Инсандин заанвал

                ИНСАНДИН ЗААНВАЛ

       К1улиъ айи фикри ушвниинна гафар арайиз хуру.
       К1ули айи фикри ва ушвниин али гафари, жвувахьди ляхнар ап1уз гъитру.
       Гьаци гъягъюра уьмрар, насларилан наслариинна.
       Мидкан варидариз аьгъяхьуз.

       Хъа аьгъяйчвуз к1улиз фикрар фици арайиз гъюрайидар вуш?
       Неинки к1улина ушвни, увухьди фу-вуш ап1уз гъитра, хъа гьацира жарарира,  яв ляхнариъ дигиш’валар т1аъри шулу.
       Жарарилан гъайри, шулайи гьядисйирира яв ляхнариъ дигиш’валар т1аъри шулу.

       Гьациган, йиз ап1урайиб, сабпи нубатнаъ, йиз узлан асиллу ву.
       Кьюбпиб – жарарилан.
       Шубубпиб – гьядисйирилан.
       Шлин хиял шул, жвуву ап1урайиб, жвувхьан жвуваз ккунибси ап1уз даршлувалин?

       Узуз учвуз пуз ккунди айибдихьан, ярхлаз гьудуч1видархьа.
       Кьяляхъ хътакидихьа ва хъана ихь к1улхъан хъюгъдихьа.

       Гьамус ухьу зиихъ улупуб кьюб пайназ жара ап1идихьа:
                1.жвуваз ккунибси ап1увал;
                2.жвуваз ккунибси ап1уз даршлувал.

       Жвуваз ккунибси ап1уз шулу я жарарин я гьядисайин, шил гъядарш.
       Жвуваз ккунибси ап1уз шулдар эгер жарарин вая гьядисайин шил гъяш.

       Шули шулин дюшюшар жвуваз ккуниси ляхнар ап1увал?
       Шули шулин дюшюшар жвуваз ккуниси ляхнар ап1уз даршлувал?
       Мицира шулу.
       Гьатцира шулу.
       Хъа уьмриъ гизафси гьатцидарихъинди шулу.
       Неинки гизафси, хъа вари ляхнар, жвуваз даккниси шулу.

       К1ури шулхьа жвуваз ккуниси гъабхьну.
       К1ури шулхьа жвуваз ккуниси гъабхьундар.

       Гьаз к1ура ухьу: «жвуваз ккуниси гъабхьну» –
гьаз гъапиш… сац1иб фикир дап1ну мидиз учву жаваб тувай.

       Мидиз ичв жаваб гьамциб хьуб мумкин ву:
                «йиз к1ваъ гьаци айиз;
                гьаци дубхьну ккуниб аьгъяйиз;
                жараси хьуб мумкин дайи» ва гьацира жарадар…

       Гьаз к1ура ухьу: «жвуваз ккуниси гъабхьундар» –
гьаз гъапиш… сац1иб фикир дап1ну мидизра учву жаваб тувай.

       Мидизра ичв жаваб гьамциб хьуб мумкин ву:
                «мяшат гъап1унзуз;
                ляхнар жараси илт1ик1ну;
                ягъурсуз даягъ гъахьну» ва гьацира жарадар…

       Узу к1урайи му гафар, чиб-чпиан удуч1вурайидар ву ва дурар дерин мянайиинди кит1найидар ву.

       Дугъридан учву хъугърайчва ичв к1улиъ арайиз гъюрайи фикрар ичв учву арайиз хурайидар вуча к1ури?
       Аьгъю йибхьайки, жвуваз гьаци гьибгъри шулу.
       Сац1ибсана фикир ап1инай фици к1улиъ хиялар арайиз гъюруш.
       Ичв хиял дарничв, учвуъ ч1атлан фициб жюрейиинди вуш, хиялар арайиз гъюз гъитрайиваликан?
       Даруган, гьич зат к1улиъкьан адру ляхнарикан нивк1ар наънан рякъюри шулчвуз?
       Даруган, гьич зат к1улиъкьан адру гафар ушвнилан наънан алдахьури шуличв?
       Жикъидиси, узуз гьадму пуз ккундузуз:
                1.жвуваз ккуниси шулу, хъа думу жвуваз ккуниси хьувал жвуван хусисивалилан шулайиб дар.
                2.жвуваз ккуниси шулдар, хъа думу жвуваз ккуниси дархьувалра жвуван хусисивалилан шулайибра дар.
       Гьаци вуйиган, инсан му бедендиъ имиди гажин гьисаб ву: аммаки уву аьгъю ап1ин увуъ марцци шид убзрайир Фуж вуш, жарадарира убхъбан бадали,
ва увуъ кьалу шид убзрайирра фуж вуш, гъубхъдар йик1бан бадали.
       Эй инсан уву марцц Гъап1ури увуъ марцци шид убзра.
       Хъа уву марцц гъап1у РАББИ увуз аьгъдарш, увуъ убзрайи шид фициб вуш фици аьгъю ап1идива бейнава.
       Магьа фтиъ аш инсандин заанвал!
       Уву гьаци заанди Дерккуриз чухсагъул!