Мух1ажарийн некъ

Абузар  Айдамировн  "Еха  буьйсанаш"  йоьшуш  дуьххьара  девзира  суна « мух1ажар»  бохучу  дешан  маь1на.Иза  1арбийн  маттера  т1еэцна  дош  ду  -«махках  ваьлларг.»..Х1ета  а ,18  оьмаран  юкъахь,Кундухов  Муса  дика  а  хьаьвзина,1ехийна  ,тиллийна  махкахь даьккхира  нохчийн  къам...Ткъа  цара  1аьвшина  бала,хало -иза  дика  гайтина  къоман  яхдархочо  Абузара  шен «Ехачу  буьйсанашкахь»…
Тахана юхаъ  ду  и  дош  массеран  меттан  буьххьехь..Х1унда?
Юха  а  даьккхина  дерриге  а  дуьне  мух1ажарша-нохчаша...Нохчийчохь  хилла  т1емаш  а,т1еман  хьадалчаша  яржийна  харцо  ца  лайна  баханарш  а  бу дукха,шайн  са  дадийна  баханарш  а  бу,къоман  идея дагах  кхеттарш  а бу,рицкъана  дуьхьа  д1ауьдурш  а  нисло...
Мухха  а  делахь   а,  уьш  шаберш  а  вайн  бу,дика  а,вон а,бакъ а , харц  а...Массарех а  дог а  лозу,уьш  вайн  маьршачу  сирлачу  Нохчийчу  ц1аберзаре  са  а  туьйсу.
Х1ета  махках  бевлачарна  хета  тарло,кхузахь  х1инца  а уьш  д1абоьлхуш  хилла  хьал  ду...Х1ан-х1а,б1аьргашна  ган а  гуш,хийцамаш  хилла  2003-шо  д1адаьллачул  т1аьхьа...Делан  лаамций  бен  хилла  йиш  яц  х1окху  тайпа   аьтта  лаьттина  ,дохийна  т1ек1елдаьккхина  Дахар  юха  Низаме  а  деана  д1ах1оттар. Вайн  Эвлаяийн ,баккхийчу  нехан  до1а  тоьлла  те  олий  а  хета…Арахьара  веанчо   туй  тассал  хазйина  д1ах1оттийна г1ала,ярташ… Тахана  а  сецна  а  дац
Къахьегар..
        Цулхьалха  луьра  дара....Денна  мини  т1ехь  лазийнарш   а  хуьлура,лелхийтарш   а  нислора  сих-сиха,"проверкаш"  а  хуьлура  ..Ара  чу валар  а   тешаме     дацара...Дера  г1алин,яртийн  урамашкахь  цхьа  а  бехк  боцуш  т1епаза  байъинарш,х1аллакхилларш  а  м а  бисна…Х1ун  дер  ткъа? Рицкъанан ,Кхолламан  йоза  ду-кх   нохчийн синдокъазалла…Девр  дуй  вай ладоьг1уш   1ийна  ? Даха  ца  деза  дисина  къам?
Тоьур  ду-кх  и  т1емаш, и  питанаш…Цулле  а  синтар  доьг1ча,хьуьжар  йича.маьждиг  дича,г1ишлош,белхан  меттигаш   йича  дика  хир  дацара?…
Уьш  йотт а а   1илма  долу  нах  оьшу.1илма  кхио  деза.Дешийта  деза  берашка  миччахь  а  шаьш хиларх. Ца  деза  шен  ненан  мотт  д1а  а  тесна-м…Нохчийн  мотт  кхио  беза,кхечу  къаьмнийн  меттанаш ,культура  йовза  а дера  еза…Хьажал, мел  хаза  г1уллакх  ду  Киса  Тахаевас   дийриг(суна  х1инца  бен  евзина  а  яц  иза), шен  мух1ажарийн дукъ  д1акхоьхьу  цуо Бельгехь  берашна  мелана    нохчийн  мотт  ,нохчийн  г1иллакх,ловзарш  довзийта  г1ерташ  дошам-сайт  схьа  а  йиллина.Мел  дукха  хир бу  иштаниш ,вайна   ца  бевзаш  а.  И  ду  дан  дезарг,бераллехь  дуьйна  кхио  веза  Нохчо,серах  бан  беза  х1оз, я  бенахь  дека  1амо   деза  олхазар.
Ткъа    Биляева  Бирлант, Парижан  яхархо… Соьца  цхьаьна  дешна  кхоллараллин  стаг ю и….
Башха  адам а  ду.Мел  ц1ена  бу  цуьнан  нохчийн  мотт,мел  доглазаме  ю  цуьнан  байташ,дийцарш…Минотана  дог  ца  дуьллу  Бирланта  ша  ц1ехьа  некъ  бийриг  хиларх,  и  некъ  шен  ирсе  хирг  хиларх…Цуьнан  г1енаш  а,цуьнан  дагалецамаш  а  кест-кеста   Со1ди-К1от1ара  буьссу  Даймахках  цкьа  б1аьрг  тохар  а   доккха  ирс  а  хеташ.
Шен  накъосташца    фейсбукехь цуо   схьайиллина «Алам»-аг1о .

Цу  чохь  йовзуьйту  нохчийн  къоман  а,кхечу  къаьмнийн   литература, культура…Уггаре  а  хьалха  вайн  къоман  яздархойн  произведенеш….Къаьсттина  мехала  ду,цуо  вайн баккхийчу  бицбиначу  а,бицбанза  болучу  а   Илланчийн  говзарш  йовзийтар….Шен  хьехархо  хилла  волучу  Апти  Бисултановна  т1ера  д1айолайина  массеран   а(Амагов Доккин,Юсупов  1илманан,Юсупов  Ибрах1иман,Леча  Абдулаевн,Яшуркаевн,Оспанов  Къосаман,Т1аус  Иссан,Бана  Гайтукаевн ,масане  бу  уьш  кхин  а)кхолларалла  юьллу  Бирланта  «Аламе»…
Х1инццалц  вайн  мича  дагайог1ура  поэзии,проза…Ткъа  тахана  вовшийн  даккхийдеш  схьакарадеш  ду  т1амо  некъаш  д1асадаьхна  кхоллараллийн  адамаш  а.Массеран   а  ойланехь  сатийсам  а  беха ,цкъа  цхьаьна  а  кхетта  мерза  бертахь  даха…
Дала  х1окху  безачу  мархийн  баттахь  Аллах1ан  къинхетам  хилла  цхьаьна  тухийла  дуьне  ма  ду  д1аса  кхийсина  вайн   йижарий,вежарий.Тулийла    Нохчийчохь  Бакъо,Нийсо,Барт,Иман!
Дебийла  Нохчийн  Мотт,Нохчийн  Дош,  денлойла нохчийн  г1иллакх-оьздангаллин   кхерч!Хьекъалца ,кхетамца   совдовлийла  дуьненанхь а  Нохчийн  къам! Беркате  хуьлда  вайн  массеран  а  Дахар!

                Август,2013-Рамадан,1434