Терговдаги адолат судда бузилди?

(Солиштирамиз СССР билан...нинг давоми)

Биз адолат, адолатли деганда купинча Судни тушунамиз. Нафакат биз, бутун дунё худди шундай фикрлайди.
Кадим шарк (жумладан биз)да мамлакатда учта унсур булиши талаб килинган.
1. Адолатли Шох;
2. Окар дарё;
3. Одил кози.
Интернет билан ун йилдан ортик фойдалансамда, мамлакатимиз хаётига оид танкидий маълумотларни кам укирдим.
Утган йили Юртбошимизнинг Интернетни тусиб булмайди, укувчиларга индаманг, оку-корани узлари ажратиб олсин деганларидан сунг, баъзи бир сайтларга кириб маколаларни укий бошладим.
Узбек тилида яхши шеърлар, хикоялар, латифалар, маколалар билан биргаликда Узбекистонни коп-кора буёкларга буяб, ёмонотликка чикариб куйган асарларга хам дуч келдим.
Судларимиз хакидаги танкидий маколаларни укиган киши, Узбекистонда адолатли суд йук деган хулосага келади. Суд бор, судьялар бор. Уларнинг ичида халол ва покизалари куп. Аммо, яхши адолатли суд хукмлари, хал килув карорлари, ажримлари бирон жойда эълон килинаётганини билмадим.
Иш бор жойда камчилик хам булади. Бир япон маколида айтилганидек, ётган одамгина кокилмайди. Судларимизда адолатсиз Хукмлар, Хал килув карорлари, ажримлар хам буй курсатмокда.
Нима учун ёзувчиларимиз сатира хамда фельетонлар ёзишмаяпти деб купдан буён уйлаб юрардим. Сатирик ва фелъетонга арзийдиган маколалар урнини Судларимиздаги баъзи Хукмлар ва Хал килув карорлари эгаллагани учун, ёзувчиларимиз бу жанрга кул силтаб кетган экан. Ин ша Аллох бу хакда яна гаплашармиз.
Узбек суд тизими жуда ёш. Конституцияда булгани каби Хокимиятнинг учинчи мустакил тармоги булиши учун жиддий ислохотларни талаб килади.
Албатта, биринчи талаб судьялар танланиши.
Иккинчи, балким энг биринчиси – судьяларнинг ойлик маоши яхши булиши керак.
Учинчиси суд ишларини ёритадиган Оммавий Ахборот воситаларининг эркин булиши. Хатто, эркин матбуотнинг булиши юкоридаги иккаласидан хам мухимдир?
Адолатли судья унинг фаолияти матбуотда ёритилишидан, мухокама килинишидан чучимайди. Мустакиллигимизнинг илк даврида умумий судда – Убайдулла Мингбоев, Абдил Тухташев, Олий Хужалик судида – Мирзо Улугбек Абдусаломов, Мурод Азимов каби суд рахбарларининг салохияти катта булиб, суд мустакиллигини таъминлашда катта хизматлар килганлигини биламан.
Хозир эса суд кадрлари ёшариб кетди. Балким, бу менинг субъектив фикримдир, аммо, суд мустакиллиги охирги ун йилликда, аввалги мавкеини йукотгандек.   
Менинг хаётий позициям шундай. Токи вужудимда нафасим уфуриб турган экан, иложи борича яхшилик ва савоб амалларни килавериш керак.
Аллох битта, Киёмат бор. Жаннат бор. Дузах хам бор. Бизга берилган ушбу синов дунёсида хам яхши ният, яхши амал ила яшайлик. Жаннат учун йулланма булади.
Узбекистон Республикасида Суд мустакиллиги учун курашиш хам савоб амал.
Бундан икки йил аввал, аникроги 2014 йил 19 майда мана бундай макола ёзган эканман. Бу макола проза ру сайтида хозир хам турибди.

Конституция кушик эмас, у Конун
    Тугриси, мамлакатимизда фаолият олиб бораётган судлар тугрисида аччик гапларим куп, аммо утган хафта Самаркандда булиб утган халкаро конференциядан буён эйфорияда (илхом париси десаям булади) юриб, ушбу макола «енгилрок булиб» юзага келди.
   Мазкур маколадаги эркин фикрларнинг узиниям Конституцион тараккиёт йулидан тугри бораётганлигимизнинг хаётий мисоли деб кабул килгайсиз.
   Иккинчидан халкимиз илм ахлини жуда хурмат килади. У Гомерниям, Геродотниям, Аристотелниям, Лукмони Хакимниям, Конфуцийниям, Рабиндранат Тагорниям, Гандиниям, Эйнштейнни хам, кайси миллат ёки кайси дин вакили булишидан катъи назар хурмат килади ва эъзозлайди.
   Узбекистон Республикаси Конституцияси, дунёнинг барча демократик мамлакатларидаги каби Бош Конун. Яъни, унинг эътироф этган нормаларига, шу мамлакатда истикомат килувчи барча кишилар амал килишлари шарт.
   Мана Конституциямизнинг 7-моддасини укинг:
   Халк давлат хокимиятининг бирдан бир манбаидир.
   Узбекистон Республикасида давлат хокимияти халк манфаатларини кузлаб ва Узбекистон Республикаси Конституцияси хамда унинг асосида кабул килинган конунлар ваколат берган идоралар томонидангина амалга оширилади.
   Конституцияда назарда тутилмаган тартибда давлат хокимияти ваколатларини узлаштириш, хокимият идоралари фаолиятини тухтатиб куйиш ёки тугатиш, хокимиятнинг янги ва мувозий таркибларини тузиш Конституцияга хилоф хисобланади ва конунга биноан жавобгарликка тортишга асос булади.
   Конституцияни, кушик эмас деганимнинг сабаби. Агар, конунга амал килинмаса у норма конун эмас, кулокка яхши эшитилувчи кушик каби булиб колади, деб аввалги маколаларимнинг бирида айтгандим.
   Модомики, биз демократик тараккиёт йулини танлаган эканмиз, Конституция нормаларини амалиётда куллаш учун барча имкониятларимизни ишга солишимиз керак.
   Конституциямизнинг 11-моддасида Узбекистонда хокимият учга булиниши кайд этилган. Булар:
1. Конун чикарувчи;
2. Ижро этувчи;
3. Суд хокимияти.               
   Конституциямизнинг тегишли моддасида Оммавий Ахборот воситаларида Цензурага йул куйилмайди деб курсатиб утилганлиги эса Журналистика сохаси норасмий туртинчи хокимият деб юритсак хам булаверади.
         Хуш уларнинг бундай туртга булиниши нима учун зарур?
         Гап шундаки, хокимиятни уч тармокка булиб бошкариш Европа мамлакатлари тажрибасидан келиб чикади.
         СССРгача, бизда, хусусан Бухоро амирлиги, Кукон ва Хива хонликларида хокимият иккига булинган эди. Булар ижро хокимияти ва суд хокимияти.
         Ижро хокимияти уз ичига конун чикаришни хам киритиб олган эди. Суд хокимияти эса Шайхилислом томонидан амалга оширилар эди.
         Аммо, “Утган кунлар” бадиий фильмини курган кишиларнинг эсида булса Хоннинг узи Отабек ва унинг кайнотасини суд килади. Демак, Хон уз ваколатига Олий судьялик лавозиминиям киритиб олган эди.
       Хива хонлиги, Бухоро амирлигидаям деярли шу ахвол эди десак янглишмаймиз.
       Суд тармогининг алохида булиши, Конун чикариш функциясининг алохида булиши, Оммавий Ахборот воситаларининг алохида булиши Европада бухронлар, революциялар, кон тукишлар оркали юз берганини биламиз.
       Биз бу холатни амалда куллашнинг ахамияти зурлигини англаб етишимиз учун бухронлар, революциялар шартми?
       Илмни хурмат киладиган халкимизнинг маънавий потенциали, бу ишни тинч йул билан амалга ошириш мумкинлиги хакида хулоса беришга умид уйготади.
       Ха, хокимиятнинг тармокларга булиниши уни яна самарали ишлашига ёрдам беради. Оддийрок тушунтирсам. Битта автомобилни ясаш учун барча деталларни битта уйда аввал ясаб, тергандан кура унинг моторини битта уйда, кузовини битта уйда, колган деталларини учинчи уйда ясаб, туртинчи уйда факатгина уни йигиш билан шугулланилса, ишлаб чикариш самарадорлиги ошади.
        СССРда бошкарув Россия империясининг эмас, балки, биздаги Хонликларнинг, озгина прогрессив (СССРнинг иккинчи жахон урушигача булган даври мустасно) давоми эдиёв. Чунки, давлат бошкарувида ухшаш холатлар куп-да.
        Хокимият тармоклари бир-бировининг устидан назорат килиши ва уларни уз иродасига буйсундириб олиши, уларнинг функциясини бажариш деганидир.
        Яъни, фалончи ишни, Вазирлар Махкамаси ёки Прокуратура, ИИВ ёки тергов органи уз назоратига олганлиги кабул килинаётган Конун лойихасини мухокама килмасдан утказиб юбориш сифатида кабул килиниши ёки Суд ишининг бирёклама курилишига олиб келса, Вазирлар Махкамаси ёки Прокуратура, ИИВ ёхуд Тергов органи Олий судьялик функциясини хам бажарган булиб колади.
       Балким, Вазирлар Махкамасининг ёки Прокуратура, ИИВ ёхуд Тергов органининг, яъни Ижро этувчи орган карори адолатли ва конунийдир. Доим шундай булишига кафолат берайлик. Розимиз.
      Факат бу холатда Конституцияга узгартиш киритайлик ва бизда Хокимият тармокларга булинмайди, хокимият битта ИЖРО этувчи органдан иборат дейлик. Шунда Конституция кушик эмас, конун булади. Аммо, биз яна Бухоро амирлиги, Кукон, Хива хонликлари замонига кайтиб келамиз-да.
      Яна бир ухшатиш. Юз килолик гурунч дамланадиган козонни бир километр масофага битта киши кутарса манзилга тез борадими, турт киши турт кулогидан бир хилда кутариб борса манзилга тез борадими?
     Бир киши, хатто у буйи икки метр, огирлиги юз эллик килолик полвон булсаям кутарганда козоннинг огирлигидан хам, уни кутариш нокулайлигидан хам роса чиранади, терлаб пишади.  Вахоланки, унинг ёнида, ёрдам беришга тайёр учта дусти бор. Улар козонни кутарсаям, кутармасаям, шу пулни олиб юришибди.
       Нега полвон дустларини козон кулогини ушлаб кутаришига йул бермайди?   Бу илмсизликданми ёки Алпомиш достонида Коражоннинг Алпомишга айтган сузи каби, Полвоннинг нияти бузукми?
      Ха, уша холатни эслатиб куяйлик. Алпомиш кудукка тушиб кетганида, унинг дусти Коражон кудук тепасига келиб, дустини куткариш учун узун аркон ташлайди. Алпомиш арконга осилиб чика бошлайди, аммо “агар Коражон мени куткарса, эртага менга миннат килади”-дейди ва арконни пичоги билан кесиб ташлайди.
       Аркон узилиб кетганидан хайрон булган Коражон Алпомишдан “нима булди, дустим?”,-дея сурайди.
 Шунда Алпомиш, “-билмасам-э, дустим ипинг чирик экан, узилиб кетди”-дейди.
           Унга жавобан Коражон шундай, дейди:
–Аслида, менинг ипим чирик эмас, дустим сенинг кунглинг ирик (ириган, сасиган).
      Тугриси бизда бошкача холат, козонни Алпомиш кутариб кетяпти, аммо унинг ёнида юрган учта дусти козонни кутаришга харакат килмасдан, полвон, “узингиздан колар гап йук”-дея  мактаб унга барча огирликни юклаб, узлари таралабедод килиб юрганга ухшайди, менимча.
Юртбошимиз томонидан Конституциямиздаги хокимиятнинг тармокларига булинишига амал килиш, бир-бирининг ишига аралашмаслик буйича бир неча конунчилик ташабусслари киритилди, айтиляпти. Лекин, партияларимиз хам, ОАВ хам, судлар хам узларининг функцияларини айнан Конституцияда айтилганидек, бир-биридан алохида, самарали бажараётгани йук.
      Шунинг учун судларда одамлар норози булаётган карорлар, хукмлар купаймокда. Баъзи ишлар олти-етти йиллардан буён давом этмокда. Баъзи ишлар саккиз йилдан (Ялонгоч эркак маколамни укинг) сунг(!!!) –«янги очилган холат» буйича кайта курилмокда. Судларда оклов хукмлари охирги беш-ун йилларда умуман йук, десаям булади.
Аслида, бу гапларни мен эмас, бюджет «нонини еяётган» партиялар гапириши керак. Менинг ушбу сайтдаги «Севармишлар» маколасида буни кайси партия  килиши кераклигини айтганман.
ИншаАллох кейинги маколамда «туя гуштини еяётган» суд карорларидан бир-икки мисол келтираман.
Икки йил олдинги маколамдан сунг ижобий узгаришлар булди. Бир неча узок муддатдан буён камокда ётган кишиларнинг озод этилиши шулар жумласига киритишнинг узи кифоя.
Ушанда бир икки Хукм ва Хал килув карорларини укигач, шундай макола вужудимдан отилиб чикканди.
Мустакил суд тизими сенга жуда керакми? –деб сурашингиз мумкин.
Ха, менга керак. Жуда керак!!!
Интернетда Уктам Хакимали деган оксокол адибимизнинг бир маколасида шундай хатбошини укиб колдим. Унда адолатсизликни узига байрок килиб олган бир миллатнинг Парвардигор томонидан ер юзидан кириб юборилиши холати акс эттирилган.
Мана уша жумла:
Баграт Шункубанинг «Кирилиб кетганларнинг охиргиси» деб номланадиган романида убихларнинг кирилиб кетишига, асар кахрамонининг ёзишича, жохилликлари сабаб булади. Кувгинга учраганида миллионлаб отларни, корамолларни, товукларни кириб ташлашади. Бу бечора молларда нима гунох? Худо уларни инсон учун яратган. Инсон кириб ташлаши учун эмас. Шу романда Заурканнинг тушига бобоси кириб: «Зауркан! Бугун Парвардигор Арши Аълода убих миллатини тугатиб ташлаш хакида карор кабул килди!..» дея каромат килади. Шундан кейин хам убихлар Яратганга, унинг кудратига ишонишмайди…
Ва адолатсизликни одат килган миллат кирилиб кетади.
Ер юзидаги хар кандай адолатсизликларни тугатиш хакидаги Хукм, аввало, Парвардигор томонидан Арши аълода кабул килинишига мен шубха килмайман.
Худди шунингдек, ер юзида бирон бир миллатнинг мартабасини кутариш хакидаги карор хам, аввало, Арши аълода кабул килинади. Менинг тушунишимча ана шу мартабаси ошиши лозим булган миллат узбеклар, мамлакат эса Узбекистондир. Мартаба эса мустакил ва адолатли суд тизимисиз булмайди, жаноблар!
Низоли вазиятларни адолат билан хал килишимиз мумкинлигини Равшан Эрматов бутун дунёга курсатиб куйди.
Мен суд тизимимиз АКШники каби булишини жуда истайман. Бекорга у юртга, айнан уларнинг суд тизими менга курсатилмагандир, ахир.
Энди мустакил суд тизимини яратиш учун практик маслахатим.
Биринчиси – судьялар худди АКШники каби, камида ун беш йил хукук сохасида ишлаган булиши керак. Ижро хокимиятидан тугридан-тугри суд рахбарлигига тайинланиш жоиз эмас. Судьялар иш стажига биноан рахбарликка тайинланса максадга мувофик.
Иккинчиси – кураторлик деган СССР КГБси килган ишни олиб ташлаш керак. Унинг урнига Матбуотни эркинлаштириш керак.
Учинчиси – судьяларнинг уруг аймоги-ю, хотининг кариндошлари «тоза»лигини текшириш каби эски услубдан воз кечиб, судьялар компьютер тест синовлари оркали вазифага тайинлангани маъкул.
Туртинчиси, уларнинг ойлик маоши юкори булиши керак.
Хозирча шу. 
 Гузорлик уч ака-укага тадбиркор такдирига таъсир килган, уларнинг омадсиз куёвига тааллукли жиноят иши тахлилини давом эттирамиз.
А.Шоевнинг жиноят иши ва хукмини укиган сайин, адолат тарозиси бузилганини курдим. Адвокат Малика Косимованинг айтишича, Ахмадшо Шоевнинг гузорлик турмуш уртоги Марина Файзиева номига расмийлаштирилган савдо комплекси, тергов органи томонидан мусодара килиниши лозим мулклар сирасига киритилмаган. Аммо, суд ваколатидан ташкарига чикиб, бу савдо мажмуасини мусодара килиниши лозим мулклар жумласига киритиб юборган.
Биринчи савол нега терговчи бу мулкни мусодара килиниши мулклар руйхатига киритмаган? Айтмокчи, биз юкорида адолат сузи тергов органларига эмас, судга нисбатан кулланилишини айтдик. Тергов доим коралов позициясида булади, адвокат аксинча факат оклов позициясини эгаллайди. Мана шу тртишувлар окибатини кузатган суд хар иккаласининг далилларини кайта терговда аниклаб, хулоса килади. Шунинг учун тергов хам, адвокат хам бир ёкламаликка йул куйиши мумкин. Бири айбланувчига купрок айб куйса, бири барча айбларни инкор килиши мумкин. Кези келганда айтиб утай, АКШда жиноят ишида прокурор билан адвокатга узаро келишув битими тузишга рухсат бор.

Мураккаб сюжетли Хукм


Аслида сюжет сузи французча sujet < лот. subjectum - пре䬬¬¬¬мет, мазмун, мохият, нарса маъносини бериб, биринчи холатда бадиий асар, фильмда вокеа-ходисалар тасви¬ри, баёнидаги изчиллик ва узаро алокани, умуман олганда бади¬ий асар мазмуни маъносини билдиради. Мисол учун ёзилган романнинг сюжети, пьеса¬нинг сюжети. Бадиий асар сюжети тасвир¬ланаётган вокелик ва асарда иштирок эта¬диган кахрамонлар масаласига бевосита бог¬лик булади («Узбекистон Миллий Энциклопедияси»дан. Бир суз билан айтганда сюжет биров томонидан уйлаб топилган асарга нисбатан кулланилади.
Суд хукмига нисбатан бу иборани куллаб булмайди. Чунки, суд реал фактларга асосланади, аммо хукмда хам узаро богликлик, изчиллик булади. Хукмда вокеалар кечиши жараёнини кузатиш, булиб утган вокеалардан хулоса чикариш мумкин булади. Детектив асарлар айнан мана шундай суд процессларидан сунг яратилади.
Суд томонидан курилаётган жиноят процессида аввал кириш кисми булади. Бунда судья суд таркибини, курилаётган жиноят ишини, суд процессидаги иштирокчиларни таништириб утади.
Кейин суд тергови бошланади.
Бир томондан прокурор давлат айбловини куллаб, судланувчиларга куйилаётган айбни асослаб беради.
Ундан кейин судланувчилар, уларнинг адвокатлари куйилган айбни тан оладилар ёки уни инкор киладилар.
Кейин иш буйича гувохлар чакирилади. 
Аммо, А.Шоевнинг иши буйича кабул килинган Суд хукмини эътибор билан тахлил килинса, Ахмадшо Шоевнинг суд хукмида акс эттирилган жиноий хатти-харакатлари бадиийлаштирилганга ухшаб колади. Чунки, А.Шоев дастлабки терговда берган курсатмаларидан кисман воз кечаётганлиги куринади. А.Шоевга куйилаётган айбнома буйича учта гувох бор уларнинг бири Кенжабой Жураев (2008 йил 11 сентябрда камокка олинган), Равшан Хужаназаров (2008 йил 27 сентябрда камокка олинган), Рафик Атабаев (2009 йил 13 январдан камокка линган). 
Суд хукмидаги асосий айбланувчи К.Жураевнинг А.Шоевга нисбатан берган биринчи кургазмасини укисангиз, мантиксиз вокеаларга дуч келасиз. Эсингизда булса, у 2008 йил 11 сентябрда факт юзасида кулга тушиб камокка олинган. А.Шоев эса К.Жураевнинг кургазмасига асосан 2008 йил 27 сентябрдан камокка олинган.
Тергов жараёнида К.Жураев бундан олдинги 5 йил 5 ой олдинги – 2003 йил апрель вокеани эслаяпди. Хукмнинг кириш кисми, баъзи бир тузатишлар билан, аммо мазмунига тегмасдан тулик келтирамиз:
«Унга кура, К.Жураев жиноий уюшма ташкил этиб, унга рахбарлик килиб, уни ишлаб туришини таъминлаб, 2003 йилнинг апрель ойида Тожикистон Республикасига бориб терговда шахсини аниклаш имкони булмаган Саид ва Сафар исмли Тожикистон Республикаси фукаролари (матнда «аниклаш имкони бумаган шахслардан» деб юритилади) билан 50 кг. Героин гиёхвандлик воситасини 50.000 АКШ доллари эвазига Россия Федерациясининг  Санкт-Петербург шахрига утказиб бериш учун келишиб, ушбу гиёхвандлик воситасини терговда шахсини аниклаш имкони булмаган Вахоб исмли Тожикистон Республикаси фукароси оркали 10.000 АКШ доллари эвазига Тожикистон Республикасидан Узбекистон Республикасига божхона назоратидан яшириб, контрабанда килиш йули билан утказдириб, Дашнобод кишлогида кабул килиб олиб, уйида саклаб келиб, бошка уюшган жиноий гурух рахбари А.Шоев билан узаро жиноий тил бириктириб, жиноий уюшма ташкил килиб, узаро келишувга кура,  Туйчи Мирзаев номига расмийлаштирилган Р.Хужаназаров бошкарувидаги КамАЗ-5410 русумли 18М 28 18  давлат ракамли автомашинасининг, Ж.Ибрагимовга тегишли 10А 526 давлат ракамли тиркамасининг олд деворида ясалган махсус хуфёна жойга беркитишиб, тиркамага сабзи юклаб, тегишли божхона хужжатларини расмийлаштириб, гиёхвандлик воситасини Россия Федерациясининг Санкт-Петербург шахрида кабул килиб олиб, ушбу 50 кг. Героин гиёхвандлик воситасини терговда шахсини аниклаш имкони бумаган Сергей номли шахсга, хизмат хаки сифатида 50.000 АКШ доллари олиб, шундан 25.000 АКШ долларини А.Шоевга хизмати учун берган.
Биринчи савол: Нега К.Жураев Тожикистонга бориб Саид ва Сафар исмли кишиларга бориб учрашиб, уларга 50 кг. героинни 50.000 АКШ долларига утказдириб бериш учун келишяпти? Вокеа содир булганидан кейин эса даромад А.Шоев билан тенг булиняпти-ю Саид ва Сафарлар нима фойда куришмокда? К.Жураев героинни Вахобдан 10.000 АКШ долларига сотиб олганди. Нега даромад булинаётганда бу сумма чегириб колинмаяпти? Кейинчалик Р.Хужаназаровнинг курсатишича, бу рейс учун А.Шев унга 3000 АКШ доллари беради. К.Жураевнинг героинни сотиб олишдаги харажати 10.000 АКШ доллари килиб хисобланса, бу эпизод буйича у 15.000 АКШ доллари микдорида даромад курмокда, А.Шоев эса 22.000 АКШ доллари, яъни К.Жураевдан кура 8.000 АКШ доллари куп даромад оляпти. Нега бундай мантиксизлик?
 Иккинчи савол: Асли Тожикистонлик А.Шоев уни Тожикистонда эмас, Узбекистонда унинг уйида кутиб олиб, кайногасига тегишли автомашинага героинни жойлаб беряпти?
Хукм кириш кисмидаги А.Шоевга нисбатан куйилган айбномани тулик келтирамиз:
Судланувчи А.Шоев 2003 йилда КамАЗ ¬¬- ¬54112 русумли автомашина сотиб олиб, Т.Мирзаевнинг номига расмийлаштириб, автомашинага 18 М 2818 давлат раками олиб, Р.Хужаназаров номига бошкариш хукукини берувчи ишончнома расмийлаштириб, автомашинага Ж.Ибрагимованинг номида булган 10 А 526 давлат ракамли тиркамани ишончномага асосан такиб, тиркаманинг олд деворида Р.Хужаназаров ва аниклаш имкони булмаган шахслар билан гиёхвандлик воситаларини яширин равишда олиб утиш максадида пайвандлаш йули билан махсус хуфя жой ясашган.
А.Шоев жиноий харакатларини давом эттириб, бошка уюшган гурух рахбари К.Жураев билан олдиндан жиноий тил бириктириб, жиноий уюшма ташкил килиб, жиноий уюшма ташкилотчиси К.Жураев томонидан 2003 йилнинг апрель ойида олиб келинган 50 кг «героин» гиёхвандлик воситасини Сурхондарё вилояти, Сариосиё тумани, Чорва кишлогида кабул килиб олиб, Р.Хужаназаровнинг бошкарувидаги КамАЗ 54112-русумли 18М 2818 давлат ракамли автомашинага такилган 10А 526 давлат ракамли тиркамасида ясалган хуфя жойга беркитиб, гиёхвандлик воситасини божхона назоратидан яширин равишда контрабанда килиш йули билан Россия Федерациясининг Санкт Петербург шахрига К.Жураевга етказиб бериб, хизмат хаки учун К.Жураевдан 25.000 АКШ доллари олган.
А.Шоев жиноий харакатларини давом эттириб, жиноий уюшма ташкилотчиси К.Жураев томонидан 2003 йилнинг сентябрь ойида олиб келинган 25 килограмм «героин» гиёхвандлик воситасини Сурхондарё вилояти, Сариосиё тумани, Чорва кишлогида кабул килиб олиб, аниклаш имкони булмаган КамАЗ – 5410 русумли автомашинаси кузовига беркитиб, гиёхвандлик воситасини, божхона назоратидан яширин равишда контрабанда килиш йули билан Россия Федерациясининг Ульяновск шахрига аниклаш имкони булмаган шахсларга топшириб, хизмат хаки учун К.Жураевдан 12.500 АКШ доллари олган.
А.Шоев жиноий харакатларини давом эттириб, жиноий уюшма ташкилотчиси К.Жураев томонидан 2004 йилнинг январь ойида олиб келинган 80 кг. «героин» гиёхвандлик воситасини Сурхондарё вилояти, Сариосиё тумани, Чорва кишлогида кабул килиб олиб, Р.Хужаназаровнинг бошкарувидаги КамАЗ-54112 русумли 18 М 2612 давлат ракамли автомашинага такилган 10А 526 давлат ракамли тиркамасида ясалган хуфя жойга беркитиб, гиёхвандлик воситасини божхона назоратидан яширин равишда контрабанда килиш йули билан Россия Федерациясининг Санкт Петербург шахрига К.Жураевга етказиб бериб, хизмат хаки учун К.Жураевдан 40.000 АКШ доллари олган.
А.Шоев жиноий харакатларини давом эттириб, жиноий уюшма ташкилотчиси К.Жураев томонидан 2004 йилнинг июль ойида олиб келинган 80 кг. «героин» гиёхвандлик воситасини Сурхондарё вилояти, Сариосиё тумани, Чорва кишлогида кабул килиб олиб, Р.Хужаназаровнинг бошкарувидаги КамАЗ-54112 русумли 18 М 2612 давлат ракамли автомашинага такилган 10А 526 давлат ракамли тиркамасида ясалган хуфя жойга беркитиб, гиёхвандлик воситасини божхона назоратидан яширин равишда контрабанда килиш йули билан Россия Федерациясининг Санкт Петербург шахрига К.Жураевга етказиб бериб, хизмат хаки учун К.Жураевдан 40.000 АКШ доллари олган.
А.Шоев жиноий харакатларини давом эттириб, жиноий уюшма ташкилотчиси К.Жураев томонидан 2005 йилнинг июль ойида олиб келинган 60 кг. «героин» гиёхвандлик воситасини Сурхондарё вилояти, Сариосиё тумани, Чорва кишлогида кабул килиб олиб, Р.Хужаназаровнинг бошкарувидаги КамАЗ-54112 русумли 18 М 2612 давлат ракамли автомашинага такилган 10А 526 давлат ракамли тиркамасида ясалган хуфя жойга беркитиб, тиркамага узум юклаб Россия Федерациясининг давлат чегарасига етмасдан Козогистон Республикаси худудида узумнинг сифати бузилганлиги сабабли, узумларни тукиб ташлаб, Кашкадарё вилояти Гузор туманига кайтиб келиб, К.Жураевнинг телефон оркали берган топширигига кура, Самарканд вилояти худудида жойлашган «Птицефабрика» якинига олиб бориб, терговда аниклаш имкони булмаган шахсларга топширган.
А.Шоев жиноий харакатларини давом эттириб, жиноий уюшма ташкилотчиси К.Жураев томонидан 2006 йилнинг август ойида олиб келинган 30 кг. «героин» гиёхвандлик воситасини Сурхондарё вилояти, Денов туманидан чикиш жойида кабул килиб олиб, Р.Отабаев бошкарувидаги «СуперМАЗ» русумли 18 АN 585 давлат ракамли автомашинасига такилган 18 В 530 давлат ракамли тиркамасида ясалган хуфёна жойга беркитиб, гиёхвандлик воситасини божхона назоратидан яширин равишда контрабанда килиш йули билан Россия Федерациясининг Санкт Петербург шахрига К.Жураевга етказиб бериб, хизмат хаки учун К.Жураевдан 15.000 АКШ доллари олган.
А.Шоев жиноий харакатларини давом эттириб, жиноий уюшма ташкилотчиси К.Жураев томонидан 2006 йилнинг ноябрь ойида олиб келинган 80 кг. «героин» гиёхвандлик воситасини Сурхондарё вилояти, Денов туманидан чикиш жойида кабул килиб олиб, Р.Отабаев бошкарувидаги «СуперМАЗ» русумли 18 АN 585 давлат ракамли автомашинасига такилган 18 В 530 давлат ракамли тиркамасида ясалган хуфя жойга беркитиб, гиёхвандлик воситасини божхона назоратидан яширин равишда контрабанда килиш йули билан Россия Федерациясининг Санкт Петербург шахрига К.Жураевга етказиб бериб, хизмат хаки учун К.Жураевдан 40.000 АКШ доллари олган.
А.Шоев жиноий харакатларини давом эттириб, бошка жиноий уюшма рахбари  К.Жураев томонидан 2007 йилнинг сентябрь-октябрь ойида олиб келинган 132 кг. «героин» гиёхвандлик воситасини Сурхондарё вилояти, Сариосиё тумани, Чорва кишлогида кабул килиб олиб, таниши бошкарувидаги КамАЗ-54112 русумли 18 М 2612 давлат ракамли автомашинага такилган 10А 526 давлат ракамли тиркамасида ясалган хуфя жойга беркитиб, гиёхвандлик воситасини божхона назоратидан яширин равишда контрабанда килиш йули билан Россия Федерациясининг Санкт Петербург шахрига К.Жураевга етказиб бериб, хизмат хаки учун К.Жураевдан 66.500 АКШ доллари олган.
А.Шоев жиноий харакатларини давом эттириб, бошка жиноий уюшма рахбари  К.Жураев томонидан 2007 йилнинг куз фаслида олиб келинган 120 кг. «героин» гиёхвандлик воситасини Сурхондарё вилояти, Сариосиё тумани, Чорва кишлогида кабул килиб олиб, таниши бошкарувидаги КамАЗ-54112 русумли 18 М 2612 давлат ракамли автомашинага такилган 10А 526 давлат ракамли тиркамасида ясалган хуфёна жойга беркитиб, гиёхвандлик воситасини божхона назоратидан яширин равишда контрабанда килиш йули билан Россия Федерациясининг Санкт Петербург шахрига К.Жураевга етказиб бериб, хизмат хаки учун К.Жураевдан 60.000 АКШ доллари олган».
  Давлат айбловига кура, А.Шоев 9 (туккиз)та эпизод буйича айбланмокда. Суд тергови давомида Кенжабой Жураев аввалига А.Шоев билан неча марта гиёхвандлик моддасини Россия Федерациясига олиб борганлигини эслолмайди (суд хукми 53-бет), кейинрок эса А.Шоев билан гиёхвандлик моддасини Россия Федерациясига утказиш буйича 5 (беш) марта иш килганлигини, бу операциялар оркали Ахмадшо Шоевга жами 25.000 АКШ доллари берганлигини эслайди (суд хукми 54-бет);
Судланувчи А.Шоевнинг айбини тасдикловчи иккинчи гувох Равшан Хужаназаровнинг курсатишича у А.Шоевнинг машинасида уч марта гиёхвандлик моддасини Россия Федерациясига олиб борганлигини курсатмокда (суд хукми 57-бет).
Судланувчи А.Шоевнинг айбини тасдикловчи учинчи гувох Атабаев Рафик суд тергови давомида А.Шоевга тегишли наркотик моддани икки марта, 2006 йил ёзи ва кузида Россия Федерациясига олиб борганлигини (суд хукми 66-бет) курсатиб утади.
Судланувчи Ахмадшо Шоев эса суд тергови давомида уз айбини янада огирлаштирмокда?
Энди А.Шоевнинг суддаги кургазмаси билан танишамиз:
Судланувчи А.Шоев судда, айбига кисман икрорлик билдириб, 2003 йилгача КамАЗ русумли автомашиналарини Россия давлатидан олиб келиб Кашкадарё вилоятига сотиш билан шугулланганлигини, 2003 йилдан кейин озик-овкат махсулотлари сотиш билан шугулланганлигини турмуш уртоги ва фарзандлари Тожикистон Республикасида яшашлигини, Гузор туманида вактинчалик руйхатда туриб Файзиева Нина (техник хатолик- аслида турмуш уртоги Файзиева Марина) билан никохсиз бирга яшаб келганлигини, Файзиева Нина билан 1992 йилдан бери бирга яшаб келганлиги, таниши Сурхондарё вилояти Сариосиё туманида яшовчи Жураев Кенжабой унга Россия Федерациясига наркотик моддаларни  утказишни таклиф килганда у рози булганлигини, 2003 йилда Гузор туманидаги уйида Р.Хужаназаровни К.Жураев билан таништирганлигини, сунг  Р.Хужаназаров билан КамАЗ русумли 18 М 28 18 давлат ракамли автомашинада Ж.Ибрагимовнинг шахсида булган 10 А 526 давлат ракамли тиркамани ишончномага асосан машинага такиб, шу тиркамада  гиёхвандлик моддаларини Сурхондарё вилоятидан Санкт-Петербург шахрига олиб борганлигини, 2003 йилдан хозирга кадар у 5 марта героин гиёхвандлик моддаларини Р.Хужаназаров билан биргаликда Россия Федерациясига «Али, Саид, Сергей» исмли шахсларга олиб бориб берганлигини, у героин гиёхвандлик моддаларини олиб утиб берганлиги учун К.Жураев унга хар хил, яъни бир вакт 10.000, бир вакт 15.000, бир вакт 20.000 АКШ доллари берганлиги, 2006 йилнинг тахминан куз ойларида унга олдиндан таниш булган Р.Атабаев билан биргаликда героин гиёхвандлик воситасини Россия Федерациясининг Санкт-Петербург шахрига Рафикнинг бошкарувидаги СуперМАЗ русумли 18 AN 585 давлат ракамли 18 В 530  давлат ракамли ярим тиркаманинг махсус ясалганхуфя жойига беркитиб олиб утиб берганликларини, Р.Атабаевнинг хизмат хакини К.Жураев берганлигини, у ушбу пуллардан Гузор туманида яшовчи никохсиз яшовчи Файзиева Нинага умуман бермаганлиги, ушбу пулларни  Тожикистон Республикасида яшовчи турмуш уртоги, фарзандлари ва ака-укаларига берганлигини, Гузор туманидаги магазин ва магазин балансидаги автомашиналар уники эмаслиги, Гузор туманида никохсиз бирга яшовчи Файзиева Нина шифохонада хамшира булиб ишлашлигини, унинг номидаги нарсалар уники эмаслигини, Нинага у ёрдам бермаганлигини, Р.Атабаевнинг героин утказиб бераман деб унга айтганлигини, героиннни утказиб бергани учун Атабаев билан Кенжабой хисоб-китоб килганлигини, Атабаев бир марта автомашинасида героин утказиб берганлигини, героинни Сурхондарёдан Санкт-Петербург  шахрига олиб борганлигини, Р.Хужаназаровни олдиндан билишлигини, у героинни олиб борилишини билмаганлигини баён килди» (суд Хукми 54-55-бетлар).
Эътибор берган булсангиз А.Шоев 2003-2008 йиллар мобайнида жами 5 марта гиёхвандлик моддасини Россия Федерациясига олиб боришда иштирок этган ва олиб борилган наркотиклар учун Кенжабой Жураевдан жами 45.000 АКШ доллари олган(суд хукми 55-бет). Эсингизда булса Кенжабой Жураев А.Шоевга жами 25.000 АКШ доллари берганлигини айтганди. Р.Хужаназаров эса А.Шоевга тегишли автомашинада уч марта гиёхвандлик моддасини Россия Федерациясига олиб борганлигини айтганди.
Судлов хайъати суд хукмининг 73-бетида Р.Атабаев, К.Жураев, А.Шоевларнинг 2006 йил кузидаги айбномасини, уларнинг учовидан хам олиб ташлаганлигини курамиз.
 Аммо, А.Шоевга дастлабки тергов давомида куйилган бошка саккизта эпизоднинг учтаси суд тергови давомида мухокама килинмаган.
Судья осон йулни танлаб, дастлабки терговнинг хулосаси билан келишиб куяколган. Вахоланки, суд объектив, хар томонлама олиб борилганида суд хукми умуман бошкача булиши табиий эди.
Чунки, А.Шоевнинг барча жиноятлари Тожикистон Республикасида бошланиб, Россия Федерациясида якун топган. Узбекистон худуди транзит воситасини бажарган. Яъни, етказилган зарар Россия Федерацияси фукароларига нисбатан булган. Ахмадшо Шоевнинг узиям Россия Федерацияси фукароси булиб, унинг жинояти Россия Федерацияси судида курилиши лозим эди. Агар курилганида айбига икрор булиб берган кургазмаси кабул килинармиди? «Али, Саид, Сергей» исмли харидорлар топилмаса у судланармиди?
Суд тергови давомида А.Шоев Россия Федерациясига утказилган наркотик моддалар хисобидан жами 45.000 АКШ доллари микдорида фойда курганлиги тасдикланади, унинг мусодара килинган шахсий мол-мулки эса 78.000 АКШ доллари ва 11.000.000 сумни ташкил килади.
   Эврика!!!
   Бу хисоб китобни терговчи хам дастлабки тергов давомида, ички ишончига асосан аниклаган. Шу сабабли, дастлабки тергов давомида терговчи Файзиева Маринага тегишли «Гузор ипак йули» савдо мажмуи хамда Файзиев Владимирга тегишли уч дона ракамсиз автомашиналарни ошкоралаштирилган мулклар жумласига киритмаганлиги мантикан тугри булганлигини куришимиз мумкин.


Рецензии