Чеченская Литература. Адам Ахматукаев. Стихи

Адам Ахматукаев Чеченская Литература Стихи


Adam Akmatukayev
;e;enistan

Adam Axmatukayev (Axmatukayev Adam Abduraxmanovi;) 1961-ci ild; ;e;enistan;n Urus-Martanov rayonunun Alxan-Yurt k;ndind; anadan olub. Stavropol D;vl;t Pedaqoji institutunun fizika-riyasziyyat fak;lt;sini v; Moskva ;qtisadiyyat v; H;quq Akademiyas;n;n ;qtisadiyyat fak;lt;sini bitirib. K;nd m;kt;bind; m;;llim, respublika q;zetl;rinin redaksiyalar;nda jurnalist, D;N-d; elmi-t;dqiqat v; maliyy; sah;sind; ;al;;;b. ;lk ;eiri 1979-cu ild; "Leninskaya Pravda" q;zetind; ;ap edilib. El; h;min ild;n d; ;eirl;ri ;e;enistanda v; regionda ;;xan ;d;bi-b;dii jurnallarda, habel; Rusiyan;n "Literaturnaya Rossiya", "Literaturnaya qazeta", "Rossiyskiy kolokol", "Den literatur;", "Qolos Kafkaza" v;. s. n;fuzlu q;zet v; jurnallar;nda d;rc olunur. ;s;rl;ri kabardin, balkar, belarus, qazax, rus, tacik v; bir s;ra ba;qa dill;r; t;rc;m; olunub.  O, Qrozn;da n;;r olunan "Gec; n;;m;l;rinin k;d;ri", "Ha;ansa, sonra...", "Qon;uluqda", "D;zg;n olmayan d;nya", "Z;lm;tin k;lg;sind;" v; s. kitablar;n m;;llifidir. Adam Axmatukayev h;m d; nasir, publisist v; b;dii t;rc;m; ustas;d;r. O, bir s;ra Beyn;lxalaq ;d;bi forumlarda i;tirak edib. ;d;bi yarad;c;l;;; v; ;m;yi ;e;en Respublikas;n;n Prezidenti, Parlamenti, Yaz;;;lar Birliyi, Rusiya Yaz;;;lar ;ttifaq;, T;rc;m;;il;r ;ttifaq;, habel; Belarus ;nformasiya Nazirliyi  v; Yaz;;;lar ;ttifaq; t;r;find;n qiym;tl;ndirilib, bir s;ra medallara layiq g;r;l;b.
Adam 1995-ci ild;n Rusiya Yaz;;;lar v; Jurnalistl;r ;ttifaqlar;n;n, ;e;enistan Respublikas; Yaz;;;lar Birliyi ;dar; Hey;tinin ;zv;, habel; Qafqaz Yaz;;;lar Klubunun ;e;en b;lm;sinin s;dridir.




Bay;rda s;h;rdir

Gec; Ay i;;;;yla
s;hb;t ed;nd;,
M;ni d; k;d;rimin
m;r;zi ;z;r...
Bay;rda s;h;rdir, soyuq bir s;h;r.
Yaral; fikirl;rim
ba;a;;q adam kimi
m;dafi;siz qal;b.

Bu s;h;r ;zg; s;h;rdi,
m;ni rahats;z ed;n
bir s;h;rdi.
Ba;;mdak; fikirl;r
m;ni ayr; s;mt; y;n;ldir,
Raz; qald;;;m fikirl;r deyil.

"D;nya bir g;n da;;lmal;d;r - n; dem;kdir?"
Bir g;n bu sual;
anama verdim.
M;nim ;irin yuxular;ma
ac; qatmas;n dey;,
yast;;;m alt;na
hey na;;llar qoyurdu.

M;n d; bir zaman ona
u;aql;qda verdiyim
o sual; xat;rladanda
Anam;n cavab;n;
;z;md;n aralay;b
ya;ay;rd;m ;z;m;;n:

"S;nd;n qabaqda olan
atan olmayanda bir g;n,
S;nin arxanca baxan
h;r zaman a;lar g;zl;
anan olmayanda bir g;n...
Bax onda,
s;h;rl;r soyuq olacaq,
ba;;ndak; fikirl;r
p;r;n-p;r;n olacaq.
D;nya a;lar g;n; qalacaq,
o zaman da;;lacaq..."

Anam;n a;lad;;;
o f;rlanan k;r;nin
sonu yax;nla;d;qca,
M;nim d; d;y;nl;n;n
tor kimi yollar;ma
k;d;r, q;ss; sar;l;r.

Gec; Ay i;;;;yla
s;hb;t ed;nd;,
M;ni d; k;d;rimin
m;r;zi ;z;b yeyir...

;ndi p;nc;r;min
;n;nd; s;h;r a;;b.
Sopsoyuq bir s;h;rdi.
M;nim d; fikirl;rim
ba;a;;q adam kimi
;;;y;r,
p;r;n-p;r;ndi.


H;yat;n himni

M;n anam;n g;yl;r; uzanan
;ll;ri aras;nda b;y;d;m,
Atamla oturub-durdum,
ilk d;f; ki;i ;;r;yini d;
onunla yedim, doydum...
Be;iyimin ba;;nda
anam;n oxudu;u laylalar -
ah, o dualar, dualar,
m;ni qoruyan dualar!
Yolumu a;an dualar!


;lk d;f; atamla oturub
dadm;;am ki;i ;;r;yind;n.
M;nim be;iyimin ba;;nda
s;sl;n;n laylalar,
anam;n oxudu;u dualar idi -
m;ni qoruyan dualar,
yollar;m; a;an dualar!

"Yeddi babamdan ;man;t qalan yollar -
;;r;fli yollar!
Atam;n v;siyy;tini pozan yollar-
;;r;fsiz yollar!"
Budur be;ik ba;;nda
anam;n oxudu;u
o m;q;dd;s laylam;z,
d;rl; h;yat himnimiz!
Atamdan biz; qalan
q;hr;manl;q n;;m;miz!

Bu n;;m; q;lbimin
n;cib yaras;,
;hd-peyman ba;lam;;am
bu n;;m;yl; m;n.
Bu ;hdim anam;n g;y; uzanan qollar;na ;atsa,
o zaman anam m;nim
yediyim ki;i ;;r;yin;
xeyir-dua ver;r...

T;vb;

G;zl;rimin qaba;;nda
Qaranl;;; as;b,
Dilimi s;brl; aldad;b,
Mollaya ucadan h;r ;eyi dey;c;m-
t;mizl;n;c;y;m, t;vb; ed;c;y;m...

Bu m;q;dd;s t;mizl;nm;,
q;lbin t;mizl;nm;si
Kim;s; z;iflik kimi g;r;n; bil;r, u;aq kimi,
;;imd;ki mollan; da ;ld;r;b,
G;nahkar h;yat
t;vb;mi pozacaq....

Hiyl;g;r Zaman

Ah, bu yalan;;, hiyl;g;r Zaman,
M;n s;nin n;k;rin ola bilm;r;m.
Ana laylas;ndan, da; n;f;sind;n
Do;ulub h;yata m;;rur g;lmi;;m.

Bu m;hkum tarixin s;hif;sind;
S;nin k;kl;rini qurd bas;b, aman!
G;nahlar;n kimi s;nin s;sin d;,
;z;n d; g;r;nd; - eyb;c;r yaman!

M;nim ;;;; kimi pakl;;;m, g;r;n,
D;z; bil;c;kmi
pafoslu s;zl;r; ziyaf;tl;rd;?
Ax; ;cdadlar;m b;rk narahatd;
Taleyimiz ;;;n da; q;birl;rd;...

;t;n ;srimizin n;;m;l;rind;
Taleyin ruhudu  - g;zib-dola;;r.
Amma yeni ;srin h;zin s;sind;
M;n varam!
Zaman var - yan;b-al;;;r.

M;nim qalalar;m

"G;z;n;z a;;lar m;n olmayanda!"
Atam s;yl;y;rdi v;siyy;t kimi.
G;r;n;r, duyurmu; ;l;m; onda,
M;n d; m;c;z;ni dil;m;kd;ydim...

Allahdan dil;dim qoy u;ulmas;n,
;iynind; durdu;um ;ah qalalar;m.
Atas;z u;aqlar tez b;y;y;rl;r,
K;d;ri ;b;di da;;ya-da;;ya...

Do;ma oca;;m;z da;;l;b getdi,
Ac; h;qiq;tl;r uzun yol olub.
Ha;an ;yr;d;c;k biz; se;m;yi-
Xeyiri ;;rimd;n, dostu d;;m;nd;n?

Adamlar n; q;d;r yalan dan;;;r!
B;lk; buna g;r; m;n d; atam;n
H;l; ki qanm;ram v;siyy;tini -
"G;z;n;z a;;lar m;n olmayanda!"


S;nsiz qald;m, ana

Anam; d;fn etdik. Da;;l;b g;ldik,
H;y;t bo; g;r;nd;. M;n d; qap;da
durub b;k;lm;;d;m, g;z;m qarald;.
M;nim be;iyimi g;r;n bu ocaq
Birinci d;f;ydi he; q;z;nmad; -
bizim oca;;m;z lap yetim qald;.

Ev; t;l;smir;m ;vv;lki kimi
"Anam incim;sin..." qay;;s; il;.
Bu d;rdli ayr;l;q, a;r;l; itki
Hopub sevincim; qov;as; il;.

Xiff;tim sirli bir sual i;ind;,
G;r;n o suala cavab tapacam?
Ah, ana, n; ;;;n ax; atam;
S;nin ;l;m;nd;n qabaq yuxuda
G;rd;m ki, dirilib, tutub yaxam;?
T;rc;m; ed;ni: Kamran N;zirli