Колан понго пунчеш шочеш?

КОЛАН ПОНГО ПЎНЧЕШ ШОЧЕШ?
Ойлымаш

Кенеж каныш жапыште, коваж дене ялыште икмыняр пагыт илымыж годым, Васёк ик эрдене ялт шкетак понго погаш кайыш.  Торашке але кугу чодыраш огыл: ял воктенак верланыше отышко гына. Но туштат понгым ятырак вереште. В;д нумалме пластмассе ведрам т;рысак темен шуктыш. Адакше понгыжат чыла сай улыт: шукшдымо, кочкаш й;рыш;. Могай понгым погаш лиеш, а могайже й;рдымылан шотлалтыт – тидым тудо эше ;машсекак удан огыл пала. Теният леве кенеж й;р деч вара ик гана веле огыл коваж дене пырля чодыраш коштын.
«Теве, - шона семынже Васёк, - тынар сийым намием гын, ковамже, ай чот йывырта вет! Ведра понго ш;рланат й;ра, эше шинчалташ ситышынат кодеш. Ах, понго ш;ржат, шинчалтымыжат, могай тудо тутло лиеш!..»
Тыге шонкален ял велыш ошкылшыжла, онча, ото т;рыштак эныжше тунар шуко к;ын кержалтын - йошкаргын гына коеш. Пеш погыман ыле да, нигушко шол: ведра тич понго. А вес атыже гына огыл, эсогыл картузшат уке. Но коден каяшат пеш жалын чучеш.
-Мом ышташ гын? – шонкала Васёк.
Шонкалыш-шонкалышат, шонен муо вет! Корно воктенак кушшо п;гыр п;нчыш ведражым нумал к;зыктышат, укшлаже еда понгым сакалаш пиже. Лучко – коло минут жапыште ты пашам кошартенат шуктыш.
«Понгыжлан вара толам», - ышталят, шкеже ярсыше ведраш эныжым погаш пиже…
Лач ты жапыште ото воктеке велосипед дене Маша кудал тольо. Тудат кенеж каныш жаплан Васёк семынак коваж деке унала толын. Тольык тудын коваже вес уремыште ила.
Велосипед дене ото воктеч кудалше ;дыр онча - корно воктенсе пушенгеш тунар шуко понго кушкын дык! Манмыла, погаш гына ит ;ркане.
-Тыште ковайлан, тугеже, илашыже пеш сай, - шонкала Машук. – Ужат, понгат тыште пушенгешак кушкеш. Мемнан дене, Йошкар-Олаште, тыге огыл. Понгыжат пазарыште веле шочеш. Авам южгунам лач тушечак изирак пакетеш гына поген толеш… А тыште мый теве ик пушенге гычак авамын пазарыште погымыж деч кум-ныл пачаш шуко поген кертам дыр…   
 Тыге шоналтышат, ;дыр пашалан пиже веле. Пеныж-пеныж п;гыр п;нчыш к;зен шуо, содыки. К;зен шуат, укшлаж гыч понгым мландыш кышкаш т;нале. Тольык ала-мо тыгай дыр, кузе шыман кудалташ ок тырше, садакат кудалтыме понго шалана веле. Кочкаш й;рдым;, осал понго улыт ала-мо? Вес пушенгым кычал каяшыже верештеш чай, туштыжо ала сай понго шочеш?..
Тыгодым тораште огыл, ото т;рыштак эныжым погышо Васёк ала-могай осал ;дырын п;гыр п;нчыш к;зен, понгым кышкымыжым ужылалтышат, уло кертмын кычкырал колтыш:
-Молан мыйын понгем т;калет?! Кызытак воло тушеч!
-Мо?.. – ниг; укеште трук ала-кушеч кычкырыме й;к шоктымылан, ;рмалген колтыш Машук. Вара рашемдаш лие, – Тыйже к; улат?
-Мыйже Васёк улам. А тый вот к; тугай улат?
-Мый – Маша.
-Маша ма, Даша улат – мыланем садиктак. Мыйын понгем ит т;кале, кызытак воло тушеч!
-Тиде понган пушенгым мый тый дечет ончыч муынам, сандене тудо мыйын! - ынеж чакне ;дырат.
-Тудо нигузет тыйын лийын огеш керт.
-Эше кузе кертеш!
-Понгыжымат ала тый погенат?
-Погынем да, мландыш кышкышемла шаланылыт…
-А-а-а! – гражданский оборонын чрезвычайный манме ситуацийым шижтарыше сиреныжла магырал-сигырал колтыш Васёк. – Тый эше мыйын понгем шалатылат?!
-Тыйыным огыл, шкемыным веле.
-Тыйын понгетше кушеч тушто?
-Кушеч тыйын кушкын, тушечак мыйынат.
-Мый тудым мландыште погенам, вара пушенгыш сакаленам.
-А мыйын понгем, ужат, вигак пушенгеш кушкыныт.
-Тый й;ршеш ораде улат мо? Пушенгеш кушшо понгым кушто ужынат?
-Тыште.
-Нине понгым, манам вет, мый погенам, вара саде п;гыр п;нчеш сакаленам.
-А мыйын понгем, тугеже, кушто?
-Теве, отышто. Пуро да пого, тыланет ситышат кодын дыр.
-Пушенгыжым ончыкто.
-Тый чынже денак окмак улат, але нимомат от умыло мо? Пундышт;нвонго деч молыжо пушенгеш огеш шоч. Тудыжат пушенгеш огыл, лачак пундыш т;неш веле кушкеш.
-А мемнан дене, Йошкар-Олаште, пеш палынет гын, понго пазарыштат шочеш, - шкеж деч изиш кугурак ийготан рвезе йочам ;рыктараш шонен, пелештыш Маша.
-Тыланет мыняр ий?
-Вашке индеш ий темеш.
-Понго кушан шочмым эшеат от пале?
-Тиде пушенгеш дыр?
-Эше ик гана манам: понго, ораде да мелюзга деч молыжлан, нигунамат пушенгеш да пазареш огеш шоч…
-А мыйым понго погаш туныктет?
-Туныктем. Тольык п;нч; гыч гына воло.
-Л;дам.
-К;заш л;дын отыл?
-Мыйже вет понгылан к;зышым, - ;дыр ындеже чуч ок шорт.
-Вес гана пален лий: понго пушенгеш огеш шоч.
-Ынде палем…
Тылеч вара Васёк ден Машук ик гана веле огыл пырля понгымат, емыжымат погаш коштыч.