Къоаламаш

                Къоаламаш


     Кердача школе водаш вар Тухан. Даь-нана йолча хьавоалаваьвар из дас: «Нани цхьаь я, цунна новкъостал де деза»,- аьнна. «Х1анз хьо ва укх коа да», - аьннадар цунга йоаккхача сага, ше йолча из хьавоалаваьча дийнахьа.  Коа 1о а этта, гобаьккха д1а-юха хьежар Тухан, хьалхаг1а де дезар фуд-хьог1 аьнна. «Ма тара ва хьо хьай даь-даьна», - йоахар даь-нанас, Тухана б1арахьежаш.
    Школе вахача дийнахьа, лета ц1авера Тухан. «Лата ца латача йиш яцар?»- хаьттар цунга даь-нанас. «Нани, со 1ергвар хьона ца латаш, ца латача витанзар со»,- йоахар к1аьнка. «Хьайна ховргда хьона, со йола цу школе?» - «А… езац, айса къостадергда аз, хьона новкъа хургдалаш аз х1ама дергдац, нани», - аьнна, ишколе ца яйташ, соцайир Тухана даь-нана.
    Сурташ дехка 1омабеча хьехархочо къоаламаши альбоми далаш аннадар царга. Массане керда къоаламаш денадар. Туханага хиннараш соахка леладаьчарех дисараш дар. Сийна бос бола къоалам ба а бацар. Даь-нанага кердадараш эца ала эхь а хийтта, 1ийнавар Тухан. Из массанена д1а ца ха мегар, Туханаца яг1аш йолча Лидас ший багенна доал даьдаларе. Тухана  къоаламаш бе а дехка, массанега д1ахьекхар цо: «Хьажал  шоай, мецвенна Тухана къоаламаш мишта диад.» Даггара елар из. Т1аккха берригаш, классерабараш, белабелар. Хьехархочо, елакъежаш аьлар: «Цунна-м цхьа къоалам тоъаргба б1арг т1ера ца боаккхаш дола сурт дилла». Из къамаьл хина цхьа к1ира даьннадар. Сайран, Тухан ший ц1аг1а чуваьлча, истола т1а цхьа т1орми улар. Цу чу шин муг1ара дадаш дукха беса къоаламаш, дукха листокаш йоахка альбом а дар. Тухана кхетадора, юртарча тика т1ара уж ийцадоацилга.  Нани а цхьаннахьа яхайоацилга ховра цунна. Тухан ц1аг1а чуваьлча, даь-нанас аьлар цунга: 1а школе бита т1орми цхьан йи1игу ц1абера хьона». К1аьнк кхеташ вацар цу г1улакхах. «Хьано бенаб из, мишта яр из, т1а фу ювхар цунна?»- дукха хаттараш деннадар цо даь-наьнага. «Шун классе хилар тамаш йолаш з1амига-м яр из»,- аьлар йоаккхача сага.  Тухана классе мел йола йи1иг дагаехача, з1амига я ала йиш йолаш цхьаккха а яцар. Ишколе вахача ховргда сона, аьнна, кха х1ама ца оалаш 1ийра Тухан.
    Классе цхьаккха вацар т1орми хьоабеш. Сурташ дехкача уроках Тухана дахьанзар шийна дена къоаламаш а альбом а. Из совг1ат шийна деннар гучаварг ма вий аьнна дитадар цо уж ц1аг1а. Бакъда къоаламаш хьоадеш саг вацар. Хьехархочо а х1ама аланзар. Хьалхарча парта т1а яг1ача Любас: «Хьайна беза бос къоалам согара хьаэца»,- аьлар цунга. Дукха денош д1адахар, т1ормига да гуча ца воалаш, къоаламех Тухана кулг ца тохаш.
    Цхьан дийнахьа хьехархочо кхайкарал дир, школан сий даккха районе дикаг1а дола сурташ дахьийта деза, аьнна.
    Ц1авеча, истола т1а дадача къоаламашка хьежар Тухан. «Сох тийша а тийша, сонна бокъонца сурташ дахка хов мотташ деннад-кх сонна ераш»,- аьлар цо ше-шийца. Деррига къоаламаш урсаца ирдир Тухана, т1аккха сурт дилла хайра. Даь-нана ц1аг1а чуяьннача хана, Тухан ший тайпан ц1и язъеш воаллар сурта лохе. Йоаккха саг б1арахьажача йисар: «Хьо-м художник ва, са к1аьнк!» - ийккхар цунга.