***

Резванова Айза

Любовь прходит без преглашения и заставляет любить без ответно...
Вот как..

Деган берчче сан сурт х1иттош,
Доьху, ма 1ехаде дог...
Сица доцург некъа ийзош,
Яций со - м хьан ирбеш б1аьрг....

Г1иллакх барамал т1ех даьллехь,
Бехк ма билла суна ахь...
Сов ца яла соьцуш зил т1ехь,
Лела со хьох лоьцуш бехк...




Сан хьоме махкахой, айса зийнарг ала лаьа суна...
"Нохчийн къам боьха ду,, аьлла ду - кх, даиман нохчийн къоман ц1еналлех а, майраллех а, сийлаллех а, сов ч1ог1а хаза яздеш хиллачу нохчийн къоман яздархочо А.Айдамировн т1аьхьара язйинчу кинки т1ехь...
Т1аккха весет дина цо иза гоч мае аьлла...
Ас дукху ойла йина цу дешнийн, цо иза муха аьлла хилла те, бохуш...
Даима вайна т1ехь латточу къизаллех а, харцонех а яздеш, и массо заманчохь х1иттинчу хиламех дийцина волчу Абузарна, х1ун 1аткъам бина хилла теша нохчийн къомо?
Ас х1окху масех шерашках тидаме эцнарг нохчийчохь дехаш нахана а нохчий бу а моьтту  НОХЧИЙН МАХКАХОЙ А БУ, НОХЧИЙН МАТТАХОЙ А БУ...
Нохчийн махкахой шайн орам а ц1ена нохчийн а болуш, бийца нохчийчохь баьхначу ворхе а дайн бух а бош, и шаьш схьадевллачу дайн сий - ларам а беш, яхь - доьналла а долуш, ойлананаш а, г1иллакхаш а Делан ц1арах а лелош бу...
Ткъа нохчийн маттахо - шайн дай нохчийчу схьакхелхаш цера хиллачу ойлайнел а сов бовла хьекъал а, доьналла а, ца тоьурш бу...
Уьш нохчийн къам боьха гайта а, нохчий къомана юккъехь питанаш латто а, нохчийн къам дуьненна хьалха сийсаза дан балийна бу...
Шен орам лачкъош волчу стагах тешам бац....

Дала сий дойла нохчийн къоман а, массо а бусулбанийн а!

Ларамца...
2

Со дохко ца яьлла,
Дог хьох тешорна.
Сингаттам тов суна - м,
Хьох болу сайн...
Ирс хета ахь дагца
Къобал деш тайна,
Хьастарна сан лаам,
Лазамах боккхуш...


Бен йоцуш со хьуна хилча,
Хьо х1унда кхечи сан дагчу,
Дог дагош сан ц1е ца хилча,
Сан даго хьо стенна вуьйцу??

Бакъо ю хьан херехь сеца,
Хазахета ца йоккхуш ц1е...
Амма яц бакъо со леян,
Деган тешам д1а боккхуш  шех....

Боккъал а ас доьху хьоьга,
Алахьа цхьа бакъ дерг сох...
Ю те со деса дог кхобуш,
Я ву те дог къуьйлуш   хьо?

-Себя надо любить так, чтобы отрожение в зеркале твое, позавидовало тебе самой, - прочитала Лиля на  журнале ,- потом посмотрела в зеркало и сказала себе:
- Я не смогу так. Я не смогу заставить тебя, позавидовать себе. Я не красивая,-сказала она. Потом начала глядя в зеркало, говорить о своих  недостатках на лице , - нос длинный, да при том и узенький, челюсть широкий, как бут-то пересаженный с чужого лица, - да ну, сказала  она махнув рукой на свое отрожение, взяла журнал,, начала дальше читать.
- Ты будь красивой,-  было написано дальше, как бут-то кто-то вел сней разговор.
И опять она посмотрела в зеркало и сказала.
- Я бы хотела быть саммой красивой, но я же родилась не красивой, - сказав себе, начала читать дальше.
- Ты родилась красивой, ты просто потушила свет души и изменила свою красату.
Она опять посмотрела в зеркало и сказала.
- Неправда. Я нечего не изменяла на лице, и вообще, никому я не нравлюсь и даже самой себе, - сказала она и продолжила читать.
- А ты попробуй увидеть сначала свою душу и узнать что она думает. Нравишься ли ты ей,  или хочет она покинуть твою красоту? - на этот раз она  не посмотрела в зеркало, а подумала, - зато у меня дети будут красивыми и я буду их  любить так., - сказала она, и зажглась свет души,  и  на лице появилась  улыбка..
Она просто сказала себе:
- Ведь душа же мне подсказывает, как я буду любить,- и прочитала дальше в слух....
  Полюби себя так, как любит тебя твоя душа. Ведь свет души зажигает в глазах огонь любви,- прочитала она. А потом посмотрела  на свое отрожение в зеркале и улыбнувшись себе, сказала:
- Жизнь продолжается!

Маржа я1,  вежарий, яхь йолу к1ентий!
Хили те шун кхалхар яхь йоцчийн метта...
Кхуьур яц те нохчийн т1аьхье шух кхеташ,
Хир бац те къонахий шайн Даймохк безаш!?

Маржа я1,  вежарий, яхь йолу к1ентий,
Аш лаьхнарг ма бара барт - безам къоман...
Маьршачу дахаре даржийна т1емаш,
Кхуллур бац те машар турпалхой лоруш?

Маржа я1, вежарий, яхь йолу к1ентий,
Вай 4


Хьекъало бехк баьккхи дагах сан,
Хаттарца, шен дарна г1ад...
Хьо стенна сагатдеш лела те,
Х1унда ахь йайи сан наб?

Дог сецна ладоьг1уш "тап,, аьлла,
Ойланца деладели...
Б1аьргаш чохь къегинчу седарчех,
Ца кхетахь,  хьо хьекъал - м дац...

Р.А

Х1ун даьллера, х1ун динера,
Я хьенан х1ун лачкъийнера,
Ког биллалл бен йоцчу меттехь,
Осала хьевзи - кх, лайн пачхьалкхе...

Стигал 1адо г1овг1а йоккхуш,
Лаьмнаш аттал герзаш детташ...
Дуьне даккхалл нуьцкъал йолу,
Х1унда еши хьо тхох лата?

Амма яц хьо дуьххьара еъна,
Я т1аьххьара дуй те х1ара?!
Хьуна лаарх нохчех лай бан,
Доьг1на дац и, са матийса...

Нанойн б1аьрхиш лекъаш лаьтта,
Кийрахь ийман ч1аг1деш денна...
Аллах1 воцург Дела вац тхан,
И воцча цхьаъ кхочур вац вайх!!

Дуьне кхоьллина сов хаза,
Диънарг вац и цуьнга хьежарх...
Адамш ма хила къиза,
Дита деза дуьне дезарх...
Ахь сан са - м даьккхи схьа,
Оззийна дег1 дожа дуьтуш...
Х1етте а ца вуьту - кха  даго хьо,
Дешеха луьттуш...

Р.А

Малх хуьлу новкъа, ша т1ех бохбелча,
Сан серла ялар а, дели те бале?
Хиллий те ирсе, сан байтийн кхоллам,
Я тесий цара, хьан дагчу кхуолар?

Дагахь а доцуш, и - м хила тарло,
Хьо генахь хиларх а, дог сан ца къарло - кх...

Р.А
Ахь сан са - м д1аьккхи схьа,
Уозийна дег1 дожа дуьтуш...
Х1етте а хьо веза - кха хьо дагна
Дешеха луьттуш...

Р.А
Р.А.

Велара хьо сан дагчохь кхечера мог1ара,
Хьо церан мог1аре х1отта...
Я хилча уьш санна д1а татта атта,
Сайн дагна хьо хера ваккха...
Ткъа х1инца ас муха тида хьан г1иллакх,
Терза хьох ца х1утту техка,
Ахь еллачу йовхоно г1аттинчу деган,
Ницкъ бац - кха безамах къаста...

15. 10. 2018.  05. 15.
Ма яц - кха сан 1уьйре хьох къаьсташ,
Я суьйре дог дуьллуш яц...
Сан дерриг дуьне ду хьох лаьтташ,
Хьох г1оттуш я бузуш малх...

Б1аьсте ахь сан дагчохь декъалйо,
Ца г1елдеш сан лерехь аз...
Ахь шийла мехаш д1а чехадо,
 Хьекъадеш марзонан зазз....

Цундела сан даго лоькху йиш,
Ца къарлуш ахь белла тешам ...
Лаьар - кха хьан дагчохь хила и,
Дахаре са ирден безам...
Р.А

Зовкх ду – кх шуьгахь,
Тийначу 1индаг1ехь,
Хьозарчийн шакарша
Хьоьстучахь б1аьсте..
Къахьегар – ъ,
Сатийсар шайгарчу ирсе…
Кхоам бу – кх цу аьттона,
Цаоьшуча кхаьчна..
Ма ловр йара и таро,
Лоьхучо, баьрччехь…
2017

Г1аьтти малх 1уьйренца,
Шеен декхаш кхочуш дан,
1алам а х1оьтти д1а,
Цу малхо боххург дан..
З1аьнарийн куьг хьокхуш,
Хьоьстуш и х1ора г1а.
Шеен деган йовхо ло
Цо массо массо зезагна…
Заманан ирс хили,
Тоьшалла цунна дан,
Сан к1еззиг кайели,
Цу суьртан т1алам бан.
Я Аллах1 хастам бу,
Хьуна тхан кхолламна,
Хастам бу я Аллах1,
Бусулба кхолларна!!
2017

Хир ву –кх вижана виснарг а,
Лиънашехь х1ара 1уьйре ган…
Ма хьур дац цо данза диснарг,
Мел эшарх, эхарта д1а…
2017

Оррам цахийцало,
Мотт я мохк хийцарах а,
Ц1еначу нохчийн дог – ойла а
Хийцалур яц…
Резванова Айза

Со йелла ахь ларахь,
Хьанна хир новкъа.
Хьо вела ас бахарх,
Мила хир холчахь??
Вахахьа хьо а хьуо,
Везачийн дуьхьа!
Йитахьа со а сайн,
Деллачат1ехь йаха…
Хьан дагчохь г1ант х1отто,
Со а йац хьегна,
Сан дагчохь чан г1атто
Хьо а маг1ерта…
Дукха бу дуьненчохь,
Цабевзарш, бевзарш,
Хилахьа хьо царах,
Со а цайевзарг…
Р.А.

Нохчийн къомах волу стаг,
Даима дозалла деш хир ву,
Шеен къам дозалла хеташ…
Р.А.

Б1аьсте юкъйелла,
Хьаннаш сенъела,
Бацалахь можа
Зезаг денделла…
Хаддаза лерехь,
Къоркхокха хеза,
Хьозарчий бешахь,
Самукъне дека…
Р.А.

Эхартахь а хуьлу боху,
Шеен – шеен тобанца.
Х1оранна а дусту боху
Къа – мел терзанца.
Дагахьбаллам боцуш хилац,
Къастор 1ожалло а.
Тоба х1инцехь къасто йеза,
Шенаг х1орамма а…
Р.А.

Т1е кхечи мархийн бутт,
Ирс хили вайн и т1еэеца.

Вайн Делан къинхетам,
Вайх бинарг мА боккха хетта…
Аллах1а ницкъ лойла,
И кхаба Ша реза хилла,
Вай бахьнехь юьхь1аьржа
Ма хуьлда и Делан Элча!!!
Р.А.

Даго хоьрцуш буьйда ойла,
И кхочуш йан боцуш ницкъ.
Де эешна вайх цхьа магойла,
Лаам бузо доцуш рицкъ…

Бахам, рицкъа хиларх шорта,
Къен ву йоцург могшалла.
Кхин а къен ву бацахь корта,
Болх Деле д1акховдабан…

Х1унда х1инца хьо д1атийна,
Хезаш дац хьан г1орг1а аз.
Мавийлахьа тхуна хийра,
Жима ву хьох биса барз…
Р.А.

Белахь дагчохь безам мерза,
Ойланаш а хилча ц1ена.
Х1ун новкъа бу дашо малх,
Я дог ц1ена гергара нах.

Тешам боцуш йелахь буьйса,
Боданашца серло къийса.
Оьшу сац1ена седарчий,
Бода зарзбан ойланийн…
********
1аьрби вай г1ар – тата йоцуш,
Сан байт йиси кхин жоп доцуш.
Шеен дагахь дерг мог1ане лоцуш,
Йазде алийша сих дохуш…

1аьрбий х1унда 1а хьо тийна,
Яц хьан дагчохь ойла дийна?
Я ву те хьо г1еех ийна,
Б1аьргаш дишийна 1аш сийна…

Йехха 1ий со ойла тийна,
Дитт к1елахь 1индаг1на дийна…
Олхазарийн аьзнех ийна,
Дагалоьцуш ши б1аьрг сийна.
****
1уьйкъе йиъна, 1уьйре йитна,
Вериг тап аьлла д1атийна.
Г1овтта деза набарш йитна,
Хир ду дезарш, данза дисна…
**********

Кужлаш басар йина дитташ,
Кечделла д1ах1иттина.
Мох бу церан месаш къежйеш,
Ахкар хьоькхуш лерина…

Малх а стиглахь ловзабуьйлу,
Мархаш кегош зарзйелла…
Шийла хьацарш царах дуьйлуш,
1алам лаьтта т1унделла…
*********
Хьо йац сан хьошалг1ахь гуьйре,
Хьошалг1а йеънарг ю со…
Шоззаткъай дейтталг1а хьан тойне,
Ирсе кхаж баьлларг ю со.

Ца 1ебаш гуьйре хьан марзонах,
Б1аьргаша хьо дагчу уьйзу.
Кечъела бес – бесара басаршца,
1аламан суьртах дог дузо…

*********
Керла хаза совг1ат кхийдош,
Йаьсти кхолламо 1уьйре.
И синмарзо дагчу ийзош,
Со ю тахна самукъне.

Детийн буьртигех т1е1енаш,
Доху дог1а беркате.
Хьозарчий ду зевне декаш,
Бешахь токхе ю аьхке.

Накхар – мозий г1уьтту «зузз» деш,
Белхий бина, гулдеш моз.
Хенан х1оттам хийца кечлуш,
Малхах хили дашо х1оз.

Зезагаш а самадевли,
Воьхуш х1ора шайна т1е.
Полла хьийза парг1атбаьлла,
Марзо оьцуш зезагех.

Керла хаза совг1ат кхийдош,
Йаьсти кхоламо 1уьйре.
И синмарзо дагчу ийзош,
Со ю тахна самукъне.
2017

Ма 1елахь вас хилий,
Сан деган совг1ат, 
Ойланаш кхуолашкахь
Ма йиталахь,
Юккъера гергарло
Ларделахь доггаха,
Аллах1а лур ю ял
Хьан диканах…

Ма валалахь хера
Сан г1алат ларий,
Ледарнаг хьуна гар –м,
Хьан толам бу…
Со тахна г1ийла ю,
Мохь бу соьхь балийн.
Де – буьйса а шеен
Рог1ехь хийцалуш - м ду…

Хьо хилла даима
Сан сина гергахь,
Сайн деган берчехь.
Ас лелийнарг хьо…
Бакъо яц хьан дуохо
Ниет хьайн ц1ена,
Масална хаьржинчех
Ву къонах хьо…
2017


Синт1емаш даьржи сан сакъераделла,
Бераллийн кевнаш аш даьстина д1а.
Ма ирс душ у хилар, сан деган мерзаш,
Ц1еххьана малх къеги дахарехь сан.

Яхна хан йесаллехь йисина хеташ,
Со –м 1ара,дагайала цакарош шу.
Ма ирс душ у хилар сан деган мерзаш,
Шух х1ора ирсе гар сунна кхаъ бу.

Шу марша дог1ийла, сан деган баьрче,
Дахарехь ирс серла долийла шун.
Ма ирс душ у хилар сан деган мерзаш,
Юху а бераллехь шуьца со ю….
Р.А.


Хьан хабар мА делла?
Аз а д1акъарделла…
Мохехь я малхехь дац,
1индаг1ах тарделла…
Гергарло мА лаьтта
Шат1улгах шалделла.
Х1усам а х1оранна
Каш1уьргах таръелла.
Вааа, делладовла вай,
Д1ахадда долу тай….
Р.А.

Хьо йара и йеънарг,
Гуьйренца дуьненан не1 йоьллуш…
Дагадог1у цу дийнахь
Малхо хьо хьестар а маракъуьйлуш.
Тахна а хьо бахьна ду малхо
Дуьненан са декхар.
Сатасле дуьйна ас ойланаш тоьгу
Хьо декъалъян.
Б1аьстенан 1аламах ас басарш дехи
Хьан де кечъдан…
Токхечу аьхкенан стоьмаш а лахьий
Той чомаш дан.
Массо а зезагийн аматаш дехи ас
Хьо хазъян…
Амма и эерна ду, хьо къаго дац х1ума,
Хьол хаза…

*********
Болар хецна дог1у Марта,
Дехьа – сехьа йетташ кА.
Амма дог1ур ду и берта,
Лахдеш хоршахь доь1у са…
**********






Гуьйренан 1уьйре

Дош дац те вайн ала,
Кху хазчу 1уьйренах?
Да вац – те, цхьа вала,
Йаздан сурт гуьйренах?
Хьовсийша д1о анна,
Йо1 санна ц1ийелла…
Садаржо кечъелла,
Гуьйренан 1уьйре…

Шакаршца г1евттина,
Олхазарш зевне.
Маь1 – маь1ехь схьахеза,
Декъал деш вовше.
Мох беди айбелла,
Кхача цу хазне,
Ша маьрша хиларна,
Талла вайн дуьне…

Лаьмнашна кхаъ хилла,
Йог1ушехь хьаша,
Шайн х1усаме йоьссина,
Буза шеен маша..
Шовданаш кхийсалуш,
Мукъаме девлла,
Хоьттуш го маршала,
Йеъначу хьеше…

Вай дац те ала дош,
Са сирлачу 1уьйренах?
Вац теша вала да,
Яздан сурт гуьйренан?

2018-04-03

Малх бу хьо 1уьйренца
Сан дагчохь г1отту,
Къажъеш сан ойланийн,
Са маьрша доккху.
Хьо са ду сан б1аьргийн,
Нур серла дохуш.
Дахаран аьхначу,
Некъа со йохуш…
Хьо 1уьйре юха а
Сан г1енаш къовлуш
Мерзачу 1аьнарца,
Маршалла хоьттуш.
Хьо ду – кх сан дуьне,
Сада1ар доцуш,
Ас тегнарг дахарехь,
Ирсе дог дохуш…

************
Ма хьийза, мА сетта,
Дац сан кхи амал.
Махуо г1а сана ас
Хьуйр ю хьо ц1ехьана.
Безаман ницкъ кхочу,
Аьчка дог лало.
Сан деган хьоьца яц,
Цуьриг а гамо…

Ядалахь, лачкъалахь,
Со вог1у вайча.
Къинхетам сох белахь,
Кхардам ца айта.
Къуберза буьйсанна,
Берза б1аьрг сана,
Со тебаш ву хьуна,
Хьо лачкъо сайна.

Малхо де хьистича,
Суьйре хазло.
Йо1 хаза кхиинча,
Некъаш шарло…
Сан ойланаш денъян,
Хилахь хьо реза.
Къегина седарчий,
Хир ду вайх хьегна.

Дахар мА доца ду,
Безамах къаста…
Синт1адам цакхиъал
Марзонах 1аба…
Зама мА йеха ю,
Дог доцуш даха,
Шех хаьддачу ирсана
Гуо туьйсуш ваха.
2017

Айшатийн нанна…

Нана хьо малх бу сан,
Садоь1у х1аваъ ду хьо.
Хьан багара йолучу 1аьнаран
Марзоно яха ницкъ ло.

Нана сан ойланийн кхоллам,
Лаамех кхаъ ахьа ло.
Сан деган бешахь хьан безамо,
Б1аьстенан аз декадо.

Нана, сан нана хьо йехийла,
Цамгарша цахуьйш хьайн са.
Нана хьо малх сана къегийла,
Кхолламан совг1ат тайна!!!


Кхин мотт цахаарна,
Буьйцуш шайн маттаца ненан мотт.
Да – нана чехадеш,
Церан къинхетаман цайеш чот…
Дайн латта хьоьшуш
Сов кхоамза, бецатхин а цабеш хам.
Хуо хьайх а цадешаш,
Ма уосал дели хьо нохчийн къам…

Хилла те вайн наной декъазчех,
Доьзал шайх кхардал,
Дай осала хилла те,
Т1аьхьено масал шайх цаэеццал??
Х1унда вай девли те ч1ана дайх,
Мостаг1ийн дог 1аббал,
Яхь елла х1унда ду вайн синош,
Нанойн дегнаш даъъал…

Мичахь бу къинхетам,
Вай метан буьхьарг т1е х1иттош берг,
Муьлхарш ю ойланаш,
Толаме 1ожаллех дохуш йерш??
Бусулба вай хилар, байракх ю билгало гойтуш йерг,
Г1аттахьа нохчийн къам,
Хьайн ц1енчу кхолламна хастам беш!


Гергара безаш, бевзарш гунаха,
Дукха бу сан дахарехь.
Безамца марзонан уьйраш,
Ю дог хьоьстуш даима.
Замано сан некъаш гатдеш,
Шайн некъаш т1ех1иттарна,
Сан баркалла ду даггара,
«Метан марзо» тобанна!

Вай вовшеха доьлла х1инца – м,
Вовшен доцуш цамаггал.
Шун марзо ю сан садузош,
Кхин кхачанах цакхеттал…
Къинхетаме, синкхетаме,
Шу сан дагчохь дисарна,
Сан баркалла ду даггара,
«Метан марзо» тобанна!
2017

Йог1ийла хьо маьрша,
Са сирла 1уьйре.
Б1аьрг хьоьстуш,
Дог делош,
Ирс доькъуш нуьре.
Синмарзо лаьттачу,
Кхачалуш г1ора,
Самукъне, беркате,
Хуьлда г1улч х1ора!

2017

Х1аа - х1а, цакарийна,
Хьуна хьайн дахаран аг1о…
Даьтта хих цаэело,
Лалорах, даторах хено.
Ахь дог мА дилалахь,
Х1инца а мегий и-м каро,
Цхьана муьргана мА йелахь,
Ирсана т1екхача мало…

Х1аа – х1а, хьо ца лелла,
Дахарехь хьайн некъах тилла.
Х1инца а вог1у хьо,
Керарчу заманах ийна.
Со а яц дахаран терзанахь
Барам бай хилла…
Хьегна яц со цкъа а,
Сайн доцчу мозчу 1айг билла…

Х1аа – х1а дера, ца висна,
Хьо синтем хьайн леха т1аьхьа,
Шеен хеннахь духьуна,
Сингаттам хьа - х хуьлу, къаьхьа…
Базбеллачу букъ - т1е,
Дахаран мохь бисча шенна,
Воккхалла – м хьаха ю,
Адаман мах хадо зама…
2017

Сан салам дац шуьга,
Яхь йелла к1иллой!
Салам ду, сийдолчу к1енташка сан!
Салам ду нохчашка,
Сийлардан мехкан,
Ц1еначу ниетца лелачарга!

Салам ду наношка,
Доьналлех буьзна..
Доьзалаш махкана кхиочарга…
Салам ду мехкаршка,
Шовданел сирла,
Тешаме ойланаш кхуллучарга!

Салам ду даггара,
Берашка нохчийн…
Дайн г1иллакх,
Ненан мотт лоручарга!
Салам ду Даймахке,
Лаьттачу оьзда,
Дайн лараш шеен букът1ехь
Ларйечуьнга!!

Салам дац сан шуьга,
Яхь йелла к1иллой!
Сан салам
Ц1ий ц1енчу нохчашка ду…
Даймехкан сий лардеш,
Бехачу, баьхначу,
Сийлаллехь хинболчу к1енташка ду!!!

2017

Сан Даймохк, со хьоьгу
Кхолламах маьлхан,
Йиш йолчу хьо хьеста,
Йовхо луш хьуна.
Хьоьгу со 1аламах,
Хьан кхолам хьаста,
Ирс хилла достучу
Зезагех лаьттахь…
Р.А

Х1унда хьо схьагушехь йоьду со
бераллийн хене,
Ас лоьху те стена, ца дайнарг
бераллехь сайна.
Уьду те циге са, лууш и марзо
Хьох эеян,
Я лаьа хьан дагчохь бер сана
Лечкъаш дог тедан??...
Хьан терго лела сан дахареь
Ойланаш къажйеш,
Сахиллац седарчех къега и
Хьан ойла хазъеш.
Сатосучу седанах со тарлой,
Са долу серла..
Дуьне сан сих къаггал там хуьли,
Ирсах дог кхела…
2017
 




























 
Резванова Айза

Зовкх ду – кх шуьгахь,
Тийначу 1индаг1ехь,
Хьозарчийн шакарша
Хьоьстучахь б1аьсте..
Къахьегар – ъ,
Сатийсар шайгарчу ирсе…
Кхоам бу – кх цу аьттона,
Цаоьшуча кхаьчна..
Ма ловр йара и таро,
Лоьхучо, баьрччехь…
2017

Г1аьтти малх 1уьйренца,
Шеен декхаш кхочуш дан,
1алам а х1оьтти д1а,
Цу малхо боххург дан..
З1аьнарийн куьг хьокхуш,
Хьоьстуш и х1ора г1а.
Шеен деган йовхо ло
Цо массо массо зезагна…
Заманан ирс хили,
Тоьшалла цунна дан,
Сан к1еззиг кайели,
Цу суьртан т1алам бан.
Я Аллах1 хастам бу,
Хьуна тхан кхолламна,
Хастам бу я Аллах1,
Бусулба кхолларна!!
2017

Хир ву –кх вижана виснарг а,
Лиънашехь х1ара 1уьйре ган…
Ма хьур дац цо данза диснарг,
Мел эшарх, эхарта д1а…
2017

Оррам цахийцало,
Мотт я мохк хийцарах а,
Ц1еначу нохчийн дог – ойла а
Хийцалур яц…
Резванова Айза

Со йелла ахь ларахь,
Хьанна хир новкъа.
Хьо вела ас бахарх,
Мила хир холчахь??
Вахахьа хьо а хьуо,
Везачийн дуьхьа!
Йитахьа со а сайн,
Деллачат1ехь йаха…
Хьан дагчохь г1ант х1отто,
Со а йац хьегна,
Сан дагчохь чан г1атто
Хьо а маг1ерта…
Дукха бу дуьненчохь,
Цабевзарш, бевзарш,
Хилахьа хьо царах,
Со а цайевзарг…
Р.А.

Нохчийн къомах волу стаг,
Даима дозалла деш хир ву,
Шеен къам дозалла хеташ…
Р.А.

Б1аьсте юкъйелла,
Хьаннаш сенъела,
Бацалахь можа
Зезаг денделла…
Хаддаза лерехь,
Къоркхокха хеза,
Хьозарчий бешахь,
Самукъне дека…
Р.А.

Эхартахь а хуьлу боху,
Шеен – шеен тобанца.
Х1оранна а дусту боху
Къа – мел терзанца.
Дагахьбаллам боцуш хилац,
Къастор 1ожалло а.
Тоба х1инцехь къасто йеза,
Шенаг х1орамма а…
Р.А.

Т1е кхечи мархийн бутт,
Ирс хили вайн и т1еэеца.

Вайн Делан къинхетам,
Вайх бинарг мА боккха хетта…
Аллах1а ницкъ лойла,
И кхаба Ша реза хилла,
Вай бахьнехь юьхь1аьржа
Ма хуьлда и Делан Элча!!!
Р.А.

Даго хоьрцуш буьйда ойла,
И кхочуш йан боцуш ницкъ.
Де эешна вайх цхьа магойла,
Лаам бузо доцуш рицкъ…

Бахам, рицкъа хиларх шорта,
Къен ву йоцург могшалла.
Кхин а къен ву бацахь корта,
Болх Деле д1акховдабан…

Х1унда х1инца хьо д1атийна,
Хезаш дац хьан г1орг1а аз.
Мавийлахьа тхуна хийра,
Жима ву хьох биса барз…
Р.А.

Белахь дагчохь безам мерза,
Ойланаш а хилча ц1ена.
Х1ун новкъа бу дашо малх,
Я дог ц1ена гергара нах.

Тешам боцуш йелахь буьйса,
Боданашца серло къийса.
Оьшу сац1ена седарчий,
Бода зарзбан ойланийн…
********
1аьрби вай г1ар – тата йоцуш,
Сан байт йиси кхин жоп доцуш.
Шеен дагахь дерг мог1ане лоцуш,
Йазде алийша сих дохуш…

1аьрбий х1унда 1а хьо тийна,
Яц хьан дагчохь ойла дийна?
Я ву те хьо г1еех ийна,
Б1аьргаш дишийна 1аш сийна…

Йехха 1ий со ойла тийна,
Дитт к1елахь 1индаг1на дийна…
Олхазарийн аьзнех ийна,
Дагалоьцуш ши б1аьрг сийна.
****
1уьйкъе йиъна, 1уьйре йитна,
Вериг тап аьлла д1атийна.
Г1овтта деза набарш йитна,
Хир ду дезарш, данза дисна…
**********

Кужлаш басар йина дитташ,
Кечделла д1ах1иттина.
Мох бу церан месаш къежйеш,
Ахкар хьоькхуш лерина…

Малх а стиглахь ловзабуьйлу,
Мархаш кегош зарзйелла…
Шийла хьацарш царах дуьйлуш,
1алам лаьтта т1унделла…
*********
Хьо йац сан хьошалг1ахь гуьйре,
Хьошалг1а йеънарг ю со…
Шоззаткъай дейтталг1а хьан тойне,
Ирсе кхаж баьлларг ю со.

Ца 1ебаш гуьйре хьан марзонах,
Б1аьргаша хьо дагчу уьйзу.
Кечъела бес – бесара басаршца,
1аламан суьртах дог дузо…

*********
Керла хаза совг1ат кхийдош,
Йаьсти кхолламо 1уьйре.
И синмарзо дагчу ийзош,
Со ю тахна самукъне.

Детийн буьртигех т1е1енаш,
Доху дог1а беркате.
Хьозарчий ду зевне декаш,
Бешахь токхе ю аьхке.

Накхар – мозий г1уьтту «зузз» деш,
Белхий бина, гулдеш моз.
Хенан х1оттам хийца кечлуш,
Малхах хили дашо х1оз.

Зезагаш а самадевли,
Воьхуш х1ора шайна т1е.
Полла хьийза парг1атбаьлла,
Марзо оьцуш зезагех.

Керла хаза совг1ат кхийдош,
Йаьсти кхоламо 1уьйре.
И синмарзо дагчу ийзош,
Со ю тахна самукъне.
2017

Ма 1елахь вас хилий,
Сан деган совг1ат, 
Ойланаш кхуолашкахь
Ма йиталахь,
Юккъера гергарло
Ларделахь доггаха,
Аллах1а лур ю ял
Хьан диканах…

Ма валалахь хера
Сан г1алат ларий,
Ледарнаг хьуна гар –м,
Хьан толам бу…
Со тахна г1ийла ю,
Мохь бу соьхь балийн.
Де – буьйса а шеен
Рог1ехь хийцалуш - м ду…

Хьо хилла даима
Сан сина гергахь,
Сайн деган берчехь.
Ас лелийнарг хьо…
Бакъо яц хьан дуохо
Ниет хьайн ц1ена,
Масална хаьржинчех
Ву къонах хьо…
2017


Синт1емаш даьржи сан сакъераделла,
Бераллийн кевнаш аш даьстина д1а.
Ма ирс душ у хилар, сан деган мерзаш,
Ц1еххьана малх къеги дахарехь сан.

Яхна хан йесаллехь йисина хеташ,
Со –м 1ара,дагайала цакарош шу.
Ма ирс душ у хилар сан деган мерзаш,
Шух х1ора ирсе гар сунна кхаъ бу.

Шу марша дог1ийла, сан деган баьрче,
Дахарехь ирс серла долийла шун.
Ма ирс душ у хилар сан деган мерзаш,
Юху а бераллехь шуьца со ю….
Р.А.


Хьан хабар мА делла?
Аз а д1акъарделла…
Мохехь я малхехь дац,
1индаг1ах тарделла…
Гергарло мА лаьтта
Шат1улгах шалделла.
Х1усам а х1оранна
Каш1уьргах таръелла.
Вааа, делладовла вай,
Д1ахадда долу тай….
Р.А.

Хьо йара и йеънарг,
Гуьйренца дуьненан не1 йоьллуш…
Дагадог1у цу дийнахь
Малхо хьо хьестар а маракъуьйлуш.
Тахна а хьо бахьна ду малхо
Дуьненан са декхар.
Сатасле дуьйна ас ойланаш тоьгу
Хьо декъалъян.
Б1аьстенан 1аламах ас басарш дехи
Хьан де кечъдан…
Токхечу аьхкенан стоьмаш а лахьий
Той чомаш дан.
Массо а зезагийн аматаш дехи ас
Хьо хазъян…
Амма и эерна ду, хьо къаго дац х1ума,
Хьол хаза…

*********
Болар хецна дог1у Марта,
Дехьа – сехьа йетташ кА.
Амма дог1ур ду и берта,
Лахдеш хоршахь доь1у са…
**********






Гуьйренан 1уьйре

Дош дац те вайн ала,
Кху хазчу 1уьйренах?
Да вац – те, цхьа вала,
Йаздан сурт гуьйренах?
Хьовсийша д1о анна,
Йо1 санна ц1ийелла…
Садаржо кечъелла,
Гуьйренан 1уьйре…

Шакаршца г1евттина,
Олхазарш зевне.
Маь1 – маь1ехь схьахеза,
Декъал деш вовше.
Мох беди айбелла,
Кхача цу хазне,
Ша маьрша хиларна,
Талла вайн дуьне…

Лаьмнашна кхаъ хилла,
Йог1ушехь хьаша,
Шайн х1усаме йоьссина,
Буза шеен маша..
Шовданаш кхийсалуш,
Мукъаме девлла,
Хоьттуш го маршала,
Йеъначу хьеше…

Вай дац те ала дош,
Са сирлачу 1уьйренах?
Вац теша вала да,
Яздан сурт гуьйренан?

2018-04-03

Малх бу хьо 1уьйренца
Сан дагчохь г1отту,
Къажъеш сан ойланийн,
Са маьрша доккху.
Хьо са ду сан б1аьргийн,
Нур серла дохуш.
Дахаран аьхначу,
Некъа со йохуш…
Хьо 1уьйре юха а
Сан г1енаш къовлуш
Мерзачу 1аьнарца,
Маршалла хоьттуш.
Хьо ду – кх сан дуьне,
Сада1ар доцуш,
Ас тегнарг дахарехь,
Ирсе дог дохуш…

************
Ма хьийза, мА сетта,
Дац сан кхи амал.
Махуо г1а сана ас
Хьуйр ю хьо ц1ехьана.
Безаман ницкъ кхочу,
Аьчка дог лало.
Сан деган хьоьца яц,
Цуьриг а гамо…

Ядалахь, лачкъалахь,
Со вог1у вайча.
Къинхетам сох белахь,
Кхардам ца айта.
Къуберза буьйсанна,
Берза б1аьрг сана,
Со тебаш ву хьуна,
Хьо лачкъо сайна.

Малхо де хьистича,
Суьйре хазло.
Йо1 хаза кхиинча,
Некъаш шарло…
Сан ойланаш денъян,
Хилахь хьо реза.
Къегина седарчий,
Хир ду вайх хьегна.

Дахар мА доца ду,
Безамах къаста…
Синт1адам цакхиъал
Марзонах 1аба…
Зама мА йеха ю,
Дог доцуш даха,
Шех хаьддачу ирсана
Гуо туьйсуш ваха.
2017

Айшатийн нанна…

Нана хьо малх бу сан,
Садоь1у х1аваъ ду хьо.
Хьан багара йолучу 1аьнаран
Марзоно яха ницкъ ло.

Нана сан ойланийн кхоллам,
Лаамех кхаъ ахьа ло.
Сан деган бешахь хьан безамо,
Б1аьстенан аз декадо.

Нана, сан нана хьо йехийла,
Цамгарша цахуьйш хьайн са.
Нана хьо малх сана къегийла,
Кхолламан совг1ат тайна!!!


Кхин мотт цахаарна,
Буьйцуш шайн маттаца ненан мотт.
Да – нана чехадеш,
Церан къинхетаман цайеш чот…
Дайн латта хьоьшуш
Сов кхоамза, бецатхин а цабеш хам.
Хуо хьайх а цадешаш,
Ма уосал дели хьо нохчийн къам…

Хилла те вайн наной декъазчех,
Доьзал шайх кхардал,
Дай осала хилла те,
Т1аьхьено масал шайх цаэеццал??
Х1унда вай девли те ч1ана дайх,
Мостаг1ийн дог 1аббал,
Яхь елла х1унда ду вайн синош,
Нанойн дегнаш даъъал…

Мичахь бу къинхетам,
Вай метан буьхьарг т1е х1иттош берг,
Муьлхарш ю ойланаш,
Толаме 1ожаллех дохуш йерш??
Бусулба вай хилар, байракх ю билгало гойтуш йерг,
Г1аттахьа нохчийн къам,
Хьайн ц1енчу кхолламна хастам беш!


Гергара безаш, бевзарш гунаха,
Дукха бу сан дахарехь.
Безамца марзонан уьйраш,
Ю дог хьоьстуш даима.
Замано сан некъаш гатдеш,
Шайн некъаш т1ех1иттарна,
Сан баркалла ду даггара,
«Метан марзо» тобанна!

Вай вовшеха доьлла х1инца – м,
Вовшен доцуш цамаггал.
Шун марзо ю сан садузош,
Кхин кхачанах цакхеттал…
Къинхетаме, синкхетаме,
Шу сан дагчохь дисарна,
Сан баркалла ду даггара,
«Метан марзо» тобанна!
2017

Йог1ийла хьо маьрша,
Са сирла 1уьйре.
Б1аьрг хьоьстуш,
Дог делош,
Ирс доькъуш нуьре.
Синмарзо лаьттачу,
Кхачалуш г1ора,
Самукъне, беркате,
Хуьлда г1улч х1ора!

2017

Х1аа - х1а, цакарийна,
Хьуна хьайн дахаран аг1о…
Даьтта хих цаэело,
Лалорах, даторах хено.
Ахь дог мА дилалахь,
Х1инца а мегий и-м каро,
Цхьана муьргана мА йелахь,
Ирсана т1екхача мало…

Х1аа – х1а, хьо ца лелла,
Дахарехь хьайн некъах тилла.
Х1инца а вог1у хьо,
Керарчу заманах ийна.
Со а яц дахаран терзанахь
Барам бай хилла…
Хьегна яц со цкъа а,
Сайн доцчу мозчу 1айг билла…

Х1аа – х1а дера, ца висна,
Хьо синтем хьайн леха т1аьхьа,
Шеен хеннахь духьуна,
Сингаттам хьа - х хуьлу, къаьхьа…
Базбеллачу букъ - т1е,
Дахаран мохь бисча шенна,
Воккхалла – м хьаха ю,
Адаман мах хадо зама…
2017

Сан салам дац шуьга,
Яхь йелла к1иллой!
Салам ду, сийдолчу к1енташка сан!
Салам ду нохчашка,
Сийлардан мехкан,
Ц1еначу ниетца лелачарга!

Салам ду наношка,
Доьналлех буьзна..
Доьзалаш махкана кхиочарга…
Салам ду мехкаршка,
Шовданел сирла,
Тешаме ойланаш кхуллучарга!

Салам ду даггара,
Берашка нохчийн…
Дайн г1иллакх,
Ненан мотт лоручарга!
Салам ду Даймахке,
Лаьттачу оьзда,
Дайн лараш шеен букът1ехь
Ларйечуьнга!!

Салам дац сан шуьга,
Яхь йелла к1иллой!
Сан салам
Ц1ий ц1енчу нохчашка ду…
Даймехкан сий лардеш,
Бехачу, баьхначу,
Сийлаллехь хинболчу к1енташка ду!!!

2017

Сан Даймохк, со хьоьгу
Кхолламах маьлхан,
Йиш йолчу хьо хьеста,
Йовхо луш хьуна.
Хьоьгу со 1аламах,
Хьан кхолам хьаста,
Ирс хилла достучу
Зезагех лаьттахь…
Р.А

Х1унда хьо схьагушехь йоьду со
бераллийн хене,
Ас лоьху те стена, ца дайнарг
бераллехь сайна.
Уьду те циге са, лууш и марзо
Хьох эеян,
Я лаьа хьан дагчохь бер сана
Лечкъаш дог тедан??...
Хьан терго лела сан дахареь
Ойланаш къажйеш,
Сахиллац седарчех къега и
Хьан ойла хазъеш.
Сатосучу седанах со тарлой,
Са долу серла..
Дуьне сан сих къаггал там хуьли,
Ирсах дог кхела…
2017