Малонча Марха

        Урок  йолаелира.Уггаре  а  т1ехьарчу  парти  т1е  а  хиъна-  ма-хуьллу хьехархочух   къайлаяла дагахь- 1ара Марха,  шен  боккха  сийна  ши  б1аьрг  стоьла  т1ерачу  тептар  т1е  а  боьг1на.Цуьнан  хьалхарчу стоьлех къехка   дезара,ц1еран  болх  ца  беш ша школе  ярна.
«Везан Дела, хьехархочуьнга ц1еран болх   ма  таллийталахь тахна, ма  хьажийталахь  иза тхан кечаме»-  стешха  ойла  йора  5-чу  классан  дешархочо, цунна-м  хьалха  урокехь   бехк  боккхуш  яздинера  дневника  т1ехь . « Х1инца  шиъ  диллахь ,х1ун  аьлла  мами  б1аьргаш чу  хьожур ю со».
   Хьехархочо  ша  даим  а  ма-хаттара  салам –маршалла  хаьттира  хьалха.Юха  классан  ун  т1е  терахь   д1аяздира ,тема  а. Мархин дог жимма ловзаделира,керла тема хилча,хьехархочо тидамза йитаре сатеснера цуо  класс. Селхана эрна  тайнигех ловзуш.лечкъаргех  ловзуш,уьдуш  лелашехь д1адаьлла  де  а  дагатесира   йо1ана, «Чу  ма  кхаьччинехь ,сайна  х1ума  а  йиина, урокаш  а  йина, ловза  яха  ца  мегара  со»-ша  шена  дог эт1ара  йоь1ан, дера  х1инца  куьйгаш,  голаш эгош-м  1ен  дезара  дацара…»
    Яха  Саидовна  х1инца  шен 1ад санна нийсачу  букъсуьртаца   классачухула  схьайолаелира. «Молодец!» Дика  йина ,Молодец! -хезара  сих-сиха ..
Мархина  т1екхечи. Сеци  ,юха  оьг1азе  д1ахьаьжи,гарринехь когаш эго  йо1  гича  ,къахийти.
-Марха,и  х1ун  ду  ахь  лелориг,юха  а  ц1еран болх   ца  бина  ахь? –хаьттира  цуо  йо1е,б1аьргаш  хих  буьзна  1ачу.Ша  лаьтта бухахь ю, я стиглахь  ю  ца  хаьара  йо1ана.
    Цунах  кхеттачу  хьехархочо  масалца  кхетам  белира  йо1ана…иза  са  ма  а  йоккхуш.
-Марха,хьажал  хьайга,  мел  оьзда  хаза  йо1  ю  хьо,мел  дика  йо1  а  хир  яра  хьох оцу гавуран Малонан  кара  ца  яхнехь .
-Мало  х1ун  ю?-хаьттира  хьалха  парти  т1ехь  1ачу  Вахас.
-Мало  дера  ю  текхна  ,буьйда  ,нехан  могшалла  талхае  зуламхо.
-_Акхаро  ю  иза?-т1аьхьакхиа хьаьжира  кхин цкъа а к1ант.
  Елааьшна дира хьехархочо, дешархошна  «мало» дош ца девзий хиира цунна.Ненан мотт эшна бог1ийла а…Делахь а бераша деллачу хаттарна  т1ера д1а а ца йолуш ,ша кхоллараллийн адам хилларе терра  кхин д1а а дийцира: «Дера  ю Мало акхарочул  а  оьшуш  ,акхарочуо-м  ижу  лохий  а  къа  ма  хьоьгий..Ткъа  малоно  массо  а  аг1ор  воьхку  стаг,боьхку  цуьнан  г1уллакх  дарехь  болу  лаам,шена  луург  бен  чекх  а  ца  долуьйту  цуо.Стаг  дакъаза  а  воккху  ,ша  бохург  а  дойтий.
  Тапаьлла ладоьг1ура классо.Ткъа   Марха  ч1ог1а  холча  х1оьттинера,шегара яьллачу ледарлонна.  Х1инца  и  Мало  цунна  цхьа хьераяьлла,  ешапах  тера  стаг  я  зуда  хетара…
   -Д1аяздел дешан маь1на ,классан уьна т1еяхара хьехархо.Дошмийн диктант дика евзачу бераша сихха  ручканаш буйна лецира,класса чохь х1айттархойн г1овг1а  а х1оттуш.
Мало-къинхьегамна т1ера ца хилар,г1уллакхана пен беттар.
Бухахь д1аяздира  къоман кица : «Мало-хало».Т1аккха йол-йолуш  керлачу темина т1еелира.
Юх-юха даладора  хьехархочо масалшкахь и дош «Мало»,ч1ог1а  темица дог1уш а хиллера иза.
 Ма ло бохучу  дакъалгаца  долчу  хандешах муха  къасто деза а дийцира…
   Цу  дийнахь  ц1а  еанчул  т1аьхьа  сихха  чу  нуй  горгам  а  хьаькхна,уьйт1а  девзиг  а  тоьхна, нанна  пхьег1аш  юьлуш  г1о  дина,сихха  урокаш  йира  Мархас.  Книжка  йоьшуш  1уьллучех  д1атаь1начохь  наб  кхийтира…
    Кхеран  тишачу  ц1а  чохь  лами. Цу  лами  т1ехула  хьалайолу  х1ара ,д1ахьажча  го  т1ек1елкхиссина  х1умнаш,нехаш,т1орк1аз  ду  лаьтташ,.Цу  т1ехьа  цхьаъ  къайла  волу. Охьа  хецна  месаш  а  йолуш  ,буьйда  ,текхна .,..Хьажахь  Х1ара  ю-кх  Яха  Саидовнас  йийцинарг.
  --   Д1аяло,д1аяла  кхузара,- иза  эккхо г1ерта  Хеда. 
   Хеда, д1аяла  кхузара ,яло  чу  а  г1ой  диван  т1е  д1айижа.Нана  яра  книжка  мара  а  йоьллина  наб  кхетта  1уьллу  Хеда  сама  яккха  г1ерташ…