Иешуайикан ихтилатар

       ИЕШУАЙИКАН  ИХТИЛАТАР
      
      Китабдин гьаму кІулар Б. Араповичдинна В. Маттельмяки аьлимарин  "БицІидарин Бик1бар" кІуру китабдиан адагънайидар ву.



               
       ИЕШУА БАБКАН ХЬИДИ КІУРУ УЖУВЛАН ХАБАР
      
       Заанури, инсаният гунгьариккан ва пуч хьубккан ккадаъбан бадали, Чан Бай - Иешуа Машиах му дюньяйиз гьаъну.  Думу бабкан гъахьиган дюн’яйиин цІийи девир ккебгънийи. Гьеле ухьу гьисаб ап1урайи ихь йисарра Иешуа   Машиах бабкан гъахьихъанмина ккергъна.
       Иешуа бабкан хьувалин тарих аьжайиб ву. Учву фикир апІинай, вари дюн‘я халкь ГъапІурин Бай, маларин аьхъиъ бабкан гъахьну. Гьадму вилаятдин паччагьдиз Иса бабкан хьуб аьгъю гъабхьибси, дугъу Думу йивну йикІуз гьял апІуру...
       Хъа гъачай, сабан сифтейиан ккебгъхьа. Израилин жилириин кафари терефнаъ, Нацерет кІуру бицІи шагьриъ  Мириам кІуру риш яшамиш шулайи. Дугъаз Заанур ккундийи. Дугъан марцци юкІв вуйи. Саб ражари дугъаз, Заанури гьаъну, Гавриэл малайик ачмиш шулу. 
       Малайикди кІуру: „Шад йихь, ужувлакк ккайир! Рабби Заанур увухъди хъа. Дишагьлийирин арайиъ заан хьидива“.
       Малайик гъяркъган, Мириамдиз цІиб гучІ шулу. 
       Малайикди Мириамдихъди чан улхуб давам апІуру: „ГучІ мапІан Мириам, Заанури увуз уж‘вал улупна. БицІир киршдивук ва Бай апІидива. Дугъ‘ин Иешуа кІуру ччвур иливидива. Думу зурба Кас хьиди ва Дугъаз ВаритІанзаанурин Бай пиди. Раббийи Дугъаз, Чан аба Давиддин паччагьвалин тахт тувди.  Дугъу Яаковдин халкьдиин  гьарган паччагьвал апІиди ва Дугъан паччагьвалин аьхир хьибдар“. 
       Думу вахтна Мириам, ужуб хасиятнан Йосеф кІуру бализ хъирснайи.
       Мириамди малайикдихьан гьерхнийи: „Мегьел узу швуваз душну адарди му ляхин фици хьибди?“
       Малайикди дугъаз жаваб туву: „Заанурин Рюгь учІвдивуъ ва ВаритІанзаанури Чан кьудрат улупидивуз, гьаддиз бабкан шулайи Гирамийиз Заанурин Бай пиди“.
       Мириамди кІуру: „Узу Заанурин лукІ вуза, ав гьаци ибшри сарун“.  Хъа малайик дургру.
       Йосефдиз Мириамдик бицІир кайиб аьгъю гъабшиган, дугъаз думу риш кьяляхъ апІуз ккун шулу.  Гьадмуган Йосефдизра  нивкІукди Заанурин малайик ачмиш шулу ва кІуру: „Давиддин Бай Йосеф! Мириам увуз дитуз гучІ мапІан, фицики дугъак кайи БицІир Гирами Рюгьналан ву. Бай гъапІубси, Дугъ‘ин Иешуа кІуру ччвур илив. Дугъу Чан адмийир гунгьарихьан уьрхиди“.

Матайи ктибту «Ужувлан Хабар» 1:19-21; Лукайи ктибту «Ужувлан Хабар» 1:26-35.






       ИЕШУА МАШИАХ БАБКАН ХЬУБ

       Мириам гъагъдиъ имиди Йосефдизна чан хпириз ярхла рякъюъ учІвуб алабхъуру, гьаз гъапиш, Рим вилаятдин Август кІуру паччагьди чан вари вилаятдиъ айи адмийир ктухуз кьарар адабгънийи.
       Гьарсар кас чан абйир-бабар бабкан гъахьи шагьриз душну ккундийи. Йосефна Мириам, Иешуа бабкан хьайиз агъзур йис дидиз улихьна  Израилин паччагь гъахьи Давид пайгъамбрин тухмиан вуйи.
       Гьаци вуйиган, Йосефна Мириам, Давид паччагьдин шагьур вуйи Бет-Лехемдиз рякъюъ учІвру. Чпи айи Нацерет шагьрихьан Бет-Лехемдиз кьюдваржтІан артухъ километр рякъ айи. Думу вахтари я поездар, я машинар адайи ва яягъди дициб рякъ ккадапІуз гизаф йигъар ккундийи. Нацерет, Израилин жиларин кафари терефнаъ айи Галил уьлкейиъ а, хъа Бет-Лехем - кьиблайиъ, Иехуда уьлкейиъ. Галилдиан Иехудайиз вуйи рякъ Шомрон уьлкейиантина гъябгъюрайи, дидихьна, Шомронна Иехуда дагълу уьлкйир вуйи.
       Аьхирки Йосефна Мириам Бет-Лехемдиз гъафиган, дурариз хялар дергру хулаъ йишв гъибихъундайи. Хъа Мириамдин биц1ир ап1ру вахт хъудубкьнайи.
       „Дугъу чан сарпи велед - Бай апІуру. Думу чІаппаригъян гъидиржну, аьхъиъ айи ахрихъ (тІуннахъ) дитру“, - кІури урхурхьа «Ужувлан Хабар» кІуру китабдиъ. Му гьадму кІуру гаф вуки, дурар марччар аъру аьхъиъ гъузуз мажбур шулу. Кюгьне ихтилатариинди, гьадму аьхъ дюрхъсиб йишваъ, хьарариъ ади гъабхьну. Гьадму йишвариъ гьамусра марччлихънари гьацдар хьарар марччар аърушварди ишлетмиш апІура.
       Лука 2:1-7.



               
               

       МАЛАЙИКАРИ МАРЧЧЛИХЪНАРИЗ МАШИАХ БАБКАН ГЪАХЬНУ КІУРИ ХАБАР ДЕБККУБ

       Гьадму вахтари Бет-Лехемдин гъваларихъ марччлихънар марччарихъ хъайи. Иешуа бабкан гъахьи йишван сякьюдар марччлихънар, чпин марччарин гъаравлиъ ади, даахнайи.
       Сабпну дурарин улихьна Раббийин малайик ачмиш шулу. Дурарик гучІ кабхъру.
       Малайикди дурариз гъапи: „ГучІ мапІанай! Узу учвуз вари халкь шад апІру ужуб хабар дубхназа:  гъи Давиддин шагьриъ учву гунгьариккан азад АпІрур, Машиах вуйи Рабби бабкан гъахьну. Магьа учвуз мидин лишанра: учвуз чІаппаригъян гъидиржнайи БицІир аьхъиъ ахрихъ хъади рякъидичвуз“.
       Хабарсузди малайикдихъди Аьршариан кьадар адрубкьан гизаф малайикар ачухъ шулу. Дурари гьамци кІури Заанурин ад апІурайи:  „Аьршариин али Заанурин ад за ибшри, жилиин Заануриз разивал хурайи адмийирин арайиъ мясляаьт ибшри".
       Лука 2:9-14


       МАРЧЧЛИХЪНАР ИЕШУАЙИХЬНА ГЪЮБ

       Учву саб лигай, марччлихънариз малайикар гъяркъган фукьан гучІ гъабхьнуш, хъа дурар, ухьу Уьрхрур - Рабби Иешуа Машиах  бабкан хьиди гъапиган фукьан аьжаин гъахьнушул! Гьаддиз дурар, чпин марччарин сюрйир дирчну, Бет-Лехемдиз гъушнийи.
       Ужувлан Хабарнаъ мидкан гьамци дупна: «Малайикар марччлихънар гъитну завариз удучІвган, марччлихънари чиб-чпиз кІуру:  „Гъачай, Бет-Лехемдиз душну, душваъ фу гъабхьнуш, Раббийи ухьуз фтикан хабар дебккнуш лигухьа“.
       Хъа гьяракатниинди дина гъафи дурариз Мириамна Йосеф ва ахрихъ хъайи БицІир рякъюру. БицІир гъяркъган, марччлихънари, Дугъкан чпиз малайикди дебкку хабарнакан ктибтуру. Хъа Мириамди му вари гафар, саб-сабдиин иливури чан кІваъ уьрхюру.
       Марччлихънарра, чпиз малайикди гъапидар чпин улариз гъяркъган, Заанур адлу ап1ури, Дугъан тярифар апІури, кьяляхъ хътакуру».
       Лука 2:15-20.



       АЬЯНДРАР ИКРАМ АП1УЗ ГЪЮБ

       Иешуа, Иехуда уьлкейин Ирод паччагьдин йигъари Бет-Лехем шагьриъ бабкан гъашиган, ригъ-гьудубчІвру терефариан Ерушалаймдиз аьяндрар-аьлимар гъюру. 
       „Наши бабкан гъаши жугьдарин Паччагь? Учуз ригъ-гьудубчІвру терефнаъ Дугъан хяд гъябкъюнчуз, гьаддиз Дугъаз икрам апІуз дуфнача“, - кІуру дурари.
       Гьамцдар гафар гъеерхьу Ирод паччагь гукІни шулу, дугъахъди вари Ерушалайм шагьрин агьларикра гуч1 кабхъру.
       Ирод паччагьди чан вари аьлимарна кавхйир уч дапІну, дурарихьан гьерхру: „Машиах наан бабкан духьну ккунир ву кІури пайгъамбрари дупна?“
       Хъа дурари дугъаз жаваб туву: „Иехуда уьлкейин Бет-Лехем шагьриъ, фицики пайгъамбрариланмина Заанури гьамци дупна: «Увура Бет-Лехем, Иехудайин жил, фицикІа цІиб дарва имбуну Иехудайин мулкарилан гъайри, гьаддиз ув‘ан удучІвиди Израилин - Йиз халкьдин  Марччлихъан, Регьбер (Аьхюр)»“.
       Гьадмуган Иродди жиниди аьяндрариз дих дапІну, хяд гьудубчІвру вахт аьгъю дапІну, Бет-Лехемдиз гьаъну кІуру: „Гъарахай, БицІирикан аьгъю апІинай ва Думу учвуз наан аш аьгъю гъабхьиган, узузра хабар дебккай, узура душну Дугъаз икрам апІрубси“. 
       Хъа дугъридан, Ирод паччагьдиз БицІир йивну йикІуз ккунди айи, гьаз гъапиш, дугъаз, Иешуа чан йиш‘ин паччагьди хьиди кІури гучІуйи.
       Паччагьдихъ хъебехъну, аьяндрар-аьлимар рякъюъ учІву. Дурарин улихьди, чпиз ригъ-гьудубчІвру терефнаъ гъябкъю хядра гъябгъюрайи.
       Аьхирки думу хяд, БицІир айи йишв‘ин дийибгънийи. Хяд дийибгъну гъябкъдар зурба шадвали ацІнийи.
       Матай 2:1-10.



       АЬЯНДРАРИН ПЕШКЕШАР
       ИРОД ПАЧЧАГЬДИ БИЦІИДАР ЙИВНУ ЙИКІУЗ ТУВУ БУЙРУГЪ
       
       Бет-Лехемдиз гъафи аьяндрар, фундар хулариин хяд дийибгънуш, гьадму хуларин айитІинди учІвру. БицІир Мириамдихь - Чан дадайихь дяркъну, Дугъаз икрам апІуру ва адабгъну чпин хазна: гъизил, ицци ниъ хъайи ччимар ва ягъар пешкешарди бигъиш апІуру.
       Аьяндрариз, Ироддихьна кьяляхъ махъадаканай кІури, нивк1укди ачухъ гъапІнийи ва дурар чпин вилаятдиз, жара рякъюъди кьяляхъ гъушнийи.
       Мидкан аьгъю гъабхьи Ирод паччагьдиз учІвру хъял гъюру ва дугъу, Бет-Лехемдизна дидин аьтрафарихъ хъайи йишвариз, кьюд йислан исина вуйи вари бицІидар йивну йихуз чан эскрар гьаъру. Паччагьди, тІанкь апІуз гьял гъапІу бицІидарин яш, сифте чахьна гъафи аьяндрарилантина аьгъю гъапІнийи. Эскрар Бет-Лехемдиз гъюру ва гьич саб тахсирра ктру бицІидар йивну йик1уру.
       Матай 2:10-12, 16-18

 
   
       ЕГИПЕТДИЗ ГЬЕРГУБ

       Иродди, чав йивну гъийиху бицІидаригъ, аьяндарарин гафариинди, гьамус Израилин паччагь хьуз ккайир гъя кІури фикир апІурайи. Аммаки дици гъабхьундар.
       Аьяндрар кьяляхъ гъушган, Агъа Раббийин малайик нивкІукди Йосефдиз ачмиш шулу ва кІуру: „Гъудужвну, БицІирна Дугъан дада гъадагъну Египетдиз гьерг. Душваъ узу увуз кьяляхъ хътакуз вахт ву пайизкьан гъуз, даршуз Ироддиз БицІир дагну йивну йикІуз ккунди а“.
       Йосеф гъадму йишван гъудужвну, гъадагъну БицІирна Дугъан дада, гьергну Египетдиз гъягъюру ва душваъ, Ирод паччагьдин аьжал хьайизкьан гъузру. Ав, тамам ишри Агъайи пайгъамбриланмина гъапи гьаму гафар: „Египетдиан Узу Йиз Бализ дих гъапІунза“.
       Бет-Лехемдихьан Египетдиз варжариинди километрйир а. Хилариин БицІирра алди Йосефдизна Мириамдиз мициб рякъ ккадапІуз думукьан рягьятди дайи.
       Матай 2:13-15.



       НАЦЕРЕТДИЪ ИЕШУАЙИН БАЙВАХТ

       Йосефна Мириамна бицІи Иешуа Египетдиъ, жугьдарин паччагь Ирод йикІайизкьан гъузнийи.
       Ирод гъачІиган, Раббийин малайик Йосефдиз нивкІукди хъана ачмиш шулу ва кІуру: „Гъудужвну, гъадагъну БицІир, Чан дадара хъади Израилин ругариина гъарах. БицІир пуч апІуз ккунидар сарун гъакІну“.
       Йосефди малайикди гъаписи апІуру: думу Израилиз кьяляхъ гъюру. Иехуда уьлкейин паччагьди Ироддин бай  Архалай дерккна гъапиган, Йосефдиз душваз гъягъюз гучІ гъабхьнийи.
       НивкІ‘ан Йосефдиз гьапІруш аьгъю гъабхьиган, дурар, ухди Мириам яшамиш гъахьи Нацерет шагьриз гъягъюру.
       Ухьуз, Нацеретдиъ гъубшу Иешуайин уьмрикан, цІиб гъапиган лап цІибтІан аьгъдархьуз. Йосеф харатчи уста вуйи ва Иешуайира, ляхниъ кюмек апІури, гьадму уставал гъудубгъну.
       Ужувлан Хабарнаъ думу вахтарикан, Иешуайин бицІигандин уьмрикан лап цІибдитІан дибикІнадар. Аммаки, гьадму цІибди вуйиб урхурушра, гизафубдикан аьгъю шула: „БицІир аьхю шуйи ва аькьюллувалихьди ацІри, рюгьниинди мюгькам шуйи ва Заанурин уж‘вал Гьадгъуин алйи“. Хъанара: „Иешуа, Заанурин ва адмийирин аькьюллувалиъдина масанвалиъди ацІри аьхю шуйи“.
       Мушваъ, иллагьки пуб лазим вуки, Иешуа Чан абйир-бабарихъ хъпехърур вуйи. Ужувлан Хабарнаъ мидкан гьамци урхурхьа:  „...ва мютІюгълу вуйи дурариз“.
       Заануриз, веледари чпин абйир-бабар ккун дапІну ва дурарихъ хъпехъури ккунду. Заанурин йицІуб табшуругънакан сабдиъ кІура: „Увуз ужуйи хьпан бадали ва Агъа Раббийи увуз туврайи йигъар яв уьмриъ му жилариин ярхидар хьпан бадали, яв адашдизна дадайиз гьюрмат апІин“.
       Матай 2:19-23; Лука 2:40, 50-52; Египетдиан адауб 20:12.               




       ЯГЬ’ЯЙИ АЬГЪЮВАЛАР УЛУПУБ ВА ШТУАН АПІУБ

       Заанурин гъуллугънаъ айи Закар‘яйин бай Ягь‘я ичІи чюлиъ яшамиш шули гъахьну. Раббийи думу жара жюрейин гъуллугъназ гьязур апІурайи: халкьдиз  багарихьди Машиах яна Заанурихьан вуйир гъиди кІури хабар дебккуз ва адмийириз чпин гунагь ляхнар дирчну, швумал йихьай кІури, дих апІуз.
       Ягь‘яйи Машиах гъюрайивалихьна  халкь гьязур дапІну ккуниваликан пайгъамбрари гьеле учв, Ягь’я бабкан хьайиз варжар йисариинди улихьна дупнайи: „Магьа, Узу Йиз малайик гьаъраза Яв улихьди, Яв улихь Увуз рякъ гьязур апІуз“.  „ИчІи чюлиъ гьарай ипнайирин дих: «Раббийин рякъ ккабалгай, Дугъан лицру рякъяр-жилгъйир дишдар апІинай»“.
       Ягь‘яйи девейин хьайин палат алабхьуйи ва гъидкьин чІул  идибтІуйи, хъа дугъан хураг елгнагарна чІурдин йиччв вуйи. Заанури Чан ниятар Ягь‘яйиз ачмиш гъапІиган, дугъу аьгъювалар улупуз хъюгъру. Думу Ярден нир вуйибси вари аьтрафариз гъягъюйи ва халкьдиз чпин гунгьар гардандиъ дисай кІури,хъа гунагь ляхнар гъитбан лишан вуди штуан йихьай кІури, яна гунгьарилан хил алдабгъбан бадали, штуъ ккеркну ккудучІвру аьдат тамам апІинай кІуйи.
       Дугъахьна, чпин гунгьарикан ктитури ва швумал шули вари Иехудайиан ва Ерушалаймдиан адмийир гъюйи ва Ягь‘яйи дурар Ярден нириъ штуан апІуйи.
       Хъа халкьди гьерхуйи: „Учу гьапІну ккунду?“  Дугъу дурариз жаваб тувуйи: „Шлиз кьюб гъат палат аш, сабнуб адруриз туври ва шлиз ипІруб аш, гьаци апІри“.   
       Налукар гъюдюхрударра штуан хьуз гъюру ва дугъаз кІуру: „Мялим, учу гьапІча?“ Дугъу дурариз жаваб тувру: „Адмийир муулдуданай, улупнайибтІан артухъ мибисанай“.
       Дугъхьан гьацира эскрари гьерхру: „Хъа учу гьапІча?“  Ва дураризра кІуру: „Саризкьан гиран макадапІанай, ичв зарплатайиин рази йихьай“.
       Маркди ктибту Ужувлан Хабар 1:1-8; Лука 3:2-18.



       РАББИ ИЕШУА МАШИАХ ШТУАН АПІУБ

       Халкь аьршариан Машиах гъяйиз ккилигурайи ва гьаддиз гизафдари гьерхуйи: „Ягь‘я, Заанури гаф тувну дуфнайи Машиах, азадвал туврур вуйкІан яраб?“
       Хъа Ягь‘яйи жаваб тувуйи: „Узу учву штуан, ичв гунгьар гардандиъ дисбан лишан вуди апІуразачву, аммаки, йиз кьяляхъди гъюз Ккайир узутІан кьудратлур ву.  Узу Дугъан ликариин алахьрударкьана гъахуз лайикьур дарза. Дугъу учву Гирами Рюгьнииндина цІиинди цІийи алаидичву“.
       Мугъу мици Иешуа Машиахдикан кІурайи.   
       Ва магьа, Иешуа штуан хьуз Ягь‘яйихьна гъюру. Ягь‘яйиз Думу, гьамци кІури штуан апІуз ккун гъабхьундар: „Узу штуан Уву дап1ну ккунишваъ,  Уву штуан апІин кІури узухьна гъюруб вуйин?“
       Хъа Иешуайи Дугъаз жаваб туву: „Гьам ражари гъит гьаци ибши, гьаз гъапиш, гьамци ухь‘инди вари гьякь тамам хьибди“.
       Хъа гьадмуган Ягь‘я рази шулу. Штукк ккеркну ккудучІву Иса штуан удучІвуру, хъа завар атІарццуру ва Ягь‘яйиз Иешуайиинна луф жюрейиинди гъюрайи Заанурин рюгь рякъюру. Хъа  завариан сес шулу: „Йиз ниятар тамам апІру Му Йиз масан Бай вуйиз“.
       Матай 3:11-17.




       ИЕШУАЙИН ЙИЦІИКЬЮР УЧЕНИК

       Аьхю гъахьиган Иешуа, Нацерет гъитну, Кинерет кІуру зурба  дагрин гъирагъдихъ хъайи Галил уьлкейин Кфар–Нахум шагьриз гъюру. Думу вахтари думу дагриз гьацира Галил гьюл кІури гъахьну. Гьамци Иешаях пайгъамбри гьапи гафар тамам гъахьнийи:
                „Завулондин жил ва Нефалимдин жил,
                гьюлин гъирагъдихъди рякъюхъ хъайи,
                Ярден нирин тмуну гъирагъдихъ хъайи
                Галил уьлке аллагьсузарин -
                му халкьдиз мучІушнаъ лицурайи
                гъябкъну акв зурба вуйи ва
                яшамиш шулайидариз аьжалин сирниккди,
                акв атІабгну чпи аку ап1урайи“.

       Гьадму вахтнахъанмина Иешуайи аьгъювалар улупуз хъюгъру.
       Дугъу кІуру: „Гунгьар гардандиъ дисай, гьаз гъапиш, Аьршарин Паччагьлугъ  багахь гъабхьну“.
       Дугъахъди гьар жюре йишвариан гизаф адмийир дицуйи. Дугъу дурариз аьгъювалар улупуйи ва уьзрарихьан сагъ апІуйи.
       Иешуайи, Чахъди хьуз, Чаз йицІикьюр ученик ктагъуру ва дурариз жаради аьгъювалар улупуру. Магьа думу ученикарин ччвурар: Шимон, Андрей, Югьан, Яаков, Филип, Бар-Талмай, Матай, Тома, Алфейин Яаков, Тадай, Кананит Шимон ва, хъасин Иешуа масу туву Иш-крайот Ягьуда.  Вари ученикар аьдати адмийир вуйи, хъа Заанури дурариз, Иешуа Машиахдин, Заанурин Балин ученикар ва дустар шлу бахтаварвал тувну.
       Андрейина чан чве Шимонди (мугъаз Петра (Кейфа) кІури шулу), Галил гьюл‘ин балугъар дисурайи. Дурар гъяркъю Иешуайи дурариз кІуру: „Узухъди гъачай, Узу учвкан адмийирин юкІвар дисрудар ктаурза“. Му гьадму кІуру гаф вуки, Дугъу дурар, хъпехъурайидариз гьякьвал аьгъю хьпан бадали, Ужувлан Хабарнакан аьгъювалар улупуз, гьаърайидар ву. Чпин балугъар дисру чулар гъитну, Андрейна Петра  дишлади Иешуайихъди гъушнийи.
       Хъана сицІиб гъушган, Иешуайиз люткейиъ, гъардшар вуйи Яаковна Югьан чпин адаш Заведейихъди чулар сагъ апІури рякъюру. Иешуайи дураризра дих апІуру ва, дурарра, чпин адашна лютке гъитну, Иешуайихъди гъягъюру.
       Гьаци имбуну ученикарра,  Иешуайи чпиз гъач гъапибси гьадму сяаьт Гьадгъахъди гъягъюйи.
       Иешуайи дурариз уьзрар сагъ апІру ва чиркин рюгьяр утІурккру гьюкум тувру.
       Матай 4:12-22; Марк3:13-19



       ИЕШУАЙИН НИКОДИМДИХЪДИ СЮГЬБАТ

       Моше пайгъамбриланмина арайиз гъафи аьдатар хъайи-хъайиси  хъаъру сар кас, фарисей, жугьдарин аьхюдарикан вуйи, Никадим кІуру ччвур алир, йишвну жиниди Иешуайихьна гъюру ва кІуру: „Мялим! Учуз аьгъячуз Уву Заанурихьан дуфнайиб, гьаз гъапиш, эгер чахъ Заанур хътарш, гьаму Уву апІрударстар аьламатар гьич сарихьанра апІуз шлудар дар“. 
        Иешуайи дугъаз кІуру: „Гьякьди, гьякьди кІуразавуз, эгер фуж заълан бабкан даршиш, дицириз Заанурин Паччагьлугъ рябкъидар“
        Никадимди Дугъаз гъапи: „Адми учв саб кьадар яшариъ ади, фици дугъхьан бабкан хьуз хьиди? Хъугъуз шулинхъа, дадайин фуниъ учІвну, хъана бабкан шлувалихъ?“ 
        Иешуайи жаваб туву: „Гьякьди, гьякьди кІуразавуз, штуанна Рюгьналан  бабкан дархьиш, дицирихьан  Заанурин  Паччагьлугъдиъ учІвуз хьибдар. Бедендикан бабкан шлуб беден ву, хъа рюгьналан бабкан шлур рюгь ву. Узу увуз: «заълан бабкан духьну ккунду» гъапиган, мид‘ин мюгьтал махьан“.
        Никадим Дугъан гъавриъ ахъундайи ва хъана гьерхру: „Хъа думу фици шулайиб ву?“
        Иешуайи гъапи: „Моше пайгъамбри фици ичІи чюлиъ битІ маргълик кибтІну, забгну дубснуш, гьаци Инсаниятдин Байра карсну, заъну хьиди, Дугъахъ хъугъру саркьан кас дийикІбан, хъа гьарсариз гьаргандин уьмур хьпан бадали. Гьаз гъапиш, Заанури дюн‘я гьаци ккун гъапІнуки, Дугъу Чан хъайина-хътру сар Бай тувну, Дугъахъ хъугъру саркьан кас дийикІбан, хъа гьарсариз гьаргандин уьмур хьпан бадали.
        Заанури Чан Бай дюн‘яйиз дюн‘яйин суд апІуз гьаънадар, хъа Гьадгъулантина дюн‘я уьбхбан бадали. Дугъахъ хъугърударин суд апІидар, хъа хътругъруриз гьамустІанра жаза гьадабтІна, гьаз гъапиш, думу Заанурин айина-адру сар Балихъ хъугъундар. Суд гьадму вуки, акв гъафну дюн‘яйиз, амма адмийири аквтІан мучІушин артухъди ккун гъапІну, гьаз гъапиш, дурарин ляхнар писдар вуйиган. Фицики писвал апІурайи гьарсар касдиз акв даккунди ву, ва дурар, чпин ляхнар писдар вуйиган аьгъю хьиди кІури аквнахьна гьачІарккурдар, хъа гьякьвалиинди апІрудар чпин ляхнар рякъбан бадали аквнахьна гъягъюру, гьаз гъапиш, дурар Заануриъди бабкан духьнайидар ву“.
       Югьанди ктубту Ужувлан Хабар 3:1-21.


       ДАГЪДИИН АЬГЪЮВАЛАР:
       ХУШБАХТАВАРВАЛИН  ТАБШУРУГЪАР

       Саб ражари Иешуа,  Чахьна  дуфнайи халкь дябкъну, дагъдиина гъягъюру. Гьадму дагъдиин улупу аьгъювалариз, Дагъдин аьгъювалар кІуру.
       Кюгьне йикьрарнан вахтари, яна Мошейин деврариъ Заанури Чан халкьдиз туву йицІуб табшуругъариъси, Дагъдин аьгъювалариъра намус-гъир‘ят а, ва ухьуз женнетдиъ учІвуз дих апІура.
       Ученикарна халкь Иешуайилан илтІишган, Дугъу гъудужвну дурариз кІуру:
 
       Хушбахтаврар ву рюгьниинди касиб вуйидар, фицики Аьршарин Паччагьлугъ гьацдаринуб ву.
       Хушбахтаврар ву ишурайидар, фицики гьадрар ккарцну хьиди.
       Хушбахтаврар ву аькьюллудар, фицики жил ирсди гьацдарихьна рубкьиди.
       Хушбахтаврар ву гашди айидар ва  гьякьвалихъ дахаргнайидар, фицики гьадрар ацІди.
       Хушбахтаврар ву рягьимлудар, фицики гьадрарилан хил алдабгъиди.
       Хушбахтаврар ву марцци юкІв айидар, фицики гьадрариз Заанур рякъиди.
       Хушбахтаврар ву ислягьвал хрудар, фицики гьадрариз Заанурин веледар пиди.
       Хушбахтаврар ву гьякь кІуруган утІуккнайидар, фицики Аьршарин Паччагьлугъ гьадраринуб ву.
       Хушбахтаврар вучва учвлан улхруган, утІуккруган, фициб жюрейиинди вушра Узлантина нягьякьди учвуз чІуру гафар кІуруган; шад йихьай ва шадвал хъапІай, фицики Аьршариъ учвуз зурба пешкеш хьибди: учву хьайиз гъахьи пайгъамбрарра гьаци утІуккуйи.
       Учву жилиз кьил вучва. Эгер кьилу чан кьилзишин гъудубгиш, фтиинди думу кьилзи апІидичва? Думу сарун сабдизра мяаьш кайиб хьибдар, гъубзрайиб: адмийирин ликариккинди гатІабхьуб.
       Учву дюн‘яйиз акв вучва. Дагъдиин али шагьур  илибкуз шлуб дар. Ва шам кабхьиган, думу гъабракк кивурдар, хъа чан йишв‘ин дивру вари хал аку апІуз. Ав, гьаци ичв аквну адмийирин улихь акв апІри ичв ужудар ляхнар рякъбан бадали ва Аьршарин ичв Адашдин ад запІбан бадали.
       Матай 5:3-16


       ДАГЪДИИН УЛУПУ АЬГЪЮВАЛАР:
       МАСАНВАЛИКАН ВА ККАРАГБАКАН

       Иешуайи Чан аьгъювалар улупуб давам апІуру:  „Учвуз гъеебхьунчвуз: «Ул - улихъ ва сипп - сипплихъ» дупну айиваликан. Хъа Узу кІуразачвуз: писвализ къаршу муудучІван. Хъа шли яв гарцІликкан гъивиш, дугъаз гьатмунубра ккибис. Ва шлиз учвухъди  гьюжатназ (суддиз) удучІвну яв ккуртт дадабгъуз ккунди аш, дугъаз яв зиин али палатра тув; шли чахъди уву гужназ агъзур лик гъягъюб мажбур апІураш, дугъахъди кьюд агъзурра гъарах. Шли увхьан ча кІураш, тув ва увхьан бурж апІуз ккунириккан кІул маккадабгъан.
       Учвуз гъеебхьунчвуз: «яв багахь хьайир ккун апІин ва яв душман даккун апІин» дупну айиваликан. Хъа Узу кІуразачвуз: ичв душмнар ккун апІинай, учвуз агьрар апІрударихъанди, дурариз уж‘вал ккун апІури Заануриз ккарагай, уччву даккнидариз уж‘вал апІинай ва учвуз гиран ктапІрударихъанди ва учвухъ чІурувал апІури хъахънайидарихъанди ккарагай - веледар йихьай Аьршарин ичв Адашдин, даршуз Дугъу ригъдиз, писдарииннара ва  ужударииннара гьудубчІвуз амур апІура ва гьякьлударииннаси нягьякьдарииннара мархь гьапІра. Эгер учвуз учву ккунидартІан ккундарш, мидкан фу пешкеш ачвуз? Гьамци апІурадаринхъа налук гъюдюбхрударира (налук гъюдюбхрудар халкьдиз варитІан даккни гъуллугъчйир вуди гъахьну). Эгер учву ичв гъардшаризтІан салам тувдарш, гьациб аьжайиб фу апІурачва? Гьамци апІурадаринхъа Заанур аьгъдрударира? Гьаци вуйиган, Аьршарин ичв Адаш фици гьуркІур вуш, учвура гьаци гьуркІдар йихьай.
Лигайки, Заанурин ляхнар варидариз рякъюри, магьа узу ужувлар апІураза, лигай, кІурубси мапІанай, даршиш учвуз Аьршарин ичв Адашдихьан пешкеш хьибдарчвуз. Гьаци вуйиган, садакьа тувруган, мистариъна кючйириъ кьюкьюб маш гъяйидари, чпин адрар апІуз, апІруганси, гьарай миидипанай. Гьякьди кІуразачвуз: дурариз чпин рубкьру багъиш гьамустІанра дурубкьна. Хъа уву садакьа тувруган, гьит яв гагул хилиз аьгъю дарибшри яв арччул хили гьапІраш, яв тувнайи садакьа жиниди гъубзбан бадали. Хъа жиниб рябкъюрайи яв Адашди увуз ачухъди тувди. Ккарагруганра, кьюб маш гъяйидарси мистариъна жара йишварихь, магьа узу гъудгнар апІураза кІурубси вардиз рябкъюри, маккараган. Гьякьди кІуразачвуз, дурариз чпиз рубкьру пешкеш  гьамустІан гъурубкьну.  Хъа уву ккарагруган, яв хулаъ учІвну, хъяркьну урчІар, жиниди айи яв Адашдиз ккараг. Хъа жинибра рябкъюрайи яв Адашди увуз ачухъди тувдивуз.
Хъа ккарагруган, Заанур аьгъдрудариси лазим даруб (ва жвув гъавриъ адрахъруб) макІанай, дурари фикир апІура, гизаф улхруган Заануриз ебхьиди кІури. Мицдариз ухшар махьанай, даршуз ичв Адашдиз, гьеле уву Дугъкан  тІалаб апІури ккарагури хъюгъяйиз, учвуз фу ккундуш, аьгъя.
Ккарагайки гьамци:      
                Матай 5:38-48; 6:1-8.


               
                ИЧ АДАШ

                Аьршариъ айи ич Адаш!
                Гъит Яв ччвур гирами ибшри;
                Гъит Яв Паччагьлугъ гъюри;
                Гъит Яв ният завариинси жилариинра ибшри.            
                Лазим вуйи уьл учуз гъийин йигъаз чава.
                Учуз буржлударилан учу хил алдабгърубси
                ич буржариланра хил алдабгъава.
                Учу ахтармиш‘валариъра мааанава,
                хъа иблисдихьан учу уьрхява.
                Фицики  Паччагьлугъра, кьудратра ва адра
                гьаргандиз Яв ву.  Амин!


             

       ТУМ УБЗРУРИКАН ТАХАЛУС

       Иешуайи халкьдиз тум убзрурикан тахалус ктибту:
Убзрур тум убзуз удучІвуру.  Дугъу убзурайиган, садар удрар рякъюхъинди дахьру, хъа дитІирхну гъафи жакьвари дурар удуру. Садар, гъванар гъяйи, цІибтІан руг адру йишваригъинди гъяхьру ва руг адрувализ ухди ктучІвуру. Ригъ гьудубчІву вахтна дурар чурхуру ва ччивар ккадрувализ ухди эрццуру. Сакьюдар удрар зазаригъинди гъяхьру, хъа зазар аьхю духьну дурар ккаъру. Хъа авадан ругдиинди дахьу  удрари варж ражари артухъ, гьацІари йирхьцІур, хъа гьацІари сумчІур ражари артухъ бегьер хуру. Шлик ибар каш, гъит ебхьри!
       Хъасин Иешуайи ученикариз му тахалусдин мяна ктибтнийи:
Заанурин Паччагьлугъдикан  вуйи гафнахъ хъпехъури  аннамиш дарапІрурихьна иблис гъюру ва кІваъ гъубзуб гьитІибкІуру - магьа гьамцир кас гьисаб ву рякъюхъинди дахьу удрар.
       Гъванар-гъюрдаригъинди гъяхьдар, гаф ебхьурайидар ва гьадму сяаьт шадвалиинди кьабул апІрудар, аммаки дурар чпикк ччивар ккадрудар ва мюгькам дарудар ву; гафналантина аьзаб-дерднакк ккахъиган, ясана чпихъ хъергри гъашиган, гьадму сяаьт дурар хътахърудар ву.
       Зазаригъ гъяхьдар, гаф ебхьрудар, амма йигъандин гъайгъушнари ва девлетнахъ хъергувалари гаф ккапІрудар ву ва дициб тум бегьерсуз шулу.
       Хъа авадан ругдиинди дахьдар, гафнахъ хъпехърудар ва гаф аннамиш апІрудар  ву; дурари бегьер хуру - гьацІари варж ражари, гьацІари йирхьцІур, хъа гьацІари сумчІур ражари артухъ.
       Матай 13:3-9, 18-23.



       ИЕШУАЙИ ГЬЮЛ‘ИН УТІУБЧЧВУ ТІУРФАН ДЕБККУБ

       Саб ражари Иешуана Дугъан ученикар люткейиъди Кинерет гьюллантина гъягъюрайи. Сирнав апІурайи вахтна Иешуа ахуру. Сабпну гьюл‘ина, лепйири лютке ккапІрубсиб тІурфан утІубччвуру. Гьадмуган ученикари Иешуа хъиргру ва кІуру: „Рабби! Ухьу уьрх: йикІурахьу“. Иешуайи дурариз кІуру: „Хъугъвал набшдичв? Учвуз гьаз мукьан гучІурачвуз, цІибтІан хътугърайидар?“  Хъасин, дийигъну, Дугъу микІраз гъадагъа апІуру ва гьюлиз кІуру: „Ккебехъ, сикин йибхь!“ МикІ дишла хътІабццуру, гьюл архаин шулу ва сикинвал абхъру.
       ГукІнишин кабхънайи ва мюгьтал духьнайи ученикари чиб-чпин арайиъ гьамци кІуру: „Му Фуж вуйкІан, микІразра штузра амур АпІрур?  ва Дугъаз мютІюгъра шула гьа!“
       Матай 8:23-27; Марк 4:37-41; Лука 8:22-25.




       ЯГЬИРИН РИШ ЧІИВИ АПІУБ

       Саб ражари Галил гьюлин гъирагъдихъ Иешуайи, гьар йишвариан дуфнайи халкьдиз аьгъювалар улупурайи. Синагогайин аьхюдарикан  сар Ягьир кІурур Иешуайихьна дуфну,  Дугъан ликарикк ккархьру ва миннат апІури Дугъкан тІалаб апІуру: „Иешуа, йиз риш йикІурайиз, миннат вуйиз, гъачава, думу сагъ хьуз дугъак Яв  хил кубк1ава“.  Иешуа  дугъахъди гъягъюру.
       Кьадарсуз халкь  Иешуайихъди  шуйи, юкьуб тереф илтІикІну Дугъхьан гьудучІвузкьан шуладайи.
       ЙицІикьюд йисан хътадабтІди ифи хъибтнайи, гьар жюре духтрари бегьем улчІвукьу, хъа сагъвал дархьи сар дишагьлийиз Иешуайикан ебхьуру.  Думу дишагьли халкьдигъян гужназ гъюдучІвури Исайихьнакьан гъюру ва Дугъан ккурттнан кьялхъян цимц1лик хабарсузди кучру. Дишагьлийи фикир апІурайи: „Эгер узу Мугъан цимц1ликкьан куркІиш, сагъ хьидизу“.  Ва гьадму гагьди дугъаз учв сагъ хьуб аьгъю шулу.
       Иешуайиз Чаан кьувват удубчІвуб аьгъю шулу ва илтІикІну, халкьдихьан гьерхру: „Узук  кучур фуж ву?“ Дугъу мици гьаз гьерхраш гъавриъ адрахъу ученикари Дугъаз, юкьуб тереф халкь илтІибшнайиган ктрукІри шулин, кІуру.  Хъа Иешуайи улариинди Чак кучу дишагьли агурайи.
       Чаз фу гъабхьнуш аьгъю  гъабхьи дишагьли яман нач‘вал кади ва гукІунди дуфну Иешуайин ликарикк ккархьру ва вари чан дерди саб кучІал ктарди ктибтуру. 
       Хъа Иешуайи дугъаз кІуру: „Яв хъугъвали уву гъюрхну. Гъарах яв мясляаьтниинди,  яв уьзрарихьан сагъди гъитриву“.
       Мугъу мици кІурамиди, синагогайин аьхюрихьна сар дуфну кІуру: „Яв риш гъакІну. Гьаз вуявхъа Мялимра инжиг дапІну?“  Хъа Иешуайиз гьици кІури деебхьну, Дугъу Ягьириз кІуру: „ГучІ мапІан, анжагъ хъугъну гъуз“. 
       Ягьирин хулаз гъафиган, аьхю чІигъар апІури ишурайидарин гьарай абхънайи. Иешуайи дурариз гъапи: „Гьаз гьарай илипначва? гьаз ишурачва? риш дукІнадар, хъа даахна“.  Дурар Иешуайиин аьлхъюз хъюгъю.  Хъа Иешуайи гъадагъну Чахъди Петрна, Яаковна, Югьан  ва дукІнайи шуран абйир-бабар, риш дитнайи хулазди гъягъюру.  Иешуа, дитнайирихьна багахь шулу, хъа хилхъан дибисну  кІуру: „Риш, увуз кІураза: гъудужв!“ Риш гьадму гагьди гъудужвуру ва гъягъюз хъюгъру. Гьаму аьламат гъябкъдар гъах  шулу.
       Марк 5:24-42.



       ИЕШУАЙИ ХЬУД АГЪЗУР КАС ХЬУБ УЬЛ’ИНДИ ТУХЪ АПІУБ

       Саб ражари Иешуа, ученикарра хъади Галил гьюлин гьатмунуб гъирагъдихъна Тивериадайин терефариз гъягъюру. Дугъахъди гизаф халкьра гъяру, гьаз гъапиш, дурариз Дугъу иццрудариин улупу аьламатар дяркънайи.
       Иешуа дагъдиинна улдучІвуру ва Чан ученикарра хъади гьадушв‘ин гъузру. Жугьдарин Пасха кІуру машквар багахь шулайи. Исайи, Чахьна дуфнайи гьаму разу халкь дяркъну, Филипдиз кІуру: „Ухьу гьаму халкьдиз тувуз уьл наънан гъадабгъухьа?“ Дугъу мици, думу ахтармиш апІури гьерхрайиб вуйи, фицики Иешуайиз аьгъяйи Чаз гьапІуз ккуди аш.
       Филипди Дугъаз жаваб туву: „Кьюдварж динарий (динарий - лихрурин сад йигъан алабхъру пулин кьадар) пулихъкьана гьудрубкІур гьамрариз варидариз гъадабгъну уьл сацІибкьан тувруш“.
       Дугъан ученикарикан сар вуйи  Шимон Петрайин гъардаш Андрейи  Иешуайиз  гъапи: „Гьамшвахь сар балихь хьуб  мухан уьлна кьюб чичІ хьа, хъа дурар фу вухъа гьамкьан халкьдиз?“ Иешуайи гъапи: “Халкьдихьди, гъюн йивну дахьуз гъитай“.  Думу йишв‘ин гъалинди чру укІ алйи. Вари хъюнар йивну дахьу. Хъа дурар хьуд агъзурихьнакьан адми вуйи.
Иешуайи дидисну уьлер, чухсагъул дупну, дахьнайидариз гьардиз чпиз ккунибкьан туву. ЧичІарра гьаци гъапІу. Вари ацІиган, Дугъу чан  ученикариз гъапи: “Гьич уркилкьан чІур дархьбан бадали, хъригъу кьацІар уч апІинай“.  Хъа уч апІуру ва мухан хьуб уьлкан, гьамкьан халкьди тухъ хьайизкьан дипІну гъузу кьацІари, йицІикьюб таврасана ацІру. Гьадмуган Иешуайи гъапІу аьламат гъябкъдари гъапи: “Дугъриданра Му,  дюн‘яйиз дуфну ккунду кІурайи Гьадму Пайгъамбар ву".
       Югьан 6:3-14. 



       ИЕШУАЙИН ДИГИШ ХЬУВАЛ

       Саб ражари Иешуайи Чахъди Петрана, Яаковна Югьан гъадагъну, гьадрарра хъади ягъал дагъдиинна улдучІвуру. Иешуа ккарагурайиган, ученикариз Дугъан бедендин юруш дигиш дубхьну рябкъюру: машну ригъдиси акв тувуйи, хъа палтар кІуруш, лизи-лизи йифарси шулу. Гьамциб гьяйбатниинди ачмиш духьнайи Моше ва Элийяху пайгъамбрари Иешуайихъди сюгьбат гъабхурайи. Аьламат духьнайи Петрайи Иешуайиз гъапи: „Агъа! Ухьуз мушв‘ин ужуйи ву. Эгер увуз ккундуш, тІуларикан шубуб паж апІидича: Увуз, Мошейиз ва Элийяхуйиз“.
       Гьаму гафар дупну ккудукІайизра, аку дифру дурар ккаъру ва дифригъян гьамциб сес шулу: „Му Йиз уж‘вал тамам апІру масан Бай вуйиз, Гьамгъахъ хъебехъай“.  Гьамциб дих гъеебхьу ученикар, аьхю гукІнишин кабхъну, икрам апІури жилиин дахьу. Хъа Иешуайи, дурарихьна дуфну, кучну, кІуру: „Гъудужвай, гучІ мапІанай“. Дурариз, улар за гъапІиган, Иешуайилан гъайри сарун фужкІа гъяркъюндайи.
       Ученикарихъди дагъдилан улдучІвурайиган, Иешуайи дурариз гъапи: „Инсаниятдин Бай (яна Учв) дукІну чІиви хьайиз, нишвтІан учвуз гъябкъюб гьич сарикнара макІанай - учву шагьидар вучва“.
       Матай 17:1-9; Лука 9:28-36.





       ГЪЮДЛИ ЮКІВ АЙИ ШОМРОН ЙИШВАН ЖВУВКАН ТАХАЛУС

       Мошейилантина Заанури Чан халкьдиз туву  къанунар (законар) кивру сар мялимди, Иешуа ахтармиш апІуз ккунди гьерхру: „Мялим, узу гьапІну ккунду, узуз гьаргандин уьмур рябкъбан бадали?“ 
       Иешуайи дугъаз кІуру: „Къанундиъ фу дибикІна?“ 
       Къанун киврури: „Яв Агъа Раббийи вари юкІв хъипну, вари яв гъян‘инди, вари яв кьувватниинди, вари яв фагьмиинди ва яв багахь хьайир увуз увуси ккун апІин“, гъапи.
       Хъа Иешуайи дугъаз кІуру: „Дюзди уву жаваб тувунва. Гьаци апІин ва яшамиш хьидива“.
       Хъа дугъаз учв дюз вуйивал улупуз ккунди Иешуайиз кІуру: „Хъа йиз багахь хьайир фуж ву?“
       Иешуайи жаваб вуди дугъаз тахалус ктибтуру:
       „Сар кас Ерушалаймдиан Ирихойдиз гъягъюрайир, гъачгъарин хилиъ ахъру. Дурарира, дугъан  палтар илдитну, думу дурччвну, йикІру гьялнаъ итну, гьудучІвну гъягъюру. Чан ляхин ади гьадму рякъюъди Раббийин сар гъуллугъчи гъягъюри гъахьну ва гьадму кас гъяркънушра гьудучІвну гъяру. Гьаци левитра, (левит - Иешуа Машиах жилиина гъяйиз Заанури гъапи аьдатар тамам апІуз кадабгънайи тухмиан вуйи сар кас) гьадушвхьантина дидригъди гьудучІвну гъяру. Шомрон уьлкейиан вуйи сар кас (Думуган, Шомрон агьлар жугьуд халкьдиз ккунидар дайи), гьадлинтина даждиинди гъягъюрайир, дугъ‘ин алахъуру ва дугъаз думу дяркъну, дугъан язухъ зигуру ва багахь духьну, ччимна чяхир ктатури, зийнар илитІуру. Чан даждиин илитну, Шомрон жвуву думу хялар дергрушваз духну, гъайгъу зигуру.  Хъайигъан гъярайири  хялар дергрушван эйсийихьна пул тувну кІуру: „Мугъан гъайгъу зиг, хъа пул артухъди харж гъабшиш, хъадакну гъюрури туварзаяв“.
       Тахалус кидибтну, Иешуайи къанун киврурихьан гьерхру: „Гьаму шубур касдикан, гъачгъарин хилиъ ахъуриз варитІан багахь гъашир фуж ву кІури фикир апІурава?“ Къанунчийи гъапи: „Дугъаз кюмек гъапІур“. Хъа гьадмуган Машиахди дугъаз кІуру: „Гъарах, увура гьаци апІури йихь“.
       Лука 10:25-37.



       ИЕШУА – УЖУР МАРЧЧЛИХЪАН
    
       Машиах, Аьршариъ Чан халкьдин Марччлихъан хьуз Адашди гьаънайир ву. Марччлихъни фици марччарин гъайгъу зигуруш, гьаци дюн‘я Уьбхрури - Иешуайира, чпин  юкІв хъипну Думу кьабул апІрударин ва чпин уьмриъ Дугъан табшуругъар тамам апІрударин гъайгъу зигура. Магьа Рабби Иешуайин гафар:
       Гьякьди, гьякьди кІуразачвуз: Узу вуза марччариз урчІар. Фукьандар Йиз улхьантина гьудучІну гъушнуш, гьадрар вари гъачгъарна тІафлар ву. Хъа Йиз марччар дурарихъ хъпехъурдар.
       Узу урчІар вуза: Уз‘антина учІвдар уьрхиди ва дурариз хам йишвар дихъиди. 
       ТІафал, анжагъ гьитІибк1уз, йивну йикІуз ва пуч апІузтІан гъюрур дар. Узу дуфназа учвуз уьмур хьпан бадали, думура гьарсабдихъди абцІнайиб хьуз.
       Узу ужур Марччлихъан вуза: ужур марччлихъни чан марччар бадали жан дивру. Хъа пул тувну хъитнайир, чан хусуси марччар даруган, жанавар гъюри гъябкъюбси, марччар дирчну, гьергру; хъа жанаври марччар гьитІикІуру ва даргъуру. Хъитнайирра гьергру, гьаз гъапиш, дугъаз марччарин гъайгъу ктар.
       Узу ужур Марччлихъан вуза, ва Йиздар аьгъязуз, Йиздаризра Узу аьгъя. Адашдиз Узу аьгъюганси, гьаци Узузра Адаш аьгъязуз ва Йиз жан марччарихъанди дивурза.
       Узуз, му ятгъиан дару марччарра азуз ва гьадрарра Узу Узухьна духну ккунду. Дураризра Йиз дих ебхьиди, вари саб сюрю хьибди, Марччлихъанра – сар.
       Адашдиз Узу гьаддиз ккундуки, Узу Йиз уьмур тувруган, думу хъана кьабул апІуз. Сарира думу Узхьан тадабгъурадар, хъа Йиз Узу тувраза думу. Гьюкум азуз думу тувуз ва гьюкум азуз думу хъана кьабул апІуз. Му гьюкум Узуз Адашдихьан гъурубкьунзуз.
       Югьан 10:7-18,30.




       ГЪУДУБГУ МАРЧЧЛИКАН ТАХАЛУС

       Иешуа дюн‘яйиз, Заанурихъан хъадахънайи ва Думу кІваълан гьаънайи адмийир агуз ва уьрхюз Дуфнайир ву. Дугъу, ужур марччлихъниси, гьарган, улдубгнайи марчч абгуру. Чан тахалусарикан сабдиъ Иешуайи гъапну:
       Учвкан фуж а, варж марчч хъади, дурарикан саб гъудубгиш, имбуну урчІвцІурна урчІвуб ичІи чюлиъ гъитну, гьадму саб тап бихъайизкьан абгуз дяргърур? Хъа гъибихъган, шадну кудутІну, думу хяртІахъ хъипру ва хулаз гъафири дустарна гъуншйир уч дапІну пиди: „Узухъди шадвал апІинай: узуз йиз гъудубгу марчч гъибихъунзуз“.   Гьякьди кІуразачвуз: чпин гунгьар гардандиъ дидисну сарун дугъри уьмур хъап1райи урчІвцІурна урчІвурикантІан, чан гунгьариин швумал духьну дугъри уьмрихьна гъафирикан хъа артухъди Аьршариинра кмиди шадвал хьибди.
       Лука 15:3-7.




       УЛДУГНАЙИ БАЛКАН ТАХАЛУС

       Иешуайи халкьдиз сабсана тахалус ктибтуру:
       Сар касдиз кьюр бай ади гъахьну. Дурарикан бицІинури чпин адашдиз гъапну: „Я адаш! Ихь девлетнан узуз рубкьру пай ча“.  Адашдира баяриз девлет пай апІуру.
       Сакьюдар йигъарилан бицІину чве, чаз гъурубкьуб вари уч дапІну, ярхла юрдариз гъягъюру ва, душвариъ кефниинди яшамиш шули, чаз айи девлет вари хътипІуру.
       Хъа вари хътипІган, гьадму юрдариъ зурбади гаш абхъру, ва думу дарвалиъ ахъру.
       Думу, гьадму юрднан сар агьалийихь яшамиш хьпакк ккуркьру. Эйсийира, думу чан силар уьрхюз чюллериз гьаъру. Думу, силари ипІурайи бужвам дипІнура чан фун абцІуз рази вуди шуйи, амма гьадмура дугъаз туври шулдайи.
       Чан фагьмихъна гъафиган, дугъу гьамци гъапну: „Йиз адашдин хул‘ин лихурайидариз фукьан булди уьл ади шуйи, хъа узу мушваъ гашу йикІури азу! Душну йиз адашдиз пидиза: «Я адаш, узу аьршариз ва увуз къаршу духьну гуннагьвалар гъапІунза. Сарун яв бай ву пуз лайикьлур дарза. Узу увухъ лихурайидарин жергейиз кьабул апІина». Гьамци дупну, думу чан адашдихьна хътакуру.
       Думу ярхла имиди дяркъну, адашдиз дугъан язухъ шулу ва, жаргъну душну, дугъан гардандиъ архьру ва макар апІуру. Бали дугъаз кІуруки: «Я адаш, узу аьршариз ва увуз къаршу духьну гуннагьвалар гъапІунза. Сарун яв бай ву пуз лайикьлур дарза». Хъа адашди чан лукІариз гъапну: „Ужубсиб палат дубхну мугъ‘ин алабхьай, хилихъ тІулбанра хъапІай ва ликариинра алахьай. Хъасин гваназ дюбхнайи кІари дубхну убккай. ИпІури ва убхъури  шадвал апІидихьа.  Фицики му йиз бай дукІну айир чІиви  гъахьну, дудургну айир гъидихьну“. Гьамци вари шадвал апІуз хьюгъну.
       Аьхюну бай думуган хутІлиъ ади  гъахьну. ХутІлиан гъюрайириз, хуларихьна багахь гъашиган, ялхъвнин мукьмар ерхьуру. Дугъу гъаравшарикан сарихьан гьерхру: „Му фу хабар ву?“ Дугъура мугъаз: „Яв чве дуфна; яв адашди, думу сагъ-саламатди гъюбан сагълугънаан гваназ дюбхнайи кІари дубккна“, кІуру. 
       Аьхюну чвуччвуз хъял дуфну, хулаъ учІвуз даккунди гъахьну. Адашди кІуруш, удучІвну, дугъаз хулаз дих апІуру. Хъа дугъу адашдиз кІуру: „Магьа швнуд йисан увуз гъуллугъ апІури аза ва сабанра яв гаф ликрикк ккивундарза, хъа уву узуз йиз дустарихъди шадвал апІуз мегьел саб мудуркьан тувундарва. Хъа чан пай улдугнайидарихъди  хъидипІну, яв гьамуну бай гъафиган, уву дугъаз дюбхнайи кІари гъубккунва“.
       Адашди дугъаз кІуру: „Я жан бай! Уву гьарган узухъди хъава ва вари йизуб явуб ву, хъа яв му чве дукІну айир магьа чІиви гъахьну, дудургну айир магьа гъидихъну, гьамци хьувализ шад хьуб ва гешт хъапІуб лазим вуйи“.
       Лука 15:11-32.



       ИЕШУАЙИ  БИЦІИДАРИЗ  УЖ‘ВАЛ  ККУН  АПІУБ

       Саб ражари фици вуш ученикари Иешуайихьан гьерхру: „Аьршарин Паччагьлугъдиъ аьхюнур фунур ву?“ Иешуайи бицІириз дих дапІну, думу  дурарин арайиъ дерккну К1уру: „Эгер учву писваларихъан хътадакиш ва бицІидарси дархьиш, Аьршарин Паччагьлугъдиъ учІвуз  хьибдарчвухьан. Гьаци вуйиган, шли гьаму бицІириси учв аскканди дисуруш, гьацир Аьршарин Паччагьлугъдиъ аьхюнур ву. Хъа шли йиз ччвурнахъ саркьан гьамцир бицІир кьабул гъапІиш, гьадгъу Узу кьабул апІура“.
       Саб ражари Иешуайихьна, хилар иливбан ва ккарагбан бадали, бицІидар хъади гъюру. Амма Дугъан ученикари дурар Иешуайихьна деетури гъахьундар. Хъа Иешуайи кІуру: “БицІидар деетай ва Узухьна гъюз дурариз гъадагъа мапІанай, даршуз Аьршарин Паччагьлугъ гьацдаринуб ву“. Хъасин Дугъу бицІидариин хилар иливу ва ужувлар ккун апІуру.
       Матай 18:1-5, 19:13-15; Лука 18:15-17.




       КУР САГЪ АПІУБ

       Иешуа Ирихой кІуру аьхю шагьриз гъягъюру. Гьарганси, Дугъахъди гизаф халкьра хъайи. Шагьризди учІврушвахь рякъюхъ, садакьа ккун апІури, сар кур кас деънайи. Дугъаз Вартимей кІуйи. Дугъаз Иешуайин аьламатарикан кидибтнайи ва магьа Гьадму Иешуа  гъвалхъантина гъягъюра кІури деебхьну, кур вуйири гьамци чІигъар апІуз хъюгъру: „Иешуа-а, Давиддин Бай! Йиз язухъ ап1ин!“  Гизафдари Вартимейихьди ккебехъуз гъитрайи, амма дугъу айибтІан артухъ гьарай идипуру: „Давиддин Бай! Йиз язухъ апІин!“
Иешуа хъугъужвуру ва думу Чахьна хъади гъюз гъитру. Кур вуйирихьна сакьюдар адмийир гъюру ва кІуру: „ГучІ мапІан, гъудужв: Дугъу увуз дих апІура“. Вартимей гъудужвуру, гъюнарихъ хъайи заълан палат хътибтуру ва Иешуайихьна хъади гъюру. Раббийи дугъхьан гьерхру: „Узкан фу ккундувуз?“ Кур вуйири жаваб туву: „Мялим! Узуз рябкъюз ккундузуз“. Иешуайи дугъаз гъапи: „Гъарах, яв хъугъвали уву гъюрхну“. Вартимейиз гьадму гагьди рябкъюри шулу ва Заанурин ад апІури Иешуайихъди гъягъюру. 
       Марк 10:46-52;  Лука 18:35-43.




       ЗАККАЙИН  ИЛТІИКІУБ
 
       Иешуа хъана  «ДубкІнайи» кІуру гьюлин гъирагъдихъ хъайи Ирихой шагьриз гъюру. Душваъ Заккай кІуру, налукар гъюдюхрударин аьхюр вуйи, сар девлетлу кас айи. Дугъаз Иешуа рякъюз ккун гъабхьну, амма халкьдигъян рякъюз шуладайи, гьаз гъапиш Заккай жандкин исчІлир вуйи. Иешуа рякъбан бадали, Заккай улихьди жаргъну дуфну, инжирин гьаригъ гъючІвру, гьаз гъапиш Иешуайин рякъ гьадушвхьантина вуйи. 
       Гьадму йишвахьна гъафиган, Иешуа  зисди лигуру ва гьаригъ гъяйир дяркъну кІуру: „Заккай! Чкиди гъюдучІв, гъи Узу яв хулаз гъюрза“. Думу тяди-тяди гъюдучІвну, Иешуа, дугъу чан хулаъ шадвалиинди кьабул апІуру.
       Му мици гъябкъю халкьдик гъал кабхъру ва, Иешуа гунагькар касдихь дергну кІури, наразиди улхури шулу.
       Заккайи Раббийиз кІуруки: „Йиз девлетнан гьацІ касибариз тувдиза, эгер узу шлихьан артухъди гъибиснуш, юкьуб ражари артухъ тувдиза“.
       Иешуайи гъапи: „Гъи Заккайин хулазра уьрхювал гъафну, гьаз гъапиш мура Авварамдин  (пайгъамбар) бай ву. Инсаниятдин Бай гъафну, дукІнайидар агуз ва уьрхюз“.
       Лука 19:1-10.




       ВАРИТІАН ЗИНА ВУЙИ ВА САБПИ ТАБШУРУГЪ

       Иешуайихьна гьаржюре гъат инсанар гъюйи. Саб ражари Дугъахьна сарсана, къанундин дарсар кивру мялим гъюру. Дугъу Иешуайихьан гьерхру: „Мялим! Къанундиъ варитІан зина вуйи табшуругъ фунуб ву?“
       Иешуайи дугъаз гъапи: „«Яв Агъа Заанур яв вари юкІв хъипну, вари яв гъян‘инди, вари яв фагьмиинди ккун апІин». Гьаму сабпиб ва варитІан зина вуйи табшуругъ ву. Кьюбпибра гьамдиз ухшар айиб ву:  «Яв багахь хьайир, увуз уву фици ккундуш, гьаци ккун апІин». Гьаму кьюб табшуругъниин биналамиш дубхьна Къанун ва пайгъамбрар“.
       Матай 22:36-40.




       ИЕШУАЙИ ЭЛЬАЗАР ЧІИВИ АПІУБ

       Ерусалимдихьан ярхла дарди, Вифания кІуру гъул хьайи. Душваъ, Эльазар ва дугъан чйир: Мартана Мириам яшамиш шулайи. Дурар Иешуайин дустар вуйи.
       Саб ражари Иешуа, Чан ученикарра хъади  саб архаин йишвахь хьайиган, Дугъак пашман хабар кубкІру: чйири Дугъахьна гьамци пуз гьаънийи: „Рабби, Увуз ккуни ич гъардаш кетІерццна“.  Мици гъеебхьу Иешуайи гъапи: „Думу уьзур аьжализ вуйиб дар, хъа – Заанурин ад за апІбахьна, гъит гьаддилантина Заанурин Бай адлу ишри“.
       Думу кьюд йигъансана ученикарихъди Чан айи йишваъ гъузру, хъасин, Эльазар дукІнайиб аьгъяди, Вифанияйиз гъюру. 
       Гизаф жугьдар Мартайизна Мириамдиз теклиф капІри ва дурар ккарцури гъюри шулу.
       Иешуа гъяркъю Мартайи Дугъаз гъапи:  „Рабби! Эгер уву мушваъ айиш, йиз гъардаш йик1дайи. Хъа гьамусра аьгъязуз, Уву Заанурикан фу ккун гъапІишра вари Дугъу Увуз тувру“.
       Иешуайи гъапи: „Узу вуза чІиви апІрур ва уьмур: Узухъ хъугърур, гъачІишра чІиви хьиди.  Гьарсар Узуъ яшамиш шлур ва хъугърур гьич йикІидар. Гьаци вуйибдихъ хъугъуйва?“ Мартайи жаваб туву: „Ав, Рабби! узу хъугъурза дюн‘яйиз дуфну ккуни Заанурин  Бай, Машиах Уву вуйибдихъ“.
       Хъасин дугъу, душну чан чи Мириамдиз дих апІуру.
       Иешуайиз, ишурайи Мириамна жугьдар гъяркъиган, язухъ шулу ва кІваъ дерд ади кІуру: „Думу наан кивунчва?“ Мириамди гъапи: „Рабби! Гъач Уву лиг“. Иешуа Эльазар кивнайи дюрхъяхьна гъюру.  Дугъу, дюрхъязди учІврушвахь гьипнайи гъван гьадабгъай, кІуру.
       Хъа Мартайи, Эльазар накьвдиъ ади гьамус юкьудпи йигъ ву, гъапи.
       Иешуайи дугъаз жаваб туву: „Узу увуз гъапундайин, эгер хъугъну гъахьиш Заанурин ад рябкъидивуз кІури?“
       Гъван гьидипган, Иешуайи Чан рякъюб завариккинди дапІну кІуру: „Адаш! Увуз Узу чухсагъул кІураза, Узу ерхьувализ дилигну. Узуз аьгъязуз, Увуз Узу гьарган ерхьурайиб, хъа му, мушвахь дийигънайи халкьдиз, Уву Узу гьаънайивалихъ дурар хъугъбан бадали, ибшри“. Гьамци дупну, Дугъу аьхю чІигъниинди дих гъапІу: „Эльазар! Минди удучІв!“ ДукІнайир, хилар-ликарилан илдитІнайи кафнара илмиди удучІвнийи.
       Му аьламат гъябкъю гизаф жугьдар Иешуайихъ хъугънийи. Дин хъапІрударина  Заанурин аьхюну гъуллугъчйири гьаму йигълантина Иешуа йивну йикІуз чарйир агуз хъюгъру.
       Югьан 11:1-50. 




       ХЯБЯХЪДИН ХУРАГ

       Писхайин машквар гъафиган, Иешуайи Ерушалаймдиз Петрана Югьан гьамци дупну гьаъру: „Гъарахай, ухьуз Писха машквриз хураг гьязур апІинай“.
       Хъа дурари Дугъхьан гьерхру: „Наан гьязур апІуча?“ Иешуайи кІуру: „Учву шагьриъ учІвиган, гвариъди шид хьади гъягъюрайи сар кас гьахъдичвуз. Гьадгъахъди гьадму учІву хулаз гъарахай ва хулан эйсийиз гьамци йипай: «Мялимди гьерхра, Чан ученикарихъди Писхайин хураг ипІру хал фунуб ву?» Хъа дугъу учвуз ккабалгнайи, заъхъан аьхю хал улупиди, гьадушваъ гьязур апІинай“. Ученикар гъушу ва вари чпиз Иешуайи гъаписи шулу: Писхайин хураг гьязур апІуру.
       Вахт гъафиган, Иешуана Чан йицІикьюр ученик хурагнахъ хъюгъру. Дугъу дурариз кІуру: „Узу аьзабарикк ккуркьайиз, учвухъди гьаму Писхайин хураг ипІуз гизаф юкІв хъайиз, кІуразачвузки, сарун му Писхайин хураг, Заанурин Паччагьлугъдиъ гьязур дарапІкьан гагьди ипІидарза“.
       Хъа зах гъадабгъну ва Заануриз чухсагъул дупну, кІуру: „Гьаму зах бисай, ичв арайиъ пай апІинай, фицики кІуразачвуз: тап Заанурин Паччагьлугъ улубкьайиз тІумтІарикан убхъидарза“.
       Иешуайи уьл гъадабгъуру ва чухсагъул кІуру, хъа уьл гьудубтІну, гьамци кІури Чан ученикарихьна тувру: „Му уьл Йиз жан вуйиз учвхъанди туврайи. Узу кІваин алаури гьамци апІинай“.
       Гьацира, хураг ипІбалан кьяляхъ, захра тувну кІуру: „Му зах, учвхъанди удубзурайи, Йиз ифдиинди йитІурайи ЦІийи Йикьрар ву“.
       Лука 22:8-20.




       ГЕФСИМАН  БАГЪДИЪ  ККАРАГУБ

       Гьадму йишван хябяхъдин хурагнахъан, Иешуа Чан ученикарра хъади Ерушалаймдиан удучІвну, Гефсиман кІуру йишваъ багъдиз гъягъюру.
       Дурар душваъ учІвру, хъа Иешуайи кІуру: „Гьамшвахь деъну гъузай, Узу тинаси душну ккарагидиза“.
       Иешуайихъди  Петрана , Яаковна,  Югьан гъузру.  Гъамлувалина т1агърушну  гъадагънайи Иешуайи Чахъди хъайидариз кІуру: „Йиз гъян дердну убгурайиз. Гьамшвахь Узухъди гъузай, мааханай“.
       Мурарихьан сацІиб гьудучІвну, Иешуа кьамкьариина ис духьну ккарагуз хъюгъру:  „Адаш! Эгер Увуз ккундуш, Узхьан гьаму аьзабнан зах гьадабгъ! Вушра, Йиз ният ваъ, хъа Явуб ав ибшри“.
       Дугъахьна аьршариан малайик гъюру ва Думу мюгькам апІуру. Чан айитІ дяви гъабхури, Иешуа лап зарбди ккарагурайи. Дугълан амкІ, ифдин литІнариз илтІибкІну, рубзурайи.
       Ученикарихьна кьяляхъ хътаку Иешуайиз, дурар даахну рякъюру, ва хъергну дурариз кІуру: „Учвхьан Узухъди даърахди саб сяаьтдикьан ктисуз гъабхьундарчвухьан. Мааханай ва ккарагай учву ахтармиш‘валариъ адрахъбан бадали: рюгь уягъди шулу, хъа беден зяифуб ву“.
       Дурарихьан Иешуа гъирагъдиз гьудучвІну,  хъана ккарагуз хъюгъру: „Йиз Адаш! Эгер му аьзабарин зах, Узу дурубхъбан бадали, Узхьан гьудубчІвуз ккадарш, гъит Яв ният ибшри“.
       Машиахди, аьзабарин зах гъапиган, ихь гунгьарихъанди дивру Чан жандиин улукьру аьзабар-аьзиятарикан кІурайи.
       Матай 26:36-44; Лука 22:39-46.





       ИСА  ДИСУБ
 
       Гефсиман багъдиъ, Иешуа шубубан Чан ученикарихьна гъюру ва гьар ражари дурар даахнади рякъюру. Шубубпи ражари гъафиган, Дугъу дурариз кІуру: „Учву гьамусра ахурамичва? Сяаьт багахь гъабхьну ва Инсаниятдин Бай  гунагькрарин хилиз тувра. Гъудужвай, сарун Узу масу туврайир багахь шула“.
       Мугъу гьамци кІурамиди, Иешуайин йицІикьюр ученикарикан сар вуйи, арсран сумчІур манатарихъ Заанурин аьхю гъуллугъчйирихьна Иешуа масу тувуз рази гъахьи Яахуда хабарсузди ачмиш шулу.
       Яахудайихъди, цІа кайи гакІвлар (чирагъар), ханжлар, бирар-маргъар хьади, фарисйиринна аьхюну гъулугъчйирин терефнаан гизаф эскрарна адмийир гъафнийи. Масу туврайи Яахудайи дурариз гьамциб лишан дебккнайи: „Узу мак ГъапІурнур ву, ари Гьадму дисай“. 
       Думу Иешуайихьна багахь улучІвуру ва „Салам Увуз,  Мялим!“ дупну, Дугъаз мак апІуру. Хъа Иешуайи дугъаз кІуру: „Дуст, уву гьаз дуфнайир вува? Мак апІбиинди Инсаниятдин Бай масу туврайва?“
       Хъасин Иешуайи Яахудайихъди гъафи эскрарихьан гьерхру: „Фуж агурачва?“ Дурари: „Нацеретжви Иешуа“, гъапи. Раббийи дурариз: „Гьадму Узу вуза“, кІуру.
       Гьамци дупну чпиз гъеебхьубси дурар кьяляхъ шулу ва икрам апІурайиси жилиина ахьру.
       Иешуайи дурариз гъапи: “Гъачагъ вуйиганси, учву ханжларна бирар хьади Узу дисуз дуфначва. Гьар йигъан  Заанурин Хулаъ аьгъювалар улупури Узу учвухъди хъайза, думуган Узу дисуз шериккьан гъахьундайчва. Хъа гьамус ичв вахтна мучІушнан гьюкум ву“.
       Эскрари Иешуа дидисну аьхюну гъулугъчийин хулаз гъахуру, хъа ученикар, Думу гъитну, гьергру.
       Матай 26:45-57; Лука 22:45-53; Югьан 18:1-12.   





       ИЕШУА  ПИЛАТДИН  УЛИХЬ
       ГвачІин  гъабшиган, вари аьхюну гъулугъчйирна агъсакълар уч шулу ва Иешуа йикІуз гьял апІуру.
       Думу дурари йитІуру ва Рим вилаятдин терефнаан, Яахудайинна Шомрон уьлкйирин аьхюрди дерккнайи Понтий Пилат кІурурихьна гъахуру.
       Хъа гьадмуган, Иешуа масу туву Яахудайи, Думу дидисну йикІуз ккундайиб дябкъну, чав гъапІу ляхниин швумал духьну, чпин сумчІур арснан манатар аьхюну гъулугъчйирихьна ва кавхйирихьна кьяляхъ туври кІуру:  „Тахсир ктру ифи масу тувну узу гуннагь ляхин гъапІунза“.
       Яахудайи манатар дурарихьинди гатІахьну, учв душну ккирхну йикІуру.
       Иешуа хьади гъафи жугьдар, чпи чиркин хьиди кІури гучІури, Заанур аьгъдру Пилатдин дараматариъ учІвундайи. Пилат учв дурарин улихьна удучІвуру ва кІуру:  „Учву Му Касдик фу тахсир кипрачва?“ Дурари дугъаз жаваб вуди гъапи: „Эгер Думу пис тІулар апІрур дайиш, учу Думу яв хилиз тутруврийча“.
       Иешуайиин гьамци кІури тахсрар илирчуз хъюгъру: „Учуз Мугъу ич халкьдин арайиъ гъалабулугъ гъитІибккури рябкъюрачуз. Рим паччагьдиз налукар тувуз гъадагъа апІура, Учв Машиах Паччагь вуза кІури лицура“.
       Гьадмуган Пилат хъана айвандихъинди гъюру ва Иешуайиз дих дапІну, гьерхру: „Уву жугьдарин паччагь вуйва?“ Иешуайи жаваб туву: „Йиз Паччагьвал му дюн‘яйинуб дариз. Эгер Йиз Паччагьлугъвал му дюн‘яйиан вуш, Йиз гъуллугънаъ айидар Узхъанди хъюгъдийи“.
       Пилатди Дугъаз гъапи: „Гьаци вуйиган, Уву Паччагь вува сарун?“  Иешуайи жаваб туву: „Узу гьаддиз бабкан гъахьунза ва гьаддиз му дюн‘яйиз гъафунза, гьякьваликан шагьидвал апІуз.  Гьарсариз, гьякьвалихьан вуйириз Йиз дих ебхьура“. Пилатди гьерху: „Гьякьвал фу ву?“
       Иешуа Ирод паччагьдин хиликк ккайи шагьриан вуйиб аьгъю дапІну, яна Галилиан, Думу, гьаму йигъари Ерушалаймдиз дуфнайи Ироддихьна гьаъру.  Иродди Иешуайиз гизаф суалар тувру, хъа Дугъу дугъаз фукІара жаваб тувундайи.
       Аьхюну гъулугъчйирина къанунчйири вуш-дарш Иешуайик тахсрар кирчри, Думу тахсиркар апІурайи. Хъа Иродди чан эскрарихьди Иешуайикан зивзивар кчІикьури, Думу асккан апІуз гъитрайи. Хъа бегьем рихшанд дапІну, Дугъ‘ин дяаьлхъну, алахьну паччагьвалин палтар, кьяляхъ, Пилатдихьна хътауру.
       Гьадму йигъан Пилатна Ирод дустар шулу, фицики мугагьназ дурар чиб-чпихьна душманвал ади айи.
       Пилатди гьапІру, дих дапІну аьхюну гъулугъчйиризна, аьхюдаризна, улихь-к1улиъ айидариз, кІуру: “Учву Му Кас узухьна халкьдигъ гъалабулугъ гъипра кІури духначва. Учвура хъади, Мугъ‘ин алаурайи ичв тахсрариз гъилигунза ва гьич сабкьан дюзуб вуди гьибгърадарзуз“.
       Машкврахъди аьлакьалу вуди, Пилатдиз дидиснайидарикан сар деетну ккунди айи (думуган гьациб аьдат айи). 
       Хъа вари халкьди чІигъар апІуз хъюгъю: „Дугъаз аьжал! Учуз Варава деет!“
       Варава, шагьриъ гъал гъитІибккбаз ва адми йивну йикІбаз дидиснайир вуйи.
       Пилатди, Иса деетуз ккунди, хъана чан дих идипуз хъюгъю, аммаки гьарай гьатмундари идипу: „Хачрак, хачрак карс Думу!“ Дурарин чІигъари Пилатдин дих ккапІу.
       Матай 27:1-4; Лука 23:2, 7-23;  Югьан 18:23-30, 33-38.






       „ЧАН  ХАЧ  ГЪАБХУРИ...“

       Гьадмуган чара гъудубгу Пилатди, Иешуа урччвуз буйругъ тувру.
       Эскрари зазарикан таж дубгъну, Иешуайин кІул‘ин улубкІуру ва уьру, багьайин халат хъабхьну рихшанд апІуру: „Салам Увуз, жугьдарин Паччагь!“ Хъасин Дугъан машнагъян йивуру. 
       Пилат хъана чІатинди удучІвуру ва чІигъар апІурайидариз кІуру: „Узу Му ичв ихтиярназ тувраза, учвуз аьгъю хьпан бадали, Мугъак узуз гьич саб тахсирра бихъурадарзуз“.
       Гьадмуган зазарин тажна уьру халат хъади Иешуа адауру  ва Пилатди дурариз кІуру: „Магьа Адми!“ Аьхю гъулугъчйиризна биц1и гъуллугъчйириз Думу гъяркъюбси хъана гьарйир апІуз хъюгъю: „Хачрак, хачрак карс Думу!“
       Пилатди дурариз: „Узуз Мугъак тахсир рябкъюрадарзуз“, кІуру.
       Жугьдари дугъаз гьамциб жаваб тувру: „Ич къанундиинди Думу йикІну ккунду, гьаз гъапиш, Дугъу Учв, Заанурин Бай вуза кІура“.
       Гьаму гафар гъеерхьу Пилатдиз айибтІан артухъ гучІ гъабхьи. Дугъу, хъана айивандихъна дуфну, Иешуайиз кІуру: “Наънан вува?“ Хъа Иешуа ккебехъну гъузру.
       Пилатди хъана гьерхру: „Узуз жаваб туврадарна?“ 
       „Увуз Йиз зиин гьич саб жюрейинна гьюкум адайвуз, заълан думу увуз тувундайиш. Гьаддиз увухьна Узу масу тувуриин артухъди гуннагь ал“, - пну жаваб туву Иешуайи. 
       Гьаму арайиланмина Пилатди Думу деетуз мумкинвал абгуз хъюгъю. Дугъу Иешуа айвандихьан гьадаъну, учв, суд апІру тахтниин деъру, хъа жугьдариз кІуру: „Магьа ичв Паччагь!“ 
       Дурари хъана чІигъар апІуру: „Дидисну Думу хачрак карс!“
       „Узу гьапІну ккундучвуз Машиах кІурайи Иешуайикан?“ - гьерхру дурарихьан Пилатди.
       Варидари: „Хачрак карс!“ кІуру.
       Гьюкумдари: „Фу писвал гъапІунчвуз Мугъу?“ - кІури гьерхру. Хъа дурари айибтІан артухъ гьарйир апІуйи: „Хачрак карс!“
       Пилатди, чан зиллетар гьаваидар вуйиб, дурарин наразивал айиб ва гъал артухъ шулайиб дябкъну, чан хилар халкьдин улихь дижикІну кІуру: „Гьаму дугъри Касдин ифдин тахсиркар узу дарза, ичв учву лигай“.  Мидиз жаваб вуди, вари халкьди гъапи: „Дугъан ифи уч‘ин ва ич веледариин алди ибшри“.
       Гьадмуган дурарихьна Варав деетуру, хъа Иешуа урччвуз гъитну, хачрак карсуз табшурмиш апІуру.
       Эскрари дидисну Иешуа гъахуру. (Учв карсру хач Чахьди гъабхуз гъитру). Чан хач гъабхури, Думу, „УнтІаъ“- жугьуд чІалниинди Голгофа кІуру йишвахьна хъади гъярайи. Дугъан кьяляхъди кьадар адрубкьан халкь, дишагьлийир Дугъахъ ишури ва гьарйир апІури, гъярайи.
       Хъа Иешуайи, дурарихьинди илтІикІну кІуру: „Ерушалаймдин шубар! Узухъ мишанай, учвухъ ва ичв веледарихъ ишай. Фицики гьацдар йигъар гъидики ва гьадмуган пиди: «Хушбахтаврар ву бицІидар даршлудар, бицІидар дарапІдар ва мухрин нана турувдар»“.
       Матай 27:20-26; Лука 23:27-29; Югьан 19:1-14, 16-17.






       ИЕШУА  ХАЧРАК  КАРСУБ

       Иешуайихъди аьжал гьадабтІуз кьюр пис гъачагъра гъахурайи. Дурар „УнтІаъ“ кІуру йишвахьна гъафиган, Иешуа хачрак кьумариинди карсру, хъа гъачгъарра, сар арччул, сар гагул терефназди карсру.  (Гьадму сузайиккна аьзабнакк ккайи) Иешуайи кІуруки: „Адаш! мурарилан хил алдабгъ, чпи гьапІраш чпиз аьгъдар“.
       Пилатди хачрак саб кьулра кабсуз гъитру. Душвак, жугьуд, грек ва рим чІалариинди: Нацеретдиан вуйи Иешуа, жугьдарин Паччагь“, кІури дибикІнайи.
       Эскрари, Иешуа хачрак карсиган, Дугъан палтар чиб-чпигъ пай апІуру, хъа гъубгъу ккурттдин, шлиз шулуш, тупут ипру.
       Халкь тамаша апІури лигурайи. Иешуайиин аьхю гъуллугъчйирра кмиди гьамци кІури аьлхъюйи: „Жарадар уьрхюйи, гъит гьамус, эгер Му Заанури кадагънайи Машиах вуш, Учв Чав уьрхри“.
       Гьацира Дугъ‘ин эскрарра аьлхъюйи ва рихшанд апІуйи, багахь гъюри сирке ушвнигъ гъиври кІуйи: „Эгер Уву жугьдарин Паччагь вуш, Яв Уву уьрх“.
       Дугъахъди хачрак карснайи гъачгъариканра сари  кялхъру саягъниинди кІуйи: „Эгер Уву Машиах вуш, Увура ва учура уьрх“.
       Хъа гьатмунур гъачагъри, Иешуайин язухъ зигури, рихшандчийиз гъапи: „Янакас, увура гьамциб жазайикк ккахънайиган, Заанурихьан гучІдайвуз? Ухьуз гьякьди жаза гьадабтІна, гьаз гъапиш, ухьу гъапІу пис ляхнариз гъилигуб гъурубкьунхьуз, хъа Мугъу гьич фукІара чІуруб гъапІундар“.
       Хъасин му гъачагъри Иешуайихьинди кІуру: „Агъа, Яв Паччагьлугъдиз гъафиган, узу кІваин апІина“.
       Хъа Иешуайи дугъаз гъапи: „Гьякьди кІуразавуз гъи Узухъди женнетдиъ хьидива“.
       Сяаьт йицІикьюбарихъан шуббаризкьан вари дюн‘я мучІушнаъ абхъу. Хъа сяаьт шубубдизди Иешуайи гьарай идипу: „Эли, Эли! Лама савахфани?“, яна „Йиз Заанур, Йиз Заанур! гьаз Узу гъитунва?“ Гьадму гагьди душвахь дийигънайидарикан сар эскер жаргъну дуфну, шид зибгру чІапп гъадабгъну, бегьемди сирке зибгуз гъитну, маргълиинди забгну Иешуайиз убгъуз тувру. Сирке гъубгъиган Дугъу гъапи: „Тамам гъабхьну“, хъа гьарай гъапІу: „Адаш! Яв хилариз Йиз рюгь тувраза“. Гьамци дупну Дугъу Чан рюгь деету.
       Гьадму сяаьтна Заанурин Хулаъ Гирамишвахь гьебхнайи чарч заансина кьюб швурназ парчйир гъабхьи, жилар гъутІурччву, Дагълар гъутІуркІу, накьвар арццу ва гизаф гирами касарин майтар чІиви гъаши. 
       Иешуа чІиви гъахьихъан,  дурар, чпи айи дюрхъярсдар накьвариан удучІвну, гирами шагьриз - Ерушалаймдиз дуфнайидар,  гизафдариз аьгъю гъаши.
       Хачрак карснайи Иешуа уьрхюри гъаравлиъ айи юзбашийина дугъахъди хъайидари, жилар тІурччвури ва имбуну аьламатар дяркъну, гучІбаан гъах духьну гъапи: „Дугъриданра Му Заанурин Бай вуйиштІан“.
       Гьаму гьядисайихьна тамаша апІури дуфнайи халкь, чпин мухрар урччвури, хулариз алдагъу.
       Матай 27:45-49; Лука 23:35-43, 46, 48;  Югьан 19:19-23, 30.




       ИЕШУА  НАКЬВДИК КИВУБ
       Иешуа гъачІи йигъ жвуми йигъ вуйи. Жугьдар, хачарик карснайи майтар султ йигъ гъяйиз ктагъуз, дурар душварик гъудрузбан бадали ихтияр гъадабгъури, Пилатдихьна гъюру, гьаз гъапиш, мунуб султ йигъ зурба вуйи Писха машкврин йигъ вуйи.
       Гьюкумдарихьан ихтияр гъадабгъну эскрар, хачарик карснайидарихьна дуфну, кьюрид гъачгъарин кьамкьар йивну уьргъюру. Иешуайихьна гъафидариз, сарун Думу дукІнайиб рябкъюру ва Дугъан кьамкьариз гъивундайи. Аммаки сар эскри Дугъан мурглин тІуларигъянзина жида гъюбччвру ва урхъ адабхъушв‘ансина ифина шид удубзуру.
       Мици, пайгъамбри БикІбариъ дибикІнайиганси  гъабхьнийи: „Дугъан кІураб уьбгъидар“  (Египетдиан адауб 12:46).  „Шлиъ жида убчІвнаш, Гьадмунур рякъиди“  (Закар‘я 12:10).
       Мидин кьяляхъ Пилатдихьна, жугьдарин заан мажлисдин иштиракчи, девлетлу ва заан йишваригъ гъяйи, Аримафейиан вуйи Йосеф гъюру. Думура, жугьдарихьан гучІбу жиниди, Иешуайин ученик вуйи. Йосефди, Иешуайин беден хачракан ктабгъуз Пилатдихьан ихтияр гъадабгъуру. Пилатди ихтияр тувру.
       Гьацира, заан мажлисдин иштиракчи, йишвну жиниди Иешуайихьна гъафи, Никадим кІуру касра гъафнийи. Дугъу чахьди ицци ниар хъайи ягъар-ччимар айи аьхю бетйирра гъахнийи.
       Жугьдарин накьвдик кивру аьдатниинди, Иешуайин беден, ягъар-ччимар дизигну кьурхьнайи марцци кафнаригъян гъибиржнийи.
       Иешуа хачрак карсу йишвхьантина ярхла дарди багъ хьайи, хъа багъдиъ тазади, гъарзариъ дюрхъси, майит кивуз гьязурди утІубчнайи накьв айи. Йосефдина Никадимди Иешуайин беден гьадушваъ кивру ва душвазди учІврушвахь зурба гъван гьипру.
       Султ йигъан аьхю гъулугъчйирна фарисйир - диндин улихь-кІулихь хьайидар, Пилатдихьна гъюру ва Иешуайикан гьамци кІуру: „Я гьюкумдар! Гьадму кучІляхри: «шубуд йигълан чІиви хьидиза», гъапи Дугъан гафар кІваинна гъафнийич. Гьаци вуйиган, буйргъ тув: тап шубуд йигъ улдучІвайиз накьвдин гъаравлиъ дерккуз, йишвну Дугъан ученикар дуфну Думу гьитІитІикІбан ва халкьдиз: «Думу чІиви гъахьну», кІури кучІлар дарапІбан бадали. Хъа даршиш мунуб кучІал, сабпибтІан писуб хьибди“.               
       Ихтияр тувну, дурари накьвдихъ, душвайишв улиъ уьбхюри, гъаравлар дерккру, хъа душвазди учІврушв‘ин лишан алапІуру.
       Матай 27:57-66;  Югьан 19:31-42.





       ИЕШУА  ЧІИВИ  ГЪАХЬНУ
       Султ йигъ улдубчІвбалан кьяляхъ зарбди жилар тІурччвуру, фицики Агъайин малайик Аьршариан гъафнийи ва накьвдихь гьипнайи зурба гъван гьидипнийи. 
       Малайикдин рякъюб кьюркълин цІиз ухшар вуйи, хъа палтар кІуруш, йифтІан лизидар. Накь уьбхюрайи эскрар, гучІбаан лизи-лизи мягъярси духьну, гъачІидарси жилиин дахьру; чпин амрихъна гъафидар, чки-чкиди шагьриз душну, аьхю гъулугъчйириз чпиин улубкьуб варибдикан ктибтуру.
       Кавхйирина улихь-кІулихь хьайидари мажлис уч дапІну, аьхю гъулугъчйири эскрариз гизаф пул тувру ва кІуру: „Йипай, йишвну, учу даахнайиган, дуфну,  Дугъан ученикари Дугъан беден гьитІибкІну. Хъа гьюкумдрихьна мидкан хабар гъубшиш, учву гучІ мапІанай, дугъахъди гаф-чІал дапІну, учвуз жаза гьадабтІуз учу гъитидарча“.
       Эскрар, даш-баш дибисну, чпиз аьхю гъулугъчйири улупубси апІуру.
       Гьадму йигъан гьирин ухди Магдалайиан вуйи Мириамна, Яаковдинна Иосдин дада Мириам ва Саломея накьв айи багъдиз, Иешуайин бедендикан ицци ниар хъайи ягъар ктатуз гъюру. Дурари чиб-чпин арайиъ гьамци кІурайи: „Ухьуз, накьвдизди учІврушвхь гьипнайи гъван шли гьидипиди?“ 
       Накьвдиз багахь гъаши дишагьлийир мюгьтал шулу: фу лигурва, гъван гьидипна, хъа думу гъван гизаф зурбаб вуйи. Накьвдизди учІвдариз лизи палтар али малайик рякъюру ва гъах шулу. Малайикди дурариз гъапи: „ГучІ мапІанай! Узуз аьгъязуз хачрак карсу Иса учву агурайиб. Думу мушваъ амдар. Думу чІиви гъахьну, учвуз гъапиганси. Магьа Рабби дитну гъахьи йишвра, гъарахай чкиди, Дугъан ученикариз Думу чІиви гъахьну йипай. Думу дурариз Галил юрднаъ ккилигури хьиди“.
       Дюрхъсиб накьвдиан гукІунди ва зурба вуйи шадвал ади удучІву дишагьлийири, Иешуа чІиви гъахьну кІуру хабар хьади, ученикарихьна жвар ккипру.
       Матай 28:1-8, 11-15;  Марк 16:1-7, 9;  Лука 24:1-7.




       ИЕШУА  ЧІИВИДИ  А!
   
       Дишагьлийир, Иешуа чІиви гъахьну кІуру хабар хьади ученикарихьна жаргъурайиган, Иешуа дурариз рякъюъ имиди  ачмиш  шулу ва кІуру:  „Саламалейкум!“ Дурар Думу гъяркъган шадну йикІуру, багахьна гъюру ва икрам апІуру. Гьадмуган Иешуайи гъапи: „ГучІ мапІанай! Гъарахай. Йиз чвйириз Галил юрдназ гъарахай йипай. Гьадушваъ дурариз Узу  рякъиди“.
       ЙицІисар ученикдихьна гъафи дишагьлийири, чпиз чІиви гъаши Иешуа гъяркъюнчуз кІури ктибтнийи. Хъа ученикариз дурарин гафар ичІидарси гьугъужвнийи, дурар дишагьлийирихъ хъугъундайи.
       Фици вушра Петрана Югьан накьвдихьна ккажаргъуру. Югьан ПетратІан чкиди жаргъуйи. Думу сарпирди хъуркьу. Накьвдин айитІинди гъилигуриз дирчнайи кафнартІан гъяркъюндайи, думу душвазди учІвундайи. Петрара дуфну хъуркьру ва накьвдиъ учІвуриз, Иешуайин беден гъибиржнайи кафнар рякъюру. Кафнарихьан жаради, Дугъан кІул илбитІнайи ягълухъ дипнайи. Гьадмуган Югьанра накьвдиъ учІвру ва му вариб гъябкъюр, Рабби чІиви хьувалихъ хъугъру.
       Матай 28:8-10;  Лука 24:9-12;  Югьан 20:3-8.




       ИЕШУА  МАШИАХ  АЬРШАРИЗ  УДУЧІВУБ
 
       ЧІиви гъаши МАшиах ягъчІвур йигъансана Чан ученикариз Заанурин Паччагьлугъдикан ктибтури, ачмиш шули гъахьну.
       Аьхирки ученикар уч дапІну, Дугъу дурариз амур апІуру: „Еруалайимдиан муудучІванай, хъа Узкан учвуз гъеебхьубси, Адашди гаф тувнайиб учвухьна рубкьайиз ккилигури гъузай. Фицики, Ягь‘яйи штуан апІури цІийи алауйи, хъа учву сакьюдар йигъарилан Гирами Рюгьнахьди цІийи алаидичву.
       Учв‘ина Гирами Рюгь гъафиган, кьувват кьабул апІидичву ва Йиз шагьидар хьидичва Ерушалайимдиъра, вари Яахуда уьлкейиъра, Шомрондиъра ва дюн‘яйин тмуну кІуларихънакьан“.
       Гьаму гафарин кьяляхъ, Иешуа Машиах варидариз рякъюри завариз за хьуз хъюгъру ва дифари  Думу дурарин улариккан гъадагъуру.
       Дурар завариз удучІвурайи Иешуайиз лигурайиган, хабарсузди дурарин улихьна лизи палтар али кьюр жви ачмиш шулу ва кІуру: „Галил юрднан агьлар! Гьаз учву дици дийигъначва ва завариз лигурачва? Ичв улихь завариз за гъаши Иешуа учвуз фици завариз удучІвури гъяркънуш, гьаци Думу кьяляхъра гъиди“.
       Гирами вакиларин ляхнар  1:3-11.