлместiктерiндi айтуларынды буйырады.  165. Оларга: «Кудайдын жiбергендерiне

iлесiндер» деп айтылган кезiнде: «жок бiз аталарымыздан  тапканымызга   iлесемiз» 

дейдi.       Расымен сонда... аталары ештененi тусiнбеген жане тура жолда журмеген

болса да ма? 166. Сенiмсiздер, оган айкайлаганыннын, тек, дауыс пен унiн еститiн

кiсiге пара - пар: олар саныраулар, мылкаулар, сокырлар, олар санасыздар. 167. Ей,

Сенушiлер! Бiздiн берген игi несiбемiзден жендер жане Кудайга алгыс айтындар, егер,

сендер Оган бас иген болсандар.  168. Ол сендерге олексенi, канды, доныз етiн жане

бауыздау устiнде, Кудайдан басканын бiрi аталганды тамак кылуды тияды. Бiрак, кiмге

ондай тагам: еркiнсiп, арсызданбай, ыктиярсыз мажбурленген болса, онда куна

болмайды. Кудай – кешiрiмдi, рахымды.  169. Кудайдын Жазбада тусiргенiн жасырушылар

жане сонысымен небiр кунсыздык иемденушiлер - олар оздерiнiн карындарын тек, отпен

толтырады. Кайта тiрiлетiн кунi, Кудай оларга ун катпайды жане оларды тазартпайды;

оларга касiреттi азап бар. 170. Булар сол, оздерiне тура жолдын орынына адасуды,

кешiрiм орынына жазаны тандагандар. Оларды осындай кайгыга не жеткiздi?  171. Ол

осылай болады, ойткенi, акикатында, осы Окулыкты  Кудай жiбердi. Оздерiнiн

пiкiрлерiнде осы  Окулыкка келiспегендiктерiнен шексiз келiспеушiлiкте калды. 172.

Iзгiлiктiлiк, сендердiн беттерiндi Шыгыска, немесе Батыска караткандарында емес;

алайда, iзгiлiктiлер мыналар: Кудайга, сонгы кунге, перiштелерге, Жазбаларга,

пайгамбарларга, сенушiлер; Оган суйiспеншiлiкте оздерiнiн мулiктерiнен жакындарына,

жетiмдерге, жолаушыларга, мiскiндерге, кул азат етуге жумсайтындар; намаз окушылар,

зекет - садака берушiлер, оздерiне мiндеттенген мiндеттерiн сенiмдi орындаушылар,

кедейлiкте, ренiште, касiрет кезiнде сабырлылар. Бундай адамдар, шынайы кудайдан

коркушылар, бундай адамдар, iзгiлiктiлер. 173.  Ей, Сенушiлер! сендерге

олтiрiлгендер ушiн, кек алу парыз етiлген: азатка - азат, кулга - кул, айелге -

айел. Ал, бiреуге онын бауыры ненi болсын кешiрген болса, анау ол ушiн бiр жаксылык

iспен  толем кайыруы керек. 174. Сендерге, Танiрден осындай женiлдiк, осындай рахым.

Осыдан кейiн кiм адiлетсiз болса, оган касiреттi азап. 175.Ей, ойланатын адамдар!

кекте сендер ушiн омiр, мумкiн, сендер кудайы коркынышты боларсындар. 176. Сендерге -

 сендерден кiмде - кiмге, олiм келгенiнде, егер, онын артында дуние - мулкi калса -

iзгiлiктiлердiн мiндеттерiне сайкес, аке - шешесiнiн, жакын туыскандарынын

пайдасына, калыпты улгiде муралык осиет жасау парыз етiлген. 177. Кiм осы муралык

осиеттi естiгенiнен сон оны озгертсе, соны озгерткен кiм, соган куна болады. Кудай -

естушi, бiлушi. 178. Кiм осиет жасаушынын адiлетсiздiгiнен, немесе куналылау

ниетiнен саксынып оны тузетсе, оган куна болмайды. Кудай - кешiрiмдi, рахымды. 179. 

Ей, Сенушiлер! сендерге, сендерден бурынгы болгандарга парыз етiлгенiндей, ораза 

парыз етiлген. 180. Саны белгiленген кундерде, бiрак, кiм ауру, немесе сапарда

болса, онын оразасы саны сонша кундей баска уакытта. Ораза устауга киналатындар

болса, онын орынына мiскiндi тамактандырсын.    Кiм iзгiлiктiлiгiмен кандай да бiр

жаксылык жасаса, ол онын озiне жаксылык болады. Егер, сендер бiлсендер, ораза

устауларын оздерiне жаксы. 181. Осы Рамазан айы адамдарга басшылыкка, ол басшылыкты

тусiндiруге жане жаксылыкты залымдыктан айыру ушiн, сендерге Куран тусiрiлген ай.

Сендерден кiм осы айда уйiнде болса, ол бiткенiнше ораза устауы мiндет, ал, кiм

ауру,немесе сапарда болса, оган сонша кун ораза баска айда. Кудай сендерге

ауыртпашылык кылгысы келмейдi   жане сендерге женiлдiктi  калайды; сендер санаулы

санын отеулерiн ушiн, сендердi тура жолга бастаганы ушiн,  Кудайды улыктагандарынды

жане ризашылыкта болуларынды.  182. Сенен, Менiн кулдарым Мен туралы сурагандарында,

Мен жакын боламын: намаздагы тiлеушiнiн дугасы, Менi тындаулары, Маган сенулерi

ушiн,  ынталымын. Мумкiн, олар тура жолмен журер.  183. Оразадагы тунгi уакытта

сендерге айелдерiнмен жанасуга руксат: олар сендерге киiм, сендер оларга киiмсiндер.

Кудай сендердiн оздерiндi - оздерiн алдагандарынды бiледi, сондыктан, Ол сендердi

аяйды жане сендердi кешiредi. Сол уакытта олармен кауышындар жане Кудайдын сендерге

жазган парыздарын iздендер. Кара жiптен ак жiптi ажырата алмайтындай уакытта,

тойгандарынша жендер, iшiндер. Таннан тунге дейiн, ораза устандар. Мешiттерде iзгi

ойларга шомып, олармен кауышпандар. Кудайдын жаргысы осындай, оны бузуга

окталмандар. Кудай, белгi - нышандарын Озiнiн адамдарына осылайша тусiндiредi,

мумкiн, олар iзгiлiкте болар. 184. Оздерiннiн дуние – мулiктерiндi озара боска

ысырап калмандар.  Баска адамдардын дуние - мулкiнен бiрденесiн «зансыз асаймын»

деп, осыны бiле тура, оны соттарды сатып алуга пайдаланбандар.  185. Сенен жанаша

айлар туралы сурайды. Айт: «Олар, адамдар уакытты жане мейрамды аныктауларына кызмет

етедi». Iзгiлiктiлiк, сендердiн уйлерiне олардын арткы жактарынан кiрулерiнде емес.

Кiм Кудайдан корыкса, сол iзгiлiктi: уйлерге олардын есiктерiнен кiрiндер. Кудайдан

коркындар: мумкiн, бакытты боларсындар. 186. Сендермен  согыскандармен Кудайдын

жолында согысындар, бiрак, адiлетсiз болмандар, ойткенi, Кудай адiлетсiздердi

суймейдi.  187. Оларды кайда курыктасандар да, олтiрiндер, олар сендердi куып шыккан

жерден оларды да, куып шыгындар; Сайкал арандатушылык, кiсi олтiруден откен курдым.

Олар сендермен онда согысты бастамаса, Месжiт Харамнын басында олармен согыспандар.

Бiрак, олар сендермен согысты бастаса, онда, сендер де олармен согысындар. Ол

сенiмсiздерiн сазайлары болады. 188. Егер, олар одан тиылса... Кудай - кешiрушi,

рахымды. 189. Олармен тупкiлiктi согысындар, оздерiне сынак келгенiнше жане Кудайга

бой усынушылык толык орныкканынша. Егер, олар сендермен куресуден тиылса, сендердiн

жауласуларын, тек, бузакаларга карсы болады.  190.  Курметтi ай, курметтi айдын

кегiн алу уакыты болады жане касиеттi тогай, курметтi орыннын кек алу орыны болады.

Сондыктан, кiмдер сендермен жауласса, олардын жауласкандарындай,    сендер де 

олармен жауласындар.Кудайдан  коркындар  жане бiлiндер, Кудай, кудайы

коркыныштылармен бiрге. 191. Кудайдын жолында садака жасандар, оздерiндi - оздерiн

курдымга ушыратпандар, игiлiктiлiк жасандар, ойткенi, Кудай, игiлiтiлiк жасаушыларды

суйедi.  192. Кудайдын данкы ушiн, кажылык жане гумра жасандар. Егер де, сендерге

кандай да бiр богет болса, ынгайлысын жасандар - курбандык малын жiберiндер.

Курбандык орынына жеткенiнше, бауыздау уакыты болганынша, бастарынды кырмандар.

Сендерден кiм ауру, немесе басынын кандай да бiр сыркаты болса, оган онын толемi: -

ораза, немесе садака, немесе баскадай игiлiктi iс болады. Сендердiн кауiпсыз

кездерiнде, кiмде - кiм кажылык пен гумыраны уштастыргысы келсе, озiнiн ынгайымен

курбандык малын жiберсiн. Онысы озiнде табылмаса, оган кажылык аякталганынша, уш кун

ораза жане жетi кун уйiне оралганынан сон: барлыгы толык он кун. Бул, кiмнiн

жануясы «Месжiт Харамда» болмаганга. Кудайдан коркындар жане Кудайдын жазада катал

екенiн бiлiндер. 193. Кажылык белгiлi айларда. Кiм озiне мезгiлiнде кажылык жасауды

мiндеттенсе; ол айелiмен жанаспасын, бузакылык жасамасын, урсыспасын. Нендей

жаксылык жасасан да, оны Кудай бiлетiн болады. Оздерiнмен жолга азык корын алындар,

бiрак, ен жаксы жол азык коры - ол iзгiлiктiлiк. Ей, саналылар!  Менен коркындар,

194. Оздерiннiн Танiрiннiн жомарт сыйларын iздеулерiнде, сендерде куна болмайды.

Арафаттан тускендерiнде, осиеттi ескерткiште Кудайды еске алындар, сендер бурын

адасуда болгандарында, Ол сендердi тура жолга жетеледi, сондыктан, Оны еске

аласындар. 195.Сосын, адамдар кайда туссе, сонда тусiндер жане Кудайдан кешiрiм

сурандар, ойткенi, Кудай - кешiрiмдi, рахымды.  196. Оздерiннiн бас ию расiмдерiндi

аяктаган сон, оздерiннiн ата - бабаларынды естерiне алатындарындай, немесе одан да

мыкты еске алумен, Менi еске алындар. Адамдарда сондайлар бар: «Танiрiмiз бiздiн,

болашак омiрде беретiн ныгметтi улесiндi бiзге осы омiрде бер» дейтiндер. 197.

Бiрак, оларда тагы: «Танiрiмiз бiздiн, бiзге осы омiрде де игiлiк бере гор жане

болашакта да игiлiк жане бiздi от азабынан куткара гор!» дейтiндер бар.  198. Оларга

оздерiне иеленгендерiнен улестерi болады. Кудай есепте шугыл. 199. Аныкталган санды

кундерде Кудайды еске алындар. Кiм екi кунде улгерсе, кунасi жок, жане одан да узак

кешiктiрсе, оган да куна болмайды - Кудайдан коркушы болганга да. Кудайдан коркындар

жане сендер Онын алдына жиналатындарынды бiлiндер.  200. Мына адамдардын iшiнде, осы

омiр туралы дауласкан кезiнде кубылтып, озiнiн; «журегiмдегiнi, Кудай куаландырады»

деген созiмен сен жаулап алатын кiсi бар. 201. Алайда, сенен кетiсiмен, осы жерде

арсыздык тарату ушiн, онда жортып журiп, егiстiктi де, малды да, курдымга кетiредi.

Кудай арсыздыкты суймейдi.  202. Оган «Кудайдан корыксаншы» делiнген кезiнде,

бузыктылыгымен дандайси жонеледi, бырак, онын  «сыйлы» торi жаханнамда болады.

Кандай коркынышты турак! 203. Мына адамдардын  iштерiнде Кудайдын ризашылыгын

тiлеп, озiнiн жанын усынатын адам бар. Кудай, ондай кулдарына  iзгi. 

204. Ей, сенушiлер! бой усыну занына толык берiлiп отiндер жане сайтаннын iзiне

iлеспендер, ол сендерге шектен шыккан душпан,  205. Егер, сендерге анык нускаулар

келгенiнен кейiн, табандап калсандар, бiлiндер, Кудай - куштi жане дана.  206. Олар,

тек кана, тунерген булттын iшiнде, оларга Кудайдын перiштелермен келуiн кутiп журген

жок па екен? Ол окига алден аныкталган жане барлык макулыктар Кудайга кайтарылады. 

207. Исрайылдын улдарынан сура, Бiздiн, оларга каншама  анык белгi - нышандарды

бергенiмiздi. Озiне ол келгенiнде, Кудайдын берген игiлiктерiн кiм керi кайтаргысы

келедi?  Ол ушiн, Кудай жазалауда катал болады.  208. Сенiмсiздер осы омiрдiн

кызыгына арандатылады жане сенушiлердi  келемеждеп кулкi етедi, бiрак, Киямет кунi

iзгiлiктiлер олардан жогары болады: Кудай, калаганына сансыз игiлiк боледi.  209.

Адамдар бiр дiни кауым болган: кейiннен, Кудай  iзгi хабаршы жане коркытушы етiп

пайгамбарлар шыгарып, олармен Жазбаларды жане ондагы акикатты, олардын неде

дауласатындарын адамдардын арасында шешу ушiн  тусiрдi. Ашык нускаулар оларга

тапсырылганнан сон, сол кiмдерге берiлгендер, бiр - бiрiне жеккорiнiштi, бас

араздыктарынын салдарынан  оган дауласа бастады. Алайда, Кудай озiнiн ыркымен

сенушiлердi баскарып, олардын озара неде дауласатындары жонiндегi акикат бiлiмге

жеткiздi. Кудай кiмдi каласа, тура жолга жетелейдi.  210. Ендi оздерi жок, сендерден

бурынгы откендерде болганындай, сендерде алi болмай турып, жумакка кiрудi сендер

калайша ойлайсындар? Оларга тап болган жамандык апаттардын, касiреттердiн оларды

есенгiреткенi соншалыкты, тiптен, елшiлер мен сенушiлер: «Кудайдын комегi кашан?

Карандар, Кудайы комек жакын» деп айтты.  211. Сенен сурайды: «Бiз кайыр -

садакаларды кiмге жасаймыз?» Айт:«сендердiн кайыр - садака жаксылыктарын, ата -

анага, жакындарга, жетiмдерге, мiскiндерге, жолаушыларга жумсалады». Нендей жаксылык

iстесендер де, Кудай оны бiледi.  212. Сендерге согыс парыз етiлдi жане ол   

сендерге оте жиiркенiштi. Мумкiн, сендер оздерiне болатын жаксылык болганынан сон,

жиркенiштi сезiнерсiндер.  213. Мумкiн,  сендерге болган зулымдыкты суйерсiндер.

Кудай бiледi, ал, сендер бiлмейсiндер.  214. Сенен курметтi ай туралы сурайды - онын

кезiндегi согыс туралы. Айт: «ол уакыттагы согыс улы куна; бiрак, Кудайдын жолынан

жалтару, Оган сенбеу, «Месжiт - Харамга» келгендердi одан куып шыгару, - Кудайдын

алдында одан да улкен куна. Жауыздык iрiткi салу, согыстан да  курдым. Сендер

сенiмдерiннен бас тарткандарына дейiн, олар  сендермен согыса бередi, егер, оны

iстей алса. Сендерден оздерiнiн сенiмдерiнен бас тарткандар болса, сенiмсiз болган

куйлерiнде оледi. Солардын iстерi осы алемде де, болашакта да, курдым болады. Олар

отта касiрет шегетiн болады. Олар, сонда гасырлар бойы алады. 215.  Расында,   

сенгендер,   отанын  калдыргандар  жане  Кудайдын  жолындагы согыста

аянбай курескендер – олар Кудайдан рахым кутедi,   ал, Кудай - кешiрушi,

мейiрiмдi.   216. Сенен арак туралы жане кумар ойнауды сурайды. Айт: «адамдарга ол

екеуiнен де зор зиян бар, пайдасы болганымен, олардын зияны  пайдасынан коп» Сенен

сурайды: «олар, кайыр - садакага ненi берулерi керек?»  217. Айт: «дуниенiн ен

жаксысын» Кудай осы нышандарын сендерге осылай тусiндiредi: мумкiн, сендер ойланатын

боларсындар.  218. Осы алем туралы жане болашак туралы. Сенен жетiмдер туралы

сурайды.    Айт; «оларды iзгiлiктi есiркеу жаксы iс»  219. Егер, сендер оларга жаксы

карасандар, олар сендерге бауыр.  Кудай курдымшыларды, iзгiлiктiлерден ажыратады:

егер каласа, Кудай сендердi улессiз калдырады, ойткенi, Кудай  - куштi, дана.  220.

Олардын сенушi болгандарына дейiн, коп кудайшыл айелге уйленбендер. Сенушi кун,

копкудайшыл айелден  артык, сендерге мынау унаса да.Олар сенушi болгандарына дейiн,

копкудайшыл еркектерге куйеуге шыкпандар, сенушi кул копкудайшыл еркектен артык,

сендерге мынау унаса да.  221. Аналар сендердi тозактын отына шакырады, ал, Кудай

озiнiн ыркымен сендердi жумакка шакырады жане кешiрiмге. Ол, «олар ойланар» деп

уйгарып, адамдарга озiнiн белгi - нышандарын тусiндiредi. 222.  Сенен айелдерiнiн

етек кiрi туралы сурайды. Айт: «ол, олардын ауырсынган уакыттары, сондыктан, етек

кiрi уакытында айелдерiннен аулак болындар жане олардын тазаргандарынша, олармен

жакындаспандар. Олардын тазаргандарынан кейiн, сендерге Кудайдын буйырганындай,

олармен кауышындар. Кудай шукiршiлiкпен ун каткандарды жане тазарушыларды суйедi. 

223. Сендердiн айелдерiн, сендер ушiн егiн жайларын. Оздерiннiн егiн жайларына кашан

каласандар да, барындар, бiрак, алдын - ала оздерiннiн жандарына пайдалы бiрдене

iстендер. Кудайдан коркындар жане сендер Оны кезiктiретiндiктерiндi бiлiндер.

Сенушiлердi iзгi хабармен куандыр.  224. Оздерiндi адамдарга «арлымын, кудайдан

коркушымын, iзгiлiк жасаушымын» деп иландыруга беретiн анттарына Кудайды «богет» деп

санамандар. Кудай - естушi,  бiлушi.  225. Сендердiн анттарындагы бос создерiне

бола, Кудай сендердi жазаламайды. Бiрак, сендердiн журектерiнде иемденгендерiне

бола, жазалайды. Кудай - кешiрiмдi, мулайiм. 226. Оздерiнiн айелдерiмен неке

катынасында болмауга анттангандар торт ай кутсiн.  Егер, осы уакытта олар оларга

мойындарын бурса, онда, Кудай - кешiрiмдi, рахымды.  227. Алайда, олар, олармен

ажырасуларын тубегейлi шешсе, онда, Кудай - естушi, бiлушi.  228. Алгi

ажыратылгандар, оздерiне уш етек кiрi келуiн тоссын.  Егер, олар Кудайга жане  сонгы

кунге сенсе, Кудайдын олардын жатырында жаратканын жасыруларына, оларга ерiк 

берiлмейдi. Ондай    жагдайда,   ерлерiнiн  оларды  кайыра алулары адiлетiкке

келедi, егер жаксылык iстегiлерi келсе.     Ал, аналар iзгiлiктi устанымга келiссе, 

оздерi тауелдi болгандар сиякты адiлеттiк жасайды. Ерлердiн дареже мартебесi олардан

жогары. Кудай - куштi, дана.  229. Ажырасу анты  екi рет. Одан кейiн, немесе iзгi

устанымда, айелiн озiнде устау, немесе iзгiлiктiлiк жасап, оны озiнен босату. Оларга

оздерiннiн бергендерiннен алде бiр нарсенi алуларына ерiк берiлмейдi. Тек, екеуi де,

Кудайдын нускауын орындамаудан сескенетiндей болмаса. Егер, сендер екеуiн де,

Кудайдын нускау ережелерiн орындай алмаудан корыксандар, айелдiн  толем толеуi

екеуiне де, куна болмайды. Кудайдын ережелерi осындай, оларды бузбандар. Кудайдын

ережелерiн бузатындар - олар залым арсыздар. 230. Егер, ол онымен ажырасса, кайыра

алуына ерiк берiлмейдi: айел баска бiреуге куйеуге тиiп жане сол еркек онымен

ажырасканына дейiн. Кейiн, олар Кудайдын ережелерiн орындай алатындарына сенiп, бiр -

 бiрiмен табысса, екеуiне де куна емес. Мiне, осы, Кудайдын уга алатын адамдарга,

Онын тусiндiретiн ережелерi... 231. Кашан, сендер айелдерiнмен ажырассандар жане 

кашан, олар оздерiне белгiленген уакытка  жетсе: сонда, алде оларды iзгi устаным

турiнде устандар, немесе iзгi устаным турiнде босатындар. Олардын ерiктерiнен тыс,

оларга адiлетсiздiк жасап, устамандар. Кiм олай жасаса, ол озiне - озi зулымдык

iстейдi. Кудайдын белгi - нышандарын кулкiге кабылдамандар, сендерге деген Кудайдын

игiлiктерiн жане Онын сендердi уйретудегi Онын Жазбасынан, кiтабынан, даналыгынан, 

жiбергенiн естерiне алындар. Кудайдан коркындар жане Кудайдын барiн бiлетiндiгiн,

бiлiндер. 232. Кашан, сендер айелдерiнмен ажырассандар жане кашан, олар оздерiне

белгiленген уакытка жетсе: сонда, олар озара iзгi устаным турiнде келiскендерiнен

кейiн, оларга оздерiнiн куйеулерiмен некелесулерiне богет болмандар. Бундай

угындырыс сендерден, тек, Кудайга жане сонгы кунге сенгендерге гана берiледi. Сендер

ушiн, ен жаксысы, ен тазасы осы. Кудай бiледi, ал, сендер бiлмейсiндер. 233.

Босанган айел  озiнiн балаларын толык екi жыл емiзедi. Егер, кiм тосiмен

тамактандыруын аяктагысы келсе, оларды iзгi устаным турiнде тамактандыру, оларды

киiндiру, акесiнiн мiндетiнде. Аркiм, тек, озiне ынгайлыны орындауына гана

мiндеттеледi. Акесi де озiнiн балаканы ушiн, босанган айел де озiнiн балаканы ушiн,

уайымга ушырамасын. Мурагерiне де осындай мiндет. Егер де, олардын екеуi де ортак

келiсiмде, кенесте, анасынын тосiмен тамактандыруынан айыргысы келсе, оларга куна

болмайды. Егер, сендер баланы  асыраушы айелге тапсыргыларын келсе, оган усынгыларын

келгендерiндi уактылы, сенiмдi толесендер, онда, сендерге куна болмайды. Кудайдан

коркындар жане сендердiн iстерiндi Кудайдын коретiнiн бiлiндер. 234. Сендерден бiреу

олсе  жане жубайлары калса: олар оздерi ушiн, торт ай жане он кун кутсiн. Оларга

нускалган уакыт жеткен кезiнде, олардын оздерiнiн калауымен iстегендерi, сендерге

куна болмайды. Кудай сендердiн iстеген амалдарынды менгередi. 235. Сендердiн бул

айелдерге соз айттыруларын, немесе соны оздерiннiн кокейлерiнде жасыруларын,

сендерге куна болмайды. Сендердiн оларды естерiнде устагандарынды Кудай   

бiледi;    бiрак,  олармен  жасырын  ангiмеге    кiрiспендер, тек, олармен      

жаксы  сойлескендерiн болмаса. 236. Оларга, ол ушiн жазылган мерзiм орнаганынша,

некелесуге шешiм жасамандар. Сендердiн кокейдегiлерiндi Кудайдын бiлетiнiн бiлiндер,

сондыктан, Кудайдан кауiптенiндер жане бiлiндер, Кудай - кешiрiмдi, мулайiм.   237. 

Егер, оздерiн кол тигiзбеген айелдермен, немесе   калын малын белгiлемеген

болсандар, ол айелдермен ажырасуларын, сендерге куна емес. Аукатты адам озiнiн

аукатынша, кедей адам озiнiн кедейшiлiгiнше,  iзгi адептiлiкпен олардын шамалы

пайдасын берiндер, iзгiлiктiлiк жасаушы адамдарша. 238. Егер, оздерiн кол тигiзбеген

жане калын малын бурын белгiлеп койган айелмен ажырассандар, онда, белгiленген

улестiн жартысы оган, тек, айел кешiрсе, немесе колында неке туйiнi бары кешiрсе, 

ол баскаша. Ал, сендер марттiк етсендер, ол iзгi кудайшылыкка жакын. Озара кайырлы

катынасты умытпандар. Албетте, Кудай iстерiндi корушi. 239. Намаздарга оте мукият

болындар, асiресе, ортангы намаздарга. Намазда Кудайга iзеттi бой усынып турындар. 

240..Кандай да бiр кауiпты жагдайда: жаяушылап болса да, ат устiнде болса да, намаз

окындар, ал, кауiпсыздыкта оздерiннiн бурында бiлмегендерiндi сендерге Онын

уйреткенiндей, Кудайды улыктаумен еске алындар.  241. Егер де, сендерден бiреу

олгелi жатса жане артында жубайы калатын болса, озiнiн жубайына уйден шыкпастай бiр

жылга кажеттi улесiн осиеттеуi керек. Ал егер, олар шыгып жатса, олардын оздерiнiн 

ерiктерiмен, оздерiне iстегендерiнде, сендердiн кiналарын жок. Кудай - куштi, дана.

242. Ажыраскан айелдердiн улесi iзгi сыпайымдылыкты молшерде болады, iзгi арлылыкты

адамдар жасайтындай.  243. Сендер «ойланып iстейме» деп уйгарып, Кудайдын сендерге

ашкан белгi - нышандары осындай.  244. Олар мындаган болатура олiмнен саксынып,

оздерiнiн мекен - жайларынан кеткендерiне, сен оларга негып назар салмадын? Ойткенi,

Кудай оларга: «Олiндер» дедi. Кейiннен, Кудай оларды  тiрiлттi: ойткенi, адамдардын

коп болiгi шукiрсiз болса да, «адамдарга» деген iзгi амалдарында, Кудай - жомарт.

245. Кудайдын жолында айкасындар жане Кудайдын естушi, бiлушi екенiн бiлiндер  246.

Кiм жаксы карыз жасап, Кудайды карыздандыргысы келедi? ол ушiн онын кайырымы улгайып

кайтарылады. Кудай тарылта да, кенiте де алады жане сендер Оган кайтарылатын

боласындар.  247.  Мусадан кейiнгi Исрайылдын улдарынын аксакалдарынын оздерiнiн

пайгамбарына: «Бiзге Патша бер, албетте, бiз Кудайдын жолында айкасамыз» 

дегендерiне, оларга негып назар салмадын? Ол айтты: «Согыс парыз етiлгенiнде,

сендердiн согыспай калуларын мумкiн емес пе?»  Олар:  « озiмiз  жане  балаларымыз

озiмiздiн мекен - жайларымыздан куылып отырганымызда, бiзге Кудайдын жолында негып

согыспаска?». Согыска шыгу буйырылган кезiнде, олардын аз - шамалысынан баскасы бас

тартты. Кудай, занбузушыларды бiледi. 248.   Олардын пайгамбарлары оларга:  «Кудай

сендерге патшалыкка Талутты сайлады»  дедi. Олар айтты: «Онын иелiгiнде жеткiлiктi

байлыгы болмай, патшалыкка бiздiн кукымыз   одан басым турганында, бiзге, ол калайша

патша болады?» Ол айтты: «Кудай оны  сендердiн устерiннен билiк жургiзуге сайлады.

Ол оган  бiлек кушiнде, бiлiмiнде, басымдылык бердi» Кудай озiнiн патшалыгын, кiмге

каласа, бередi. Кудай - жомарт, бiлушi. 249. Олардын пайгамбары оларга айтты: «Онын

патшалыгынын белгi - нышаны ретiнде, сендерге «киелi сандык» келедi. Онда сендерге,

Танiрдiн батуасы жане Мусанын аулетiнен, Харуннын аулетiнен оздерiнен кейiн калган

мурасынын калдыгы: оны перiштелер акеледi. Егер, сенушi болсандар, сендерге бунда,

белгi - нышандар бар.  250. Талут аскерiмен жорыкка шыкканында айтты: «Кудай

сендердi бiр озенмен сынайды: кiм одан су iшетiн болса, ол менен емес, алаканымен

ауызын шайганынан баскасы. Азынан баскасы одан iштi. Озi жане касындагы сенушiлер

озеннен откендерiнде, олар айтты: «Жалутпен жане онын аскерiмен урыска тотеп

берердей кушiмiз жок» Бiрак, Кудаймен кездесетiндерiн ойлайтындар: «Кудайдын еркiмен

каншама саны аз жасактар, озiнен саны артык жасактарды женген!  Кудай сабырлылармен»

дедi.  251. Жалутпен жане онын аскерiмен карсы келгендерiнде, олар: «Танiрiмiз

бiздiн, бiздiн бойымызга катулык куй, сонымызга колдау сал жане сенiмсiз елдiн

устiнен бiзге женiс силай гор » деп дуга еттi.  252. Кудайдын еркiмен олар аналарды

кугынга ушыратты; Дауiт Жалутты олтiрдi жане Кудай оган патшалык, даналык бердi

жане  озiнiн калагандарын уйреттi. Егер, Кудай адамдардын бiрiн - бiрiмен

баскартпаса, жер бетi бузылар едi. Алайда, Кудай барлык алемдерге iзгi игiлiктер

таратушы.   253. Мiне, Кудайдын белгi - нышандары; акикатында, буны саган Бiз

ашамыз, арине, сен - елшiлер санатындагыларынын бiрiсiн. 254. Мiне, елшiлер. Бiз

олардын кейбiрiн, кейбiрiнiн алдында устем кылдык; олардын санында кайсыбiрiмен

Кудайдын сойлескендерi болган, ал, кейбiрiн Ол жогары дарежелерге котердi. Мариям

улы Исага, Бiз анык далелдер бердiк жане Киелi Рухпен колдадык. Егер, Кудай каласа,

булардан кейiн болгандар, оларга анык далелдер акелгеннен сон, озара таласпас едi,

бiрак, олар озара таласа бастады, демек, оларда сенушiлер де бар жане оларда

сенбейтiндер де бар. Кудай каласа, олар озара таласпас едi; Алайда, Кудай ненi

каласа, соны iстейдi.  255. Ей, сенушiлер! онда мамiле де, достык та, арашашы да,

болмайтын кун туардан бурын, Бiздiн  сендерге берген игiлiктерiмiзден садака

жасандар. Сенiмсiздер касiреттi болады.  256. Кудай... одан баска, бас июге турарлык

ешкiм жок, Одан баска:  Ол, тiрiнiн  - тiрiсi, бардын  - бары.  Оны маужырау да, 

уйкы да,  бой алдыра алмайды. Коктегi жане жердегi барлык бар нарселер Онын

билiгiнде. Онын еркiнсiз, Онын алдында, кiм шапагат ете алады? Ол олардын артында не

жане алдын да не екенiн бiледi. Олар Онын даналыгына тек, Онын ризашылыгы колемiнде

гана жетедi. Онын кузыры  коктер  мен  жерден  алдекайда  кен  жане  сол екеуiн де

менгеру,   оган ауырлык         етпейдi, ойткенi, Ол - тым жогары, аса кудiреттi.   

257. Дiнде зорлык жок. Тура жол, кисык  жолдан анык ажыратылады. Кiм жалган дiни

iлiмнен бас тартып, Кудайга сенсе, ол бузылмайтын, берiк тутканы устанды. Кудай -

естушi, бiлушi. 258. Сенушiлердiн арка суйерi - Кудай. Ол оларды карангы тунектен

жарыкка бастайды. 259. Ал, сенiмсiздердiн арка суйерi - жалган «кудайлар», олар

оларды жарыктан тунгиык карангылыкка бастайды. Олар отка тасталатын болады жане олар

онда гасырлар бойы калады.  260. Ибрахиммен, онын Танiрi жайында таласта, патшалыкты

озiне Кудайдын бергенiн жокка шыгарып айтканды сен естiмеп пе едiн? Ибрахим: «Менiн

Танiрiм кайта тiрiлтушi жане олтiрушi» дегенiнде, ол «мен де тiрiлтемiн жане

олтiремiн» деген. Ибрахим: «Менiн Кудайым кунге шыгыстан шыгуын буйырган, сен оган

батыстан шыгуын буйыршы!». Сенiмсiз кумiлжiп калды. Сенiмсiз адамдарды Кудай

басшылыкка алмайды. 261. Алде, озiнiн iргесiне дейiн, тубегейлi бузылган калада келе

жаткан бiреудей: ол айтты: «буны, олгеннен сон Кудай ендi калай тiрiлтедi?» Сонда,

Кудай оны жуз жылга олi кылды; сосын, оны кайта тiрiлттi жане айтты: «сен бунда

канша уакыт болдын?» Ол: «мен бунда бiр кун, немесе тек, сонын болiгiндей болдым»

дедi. Ол айтты: «жок, сен бунда жуз жыл болдын. Озiннiн тамагына жане озiннiн

сусынына кара, олар бузылмаган жане озiннiн есегiндi кор. Бiздiн суйектердi калай

курастырып, оларды денемен калай комкергенiмiздi кор». Ол, осы жаратушылык оган

айкындалганынан кейiн: «Кудайдын барiне кабылеттiлiгiн танып турмын» дедi. 262.

Ибрахим: «Танiрiм! Сен олiктердi калай кайта тiрiлтетiнiндi маган корсетшi!» деп

айткан кезiнде, Ол айтты: «сен, негып сенбейсiн?» Ол: «керiсiнше, тек, озiмнiн

журегiмдi орныктыруым ушiн» дедi. Ол айтты: «торт кусты ал да, оларды калаганынша

жапырактап тура жане болшектеп тауларга таратып кой. Содан сон оларды  шакыр: олар

саган шугыл ушып келедi. Осыдан, сен Кудайдын куштi, дана екенiн бiл» 263. Кудайдын

жолында, озiнiн  дуниесiмен сарп - садака жасаушылар, арбiр масагында жуз данi бар, 

жетiден масактанып осетiн бидайга уксайды. Кудай калаганына екi еселеп кайырады.

Кудай – барiн камтушы, бiлушi. 264. Кудайдын жолында озiнiн дуниесiмен сарп - садака

жасаушылар жане оздерiнiн сарп - садакаларына кейiс, булданыс iлестiрмейтiндер  -

оларга, олардын Танiрiнен сыйлык. Оларга коркыныш болмайды, олар уайымда болмайды.

265. Жаксы соз, окпенi кешiру,      кейiстi кайыр - садакадан жаксырак. Кудай - бай,

мулайiм. 266. Ей, сенушiлер! Кудайга жане сонгы кунге сенбесе де, адамдар алдында 

екiжуздiленiп  озiнiн  мулкiнен  садака  жасайтындардай,       оздерiннiн   жасаган

садакаларынды  булданыс жане кейiс аркылы жойып алмандар. Ол, устiнде азын аулак

топырагы бар жаланаш таска уксас, носерлi жауын жауса, жуылып кетiп, жаланаш тас

куйiнде кала бередi. Олар, бундай пайдасымактан, оздерiне тук те алмайды. Кудай

сенiмсiз адамдарды баскармайды.        267.  Кудайдын ризашылыгына боленiп жане

озiнiн   журегiне колдау  калап,   озiнiн мулкiнен садака жумсаушылар,    бултты

белестiн устiндегi бакка уксас, оган носерлi жауын жауса, ол озiнiн жемiсiн екi есе

коп бередi. Егер, носерлi жауын жаумаса да, тек, шык – суы оган куйылып, ол солай

болады. Сендердiн iстегендерiндi Кудай корiп тур.    268.  Курма, жузiм сабактарынан

туратын, оларда артурлi жемiстер болган, астарынан жылгалар агатын бактары болганын

жане онын карiлiгi жеткенiнде, онын жануясы жас сабилерден болганында, найзагайлы

булт жетiп, ол бакты ортеп жiбергенiн, сендерден кiмде - кiмiн калар ма едiндер?

Кудай озiнiн белгi - нышандарын сендерге осылай угындырады. Мумкiн, сендер

ойланарсындар. 269. Ей, сенушiлер! Бiз сендерге жерден ондiрiп бергеннен жане

оздерiне иемденгендерiннiн ен жаксысын садакага жумсандар. Сендердiн оздерiне де

жарамсызынан садака жасамандар. 270. Оздерiн де оны аларда, тек, коздерiндi жумып

турмайынша алмайтындайын. Кудайдын бай, оте данкты екенiн бiлiндер. 271. Сайтан

сендердi кедейлiкпен коркытады жане сендерi жирiкенiштiге мадактайды, ал, Кудай

сендерге озiнiн кешiрiмiн жане iзгi игiлiгiн уаде етедi. Кудай - барiн камтушы,

бiлушi. 272. Кудай калаганына даналык бередi жане кiмге даналык берiлсе, оган улы

iзгiлiк берiлгенi, бiрак, ол туралы, тек, акылдылар ойлайды. 273.Сендер кандай да

садакамен, садака жасасандар да жане кандай да уадемен, уаделесендер де, Кудай оны

бiледi: бiрак, арсыздарга аратурушылар жок. Егер де, сендер кайыр – садаканы ашык

жасасандар, ол тамаша, ал егер, оны жасырын жасасандар жане кедейлерге берсендер,

онда ол, оздерiне одан да артык болады: Сендердегi зулым iстердi, сендерден

тайдырады. 274. Оларды басшылык ету мiндетi сенде жаткан жок, кiмдi  каласа, Кудай

баскарады. Оздерiнде болган баршылыктарыннан ненi садака етсендер де, ол, тек кана,

оздерiн ушiн садакаларын, Кудайдын дидарын iздеудегi садакаларын. Оздерiнде болган

баршылыктарыннан ненi садака етсендер де, сендерге ол ушiн толыгымен толенетiн

болады жане сендер ренiштi болмайсындар.  Садака, Кудайдын жолында журуге тарыккан

кедейлерге, себебi олардын жер бетiнде ондiрiстi енбек етулерiне мумкiндiктерi

болмайды. Олардын канагатшылдыктарынан, оны бiлмейтiн акымактар: «булар, бакуатты

адамдар шыгар» деп ойлайды. Сен оларды, саган жабысып - тiленiп сурамайтын, тарыгып -

 кажыган болмыстарынан - ак танисын. Оздерiнде болган баршылыктарыннан ненi садака

етсендер де,   оны Кудай бiледi.     275.    Оздерiнiн мулiктерiнен садаканы,

тунде,  немесе кундiз, жасырын, немесе ашык жасагандарга – олардын Танiрiнiн

сыйлыгы, оларга. Оларга коркыныш болмайды, олар уайымда болмайды.  276. Жемкорлык

осiм жегендердiн кайта тiрiлуi, жын согып кеткендердiн кайта тiрiлгендерiндей

болады. Бул олардын: «осiм жеу де, саудада пайда тапкандай» дегендерi ушiн. Кудай,

адал саудадагы  пайдага  ерiк  бередi,     ал,  осiм  жеуге тиым салды.    Кiм 

бунымен  насихаттанса,   жане тартынатын болса,   оган сонысы ушiн,  откенiне

кешiрiм:   олардын    iскерлiгi  Кудайдын алдында. Ал, кiм оган кайта оралса, олар

отта киналушылар болады, олар онда гасырлар бойы калады. 277. Кудай осiм жеудi

колданыстан шыгарады, ал, одан алашактары болса, кайыр - садакага. Кудай небiр

арсызды да, небiр занбузушыны да, жаксы кормейдi. Сенушiлерге, жаксылык

жасаушыларга, намаз окушыларга, кайыр - садака жасаушыларга - олардын Танiрiнен

оларга сыйлык. Оларда коркыныш болмайды, олар уайымда болмайды. 278. Ей, сенушiлер,

Кудайдан коркындар жане осiмнен алатындарынды калдырындар, егер, сендер сенушi

болсандар.  279. Егер, осыны жасамасандар, онда, Кудайдан жане елшiсiнен сендерге

Онын согысы боларын бiлiндер. Бiрак, сендер шукiршiлiкке келсендер, онда, пайдаларын

колдарында калады. Баскаларды ренжiтпесендер, оздерiн де, ренiштi болмайсындар. 280.

Егер, ол кедейлiкке душар болган кiсi болса, жагдайы тузелгенiнше тосындар. Бiрак,

сендердiн карызды кайыр - садакага аударгандарын оздерiне жаксы боларын сендер

бiлсендер едi. 281. Сендер, Кудайга кайтарылатын куннен коркындар. Сонда, арбiр

жанга озiнiн иiленгенiнiн отемi толык толенедi жане олардын ешкайсысы ренiштi

болмайды. 282.  Ей, сенушiлер! сендер бiр - бiрiне белгiлi мерзiмге карыз

бергендерiнде ол жонiнде колхат берiндер. Сендердiн араларындагы жазушы колхатты

дурыс жазсын. Жазушынын оны жазудан бас тартуына болмайды. Оны, Кудай калай уйретсе,

солай жазсын. Карызды кiм берсе, сол айтып отырсын, бiрак, озiнiн Танiрiнен,

Кудайдан коркуы керек жане бергенiнен ештененi кемiтпесiн. Егер, карыз берушi есi

кем, немесе денсаулыгы болмаса, немесе озi айта алмаса, куаландыруга оздерiнiн

iштерiннен екi еркек куаны келтiрсiн, ал, екi еркек адам болмаса, бiр еркек жане

бiрi шатысса, екiншiсi еске салуы ушiн, оздерiн шешкен екi айел куа болсын. Куалер

шакырылгандарында бас тартпагандары абзал. Онын уакытын жазуды аз, немесе коп болса

да, корсетудi немкурайды кормендер. Осы Кудайдын алдында ен адiлеттi, куаландырылуга

ынгайлы жане сендердiн  кумандарынды сейiлтедi. Алайда, сендердiн араларында,

алдебiр алыс - берiс азiр сауда болса, ол жонiнде колхаттанбаудын кiнасы жок.

Саудаласкан кездерiнде айгак койындар. Жазушы да, айгак та, зиянга ушыратылмасын.

Егер, соны iстесендер, амалдарын куналы болады. Кудайдан коркындар; Кудай, сендердi

уйреттi, Кудай - барiн баскарушы. 283. Егер де,  жолаушы болсандар жане куагер

табылмаса, онда кепiлдiк алындар. Егер, бiрiне - бiрiн сенсендер, алушы жак аманатын

тапсырсын, оздерiнiн Танiрi - Кудайдан корыксын. Оздерiндегi куалiктi жасырмандар.

Кiм оны жасырса, ол журегiнiн каралыгынан, ал, Кудай онын не iстегенiн бiледi. 284.

Коктердегi де, жердегi де, Кудайдын билiгiнде. Кокiректерiнде  ненi  жасырсандар 

да,  ненi  ашкерелесендер  де, Кудай сендерден онын есебiн талап етедi. Ол,  кiмдi 

каласа  кешiредi,  кiмдi каласа  жазалайды.  Кудай - барiне кудiреттi.     285.   

Пайгамбар,  озiнiн Танiрiнен оган тускенге сенедi, сондай - ак, сенушiлер де.

Олардын аркайсысы Кудайга, Онын перiштелерiне, Онын жазбаларына, Онын елшiлерiне

сенедi. «Бiз Онын ана, немесе мына, елшiлерiнiн арасын талгамаймыз». Олар: «Бiз

тындаймыз жане багынамыз; бiздiн Танiрiмiз, кешiрiм Сенен жане Саган кайтарыламыз»

дейдi.  286. Кудай аркiмнiн жанына, тек, шамасы келетiндi гана мiндеттейдi. Оган

озiнiн иеленгенiнiн жаксылыгы озiнiн пайдасына, жамандыгы  онын  озiнiн

зиянына. «Танiрiмiз бiздiн! бiздi жазгыра корме, бiрдененi умытсак, немесе кандай да

бiр кунамызды. Танiрiмiз бiздiн! бiзден бурынгы болгандарга Сен арткан ауыртпалыкты

бiзге артпа. Танiрiмiз бiздiн! бiзге, бiздiн шамамыз келмейтiндейдi жуктеме. Бiздi

есiрке, бiзге кешiрiм ет жане мейiрiмдiлiк жаса. Сен бiздiн иемiзсiн; сенiмсiз елге

карсы бiзге комек бере гор!»