Морхаш махьмада сесаг ц1аяхийтар мустафа ганижев

                МОРХАШ МАХЬМАДА СЕСАГ Ц1АЯХИЙТАР  Мустафа Ганижев
*  Моцаг1а Морхаш Махьмада саг йоалаяьй, нохчий маьхкар.На1ип, - яьхача, вовзача хьаьшо йийца. Ворда т1а хояь баьхка хьакхаьчаб Наи1пе, Морхаш Махьмаде Яндаре, техьашка яг1аш махабаь Кхокха а йолаш, ший порталца, даарца, дувхарца.
*  Морхаш Махьмад ваьг1ав: "дика мах хилар са-м, ерра мо жеро сона корацайоаг1а дикка ха ма йий" - яхаш дегахьа. Ераш 1обаьха, доттаг1 а хинна На1ип ц1авахав.
*  Дика бахаш шиъ-кхоъ бутт баьккхаб Морхаш Махьмаде, Кхокхасе.  Кхокхас дена из даьтте, къолде, докъадаь дулхе, ткъо кутаме кхоачаялалца. Морхаш Махьмад маьхка вовзаш ма хиннавий, д1а мела вахача наха лоарх1аш, т1аэцаш.
*  Кхокхас денар кхоачадала гарга ма деннгехьа, вай турпалхо волаваннав маьхка сийде, ше волга д1ахайта, ше вицалалехь. Цо наха эшача нийсса дош оалаш е езача нийсса кхелеш, наха г1ончи хулаш, цунга хьажжа, наха из лоарх1аш: Морхаш Махьмад аьннар, нийссадаьр е ходадаьр хоадам а хиле д1аотташ.
*  Иштта наха юкъар а волаш, чуваха ц1а долаш, цуча ц1еннана а йолаш Морхаш Махьмада г1улакхтоаданнача хана. Ер дийнахьа декъламаз ц1аг1а а дергдолаш чувоаг1аш хиннав. Махьмад ц1ен юхе кхаьчача, яйний укхан Кхокха бола юххье т1аяьнна йоалаш.
*  " Ай, ва сесаг! Фуде йоалла хьо х1анза, бола т1а а яьнна боалаш боахаш - наха хьо б1арга яйча тоам мичаб? Фу аргда наха: Морхаш Махьмад сесаг бола т1а яьнна, газа мо йоал шоана,- аьлча. 1ояла т1ера сона 1ехь ма де!"
*  Меццаянна кера йизалца даар хьацакхоачаш яьлача Кхокхас, аьннад эг1азяха кхы са ца тохалуш: " Д1адала алаюкъе лела ж1ала, хьо наьха сискалах диза доаг1аш да. Сона магац мецала яла, хье вале ц1ен да волаш, со кхаба, веце со д1аяхийта".
*  Морхаш Махьмад яьхад: "Ай цкъа 1ояла т1ера, укхаз дувцаргда вай"
Кхокха 1ояьнний бола т1ера, ше 1оялча Кхокхас аьннад: "Со 1а фунда йоалаяьй, са дар диа даьлча, кхы езац ала хьожаргволаш. 1айха, иштта мара кхоабаргеце, хьона-м аьшац зуда а. Хьада аз хьаденар, 1а даьар, аз хьайга д1аденна шовзткъа тума. Хьо, иштта ж1ала долалга хайнадаларе, со-м мича йоаг1аргяр хьога.
*  Морхаш Махьмад, аьннад лаьтта 1очу а хьежаш, ше-шийца уйла а еш - мичара д1ахьада аз из шовткъа туме, ведар даьтте, цхьа пед къолде. Даьллахь ма сабар доацаш кхалнах ба уж нохчий бараш!
*  Морхаш Махьмад мича вар из, дезача дош ала е езача кхелеш вецаре. Морхаш Махьмад уйла сийра яьлар, велавалар а даьлар: " Кхокха хьаел ц1аг1а хьачуялал, аз д1ааргда хьона"
*  Морхаш Махьмаде, Кхокхе ц1аг1а д1ачу байлар. Ше д1ачуволлашехьа чехка хачи барч хьаяьста ярзан юх хьахьайкхар цо Кхокхийга. Цига т1оара хьат1атохаш аьллар цо ший сесагага: "Кхокха, аз хьайна мела даьр юха хьаделахь, хьайна ма могга. Из даьяьлча, вай шиъ нийссалуш да хьона".
*  Кхокхас кай каг гуш, тугаш техар: "Даьла на1алт хилда хьо ж1алана!" Иштта хаьдар марае, сесагае юкъера г1улакх...