Гьебеяр

Хъсан дуст пис юкъуз чир жеда (л.х.м.)
Вичин кIвалах аваз шегьердиз фенвай Межвединаз, рекъин а пата акъвазна са нихъ галаз ятlани рахазвай Мурад акуна, адал ван элягъна. Мурадаз, фадлай ахкунвачир, вичин рикI алай дуст Межвединан ван чир хьана, адав агатна. Дустари сада садан гарданар кьуна,гьал-агьвал хабар кьуна,кlвалер-къар,аялар жузун-качузунна. Мурадак гзаф тади квай.Ада вичин дустуниз лагьана:
-Са гьафте я, крар тагьвил-теслим ийизва за,я ахвар амач,яни мажал.Исятдани зун фена кlанзава, зун мад эвелан кlвалахдал аламач.Вун нисинихъ чинал ша,са тIуьн-хъунни ийида чна, тухдалди ихтилатарни ийида кьве стхади. Килиг ша гьаа, за ви рехъ хуьрвал я.
Тегьвил-теслимдин тlвар ван хьайи Межвединан чинин рангар атIана: – Ам гаф хьанач хьи, я стха, хийир хьуй, вуч месэла я?
И гафар лугьуз-лугьуз, абур сад-садавай чара хьана.
Межвединни Мурад санал чIехи хьанвай, хуьруьн мектебда санал кIелнавай таяр-туьшер тир. Абур, дуст хьунилай гъейри, гьакlни мукьвабур тир. Юкьван мектеб хъсан къиметралди куьтягьна институтдик экечIай Мурада, анагни фаркълу дипломдив акьалтlарна,хтана хайи райондин меркез тир шегьерда кlвалахзавай. Са тlимил чlавалай районда гьуьрмет къазанмишна,вичин алакьунралди чlехи везифайризни хкаж хьана, районда гафуниз кесер авай, виридаз сейли инсанрикай сад хьанвай.
Межведина лагьайтIа, мектебни хъсан кlелнавачир,аскервилиз фена хтайдалай кьулухъ, вичин хайи хуьре яшамиш жез кесибвилелди кьил хуьзвай.Мурад вичин хзанарни галаз хуьруьз мугьман хтайла, Межведин гьасятда агакьдай, руквади кьуна акахьнавай гьаятар михьиз, кlватlиз куьмекдай,мекьи берейра, кlарасрин гьазурвилер аквадай. Муькуь вахтарани,гьар райондиз рехъ алатайла,хуьруьн магьсулрив ацlанвай гьебеяр гваз,Мурадан кlвализ илифдай. Гьамишани ада тухузвай паяр акурла,Мурада адаз туьгьметдай:
-Вуна заз лап регъуь ийизва, я стха,ихьтин кlвалахар мийир, ибур герек авай затIар туш, захъ гьар са затl авайди я. Вуна кесибвиливди жуван кьил хуьзва,аялрин сивикай атIана вучиз вуна иниз ялзава? Межведина вич дустинин гафарикай кефинихъ галукьайди хьиз къалурдай ва Мурадазни и гьал акуна,дустунин кефияр хун тавун патал, ихтилат дегиш хъийидай.Эхир вахтара, Мурада Межвединаз и гьакъкъинда са гафни хъалгьузмачир. Кlаникай,винелай,чинеба-эквеба, Межвединаз чир тежедайвал Мурадани вичелай аслу тир кlвалахрал гьамиша дустунин гъил кьадай.
Гилани Межведин гъил ичlиз атанвачир. Адан,рекъин къерехдаллай машинда мадни ацlанвай гьебеяр авай.Амма Межвединаз гьич кефияр авачир. Дустуни лагьай "тегьвил-теслим" гафари сакIани адан рикIиз секинвал гузвачир.
Нисиниз амаз Мурада вичин кlвалахар са тlимил фад куьтягьна, кlвализ хтана. Вичин папав хъсан хуьрекни гьазуриз гана,чайни демда тур лагьана, Межвединан рехъ хуьз ацукьна. Зур сят,са сят..., нисинни атана алатна, амма Межведин атана акъатнач...Мурада кlвачин кьилел са сив фу тlуьна, вичин кардал рекъе гьат хъувуна. Рехъдини ам нарагьат яз, дустунин кьилел са кар атанатlа лугьуз фикирариз амай. Папални ада тапшурмишнавай:– Килиг, Межведин инал атайтlа,ахъайиз тахьуй, тадиз заз хабар це.
Акахьай фикирралди Мурад хтана вичин цlийи кабинетдив агакьайла, адаз вичин куьгьне кабинетдай, гъиле ичIи гьебеярни аваз эхкьечlзавай Межведин акуна. Межвединаз ам такур кьасна элячlна физ кlан хьана. Мурада дустуниз эверна, нисинихъ кIвализ татунин себеб хабар кьуна. Ийир-тийир квахьна, вуч лугьудатlа течиз амай Межведина жузуна:
– Вуна лагьаначни бес,тегьвил-теслим хьанва, кlвалах хъийизмач.
Мурада са хъверна:
– Я стха,за ваз лагьанай хьи,тегьвил-теслим жезава, лагьанач хьи,мад кlвалах хъийизмач.Зи везифа хкаж хьанва, зун гила и дараматдавайбурун виридан начальник я. Зун гила ингье, и кабинетда ацlукьзава,– лагьана ва гъиливди вичин тlвар,фамилия кхьенвай рак къалурна.
Ламралай аватай хьиз хьанвай Межведина сад дустуни къалурай ракIариз килигна, сад вич гьисятда акъат хъувур ракIариз,садни-гъилевай ичlи гьебейриз... Адавай вичин дустунин чиниз килиг хъжезмачир. Кьил чилеваз,гъиле шуьтlкьуьрна кьунвай гьебеярни аваз,ири камаралди,тади кваз къецихъ экъечIдай рак галайнихъ фена...

17.02.17