Русская Литература. Александр Гриценко. Безнадёга

Александр Гриценко Русская Литература Безнадёга
 


Aleksandr Qri;enko rus dramaturqu v; yaz;;;s;d;r. "Vaqrius" n;;riyyat;nda ;d;bi redaktor, "Komsomolskaya Pravda" q;zetind; m;xbir, "Literaturnaya Possiya" q;zetind; publisistika ;;b;sinin m;diri i;l;yib. "Literaturnaya qazeta"da k;;; yazar; olub. Haz;rda Beyn;lmil;l Yaz;;;lar T;;kilat;n;n (Rusiya ;zr;) ;dar; Hey;tinin s;dridir; o h;m d; "Rossiyskiy kolokol" jurnal;n;n Ba; redaktorunun birinci m;avinidir. ;d;biyyat ;zr; bir s;ra m;kafatlar qazan;b, o c;ml;d;n, ;exov m;kafat;, Beyn;lxalq "De Re;elye" m;kafat; laureat;d;r. Onun bir hekay;sini "Manera. az" ;d;biyyat Portal;na t;qdim edir;m.



Aleksandr Qri;enko
Rusiya

;midsizlik



;;lpaq budaqlar aras;ndan g;y ;z; tutqun g;r;n;rd;. S;r;c; ma;;n; daha s;r;tl; s;rm;y; ba;lad;... Q;; t;z;c; girmi;di, qar h;l; ya;mam;;d;, ;axtal;  hava ikinci g;n idi ki, meydan sulay;rd; - m;nfi iyirmi be; d;r;c;ydi. Oleq d;;;n;rd; ki, y;qin me;;d; d; d;h;;tli ;axta var.
Tatar s;r;c; quru adam idi, damarlar; g;r;n;rd;; lap ;eytana ox;ay;rd;, arabir ba;;n; d;nd;rib ;z;nd;n raz; halda deyirdi:
- Gedib ;ataca;;q... ;ki y;z kilometri iki saata ged;r;m...H;l;  n; var ki... gec; saat ;;d; d;...
Ona fikir ver;n olmad;. Oleq v; arxada onun yan;nda oturan tosqun, q;;;ng geyinmi; qad;n fikirliydi, h;r; ;z al;mind;ydi. Oleq d;;;n;rd;:"G;r;s;n bu qad;n;n ne;; ya;; var? Y;qin ;lli olar..." Buxaql; qad;n;n napnazik dodaqlar; b;n;v;;yi r;ng; boyanm;;d;...;ri eyn;k taxm;;d;, sif;tinin yar;s;n; tutmu;du...Eyn;yin ;;;;l;ri g;zl;rini b;y;tm;;d;. B;lk; d; eyn;ksiz daha bet;r olard;...
O;lan g;zucu qad;na baxd;, ;al;;d; ki, qad;n bunu duymas;n. Qad;n;n bax;;lar; da ciddiydi... Salondan k;hn; siqaret k;t;kl;rinin qoxusu g;lirdi.
 
Bel; qad;nlar ;lin; d;;;n ki;il;ri buraxmaz. O;lan c;mi ;; ay idi ki, q;zetd; i;l;yirdi v; art;q ;m;kda;lardan bu qad;n haqq;nda e;itmi;di. Qad;n q;zet; sad; bir menecer kimi g;lmi;di, q;sa m;dd;td; ba; direktorla redaktorun etimad;n; qazana bilmi;di; v; o, tezlikl; reklam ;zr; direktorun ba;;n; yeyib onun yerin; ke;di. Ay s;ni, amans;z qad;n!

Qad;n;n u;aqlar; yox idi. ;rini d; ;oxdan m;zlum bir m;xluqa d;nd;rmi;di; onun icaz;si olmadan ki;i he; bir h;r;k;t ed; bilm;zdi. ;ri tez-tez redaksiyaya g;lirdi; r;ngi sol;un olurdu, k;lg;sind;n bel; qorxan ita;tkar adam t;;ss;rat; yarad;rd;.

Oleq ma;;n;n g;zg;s;nd;n sallanm;; breloka baxd;: d;;l;ri iri, uzunayaql; plastik q;z k;fkir kimi f;rlan;lrd;. Gah sola, gah da sa;a...Gah sa;a, gah da sola...

N;d;ns; qad;n;n Oleq; ;r;yi yan;rd;. Oleq onunla q;zet; g;ldiyi ilk g;nd;n tan;; olmu;du. V; el; h;min g;nd;n etibar;n qad;n da ba;lad; o;lana havadarl;q el;m;y;. Oleq bar;d; redaktora yaln;z t;rifli s;zl;r deyirdi. S;hif;y; reklam material; verm;k laz;m g;l;nd; qad;n h;km;n deyirdi ki, m;;llif Oleq olmal;d;. 
-Bizd; Oleq kimi g;z;l yaz; yazan yoxdu...-deyirdi.
B;z;n m;qal; al;nm;rd;, reklam ver;n adamlar naraz; qal;rd;lar. Lakin qad;n h;r zaman o;lan; m;dafi; edirdi.

H;l; universiteti bel; bitirm;mi; bir ;yal;t jurnalisti ;;;n m;;hur  q;zetin m;xbir m;nt;q;sind; i;l;m;k b;y;k xo;b;xtlik idi. O, m;qal;l;rin; g;r; Moskvadan qonorarlar al;rd;; bu qonorarlarla Kazanda genbol dolanmaq olar... Oleq d; bel; edirdi-sa;a-sola x;rcl;yirid; bahal; i;kil;ri, restoranlar;, klublara getm;yi, qad;nlar; xo;lay;rd;. Qad;nlarla yataqda siqaret ;;km;kd;n l;zz;t al;rd;, onlara yax;; pul x;rcl;yirdi.

Son vaxtlar Oleq daha yax;; ya;ama;a ba;lam;;d; - kefi k;k, dama;; ;a;.  ;li pula ;atm;;d;, h;m d; babat tan;nm;;d;. Misal ;;;n, kurs yolda;lar; onu istedadl; yazar kimi tan;y;rd;lar, ona g;l;c;yin ulduzu kimi bax;r, ;ox h;rm;t edirdil;r. ;lb;tt;, ona h;s;d aparanlar da vard;, amma bu, sad;c; a; h;s;d idi, z;r;rli deyildi...

Plastik q;z yell;nirdi. Siqaret k;t;kl;rinin iyi salonu b;r;m;;d;. Qad;n o;lan;n ;lini tutub bald;r;n;n ;st;n; qoydu. O;lan da ba;lad; qad;n;n budunu  sa;allama;a. "Aha, dem;li, bu ezamiyy;ni d; qad;n ;z; bil;r;kd;n t;;kil edib..." Bird;n yad;na d;;d; ki, ax; bu qad;n onun anas; ya;;ndad;! Anas; Kazan;n yax;nl;;;nda yerl;;;n k;ndd; ya;ay;rd;. ;;h;rd;n c;mi ;; kilometr aral;dayd;. Lakin o, d;z iki il idi ki, anas;yla g;r;;m;rd;.  Qad;n onun ;linin istiqam;tini d;yi;di. O;lan h;qar;t hiss el;di, sonra ;;hv;t g;c g;ldi...
...Oleq ba;;n; qald;rd;, imtina etm;k ist;di, nec; oldusa, t;slim oldu. N;d;ns; yen; g;zg;d; yell;n;n plastik q;za baxd;. "El; bil dar a;ac;ndan as;blar..." d;;;nd;. V; sonra g;zg;d;n g;rd; ki, tatar s;r;c; ona bax;r.  Qad;n;n ;i;kin ayaqlar; vard;, qabarc;qlarla doluydu, d;risinin ;st;nd; ilan kimi q;vr;lan g;y damarlar g;r;n;rd;. Oleqin ;r;yi buland;, ona el; g;ldi ki, ma;;n f;rland;, b;yr; ;st; ;yildi, sonra da a;d;...

•

...O;lan ma;;n;n qap;s;n; a;d;. H;r yan su idi, buzlu su. Barmaqlar;yla buz par;alar;na toxundu. Buz par;alar; s;nd;. H;, h;, buz par;alar; s;nd;.
O;lan hiss etdi ki, bo;ulur. Buza toxunmaq ist;di. ;ll;ri a;ac kimi qurumu;du...
...Oleq buzun ;st;yl; s;r;nd;. Ona el; g;lirdi ki, bax, bu andaca buz  ;atlayacaq. N;hay;t, budur, sahildir. O donub, bir q;d;r d; titr;yir dey;s;n. ;sk;rd;. H;l; d; uzanm;;d;. Aya;a durdu v; arxaya baxd;. Ma;;n ;aya d;;m;;d;. S;r;c; k;rp;y; ;atmam;; d;ng;d; idar;etm;ni itirmi;di v; ma;;n a;m;;d;.
";ay lap ki;ikdi ki..." D;;;nd;. O, ;ay;n o biri sahilini lap ayd;n g;rd;: qumsal yamac, yuxar; hiss;d; quru otluq. Sakitlik...
...Oleq ;ose yola ;;xmaq ist;di. Qar d;n;cikl;ri onun islanm;; paltar;na qonub ;riyirdil;r. ;ox soyuq idi. N;mli gil s;xurlar yamacdan s;r;;;b d;;;rd;. O;lan y;x;lmamaq ;;;n ;lini nam;lum quru ot n;v;n; uzatd;.
•
Yolda he; kim yox idi. G;r;s;n o, hardad;? Buralar; tan;m;r ax;! Yolun h;r iki t;r;fi a;acl;q idi. Yad;na salmaq ist;di: yol boyu ne;; d;f; qar;;dan g;l;n ma;;n g;rd;, faralar; yan;b-s;n;rd;... Xat;rlaya bilm;di. ;traf me;;likdi. Hara ;z tutsun, hans; s;mt; getsin?
Uzaqdan i;;q g;r;nd;, ma;;n idi. Oleq ;lini qald;rd;. Ma;;n;n i;;qlar; onun donqar, m;zlum b;d;nin;, g;cl; qalxan qoluna d;;d;. Avtomobil ;t;b ke;di. Oleq g;zl;rin; inanm;rd;. A;z;ndan bir-iki d;f; buxar ;;xd;, sonra ba;lad; a;lama;a. G;r;n;r, g;z qapaqlar; da buzlam;;d;.
O, g;l;n avtomobilin qaba;;na ;;xd;. ;al;;d; ki, i;;q d;z onun ;st;n; d;;s;n. S;r;c; uzaqdan onun siluetini g;rd;, ;yl;ci bas;b ma;;n; saxlad;... v; ehtiyatla o;lan; ;t;b ke;di.
•
...O, yen; ma;;n i;;;; g;rd;. Qar d;n;cikl;ri...qar d;n;cikl;ri...qar d;n;cikl;ri... Oleq qa;ma;a ba;lad;. Ma;;n dayand;. Oleq qap;n; a;ma;a ;al;;d;, bacarmad;. S;r;c; g;l;ms;yib di;l;rini a;artd;. Ma;;n yerd;n g;t;r;ld;. S;r;c; ma;;n; yava;-yava; s;r;rd;. G;l;rd;.  Oleq ma;;n;n ;;;;sini yumruqlay;rd;. Qar d;n;cikl;ri, qar d;n;cikl;ri, qar d;n;cikl;ri...
•
...Hava i;;qlan;rd;. Qarl; yolla iki n;f;r gedirdi. Biri u;aq idi, o biri is; qoca.  ;st;nd; ;;rp; olan di;li a;ac xiz;kl;r onlar;n belini ;ymi;di. Qu;ba;; qar ya;;rd;.
-Baba, -q;zc;;az tatar dilind; soru;du,- qar hardan ya;;r?
-G;yd;n,- baba cavab verdi.
-B;s onu kim at;r yer;?
-Allah.
-Allah qar; ovcuyla at;r, yoxsa vedr;yl;?
Qoca cavab verm;di: yolun ortas;nda donmu; insan g;rd;. Onu dem;k olar ki, qar ;rtm;;d;. Baba ;;km;sinin ucuyla donmu; insan b;d;nin; toxundu.
-Allah birc; ;z; bilir n; il; tullay;r qar;...- baba dedi.
Qoca donmu; meyiti g;cl; qald;r;b ;;rp;n;n ;st;n; qoydu. Q;zc;;az;n g;zl;ri b;r;l; qalm;;d;.
Yol;ular yollar;na davam el;dil;r. K;l;k qar lopalar;n; da;;d;rd;, a;aclar yell;nir, babayla n;v;ni m;mnun-m;mnun salamlay;rd;lar.
T;rc;m; etdi: Kamran N;zirli