Бакытбай Сеитов. Казак - Акку

Казіргі заманда казак батыр емес, ол аулие болуы керек. Аліде болса
жауынгершілікті уагыздап, озімізді жырткыш куска - буркітке тенеп ту котердік. Ал сол рамізді дайындау кезінде Шота Уалиханов мырзага аян беріліп, аккудын устінен котерілген  шанырактын кунге айналганын елге жариялаганында, ешбір шенеулік ескерген емес. Керісінше «біз кыранбыз,  кереметпіз» деп даурыгып, тылсым сырын елемедік.

Негізінде Казакка киелі Аккудан артык кандай тенеу бар еді. Киесі де, сані де, мані де осыган лайыкты емес пе еді. Канга да малындык, озгені де малдык, кане шыккан муйзіміз. Басканы да тонадык, озіміз де тоналдык, кане шыккан буйіріміз. Акыргы заманда акыретті ойлап, аулиелікке бет бурганымыз жон. Казак жерінде, пайгамбарга акылшы, серік болган, христиан, ислам діндерін ішінде болып менгерген, баптардын бабы Арыстан баптын (аруактар алемінін патшасы) болуы, онын
касында сансыз баптын жатуы, сонымен коса казак жерінде екі діни конфессиянын
шогырлануы, халык ішінде мындаган адамдардын «аруак» деп жар салуы, тек осы екі
діни конфессиялардын халыктан, укметтен колдау табуы, Астанада пирамиданын
салынуы, онда дінаралык сьездердін отуі, акылды елге ешкандай ой салмай ма?

Пирамида - жер бетіндегі багы заманнан келе жаткан гарыш алемі мен адамзат
арасындагы байланыс ретінде кызметке арналган гимарат. Алгашкы енбектерімде
Казакстандагы жер асты пирамидасы-Акмешіт  айтылган.Он жылдан сон саті тусіп
Онтустік Казакстан облысы, Байдібек ауданында коп жылдар елеусіз жаткан Акмешіт-
аулиесіне бізді Садыкулы Серік бастап апарды. Елеусіз тасты кыраттын астында
жасырынган мундай гажап тас унгірдін болуын, керемет демеске амалын жок. Табан
аумагына уш мындай адам сыятын, Кумбез биіктігі жетпіс метрге жуык бул прирамиданын орталык нуктесін табу маган киынга сокпады. Унгірде талай заманнан
бері жыландар, укілер, мекендейді екен. Сол киелі кустардын киынан пайда болган
тобешікке шыгып азан шакырганымда гажап жангырыс пайда болып, ерекше сезімге
болендім.

Казакстаннын аркалы - аруакты емші-баксылары, космоэнергетиктері, биоэнергетиктері, парапсихологтары, кари-молла, галым діндарлары, тылсым дуние
касиеттерін устанган ул-кыздары бас косып сол жерде тілек тілесе, Алла кабыл алар еді. Акмешіт Жер-анамыздын кылует орталыгы.

2010 жылы гарыштык пирамида Маскеудін устіне бір тун калыктап турды. Галымдар арі ойлап, бері ойлап шешімін таппады. Ол православие христиандары  Отанына  тылсым дуниенін хабары еді. «Жана Угымда» жазылганды - Оркениеттердін басы косылуын оларга ескерту ушін. Казак халкы осындай  тарихи озгерісті оз басынан откерген халык.

Кезінде Жощы хан курган «Алтын Орда» - кыпшак халкынын негізінде куралды. Осы мемлекетке енген монгол, туркі, сібір тайпалары біртіндеп бір тілде сойлеп, ортак адет, гурыпка шогырланды. Кейін Алтын орда, Ак Орда ыдыраганында, Алаша ханнын тусында, Майкы бидін заманында, алаш журты енші алысып, Керей, Жанібек султандар бастаган кырык рудын басы куралып, «каз-ак» деген жана улт Дешті -Кыпшак жеріне мурагерболды.

«Аргы атамыз алаш, керегеміз агаш» деген ел болдык. «Алаш, алаш болганда, алаш атка конганда, жер кайыскан кол едік» деген даурен отіп,  діні ислам, тілі кыпшак, ар рудын салты баска, иттері кара каска, шетінен баксы, балгер, батыр,
аулие,  тозімді, карапайым, акылды, дана, шешен, онерлі, онегелі, діндар, таубешіл ел болдык.

Ислам дінінде бола тура аруактын колдауын сезіп, киені устанып, Алланын ризашылыгына болендік, Алланын комегі – Онын Рухы (Аруактын)  колдауына ие болдык. Ислам ішіндегі прогресшіл уммет болып остік, ондік, Еуропаны баскаругы кол жеткіздік, енді Казакстан халыктарынын басын курастырып, Христиан дініне Алланы, Ислам дініне Аруактын колдауын мойындатып, гасырлар бойы санамызга, канымызга сінген киемізді, дуние танымымызды устанып, кош бастар кезіміз келді.

Ей, улагатты Урпагым! казак айткан: «Кара кытай каптаса, орыс туган акендей болар» деп. Расында да акендей болмаса да, кудайы коршін, уйін коралас, малын, жанын, аралас отырган жоксынба. Орыс туралы бірер соз айтайын. Негізінде казакка орыс ботен емес, семит тілдес, Скифтен таралган, атасы бір халык. Созіне, туріне карап «нагыз кыпшактар осылар ма» деп каласын.Сіз профессор А.Н. Горкавецтін «Кипчакское письменное наследие» «Кодекс Куманикус» енбектерін окыныз  Х11-ХV11г.г. кыпшак создігі, ата заны талданып, кодификацияланган.

Атакты орыс колбасшылары Александр Невский, Князь Игорь  шешелері кыпшак-біздін жиендер емес пе. С.Марковтын  «Великом Слове о полку как буйная трава, сраслись в словянскую строку, кипчакские слова.» дегенінін озі неге турады! Босада казак кыпшактыгын аса мойындап отырган жок. Ал казактын тегі кыпшак, торі монгол екені
даусыз. Орыстардын коптеген гурыпы, киімі, тілдері бізбен аралас, кудандал болып, алты аласы, бес бересі жок, достык карым-катынаста гасырлар бойы бірге гумыр кешіп келеді. Тенгесі – деньга, Батыры - Багатырь,Тостаканы стакан...

Казакстандык біртутас улттык ой, ол утопиялык доктрина, уакытша, алдамшы.    Діні болек елдін басы косылмайды. Каншама улты бір халыктардын озі екіге болініп бірін-бірі кырып жатканын білесіндер. Казак еліндегі тыныштык тек кана казак халкынын ерекше кадыр касиетінін аркасы. Егерде Христиан мен мусылман алемі кактыгысы болса кыргыннын улкені бізде болады. Сумдыктын уясы кейбір казак шанырагында алден корініс берген. Бір жануянын уш баласы, уш агымда, уш дінде болып, бірін бірі тусінбей, мойындамай, душпанга айналганына не дерсін. Ит пен мысыктай, теріс карап отырып тамак ішкенін талай жерде кордім.

Корінген кокігеннін косеуін котеріп, кеуде согып жургенде оз уйлеріннен от шыгып журмесін. Оркениеттер токырауы, кактыгысы какпанын алдында тур. Кашанда болса, біздін тагдырымыз корші орыс халкымен бірге болатынын естеріне саламын. Алланын буйрыгын орындап, екі діннін басы косылса гана, барі бірігіп, олікте де, тірлікте де бірге болып, омірдін куанышын да, жубанышын да бірге котеріп, аркім оз ултынын жаксылыгын паш етіп, тату татті гумыр кешеді. Сонда гана еліміз енселі, тауелсіздігіміз баянды болады.

Казактын улттык идеясы - Казактар Казакстаннын халыктарына кошбасшы, уйыткысы «АУЛИЕ» болып, барі бір дінде Аллага табынып, Киелі Рухка (Аруакка) сиынып, бір патшага багынып, араб, еврей халыктары катарына котеріліп, тагдырдын таразысынан дурыс отіп, урпагынды муратына жеткізу.

Ал тойган тамакка, киген киімге масаттану хайуаннын тіршілігі. Абай атамыз айтканындай «Тамагы токтык, уайымы жоктык аздырар адам баласын».Казактын жалпы улттык, урпактык болмысын жаханданудан сактаудын сара жолы, ол діни-рухани
дуние танымымыздын нагыз казаки тургысын устанып, адамгершілік гурпымызды,киешіл
рухмызды, жаратылыспен жарасты тіршілігімізді, азып, тозган ескі Еуропанын жалган кундылыктарына карсы койып, Алланын ондауымен, Аруактын колдауымен  женіске етуімізде. Бугінде бул кияли ой емес, шынайы акикат, себебі Алланын амірі бар, комегі жакын.

Талай гасырлардан бері азгындык шегіне жеткен халыктардын  ескі угымын, гурыпын озгертіп, жаратылыстын сонгы кундерінде оларга куткару жолын корсетіп, Казак халкынын журегінде, жоргегінде, мурагаттарда  том-том болып шан басып жаткан, ата-баба даналыгын жария етіп, казактын екі оркениет арасын жалгастырар «аулиелік» миссиясын орындауына жагдай жасауымыз керек, ал партия куру, гендерлік саясат, демократия  т.с.с.ол биліктін тірлігі, Иса с.г.с. айтканындай «Патшанын ісін патшага, Алланын ісін Аллага каратуымыз» акыл. Дал казыр бул создер орындалмас арман сиякты корінгенімен, бугінде Иса, Мухаммед (с.г.с.) пайгамбарлардын сонына ергендердін жарты алем екенін білесіндер.

Уа,Урпагым! Аллага сенуден, Аруакты кабылдаудан, елшілерге еруден жанылманыздар. Сендердін бакытына карай ішкі дуниесі осыган жакын, парасатты адам басшылыкта отыр. Алла конілі тускен елге  гана акылды патша сыйлайды. «Патшада кырык кісінін акылы,жуз кісінін киесі болады» деген бар. Ол кісіге колдау беріндер. Патша Алланын жер бетіндегі коленкесі. Тарихка унілсеніздер патшасына наразы болган елдін онганын кормейсін. Бауырлас кыргыз елінін берекесі онайшылыкпен кайтып келмейді, олар Алланын буйрыгына карсы шыгуда, жазыксыз жандардын каны тогілуде.

Бул жаманшылыктын басы. Екі жауласкан, согыскан елдін озінде олар багынатын ортак тартіп болады. Мысалы: согыс кезінде белгілі бір каруды колданбау, жаралыларды, оліктерді тазалау ушін узіліс жасау, тунгі уакытта дем алуга мумкіндік беру, туткындарды айырбастау, оларга айуандык жасамау т.с.с. Ал мынауыныз айуандык, бір табын жырткышты ет базарына жібергендей. Бул дуние мен мансаптын жолында кыркысу.

Байкасаныздар, ешкім ешкімге багынбаган тагылык. Мен бір тажік елінін азаматтык согысы кезінде кашып шыккан жігітпен бір кун, бір тун субхаттаскан едім. Бір
кезде ол бейне таспа коруді усынды. Озінін согыстан бурынгы турмысы жайлы екен. «Мынау менін шешем,  мынау менін айелім, балам, агам барі кайтыс болды, ешкім калмады» деп тусіндірді. Заулім уйі, бакытты, бай-бакуатты турмысы, телеарналардагы ан салган кездері (ол бірнеше сыйлыктардын женімпазы, кезінде
Тажік эстрадасынын «жулдызы» болган екен). Ешкандай кайгысыз жай ангімелеп
отыр. «Сен мыналарды коріп, калайша жайбыракат отырсын» десем, «Жылап болганмын»
деді. Онын айтуынша басында кек алуга беттеп, бул да колына кару алган
екен. «Кіммен согысарынды білмейсін, біріне бірі душпан, Кім жау, Кім дос екенін ангара алмайсын. Сен барімен, барі сенімен согыскандай, ар кімнін озі максаты
бар. Ортак максат жок, не ушін согысып жаткандарын білмейді. Дуниенін барін
ойламай, тек оз басымды алып шыгып, кашканнан баска амалым калмады»деп кулді.

Отыздагы жігіттін мына болмысына карап кайран калдым. Казакстанга келіп жанадан
уйленіп, омірін кайта бастапты. Елін ойламак тугілі туніліп кеткен. Тек «мен
оларды аяймын, олар біреудін сокыр саясатынын курбаны» дейді. Ешкашан ел бірлігіне кол суккан адамнын сонына ермендер, ол арандатушы шайтаннын жендеті.

Алла ешкашан адам баласын айуандыкка угіттемейді. Тек назаланган елге шайтаннын
устемдік етуіне карсылык жасамайды. Кейбір білгіштер халыкты бірлікке апаратын
жол ол казактын тілі десе, енді бірі бірлік басы дінде дейді. Бірлік деген адамдардын тіліне, дініне, ішкі козкарасына карамастан басын косуы. Мысалы:
адамнын бес саусагы бірдей емес. Аркайсысы артурлі міндет аткарады: Бас бармак
мен мыктымын десе, Шынашак ен алжуазы.Соган карамастан, барлыгы жумылса гана 
жудырыкка айналады. Бірлік-бірге; Бір кудайга, бір патшага, бір акылга багыну.

Казакта «не корсенде коппен кор, копті жакта» деуі, сенін ішкі ойын, пікірін,
ниетін баскаша болса да коптін пікіріне, максатына багын. Буйректен сирак шыгарма. Аркімнін озінше шындыгы бар, ал акикат біреу. Біріне бірі багынбаса,
аркім оз ойына келгенін істесе не боларын білесін. Бірлікке келген елдін енді сол бірліктін оміршендігі ушін  ортак амалы кажет. Оны «ынтымак» дейді. Мысалы:
бірігіп котерген жук женіл, ал бірі котеріп, бірі томен басып, енді бірі карап
турса жук орнынан жылжымайды. Ынтымак-біріккен елдін, біріккен амалы. Басы
бірігіп, ынтымакты амал жасаса, натижесінде береке пайда болады. Бірлікті,
ынтымакты жане берекелі елді ешкім, ешнарсе жене алмайды. Осы ушеуінсіз ешкандай
когам жаксы жетістікке жете алмайды. Осы ушеуінде адам баласына тек Алла береді.

Сондыктан бірде бір ел, патша оны оз еркімен жасай алмайды. Демек Алланын еркіндегі затты «мен жасадым» демендер. Ал тіл адамдардын белгілі бір тобынын
турмыстык тусінісу куралы. Жалпы халык бір бірінен осы аркылы окшауланады. Дін, адамдар мен Алланын арасындагы кауышу куралы. Арбір топ оз дінінде, озі тандаган
Кудайымен кауышады. Кудайы коп елдін, адасуы коп болады.  Тіл мен дін адамдарды
топ-топка болектейтін курал. Кандайда алауыздык, тусініспеушілік осы екеуінен
туындайды. Бірлікке умтылган адамдар ортак тілде, ортак дінде болуга тырысады. Кудайы бір елдін тагдыры бірге болады...

Отансуйгіштік» тек бірлікті, ынтымакты, берекелі елдін баласында болады.  Себебі арбір жан бір рет берілген омірін, тек осындай ортада откізуді армандайды.
Бірліксіз, ынтымаксыз, берекесіз елден аркім кашудын амалын гана коксейді. Немесе елді ортага салып, тагдырын талкек етіп, такка таласу, бакка таласу, бокка  таласу басталып, аягы азаматтык согыска акеледі. Казактын кыздары тексіз кара кытайларга турмыска шыгып жатыр, олардан кысык коздер туылып жатыр, олар бізге жиен болып, Казакстан азаматтары деген атакка ие. Казактар «жиен ел болмас, желке ас болмас» деуші еді. Сол жиендер ертенгі куні Нурекеннін орынына сайланып, кытайдын бір провинциясына айналмауларына кім кепіл. Адамнын баласы болган сон не ойламайды.

Казактын жеріне козін сузіп отыргандар аз емес шыгар. Бул жерде Алланын озі Лаухуль Махфузда жазган жоспары бар. Кураннын, Інжілдін арбір нуктесене шейін орындалмай, бул дуние отпейді. Негурлым маселе аукымы улкейген сайын, сол гурлым онын шешімі адамнан алыстап, Алланын гузырына жакындайды. Екі діннін басы косылуы адамнын санасына симайды. Ал Жараткан ушін екі табын койды бір корага камаганнан онай. Тек кейбір жауыздардын, керауыздардын кесірі тимесін деніз.

Алланын жарлыгын ерікті кабылдамаган елдін, еріксіз кыргынга, апатка неше турлі зулматка жолыгып барып, жонге келгенін ескі елдін тарихынан караныздар. Каншасын жойып, орынына баска урпак келді. Каншасы жер мен жексен етілді. Казак жерінде мен Алланын жарлыгын жариялаганнан басталган ел ішіндегі жут, кейбір кер
ауыздардын кесірі болуы мумкін. «Бірдін кесірі мынга тиеді» деген бар. «Жут жеті агайынды» деп казагым тегін айтпаган. Не болса да, ол аркімнін от басы, ошак
касынан  басталады. Елдін таубеге келуіне алі кеш емес. Алла озі жараткан
пендесіне мумкіндік береді. Таубешіл елді Танірі коргайды, Аруак колдайды.

Тауелсіздік...  абсолютті тауелсіздік болмайды...
Рух бостандыгы деп неше  агымга боліндіндер...
Соз бостандыгы деп не айтпай журсіндер...
Адам бостандыгы деп не істемей жатырсындар...