Куьлуь шуьлуьяр

Куь   рикIел   зун   аламани?  Эхь!   Эхь!   Зун   гьа   куьне  лугьуз- вай   цIийи   паб   хкида   лагьана   фена,  ахпа. . . Ахпа   «ц!увад   сут- кадилай»   хтай   Пудрат   я.  Гила   за   хъвазмач    гьа.   Гьич   пIузар- рал   эцигун   анихъ   амукьрай,   нини   чIугвазмач. ЧIалахъ   жезвач- ни?   АвачтIа   зи   дуст   Успатавай  хабар   яхъ.  Ада   квез   вири   де- лилар   вилик   эцигна    успат   ийида.
         Э. . . э. . . эгь!   Гена   гьа    ахмакь    йикъар   алатна   фена  хъсан    хьана.   Бес   жуван    жибиндавай    пулни    гана,    жува – жув    бугь   ядай    жунгав   хьиз   дели   авун   ахмакьвал    туширни?    Гила   зун   жуван     хийир  – шийирдихъ    гелкъвезва.    Ангье    къуншиди    са   машиндавай    векьер   гъана.   Гьинай?   Вичин    хсуси   уьруьшрай?  Ваъ   гьа!   Совхоздин    мулкунай . ГьикI!?  Ни    ихтияр   гана?
         Я   кас,   заз   ам   чир   хьун   квез   я?   Я   чуьнуьхнавайбур   я,  я   даш– баш   авунвайбур.   Зиди    вуч   я?  Алафар    чараданбур   ятIа-ни,     муьхц     жуванди   я   лагьана    са   патахъай    са – кьве    шеле   кьванни   чIугван.   Агь,  мердимазар!  Агь,  фасикь!. . .  Кьуд   лагьай   шеле    туькIуьрзавайла    бригадир   Азабхан   расалмиш   хьана.  Де   и   кепеюгъли   йифен    рекье    вучиз   авайди   я?    Аквар   гьаларай   ам    вичиз    кьеж    акъатдатIа     лагьана    экъечIнавайди   я.   Имни   пеше.    Хкат    тавуй    вич    и   азабдикай.
        - Я   Пудрат,    ваз    регъуьдачни    йифиз    векьер    чуьнуьхиз?   Багълара   авай    маркар    ваз    хьуй    лагьана    эцигнавани?  -   заз   гьарайиз     башламишна     дангъуздин    хци.
        - Регъуь   заз    вучиз    жеда,   машинралди    совхоздин   векьер   тар – мар   авурди    вун    хьайила?!   Юлдаш    бригадир,    эгер   вун   векъи    хьайитIа . . . килиг    гьа . . . зунни    акьван    къуьруьди   туш.   Зи   хъуьчIуьхъ   вири   документар    ква, -  кичIерар   гана   за   адаз.
                - 2 -                - Яда . . .  явашдиз.   Яда,   ван   къведа    садаз.   Жуван    шелени   вахчуна    кикягъа.   Документар. . .    Зиди   са    зарафат. . .
           - Валлагь,   зани   хъуьруьнар   тир   авурди.   ТахьайтIа    мегер   раган    патар    хьтин     итимар    са – кьве    шеле   векьерин    пата-хъай    рахадани!    Абур   куьлуь – шуьлуьяр    я   эхир!
           Гьа    икI,    заз    са    бубат   векьер    хьана.   Заз    гила    Азаб-ханакни    шулугъар    квайди    чир   хьанвай,    гьавиляй   зани  «сов хоз   ви   хайиди    хьана,   зи   тахайди    туш  хьи»   лагьана,    адалай   вилер    алуд    тийиз    хьана.   Азабханан    бригадади    ичер   атIуз    заводдиз     ракъурзавайла,     абурукай    са    машин   чапла   патахъ   алатна.    Зунни   тадиз   няни    хьайивалди   са – вад   чувални  гваз   багъда    авай   гьамбардал   фена.  Машиндиз   килигайла,   чувалар  куьлуь – шуьлуьяр   я   эхир!
          НикIяй   харманрал   техил   хкизвай   машинар   чкадал    агакь далди,   абур    кьезил   жедай.   Зун   лагьайтIа,   мичIи   хьайивалди   никIиз    комбайнидин    патав    фидай.   ЯхцIур    машиндай    чапла   патахъ    фейила,   са   бункер   зи   патахъ    атаналди   совхоз   кесиб   жеч   хьи!   Я   кас,   куьлуь-шуьлуьяр   я   гьа!   Ада   машинралди,  за   чувалралди. . .
         Куьрелди,  Азабханан   куьмекдалди   зун  хъуьтIуьз   лап  хъсан   гьазур  хьана.
         Са    юкъуз   зи   патав   зи    куьгьне    дуст    Успат    атана.    Ада   заз   «гьикI   ава,    кьуьзек ?»   лагьайла,    зани   зи    цIийи    бармак   далдам    хьиз    кьуна   ( бармакдин   хъицикьни   Азабханавай   гьа -тайди   тир ),   адаз    ихьтин    мани  яна :
              КIатIа   зи   къуьл,   целце – ниси ,
              Маса   гудай   кIерец   пичIи.
               
                - 3 -   
              Гурмагъдайни   гум   кими   туш, -
              КIвалахиз   Пудрат   кимид   туш.               
           - Ви   шадвилер   яргъалди   фич, - лагьана   заз   Успата. -  Гьар   са   хкаж   хьунихъ   вичин   аватунни   авайди   я. Зун   Успат   тахьуй,   эгер    за   ваз   и   карни   успат   тавуртIа.
           Успатаз   гаф   авач.   Гьада    лагьайвал,   хьунни   авуна.  Азаб-хан     милицийри,     енгейри,    свас    хьиз,    юкьва    туна    тухвана.    Ахпа. . .  зунни.   Адаз   вад    гана,    заз   пуд.
          - Пуд   йис?! – гьарай   акъатна   зай.
         -  Абур    куьлуь – шуьлуьяр   я,   кваз     кьамир, -   ягьанатдивди   хъуьрена    Успат   суддин   залдай.
         -  Яраб   я   жал?. . .