Ораза тутып ашыгу - озiнiз ушiн жаксылык

179. Сенушілер! сіздерден бурын болгандарга сиякты, ораза сіздерге де парыз, (мумкін иманды боларсыздар).

180. белгілі бір кундерде. Біракта, біреулерініз наукастанып не жолаушылап журсеніздер: оразанын осы кундерін баска уакытта тутсын. Шамасы келіп устамагандарга, орнына кедейлерді тойындыру парыз. Кім имандылыкпен кандай болмасын кайырымдылык жасаса, ол онын озіне кайырымдылык болады. Егер біле білсеніз, сіздін оразаныз – озініз ушін жаксылык.

181. Рамазан айы, осы нускауды адамдар басшылыкка алып, ізгілік пен зулымдыктын айырмасын тусінулері ушін сіздерге Куран тусірілген ай. Сіздердін ішінізде кім осы ай бойы уйінде болса ораза устау парыз: кім сыркат болса немесе жолаушылап кетсе оразанын каза болган кундерін баска айда устасын. Кудай сіздерге ауырлык емес, женілдік тілейді. Ол сізді тура жолмен бастап жур, сол ушін сенушілердін санын тез толтырып  Кудайды улыктап, ризашылыкта болыныз.

КОРАНЪ. Перевод съ арабского языка. Г.С.Саблукова. Третье изданіе. Казань. Центральная Типографія. 1907 г. Глава (2) Корова, стихь 179, 180, 181.стр.51     (Орысшадан аударган: Асет Ризаулы Мукашбеков)

/Ораза тутып ашыгу Інжілде 74 жерде, Куран Каримнін Бакара суресінде/

Ораза тутып ашыгу: емдеудiн ен бiр коне адiстерi. Iнжiлде 74 жерде кайталанады, Куран Каримнiн Бакара суресiнiн 182, 183 жане 184-шi аяттарында айтылады. Осы адiс барiне бiрдей колайлы, асiресе жабайы андар мен уй хайуандары кен колданады. Емдеу туралы коне жазбаларда – ораза тутып ашыгу табиги адiспен емделудiн тiзiмiнде бiрiншi орында тур.

«Біз семірттік денені азыкпенен,
Байлап бердік жанды оган казыкпенен.
Уйкы, тамак, куйлеген сорлы дене
Кутылар ма осындай жазыкпенен».             Шакарім аулие

Ораза тутып ашыгу – тазаланудын адісі. Тамак жеген кезімізде, агзамыз пайдалы заттарды кабылдап, зиянды жане ботен заттардан арылгысы келеді. Біракта, агза осыларды унемі ажырата алмаса, бас куыстарында т.б. жерлерде шогырланып жинала береді.

Тіпті таза тагамдардын да калдыктары калып отырады, сондыктан да агза тазалау жумыстарын жургізуі ушін, ара-тура ашыккан пайдалы.  Ашыгу – табигаттын бізді уйрететін адісі.

Жануарларга каранызшы: олар ауырган уакытта ашыгуга кіріседі; бір жерге тыгылып алып тазаланып, озіне шипа болатын шоптерді тауып, емделіп жазылып жатады. Сіз уйініз бен жићаздарынызды шан басып кетсе, тазалау кере екенін білесіз. Біракта оз агзанызды жок дегенде аптасына бір кабат тазалап отыру кажет екендігін жане жумыс жасап жаткан миллиондаган жасаушыларыныздын (клетка) да дем алгысы келетінін тусіне алмайсыз.
Егер де озінізді озініз тазалагыныз келмесе, онда дене мушелерініз сіз ушін осы жумыстарды аткаруга мажбур.

Осы тазалану барысында адамнын кызуы котеріліп, танауынан су, козінен жас агып, тушкіріп-мушкіріп, терісі бортіп берекесі кетеді.
 
Ораза ттутып ашыгу: денсаулыкка жетелейтін салауатты омір сурудін адеті, егер жагдайы келсе кімнін де болмасын аптасына 24 сагат ашыкканы дурыс. Осы мезетте рухани істермен гана шугылданыныз: озінізді шабыттандыратын жаксы кітап окып, жанга жайлы ауен тындап, сезімініз бен ойынызды тазаланыз.

Ашыгудын маселелері озін коз алдына елестетуге, коніліне келтіруге заукын жок откен кезендерде жатыр.

Откен кезендердегі настык, ластык адамга бейнет шеккізеді. Арбір кунан, арбір кателігін шогырланып жинала береді. Барлык бакытсыздык, шарасыздык осы жойылмаган настыктын салдарынан болады. Ашыккан уакытта адам осы зиянды калдыктардан кутылады, нур куйылып озін бакытты, женіл сезіне бастайды. Сондыктан да ораза букіл діндерде орын алган.

Ораза тутып ашыгу – озінді бірденеден тежеу емес, керісінше тамактану. Сен оз танінді тамактан тежеген мезетте баска денелерін тамактанып, жумыс істей бастайды. Ашыгу – тек тамактан бас тарту емес, кейбір сезімдерден, озінді мазалап богет жасап журген ойлардан да бас тарту.

Унемі жеу, ішу, шогырлауга кумартудын орнына бас тарту мен азат болуды да уйрену кажет. Топтастырып, жинау – кері кетуінді удетеді. Арбір жаман ойын, сезімін жане калауын, кыстагы агаштын бутагына жабыскан кырау сиякты. Кырау еру ушін коктемгі куннін шуагы кажет, сол мезетте біз озімізбен озіміз боламыз.

Біз озімізде шогырланып калган керексізден кутылган кезде, Жаратушынын кудіретті лебі, озіміз аркылы отіп, рухани арекетімізге жан бітіргенін сеземіз. Кім де кім озінін басына, журегіне керексіз нарселерді топтастырып алса, озінін рухани дамуына жол таба алмай калады.

Сен озіннін танін, басын, журегін, окпен, асказанын т.б. мушелерін озара уйлесімді кызмет аткарулары ушін енбектенуін кажет. Ашыгудын нак шындыгы осында жатыр. Біздін бір дарігер жолдасымыз айтады: «Унемі ораза тутып, ашыгуды калт жібермейтін адамдардын улкен дареттерінде жагымсыз иіс болмайды.

Егер озініздін улкен даретініз бен жіпсігенде шыгатын терініздін иісі сасып кетсе, онда сіздін танініздін не жуйкеніздін ауыратынынын белгісі. Мумкін сіз карсы болып, бугінгі жеген жаман тамактын салдары деп айтарсыз. Жок, олай емес. Тагы бакылау жургізіп корініз: егер озініз бірнеше кун аралыгында мазасыз, куйгелек, кызганшак т.б. болсаныз исін озгеріп кетеді. Осынын барі дененнен иіс аркылы болініп шыгады».

Бірнеше таулік бойы ашыгу пайдалы, бірак осы кезенге сайкес колайлы жагдайын болу керек. Ашыгуды демалыс кундері не айларында устаныз. Ашыккан кезінізде ауа тамакты алмастырады, сондыктан да ашыгуды таза ауасы бар жерде откізуге тырысыныз, саяжайынызга жалгыз кетіп калсаныз тіптен жаксы, ал ауылды жерлерде туратын агайындарда осы мумкіншіліктердін барі де бар.

Копшілігі байкайды, ораза тутып ашыгу барысында аркасы, басы ауырып, журек согысы жиілеп кетеді. Біз табигаттын арнаулы сыбырлаган даусын ести алмаганымыздан: «Мен енді ораза тутып ешкашанда ашыкпаймын!». Бул дурыс емес. Осы белгілер болашакта дал осы мушелеріннін ауруга шалдыгатынын айтып турган табигаттын ескертпесі.

Егер озініздін осал жерінізді білгініз келсе бірнеше таулік ашыгып корініз; егер де белгілі бір мушен ауыра бастаса, онда осы жерден кесел шыгуы мумкін, сондыктан да алдын ала алу шараларын карастыра берініз.

Егер дурыс ашыксаныз, онда кауіпті емес, сізге пайдасынан баска зияны жок. Осынын далелі: бастапкы екі таулікте оте ауыр болып, сонан сон келенсіздіктер мен карын ашу сезімі жогалып кетуінде. Егер осы ашыгудын салдарынан болса ауруыныз орши тусер еді, жок, керісінше сіз тыныштык пен алансыздык куйге енесіз. Алі кунге дейін ара-тура ашыканнан бір де бір пенде олген жок, керісінше миллиондаган адамдар комагайлыктан оліп жатыр.

Бастапкыда ораза тутып ашыгу бір сумдык боп корінуі мумкін, себебі агза ушін мундай тазалану озі адеттенбеген аласапыран жайт. Біракта бастапкы асермен бага беруге болмайды. Керісінше ауырып журген адамдардын тазалануы кажет, аурудын себебі артык кокыс пен калдыктардын, улардын кенеттен канга араласып кетуінен.

Адамдардын басым болігі жаздын шілінгір ыстык айында ораза тутып ашыгу алсіретіп, жудетіп жібереді деп ойлайды. Бастапкыда дурыс шыгар, ал бірнеше таулік ашыканнан кейін онініз нурланып, коз жанарыныз жалтылдап, кимылыныз да, дененіз де женілдеп кулпырып шыга келесіз. Ашыгам деушілер барін баскаша тусіну керек. Колайсыздык сезілсе, осы мазасыздык жогалганша жасканбай оразаны ары карай жалгастыра бергені жон.

Егер сіз ашыгуды жарты жолда токтатсаныз, ыстыгы котерілге наукастын, ыстыгын тусіру ушін дарі ішкенімен бірдей. Озінен озі тусінікті, олар бірден озі жаксы сезініп кетеді, бірак олардын тусінбейтіні, келешекте озін белгілі бір катерлі, созылмалы ауруга дайындап жаткандыгы.

Озініздін агзанызга еркіндік берініз, агза лыка кокыска толып турганда, озі барлык калдык пен кокыстарды шыгарып тастауга не ерітіп жіберуге тырысады. Денеміздін кызуы котерілетіні осыдан. Осы, агзанын тазаланып жатканынын далелі, буган шыдау керек. Агзанын жумысына комектесу ушін ыстык кайнаган су ішуінізге болады.

Бірінен кейін бірін, жеделдете бірнеше кесе ыстык су тартып жіберсеніз кызуыныз тез туседі: кан айналымы жаксарып, тамырлары кеніп калдыктар мен кокыстарды табиги шыгару жолдары мен тері тесіктері аркылы шыгара бастайды. Ашыккан кезенде ыстык су ішу оте пайдалы.

Кайнаганнан кейін тундырып барып ішініз. Суык сумен майлы ыдысты жуган кезде толык тазаланбайды, таза жуу ушін ыстык су кажет. Агзада да осылай болады, ыстык су, суык су шая алмайтын талай кокыстарды ерітіп оларды буйрек, тесіктер т.б. аркылы шыгарып тастаганда, сіз озініздін тазаланып жасарганынызды сезесіз.

Ыстык суды ашыккан мезетте узбей ішуінізге болады. Ыстык су тутіктердін барін тазалайтындыктан кан тамырларынын катуы мен буын ауруларына таптырмайтын дауа. Уйренбегендіктен бастапкыда ыстык суды ішу біртурлі жагымсыз, біракта біртіндеп рахаттана бастап сонынан лаззат аласыз.

Ыстык су табиги зиянсыз дарі, бірак арзан жане карапайым болгандыктан ешкім де саликалы турде кабылдамайды. Баягыда біреу ыстык судын комегімен дарігерлер дарімен жаза алмаган ауруын жазып алган. Кудер узген дарігер осы ауруды коруге келгенде, ол озінін калай жазылганын айтады, сол кезде дарігер былай дейді: «Мен ыстык судын шипалык талай касиетін білемін, біракта мен ыстык суды сата алмаймын гой!».

Тагы бір айтайын дегенім, коп кундік ашыгуды калай аяктау жонінде, егер де бірден бурынгы тамактангандай тойып алсан оліп кетуін мумкін. Осындай жагдай "Жасару купиясы", "Аштыкты устау - денсаулыктын кепілі!", "Сен неге кедейсін? Сен неге карыздарсын? Немесе мол акша табуымыз ушін не істеуіміз керек?", "Оз тагдырынды - озін калай тубірімен озгертуге болады?" т.б. рухани денгейде жазылган керемет сураныстарга ие болган кітаптардын  авторы (кітаптары интернетте "проза.ру", "проза.кз" сайттарында) Асет Ризаулы Мукашбеков бурын Уржарда турганда, бірге кызметтес болган Абылханов Кыдыргали деген азаматтын басынан откен, ол Асетке еліктеп 7 таулік ашыгуды устады. Асет Ризаулы оган аштыктан калай шыгу керек екенін тусіндіріп айтса да, ашыгудан шыгарда еттен жасалган мантіге бірден тойып алып, ішегі туйіліп оліп кала жаздаган.

Сондыктан да бірінші куні женіл жеміс, коконістерден дайындалган салат пен суйык коже, келесі куні салат пен осы кожеге аздап кептірілген нан косып ішініз, ушінші куні аз молшерде калыпты тамакка коше беруінізге болады.

Осы нускауларды мултіксіз сактасаныз гана кауіп-катер болмайды. Осындай ашыгудан кейін сезімініз ушкырланып, акыл ойыныз нурланып, озінізге тылсым дуние ашылып, жасарып, бурынгы нас басып, калдык толы танініздегі кокыстардын кулі де калмай жанып кеткенін сезесіз.

/Пайгамбарлар 40 куннен ашыккан/

Жер бетiне келген пайгамбарлардын барi де рухани емделу, жетiлу ушiн ораза тутып ашыгуга жугiнген. Олар ашыгудын акылды ушкырлап, ойлау кабiлетiн арттыратынын бiлген. Омiрдiн улы шындыгын уагыздау алдында Нух, Сулеймен, Муса, Дауiт, Иса, Мухаммед т.б. пайгамбарлар, сондай-ак Будда мен Гандилер де 40 куннен ашыккан.

Мысырда улы Александрияда, алемнiн мадениет орталыгы болган кезде, шеберлiкке уйрену ушiн шакiрттер 40 таулiк ашыгуга тиiс болган. Улы Пифагор озiнiн философиялык iлiмiн уйренетiн шакiрттерiнен 40 кундiк аштык устануын талап еткен.

Онын пайымдауынша 40 кун аштыктан кейiн гана шакiрттерiнiн ой-орiсi молдiрленiп, санасы нурланып, омiрдiн терен купиялы iлiмiн менгеруге кабiлеттерi сонда гана жетедi деп есептеген. Ертедегi грек философтары оздерiнiн шакiрттерiне тамакты тарта iшетiн мазiрдi бiрiншi орынга коюды уйреттi. Эпикур, Сократ, Платон, Сенека т.б. философтар оздерiнiн шакiрттерiнiн тамак мазiрiн бiрiншi орынга койды, осы тамакка деген катан талап, булардын тагам курамына кандай маныз болгенiн корсетедi.

Осы адамзат алыптарынын даналык сую iлiмi (философиясы), нешеме гасырлар отсе де, алi кунге манызын жогалткан жок. Лас денеден – лас ойлар жане керiсiнше таза, аурусыз денеден молдiр ойлар туындайды. Дене калай улардан тазаланады, лаззат акелетiн ой орiстiн денгейi де жогарлай бередi.

/Ораза тутып ашыгудын кереметі/

Iнжiлде мынадай соз бар: «Ар уятына карай жаза немесе силык аласын. Олшемiне карай сыбага аласын». Пайгамбарымыз  Мухаммед (с.г.с.)

 Ораза тутып ашыгу – «кан тамырларын тазалагыш» (атеросклероз т.б.), сондай-ак букiл агзаны да тазалап, куатты арттырып, онын тепе-тендiгiн сактайды. Кан кысымы, журек аурулары, унемi шаршап журудi, уланганды, iшек-асказан, бауыр, буйрек ауруларын, кызудын жогарлауын, грипп, iш катуды, май басуды, сусамырга (кант диабетi), катерлi iсiк (онкологиялык), коксаулыкка (туберкулез), кiшi дареттiн токтамауына (простатит), белсiздiкке (импотенция), жуйке жуйесi мен котерiлетiн (шизофрения) ауруларына  т.б. толып жаткан ауруларга ем жане осы аурулардын алдын алып, уйкысыздыкты емдеп, жуйке жуйенiздi жондеп, коздiн коруiн, кулактын естуiн, танаудын иiс сезу кабiлеттерiн жаксартады.

Сондай-ак, маскунемдiктен, бангiшiлiктен (наркоман), темекi шегуден адам оз еркiмен бас тартатын болады. Себебi, агза (организм) толык тазаланган кезде уларды кабылдамайды, журегi айнып: арак, темекi, бангiлердiн иiстерiнен жиiркенетiн, кашатын болады.

Казiргi адамдардын денсаулыгы куннен-кунге нашарлап бара жатканы ешкiмге де купия емес. Окiнiшке орай бiз буны озгерте алмаймыз. Тамак iшу тартiбiмiз бен iшкен тамагымыздын сапасына, жуйке жуйемiздiн калпына – денсаулыгымыз тiкелей тауелдi.
Бугiнгi кунi ораза тутып ашыгу сырткы ортанын зиянды асерлерiнен куткарып, бiзге ен кымбатты:  озiмiздiн, балаларымыздын, ата-аналарымыздын, туган туыстарымыздын, достарымыздын денсаулыктарын сактауга мумкiндiк бередi!

Озiмiздiн агзамызды (организм) ораза тутып ашыгудын комегiмен тазалай, шындай отыра, бiз коптеген аурулардын себептерiн жоямыз. Бiздiн уакытымызда ораза тутып ашыгу: асып-тасыгандык емес – кажеттiлiк.

/Казiр бiз оразаны тутканда кандай кателiктер жiберемiз?/

«Адам танінде карыннан жаман ыдыс жок. Бірнеше рет асаган тамак адамга жеткілікті. Егер кажет болса, карыннын уштен бірін тамакка, тагы уштен бірін суга, калган уштен бірін тыныс алуга калдырсын».  Пайгамбарымыз Мухаммед (с.г.с.)
 
Казiргi уакытта бiздiн кейбiр кандастарымыз оразаны, рухани карангылыктын, надандыктын салдарынан: дангазалыкка, басекеге айналдырып жiберген сиякты. Кешке ауыз аштырамыз деген сылтаумен бiрiн-бiрi конакка шакырып, кол-косiр дастархан жайылып, неше турлi ауыр жане олi тагамдар желiнедi. Бiздiн казекен «ет десе бет бар ма? »,  деп, алдына келген тамакты молшерсiз сога бередi, натижесiнде басым копшiлiгi ораза айында, жай айларда жемейтiн тамагын жеп, бейне ашаршылыктан келгендей болады.

Осылай кунделiктi кешкiлiк ынкия тамак жеудiн, ол тамак толык кортылмай жатып, тагы да тангы сагат 3-те турып тамак iшуде не магына бар, несi ораза, ауыз бекiткенiнiн магынасы неде?

Онымен коймай: «Ауызды уакытылы ашпаса обал болады» деген оздерiнiн комагайлыгы мен мешкейлiгiн актайтын кагида шыгарып алганына не дерсiз?! Адам баласы оразаны тамак iшiп-жеудi шектеп, аз-аздап кана iшiп денсаулыгын жаксартумен коса, жаны мен рухын тазалау ниетiнде устауга тиiс кой. Жок, бiздiн кейбiр кандастарымызда барi керiсiнше...