чтобы тебя обнять надо упасть на город снегом белы

Восеньскi крык ястрэба I. Бродскi

Осенний-Каприз Капри

 Паўночна- заходнi  вецер яго падымае над
      шызай, ліловай, пунсова-пунсовай
      далінай Канэктыкута. Ён ужо
      не бачыць прынадны променад
      курыц па двары струхлелай
      фермы, сусліка на мяжы.

      На паветраным струмені распластаны, адзінокі,
      усё, што ён бачыць - граду пакатых
      пагоркаў і срэбра ракі,
      павойнай быццам жывы клінок,
      сталь у шчарбінах перакатаў,
      падобныя на пацеркі мястэчкі

      Новай Англіі. Падаючыя да нуля
      тэрмометры - нібы скрынi ў нішы;
      стыгнуць, ўтаймавываючы пажар
      лісця, шпілі цэркваў. Але для
      ястраба, гэта не цэрквы. Вышэй
      лепшых намераў вернікаў,

      ён парыць у блакітным акіяне, с замкненай дзюбай,
      з прыціснутымі да жывата плюснамi
      - Кіпцюры ў кулак, нiбыта  пальцы рук -
     адчуваючы кожным пяром поддув
      знізу, бліскаючы ў адказ вочнай
      ягадай, трымаючы на Поўдзень,

      да Рыа-Грандэ, у дэльту, у распараную натоўп
      букаў, які хаваецца ў магутнай пене
      травы, чые ляза вострыя,
      гняздо, пабітую шкарлупіну
      у пунсовую крапінку, пах, цені
      брата ці сястры.

      Сэрца, аброслае плоццю, пухам, пяром, крылом,
      трапечучае з частатой дрыжыкаў,
      нiбы нажніцамі сячэ,
      уласным рухаючы цяплом,
      восеньскую сіняву, яе ж
      павялічваючы за кошт

      ледзь бачнай воку карычневай плямы,
      кропкі, слізгаючай над верхавiнай
      елі; за кошт пустэчы ў твары
      дзіцяці, які замер каля вакна,
      пары, якая выйшла з машыны,
      жанчыны на ганку.

      Але узыходзячы струмень яго падымае ўверх
      вышэй і вышэй. У подбрюшным пер’е
      шчыпле холадам. Гледзячы ўніз,
      ён бачыць, што на гарызонце памеркла,
      ён бачыць як бы трынаццаць першых
      штатаў, ён бачыць: з

      труб падымаецца дым. Але як раз лік
      труб падказвае адзінокай
      птушцы, як паднялася яна.
      Ек куды мяне занесла!
      Ён адчувае змешаны з трывогай
      гонар. Перавярнуўшыся на

      крыло, ён падае ўніз. Але пругкі пласт
      паветра яго вяртае ў неба,
      у бескаляровую ледзяную роўнядзь.
      У жоўтым зрэнку ўзнікае злы
      бляск. Гэта значыць, сумесь гневу
      з жахам. Ён зноў

      звяргаецца. Але як сценка - меч,
      як падзенне грэшніка - зноў у веру,
      яго выштурхвае назад.
      Яго, які яшчэ гарачы!
      У чортi што. Усе вышэй. У іёнасферы.
      У астранамічна аб'ектыўнае пекла

      птушак, дзе адсутнічае кісларод,
      дзе замест проса - крупкi далёкіх
      зорак. Што для двухногіх высь,
      то для птушак наадварот.
      Ня ў мозачкe, але ў мяшочках лёгкіх
      ён здагадваецца: не выратавацца.

      І тады ён крычыць. З сагнутай, як крук,
      дзюбы, падобнай на віск Эрын,
      вырываецца і ляціць па-за
      механічны, нясцерпны гук,
      гук сталі, учапіўшыся ў алюміній;
      механічны, бо не

      прызначаны ні для чыіх вушэй:
      людскіх, рухнуўшай  з бярозы
      вавёркі, цяўкаючай лісы,
      маленькіх палявых мышэй;
      так не могуць паквiтацца  за слёзы
      ні з кiм. Толькі псы

      задзіраюць морды. Пранізлівы, рэзкі крык
      страшней, кашмарней рэ-дыез -
      алмаза, рэжучага шкло,
      перасякае неба. І мір на імгненне
      як бы ўздрыгвае ад парэза.
      Бо там, наверсе, цяпло

      абпальвае прастору, як тут, унізе,
      абпальвае чорным мурам руку
      без пальчаткі. Мы, ўсклікаючы " вон,
      там! "  бачым уверсе слязу
      ястраба, плюс павуцінку, гуку
      ўласцівую, дробных хваляў,

      разбегаючыхся па небасхіле, дзе
      няма рэха, дзе пахне апафеёзам
      гуку, асабліва ў кастрычніку.
      І ў карунках гэтых, падобна зорцы,
      бліскаючы, скаваная марозам,
      інеем, у срэбры,

      опушыўшым пер’е, птушка плыве ў зеніт,
      у ультрамарын. Мы бачым у бінокль адсюль
      пэрл, зіготкую дэталь.
      Мы чуем: нешта уверсе звініць,
      як разбіваецца посуд,
      як фамільны крышталь,

      чые аскепкі, аднак, не раняць, але
      таюць на далоні. І на імгненне
      зноў распазнаеш кружкі, вочкі,
      веер, вясёлкавую пляму,
      Шматкроп'е, дужкі, звёны,
      каласкі, валасінкі -

      былы Прывольны ўзор пяра,
      карту, якая стала жменяй юрких
      шматкоў, якія ляцяць на схіл пагорка.
      І, ловячы іх пальцамі, дзятва
      выбягае на вуліцу ў стракатых куртках
      і крычыць па-ангельску "Зіма, зіма!"


Рецензии