У разгар iмянiн

Пачатак: "Непасрэдна за гарызонтам" http://www.proza.ru/2015/01/11/2231

Папярэдняя частка: "Ружовая птушка Каркадэ" http://www.proza.ru/2015/01/11/552

(пераклад з рускай мовы на беларускую http://www.proza.ru/2015/01/13/572)


                Развіццё ідэі Дмитрия
                Дым Аф  http://www.proza.ru/avtor/adviktor

I

Гарык бурна адзначаў сваё четарнаццацігоддзе. Бацькі Гарыка не паскупіліся. На стале было ўсё, што толькі магла ўявіць дзіцячая фантазія. Акрамя спіртнога, вядома. Стол для гасцей быў накрыты ў дзіцячай, і дарослыя не заміналі ім весяліцца сваёй прысутнасцю. Толькі матуля Гарыка, самавітая дама, у раскошным кітайскім халаце і складанай прычоскай вежай, час ад часу важна ўплывала ў пакой з чарговай стравай.

І гэтым разам уплыла самавітая матуля фрэгатам у пакой, трымаючы за ражок маленькі, бліскучы, залаціста-ружовы пакуначак.

- Гэта, дзеці, сапраўдны "Каркадэ". Не той сурагат, што паўсюдна ў нас прадаецца, а сапраўдны, яго тата з камандзіроўкі прывёз, з-за мяжы. -  і ўручыла пакуначак Гарыку, цырымонна-ўрачыста. І выплыла з пакоя.


А Гарык, як гасцінны гаспадар, узрэзаўшы пакуначак, пусціў яго па колу, і кожны насыпаў сабе ў кубак трохі ружовых пялёсткаў і заліваў кіпенем з імбрычка.  У канцы-канцоў, пакуначак вярнуўся зваротна да гаспадара. Зазірнуў у яго Гарык і ўбачыў там на дне пару зморшчаных, амаль чорных пялёсткаў, некалькі ружовых птушыных пёраў, тры дробных чорных каменьчыка, і яшчэ нейкія незразумелыя камячкі цёмна карычневыя, і карычневы пыл.

- Будзь я гном, калі гэта чай, - у сэрцах прабурчаў Гарык.

Пры гэтых словах усе госці дружна засмяяліся, прычым не весела засмяяліся, а здзекліва неяк. Падняў Гарык вочы на гасцей, а яны яшчэ мацней разрагаталіся, нават сагнуліся ад нястрымнага смеху. І ўспомнілася Гарыку, што няма за гэтым сталом у яго ні сяброў, ні прыяцеляў. Што ўсіх гэтых адпетых хуліганаў мястэчка ён запрасіў на дзень нараджэння вылучна для таго, каб залагодзіць іх, каб не здзекаваліся яны над ім, кволым і лядашчым, якому яшчэ і з прозвішчам вельмі не пашанцывала: Шнырок. І здаровы хлопчык з суседняга пад'езда, Грыня Грызенка па мянушцы Сапед, пры сустрэчы паляпваў Гарыка па плячы і паблажліва казаў: як тваё прозвішча да цябе пасуе, бываюць жа такія цуды.

І зараз гэты Сапед, які сядзеў бліжэй усіх да Гарыка, так і складаўся ад смеху, расплюхваючы чай з кубка. У ідругой руцэ Сапеда была заціснута цукерка "Грыльяж у шакаладзе"

- Ах, ты Грызун агідны, - гледзячы на Сапеда, з лютасцю прагаварыў Гарык, - каб вы ўсё грызунамі сталі - загаласіў ён затым тонкім голасам, люта стукаючы кулачком па стале і гледзячы на шалёна хохочущих гасцей.

А потым апусціў галаву і слёзы нямоглай лютасці закапалі проста ў пакуначак, на скрукаваныя, счарнелыя чайныя пялёсткі. А пялёсткі на дне пакуначка раптам заіскрыліся, зусім як бенгальскія агні, і зачараваны Гарык назіраў за іскрамі, слёзы на яго твары павольна высыхалі, і ён не заўважыў, не звярнуў увагі, што ў пакоі наступіла абсалютная цішыня…


…Калі праз паўгадзіну важная дама ўплыла ў пакой, трымаючы ў руках паднос з марозівам, там было пуста, толькі ў куце кешкалася пара дзясяткаў мышэй, і непадалёк сядзела лялька, незразумела адкуль яна ўзялася, вельмі падобная на гнома.

 - Ай, мышы, - закрычала дама, губляючы паднос з марозівам на падлогу і выскокваючы з пакоя, шчыльна зачыніўшы за сабой дзверы.

А выпушчаны паднос загрукатаў, распырскваючы ва ўсе бакі рознакаляровыя шматкі.



Калі Шнырок-старэйшы ўвайшоў у пакой, там ужо не было ні мышэй, ні гнома, ні марозіва. І паднос і вазачкі хоць і валяліся па ўсёй падлозе, былі пустыя і чыстыя.


II

Пасля ляманту самавітай дамы мышы рванулі да сценкі і апынуліся ў суседняй кватэры. Гэта іх вельмі здзівіла і яны, дзеля эксперыменту, вярнуліся зваротна скрозь сценку. І першае, што яны заўважылі, так гэта марозіва, раскіданае па ўсёй падлозе, а таксама гнома, які ўплятаў яго з вялікім апетытам.

Калі з марозівам было скончана, самая буйная мыш загаварыла раптам голасам Сапеда:

- У суседняй кватэры, аказваецца, жыве Васька Дымар з класа "А". Сядзіць, чай п'е, пайшлі, паглядзім.

І кампанія, як абвешчаная, ірванула ў суседнюю кватэру. Гэта для іх - як абвешчаная. Для іншых - ціха і бясшумна. Калі б там у гэты момант хто-небудзь апынуўся, яны б толькі ўбачылі шэры цень, які кінуўся праз увесь пакой.

Уся гэта ашалелая кампанія ціха і неўзаметку ўладкавалася за задняй ножкай стала, за якім сядзела Васька.

І тут на Гарыка нешта найшло, тут яго штосьці ахінула. І калі ружовая пухнатая пярынка, кінутая Васькай, плануючы, апусцілася на падлогу, ірвануўся да яе Гарык хуткім шэрым ценем, схапіў пярынку і кінуўся зваротна, і скрозь сценку - да сябе дадому.

"І чаго гэта ён разбегаўся, пайду зірну," - падумаў Сапед, і прашмыгнуў за Гарыкам. І ўбачыў, што Гарык, ужо не гном, а зноў хлопчык, сядзіць, як ні ў чым ні бывала, за сталом.

Тады Сапед вярнуўся да астатніх і стаў чакаць. Вось яшчэ адна пярынка, плануючы, апусцілася на падлогу.
Тады і Сапед ірвануўся да яе шэрым ценем, схапіў і, вярнуўшыся, знік у суседняй кватэры, і глядзелі на яго задуменнымі поглядамі астатнія мышы.

І тады мышы ўсім кагалам таксама рванулі туды скрозь сценку. І ўбачылі Сапеда з Гарыкам, якія сядзяць за сталом, і пра штосьці ціха гутараць.

А адна мыш, бачком-бачком ізноў ціха і неўзаметку пракралася зваротна туды, дзе Васька піла чай, і стала чакаць.

Чмякнуўся на падлогу кавалачак сыра.

"А гэта навошта?" - здзівілася мыш. І тут яна адчула, што цяпер, вось-вось, ізноў на падлогу пярынка паляціць, і паглядзела ўгору. І зрабіла яшчэ адно адкрыццё: аказваецца ў іх з'явілася магчымасць не толькі праходзіць скрозь сцены, але і бачыць усё скрозь стальніцу.

І ўбачыла мыш, што пярынка на лыжцы ў Ваські павольна святлее і становіцца ўсё празрысцей і празрысцей, пакуль зусім не знікла.

Ад хвалявання мыш адчула, што моцна прагаладалася, паглядзела на кавалачак сыра, схапіла яго і паплялася зваротна ў сваю хованку.


III

Калі бацькі вярнуліся ў пакой, вядучы за сабой участковага, прычым самавітая і важная матуля не спыняючыся ўвесь час штосьці гула, Гарык з Сапедам па-ранейшаму сядзелі за сталом.

На пытанне: "Дзе вы былі?" Гарык прамаўчаў, а загаварыў Сапед

- Мы выйшлі трошкі падыхаць свежым паветрам. І тут над горадам з'явілася лятучая талерка. Асвятліла нас сваімі магутнымі пражэктарамі. Усіх-усіх пахапала, толькі мы з Гарыкам здолелі ўцячы.

- Ды што ты мелеш? - басам сказала дама. - Мы толькі што з вуліцы. Няма там ніякай талеркі.

- А вы ідзіце яшчэ зірніце, - сказаў Сапед, спадзяючыся пад шумок уцячы дадому.

Усё выйшлі на вуліцу і паглядзелі ўгору. Над горадам вісела лятучая талерка, павольна паднімаючыся ўгору, аддалялася. Яе магутныя пражэктары як слупы, упіраліся ў зямлю.

Усё гучна ахнулі, а Сапед з Гарыкам гучней усіх…