Тадрижий ривожланишнинг навбатдагиси суд оркали
Бу гаплар айни хакикат. Жозибали дейсизми? Аслида барча ривожланган мамлакатлар айни шу боскични босиб утганлар. Германияда учта ёки туртта суд карори Конун сифатида кабул килинган. Ухшаш хукукий норма дейилади хукук тилида. Конунларимизда Суд прецеденти деганда айни шу холат назарда тутилади.
Судга хеч ким тазийк утказишга хакки йуклиги, инсоннинг энг буюк бойлиги унинг озодлиги, эрки, хукуки эканлиги барча конунларимизда бор. Битта иккита ахмок хукукшуноснинг хатоси, бутун мамлакат хукукшунослари юзини корайтириш керак эмас.
Энг ривожланган мамлакатларда судларда курилаётган ишларнинг уч фоизини жиноят иши ташкил этади. Яъни, булар угирлик, боскинчилик, талончилик, терроризм, номусга тегиш, одам улдириш, порахурлик.
Колган ишлар фукаролик ва иктисодий (хужалик) ишларидир. Агар карздор етказилган зарарни тулайолмаса у банкрот деб эътироф этилади ва карзлар гуманизм тамойилига асосан воз кечиб юборилади. Бурттирилган айблар учун аудитор хам, терговчиям, прокурор хам конун олдида, суд олдида жавоб беради! Бунинг учун адвокатлар зур булади. Адвокатларни эса ОАВ куллаб турмаса, маккорлиги туфайли пули купайган мансабдор, нафсга берилган амалдорларни фош килиб булмайди.
Адвокатларни, адолатли судьяларни жамоат палаталариям куллаб туришади. Кискаси тадрижий ривожланишнинг навбатдагиси СУД ИСЛОХОТЛАРИ булиши шарт.
Коррупциянинг олдини олиш учун, узбек пандорра кутиларини ёпиш керак.
Биринчи кутти. Амалдорнинг ойлик маоши яхши булиши керак. Бунинг учун амалдорларнинг сонини уйлаб куриш керак. Совет амалдорлари штати тизимидан бутунлай воз кечиш керак.
Иккинчи пандорра кутиси. Маъмурий буйрукбозлар армиясини вужудга келтираётган институтлар сонини кискартириш керак. Бир вактлар Халк хужалиги институти бор эди. Хозир Божхона институти, Молия институти, Солик академияси ундан ажраб чикди. Хуш бу ерни битирган болалар канака иш топишади?
Ун мингта мактабга ун мингта бухгалтер олинди. Молиядан ташкари Газначилик деган идора пайдо булди ва уларнинг штати менимча молиячиларникидан кам эмас. Молиячи - аудитор деган одамлар тадбиркорларни, корхона ва ташкилотлардан шартнома асосида эмаклатиб пулиниям олади, яна уларни каматадиям ва хоказо...
Бир вактлар Марказий Осиё учун битта милиция мактаби булган. Хозир уша институт кадрлари каерга жойлашади?
Хукукни мухофаза килувчи идоралар ходимлари 1991 йилга нисбатан купайдими, камайдими? Агар купайган булса, маъмурий буйрукбозликка карши ким, кандай курашади? Одамларни айблаш, камаш хукукшуноснинг мансаб пиллапоясидан кутарилиши деб каралиши керак эмас. Замон кахрамонлари булган узбек гдлян-ивановлари башараси очилиши керак.
Совет замонида Узбекистонда нечта камокхона бор эди? Камайдими, купайдими? Битта махбус учун, бир кунда 70.000 сумга якин пул сарфланар экан. Бу сумма бюджетдан кетади. Камокхоналарда ётганларнинг хаммаси хакикатда камок жазосига лойикми ёки йукми? Узбек халки озодликни жуда севади. Нохакликларга чидайди, лекин унинг Химоячисиям, адолатли Отасиям бор. Охирги пайтларда бир икки номаъкул ишлар булди. Ахборотлар Отадан яширилгани аник. Бу ишлар суд тахлили оркали очилиши керак.
Нафсиламбирини айтганда жуда куп саволлар жавоби суд ислохоти оркали тахлил килиниб ечилиши керак.
Мен хукук институтлари хар бир вилоятда булиши тарафдориман. Хар бир вилоятда иктисодий, молиявий, кишлок хужалиги учун хукукшунос тайёрлаб берадиган институлар булиши керак. Майли контракт асосида булсин. Хатто имтихонсиз булсин. Бизга хукук сохасини сув килиб ичиб юборадиган, дунё хукукшунослари билан беллашадиган кадрлар керак. Бу ишлар хам суд ислохоти туфайли булади. Чунки, хукукшунослар суд амалиётида бир марта, икки марта ютказиб, бурни ерга ишкаланиб тажриба орттиради. Мана шунда биз хукукшунос хокимларга, идора рахбарларига, хусусий мулкдорларга, хукукшунос фермерларга эга буламиз. Энг катта террор ишсизлик ва камбагаллик деган эди Махатма Ганди. Мен унинг фикрига кушиламан.
P.S. Кискаси, УзЛиДепнинг кечаги номзод курсатиш хакидаги йигилишидан сунг, мен катта давраларда юрадиган бир кишини бир йил олдин уйнаган гаровда ютдим. Шу билан бирга Хукумат таркибида кадрлар узгармасаям юртимизда жуда катта ижобий узгаришлар, тадрижий ислохотлар юз беришига иншо Аллох ишонганимдан ушбу дардларимни баён этишга жазм этдим.
Свидетельство о публикации №215011601800