Чайханада

 Алай йисуз Дагъустандин халкьдин шаир СтІал Сулейманан 145 йисан еке мярекат Агъа СтІалдал 16-майдиз кьиле фида. И вакъиадиз талукь яз, за кІелзавай жегьилрин фикирдиз, кьве шаир санал гуьруьш хьайи агьвалатдиз туькІуьрнавай гъвечІи тамаша гъизва.

ИШТИРАКЧИЯР:

СтІал Сулейман - шаир
Хпеж Къурбан - шаир
Эмир Гьемзе-чайханадин иеси
Сефер Бег – Хпеж Къурбанан терефчи
Мегьамед – СтІал Сулейманан терефчи
 
Эмир Гьемзе.
Югъур хьурай, Къурбан стха. Заз малум тирвал, куьн Эренлердал физвалда. Хъсан рехъ хьурай. Жечни инал алайбуруз Эренлердикай са шиир лагьайтІа?

Хпеж Къурбан. Ам гьихьтин шаир я шиирар талгьудайди?

Ша,къведайбур Шалбуз дагъдиз, мугьман жез,
Гьарамдакай туба уна, гьалал нез.
Вилерилай ахмиш хьана накъвар къвез,
Ша, мугьмандиз Эренлердиз, эй эллер!

Хпеж Къурбана лугьун квез агьвалат,
Кафир, иблис тежервал чал гьавалат.
АлукІ тийирвал чал женгьемдин халат,
Ша, мугьман жен Эренлердиз, эй эллер!

Сефер Бег.
Къурбан стха! Вун халис шаир я. Кьуьчхуьр Саид, Етим Эмин рагьметдиз фенва. Чи патара машгьур шаиррикай са шумудан тІвар кьуртІа жедачни?

Хпеж Къурбан.
Жеда, Сефер Бег стха. Чи патара силли шаирар вужар ава?- Садлагьайди - зун, ахпа Рухун Магьмуд, ЗехитІ Гьашим, Мехкергъ Шихмегьамед,Кьасум Султан, Буьркьуь Рагьим ва масабур.

Мегьамед.
Вирибурун тІварар куьне кьуна, амма СтІал Сулейманан тІвар кьунач эхир.

Хпеж Къурбан.
Я азиз къардаш! Низ хьайитІани шаир лугьуз жедани? Ам фаз чара ийизвай кас я. Са-кьве шиир туькІуьруналди, авам батракдикайни кваз  шаирар жедани?

Мегьамед.
Ам инал алайтІа, квевай адакай рахаз жедачир, Къурбан. Сулейман зурба шаир я.

Эмир Гьемзе.
Ажеб хьаначни? Ингье, эверайди хьиз, СтІал Сулейманни къвезва.
(Рак ахъайна СтІал Сулейман чайханадиз гьахьда).

СтІал Сулейман.
Саламалейкум, юлдашар.
Хъвазвай чаяр нуш хьурай квез!
(атана ацукьда)

Хпеж Къурбан
Чазни нуш хьуй, вазни хьурай, Сулейман,
Пара хъвана, буш тахьурай, Сулейман!
(Чайханада шадвилин хъвер гьатда)

СтІал Сулейман.
Вунни ина авани, жерягь Къурбан? Эмир Гьемзе, чайдандай цуз са истикIан чай. Рекье гьелек хьана..

Эмир Гьемзе.
Пул гвачтІа лагь, за ваз самовардай цада, Сулейман.

СтІал Сулейман.
Пул гвачиз туш, Эмир Гьемзе. Зав вердиш чай чайданда ава.

Хпеж Къурбан. Самовардай ргай чай хъвадай кIуфни кІандачни?.(чайдиз хупI ийиз, хъуьреда)

СтІал Сулейман.
Эвел жуваз тамаш Къурбан, ахпа рахух.

Хпеж Къурбан.   
Сулейман, ви куьгьне валчагъ,
Виш пинедин кавал ятІа?
Сумавардай хъун тавун чай,
Кесибвилин завал ятІа?

(Вири СтІал Сулейманаз тамашиз акъвазна)

СтІал Сулейман.
Келледиз буш, гафар сарсах,
Зун ви тай туш, дуст, къурумсах.      
Девлетдиз – бул, ичІи кьуршах,
КІан кьифре тІуьр чувал ятІа?

Сефер Бег.
Жаваб це кван, Хпеж Къурбан,

Хпеж Къурбан.   
КІирераллаз къекъвез вердиш,    
Зун-шаир я, вун я девриш.
Зун – гатун Тиш, вун – хъуьтІуьн Тиш,
Кьамал алай буьвел ятІа?

Мегьамед.
Вид я гьунар, эй Сулейман,

СтІал Сулейман.
Хпеж Къурбан, заз ви чІалар,
Танишбур я – къалмакъалар.
Ял тваз чІурмир жуван къвалар,
Сулейман–ви тІвал-квал ятІа!

Сефер Бег.
Гафар элуькьурунар, сада садал гафар гьалчунар квез герек ава? Заз чир жеда куьн вуж гьихьтин шаир ятІа, ша куьне и Эмир Гьемзедин чайханада авай самовардикай са шиир атІутІ! Тамаш садра ада гьихьтин нур гузватІа!

Хпеж Къурбан.
Самовардикай шиир туькІуьрун патал са кІус мажал кІанда.

Мегьамед.
Сулейманаз мажалар герек авайди туш. Халис шаирди гьасятда теснифда.

Эмир Гьемзе.
Самовар куьн вилик ква. Буюр!
(Хпеж Къурбана, вичин гьебедай къарандашни чар акъудна, шиир туькІуьриз алахъна. СтІал Сулейман, чай хъвазвай чкадилай къарагъна, самовардихъ элкъвена, шиир лугьуз эгечІна).

СтІал Сулейман.
Ша, жемир-тІун вун чаз мукьвал,
Къваз чавай яргъаз, самовар.
Твамир-тІун чи арада къал,
Пис фитне, гъавгъа, самовар.

Попов чай хьайла багьа тир,
Мягьледизни чкІиз атир,
Кесибариз чирун къадир,
Туш мирвет, рава, самовар.

Эмир Гьемзе.
Хпеж Къурбан, вун киснава хьи, шиир арадал къвезвачни?

Хпеж Къурбан.
Шиир тесниф авун патал – гьевес лазим я. Мажални квач.

СтІвал Сулейман.
Эцигайла ахшам сегьер,
Ялгъуз хьунухь я вун зегьер.
Сулейманаз чидан тегьер,
Фагьум кван жува, самовар.

Хпеж Къурбан.
Багъишламиш ая, къардашар, мажал квайтІа, за квез, самовар анихъ амукьрай, и чайханадикайни шиирар туькІуьрдай, амма зун Эренлердал физ рекье ава, са маса гъилера хьурай! Сулейман, дуст, вун бейкеф жемир. Акъажунар жедай затІ я. Заз чида вахъни зурба гьунарар авайди, амма вун чи суфрадин итим туш. Ви дустар – кесибар я.

СтІал Сулейман. Суфра сад я, Хпеж Къурбан. Амма суфрайрихъ ацукьайла, вири са виляй, са гъиляй кьуна кІанда. Вун девлетлуйрин терефдар ятІа, кесибарикай хана рахана кІандач. Жув вине кьуна, амайбурукай зарафатар ийимир. Зарафат ийиз чидай хьиз, а патал алайда авур зарафат кьабулизни чир хьухь.
Хпеж Къурбан, гьебеярни къуьнуьз вегьена, рекье гьатда.

Хпеж Къурбан. Багъишламиш, дуст Сулейман! Са кІус векъиз раханатІа, гъил къачу.

СтІал Сулейман.Ваз Аллагьди багъишрай.
   
Югъур хьурай ваз физвай рехъ!
Жув гьар сана дуьздаказ яхъ.
Чир авуна батІулни гьахъ,
Ахпа рахух, Хпеж Къурбан!