Асет Мукашбеков. Жаннын коптiгi. Рухани устаз кiм?

Адамзаттын барлык Улы устаздары Кудайдын берген коріпкелдік касиеті аркылы адам, гарыш жайлы жеткілікті акикат білім алып бір тужырымга келген: жан – шарт (принцип), адам курылымынын элементі. Атынын озі айшыктап тургандай адам танін тірілтеді.

Бірак, пенде жер бетіне шыр етіп туганда жан бірден лак еткізіп беріле салмайды, жан адам таніне омір бойы біртіндеп есейген сайын рет-ретімен конады.

Сондыктан, кейбір философтар мен дін агымдарынын окілдерінін адамда коптеген жан бар деген тужырымдарына тан калушы болманыз:

Біріншісі, калыктап журетін «осімдік жаны» – тандегі физиологиялык агымдарды баскарады: ас корту, тыныс алу, кан айналу т.б...;

Екіншісі, жетілген турі «жануарлар немесе жігер жаны»;

Ушіншісі, «сезім кубылыстарынын жаны»;

Тортіншісі, «зерде немесе алдекайда жетілген жан»;

Бесіншісі, «Кудай жаны, таза нур». Бул жан тек кана озінін жер бетіне кайта-кайта келуін толык аяктаган адамзаттын Улы устаздарына, пайгамбарларга, аулиелерге конады;

Адамнын тані тамшы болып анасынын жатырына тускенде «осімдік жаны», жеті жаска жеткенде «жануар жаны» немесе жігер жаны (воля) конады.  Жаннын толык конуы есі кіріп немесе «зердесі» оянган шагында толыгымен аякталады деп есептелінеді.

Бул жерде ангіме тек кана «жануар мен жігер жаны» гана туралы болып отыр. Себебі, бала жеті жасында оз бетінше толыктай кимылдап, тынымсыз жугіріп, іс-арекеттер жасап тыным таппай козгалып озін-озі баскара алады.

Біртіндеп сезім кубылыстары белен ала бастаганда жана кезен басталады: бул «сезім кубылыстарынын жаны»-нын кона бастаганынын белгісі. Адам он торт жасында жыныстык жетілгенде «сезім кубылыстарынын жаны» толык конып болаганда пенде озінін сезімдерін тізгіндеп устауга уйренеді.

Біракта, осы кезенде онын ойлау жуйесі де дами бастайды да, жиырма бір жаска толганда «зерде немесе жетілген жан» турактанады. Бул дегенініз адам жиырма бір жасында автоматты турде дана, кеменгер, саликалы болып кетті деген тусінік емес: жок, осы кезенде пенде баласы ойланбаган кылыктар жасауы мумкін! Тап осы кезеннен бастап адам озінін акыл-ойын, ойлау жуйесін калыпка келтіре бастайды.

Енді «Кудай жаны, таза нур»-га келетін болсак онын конуы адамнын тандап алган озінін омір суру салтына жане осы жанды кондырсам деген калауына байланысты. Рухани жол дегеніміз осы жол.

Рухани ілімді адам ыждагаттылыкпен узак жылдар бойы окып уйренгеде «Кудай жаны, таза нур»-ды озіне кондыру ушін шакырады, тартады. Рухани адам дегеніміз – «Кудай жаны, таза нурды» озіне тарту ушін, озін-озі тубегейлі толыктай озгерте білген пенде: онын барлык болмысы озара уйлесімді болып, гарышпен, тылсым дуниемен тілдесіп, оны тусініп, баска жандарды имандылык аркылы Кудай жолына жетелейтін, Онын суйікті кулы бола білген адам.

Ягни – Рухани устаз дегеніміз осы адам!

Акикатында, бул жол жер бетіне коптеген рет кайталанып келген, ар келген сайын бар омірін  «Кудай жаны, таза нур»-ды озіне тарта білуге багыштаган, журегі кіршіксіз таза, имандылыгы аса жогары, Кудайдын ерекше суйген тандаулы кулдарына гана мумкін. Олар узак жылдар бойы ойларын, ниеттерін Кудай жолына шогырландырып, ую (медитация) аркылы журектерін тазалап, Жаратушыга жалбарынып намаз окып, заттык – материалык алемнін кызыктарынан бас тартып Кудайлык «Менін» ягни «Кудай жаны, таза нур»-ды озіне тарту, кондыру ушін дайындалган адам. Осы денгейге жеткенде оган Алланын нуры жауады.