VI тарау. Mен бугiн оз сезiмiмнiн кожайыны боламын

«Кайгы келсе карсы тур, кулай берме,
Кызык келсе, кызыкпа, онгакка ерме.
Журегіне сунгі де, тубін козде,
Сонан тапкан – шын асыл,  тастай корме». Абай

1.Мен бугін оз сезімімнін кожайыны боламын! Су агып келіп, агып кетеді. Кыс кетісімен коктем туады. Жаз кетіп, куз келгенде кун салкындай бастайды. Кун шыгады, батады. Ай орак сиякты туып, біртіндеп толып, толкысып кішірейіп барып жогалады. Кустар ушып келіп, ушып кетеді. Гулдер гулдеп барып, буртік салып солып, тукым шашады.  Осы тукым жеміс береді. Букіл табигат осылайша уздіксіз айнала береді. Мен де табигаттын бір болшегімін. Сондыктан, коніл куйім  агын су сиякты біресе кулазиды, біресе шаттанады.

«Біз семірттік денені азыкпенен,
Байлап бердік жанды оган казыкпенен.
Уйкы, тамак, куйлеген сорлы дене
Кутылар ма осындай жазыкпенен».  Шакарім аулие

2.Мен бугін оз сезімімнін кожайыны боламын. Табигаттын тусініксіз кубылысынын біреуі: Мен кунделікті оянганымда кешегіге караганда куанып оянамын. Кешегі куанышым мунга, ал бугінгі уайымым ертен куанышка айналады. Менін ішкі жан дуниемде тынымсыз айналып турган донгелек бар сиякты. Ол уайымымды – шаттыкка, шаттыгымды – мунга, кайгымды – бакытка алмастырып отырады. Бугінгі куаныш гулі солып, болашак куанышымнын тукымын сеуіп кетеді.

«Карапайым, кайырымды, таза, шыншыл, кудайшыл, аділетті, ержурек, мейірімді болып кала бер жане оз міндеттерінді кызган. Не нарседе болсын акыл мен ардын нускауымен арекет етуге тырыс, аркімнін игілігі ушін кам же. Омір кыска. Онын ен багалы жемісі – адамдардын игілігі ушін ізгілікті істер істеуден капы калма».   
Марк Аврелий

3.Мен бугін оз сезімімнін кожайыны боламын! Менін ар кунім жемісті болу ушін оз сезімімді калай баскаруым керек? Егер менін коніл куйім жаман болса, онда кунім сатсіз болады. Агаштын, гулдін гулдеуі табигатка тауелді. Бірак, мен ауа райын озім жасаймын, ол менін ішкі жан дуниемде гой.  Егер мен коршаган кауымга жанбыр, тунек, дауыл акелсем олар да маган солай жауап катады.  Керісінше, куаныш, шаттык, жаймашуак сыйласам олар да маган куаныш, шаттык, жаймашуак сыйлайды. Менін ішкі жан дуниемдегі «ауа райым» менін коймамды мол кіріске, табыска, шексіз бакытка толтырып тастайды.

«Тан сезіп, кулак естіп, козбен кормек,
Мурын иіс, тіл дамнен хабар бермек.
Біреуінен мидагы ой хабар алып,
Жаксы, жаман ар істі сол тексермек».   Шакарім аулие   

4.Мен бугін оз сезімімнін кожайыны боламын. Мен оз сезімімді калай баскара аламын? Ата бабаларымнын гасырлар бойы тірнектеп жинаган купия даналык ілімін игерсем мен оз сезімімді баскаратын боламын. Алсіз адам озін танге, напсіге билетеді, адамды тан мен напсі емес, жан билеуі керек.  Кунделікті танертен уйкыдан оянганда: озімді-озім мусіркемеу ушін, кайгы-мунга шомып кетпеуім ушін мынадай шайкас тасілін колданамын:

а) Озімді жаман сезінсем олен айта бастаймын;

б) Кайгы, мун басып алса, куле бастаймын;

в) Сыркаттанып турсам, озімді кайрап жігерленіп, озіме куат куямын;

г) Коркыныш пен урей билеп алса, алга умтылып батылдык, озіме деген сенімділігімді шакырамын;

д) Денемді зіл басып, жаншылып турсам, жана киімдерімді киемін;

ж) Озіме сенімсіз болсам, ка;арланып, жігерленіп  сойлеймін;

з) Тук білмейтінімді сезсем, откен жетістіктерімді есіме аламын;

м) Озімнін тукке турмайтынымды сезсем, максатымды еске аламын;

Озінін бойында кабілеті бар адамдар гана оз мумкіншіліктерінін шынында турактап турып озінін сезімдерін, напсісін багындыра алады. Мен напсінін кулы емеспін. Сондыктан, танімнін калауы мен напсімнін сураныстарына багынбаймын.

«Анык кара: жан – озін, дене – киім,
Мактан, бояу – денеге берген сиын.
Жанга мундай алдауын азык емес,
Оган пайда не кылдын жалгыз тиын?». Шакарім аулие

Мені куртуга тырысатын жауларыммен шайкасатын кундер туады. Олар: кайгы, уайым, мун, урей. Буларды тану онай. Біракта, куле кіріп, кунірене шыгатын, озіме білінбейтін жаулар да жетерлік. Оларды да бакылап отыратын боламын. Озіме деген сенімділігімді арттырып, сатсіздігімді де умытпаймын:

«Табигат бірде былай, бірде олай,
Кетері малім емес алдекалай.
Акесі жан, шешесі дене болып,
Коніліміз сол себептен екіталай». Шакарім аулие

А) Каганагым карык, саганагым сарык болса, аш кунімді умытпаймын;

Б) Баріне канагаттанып, теріме симай кутыра бастасам, осы жетістігіме кандай тар жол, тайгак кешумен келгенімді есіме аламын;

В) Улылыгымды сезсем, кандай ит корлыктарды коргенімді  еске аламын;

Г) Кудіреттілігімді сезсем, желді токтатуга тырысамын;

Д) Байлыкка шомылсам, кайыршылыкта журген кундерімді еске аламын;

Ж) Дандайсуымды сезсем, бурынгы бишаралыгымды еске тусіремін;

З) Озімді тендессіз адам деп сезінсем, аспандагы жулдыздарга караймын;

«Озiн-озi озгерте алмаган адам, баскаларды калай озгертедi? Озiн озгерткен адамга, баскаларды баскару да киыншылык тудырмайды».  Кун-Фу-Цзы

5.Мен бугін оз сезімімнін кожайыны боламын! Осы жана рухани ілімімнін комегімен баска адамнын да сезімін тусінетін боламын. Мен онын ашу-ызасына, сіркесі су котермейтіндігіне, жуйкесінін жукарганына, бишаралыгына, озін устай алмайтындыгына мусіркеп карайтын боламын. Себебі, ол озінін сезімін ауыздыктап, тежеп устаудын купиясын білмейді.

Мен онын мені кемсіткенін, корлаганын шыдамдылыкпен, сабырлылыкпен кабылдаймын, ертен онын тартібі озгеретінін де білемін. Мен енді адамды бір коргеннен сокпеймін, жазгырмаймын. Мені бугін коре алмаган, іші куйген адам, сыртымнан осек айткан пенде ертен буны кайталамайды. Осы купияны білген адам керемет жетістіктерге жетіп, табыска кенеліп, молшылыкка шомылады.

«Дене менен жан – анау, конiл – мынау,
Кайсысына билеттiн байгусым-ау?
Ен тубiнде – озiн кiм, сенiкi – кiм?
Досын кайсы, озiне кайсысы жау?».      Шакарiм аулие

6.Мен бугін оз сезімімнін кожайыны боламын! Алдагы уакытта озімнін де, баскалардын да жан дуниеміздегі сезім кубылыстарымыздын толку иірімдеріміздін толкындарын, онын не ойлап отырганын біліп сезіп отырамын. Осы саттен бастап озімнін арбір кылыгыма, сезім кубылысыма жауап беруге толык дайынмын.

Мен озімнін коніл куйімді, напсімді, танімнін калауын, сезім кубылыстарымды толык ауыздыктап, тек кана жагымды істермен шугылданып, оз тагдырымнын кожайыны боламын. Мен бугін оз тагдырымды озім баскарамын.  Мен оз тагдырымнын кожасымын! Мен копшілікке айгілі, екі дуниенін канатын тен устаган белгілі адам боламын!