Пра мух и не тольки

Пра мух і не толькі

 Памятаю, лавіла мух і ў бляшаначку складвала. Сядзелі мы з Машай на арэлях ля адрыны. Маша чытала канспект, а я мух лавіла. Гэта мы з Машай да заліку рыхтаваліся, кожны сваім спосабам. Толькі вось, да якога заліку, і як я яго потам здала - не памятаю.
 Стала ўспамінаць, які ж канспект Маша чытала. Мучылася-мучылася - ніяк не ўспамінаецца. Потым раптам як ахінула. Так гэта ж быў канспект па "ТБ і МС", які я напярэдадні паспяхова заваліла Кірліцы, спрабуючы здаць залік экстэрнам. Пасля чаго паехала ў будатрад з "хвастом" і з дрэнным настроем ад гэтага "хваста". І ў мяне, як успомнілася, была яшчэ адна няўдалая спроба пазбавіцца ад гэтага "хваста" перад паездкай у Малдову. 

 Маша не палезла на ражон, як я, здаваць залік экстэрнам без падрыхтоўкі. Яна вырашыла спачатку падрыхтавацца і спакойна здаваць у планавы дзень. Я таксама вырашыла паспрабаваць пераздаць у планавы дзень. А Маша запрасіла мяне рыхтавацца да іспыту да сябе, у Пагарэлку.
 Паколькі грошай на квіткі не было, ні ў мяне, ні ў Машы, Маша сказала, што будзем дабірацца на спадарожках. Да колцавай мы даехалі на гарадскім транспарце, а потым Маша абрала патрэбны кірунак, і мы пайшлі, па дарозе, галасуючы ўсім запар: аўтобусам, легкавым і грузавым машынам. Калі якая-небудзь машына спынялася, Маша пыталася ў кіроўцы, куды ён едзе. Затым мы садзіліся, калі па шляху было, і ехалі нейкі час. Затым выходзілі на скрыжаванні, казалі "дзякуй" і ішлі далей, ізноў галасуючы.

 Я і не памятаю, на якой колькасці машын, і ў якой паслядоўнасці мы так ехалі. Былі там і грузавыя машыны, і легкавыя, і нават адзін міжгародны аўтобус. І, урэшце, даехалі да Пагарэлкі.

 …Потым сядзелі на ганку хаты і пілі з эмаляваных кружак сырадой. Атрымлівалі асалоду. Пагарэлка, вось прыляпілася назва… Пажарам тут і не пахла. Вялікая вёска са мноствам мастацка заблытаных вулачак, вялікія фруктовыя сады, сярод якіх хаваюцца рознакаляровыя хаткі, з разьбяной ліштвой. Утульная вёска, і назва з ёй ніяк не спалучалася. І знаходзіцца яна на беразе Дняпра, якога я яшчэ ні разу не бачыла, але жадала ўбачыць і пераканацца, што ён сапраўды "цудоўны пры ціхім надвор'і".

 На наступны дзень мы вялікай кампаніяй паехалі на рыбалку на матацыкле з люлькай: я, Маша і два Машыных браты. Узялі з сабой адзін спінінг і вуды.

 Днепр мяне расчараваў. У тым месцы, дзе мы на ім былі, ён куды вужэйшы, чым Заходняя Дзвіна ў раёне Наваполацка.
 "Рэдкая птушка дачэша да сярэдзіны Дняпра. А калі і дачэша, то гікнецца і капыты адкіне" - так піша адзін "класік", парадыруючы Гогаля.
 Перафразоўваю для дадзенай сітуацыі:
 "Рэдкая курыца дачэша да сярэдзіны Дняпра. А калі і дачэша, то гікнецца і капыты адкіне".
 Хоць, якія ў курыцы, і наогул, птушкі, капыты?
 Яшчэ разоў перафразоўваю:
 "Рэдкая карова дачэша да сярэдзіны Дняпра. А калі і дачэша, то гікнецца і капыты адкіне".
 Гэта будзе дакладней. Хоць Днепр і вузкі ў раёне Пагарэлкі, ці наўрад якая-небудзь карова папрэцца на яго сярэдзіну, хіба што зусім звар'яцее…

 Гэта ў раёне Кіева і далей Днепр, напэўна, разліваецца як мора. А ў раёне Пагарэлкі навошта яму морам разлівацца? Гэта ж не Кіеў.

 Пакуль старэйшы брат Машы лавіў вудамі рыбу, мы трэніраваліся на спінінгу, пакуль усім не надакучыла. Маша з малодшым братам пабеглі глядзець, як ловіць старэйшы, а я засталася гуляцца са спінінгам.
 Кідала я так спінінг, кідала, пакуль нейкі дурны шчупак, дакладней маленькі шчупачок, сантыметраў дваццаць, не трапіўся на гаплік. Выцягнула я яго на бераг і як загарлапаню:
 - Злавіла!...
 Тут Маша са сваім малодшым братам ізноў набеглі. Але больш ніхто нічога не злавіў.

 А потым мы з Машай да заліку рыхтаваліся. Я канспект чытаць не магла. Як адкрыю, так адразу ўспомню Кірліцу, і так занудзіць, што чытаць няма жадання.
 Чытаю. Прачытала першую старонку. Пачала чытаць другую, і бачу, што ўжо забылася, пра што на першай напісана. Пасля некалькіх няўдалых спроб кінула канспект і стала лавіць мух і складаць іх у круглую бляшаную скрыначку ад манпанс’е. Вырашыла злавіць роўна сто мух і выпусціць іх ля радыёфізічнага карпуса. Гэта будзе маім шаманствам для ўдалай здачы заліку.

 Калі мы з Машай вярнуліся ў Менск, я ўрачыста адкрыла сваю скрыначку ля радыёфізічнага карпуса і высыпала сваіх сто мух на ходнік. Я думала яны адразу разляцяцца, а яны і не думалі. Сядзелі і кешкаліся на адным месцы вялікай гідкай кучай. І нікуды не спяшаліся ляцець.

 - Пойдзем хутчэй адгэтуль, - сказала мне Маша, - а то нас няправільна зразумеюць.

 …Залік я не здала. Мухі, напэўна, падвялі. І паехала я ў Малдову з "хвастом" і ў дрэнным настроі…
 Увосень я, вядома, ад гэтага "хваста" пазбавілася. Але гэта ўжо зусім іншая гісторыя.