Умбрар ступеньки лестницы одноактная пьеса

УМБРАР
(Саб сягьнайин драма)

Иштирак шулайидар:

Сар
Риш
Бай
Дишагьли
Адаш
Десте



Гъярарихь, гъагъ зина адабгъуз даршули, гьар гьудуч1вну гъягърурикан кюмек ккун ап1ури дийигъна Сар.

С а р:
– Кмек ап1ина, риш!

Р и ш:
– Гьаму уз’инна гъяйиз амийна!

С а р:
– Фукьан вухт вуйиз фужк1а гъядяхъюр к1ури ккилигури…

Р и ш:
– Узу сабан биц1идамиза!

С а р:
– Гьайву биц1ивалиан арарахьриву, жжан бай!

Р и ш:
– Узу бай дарза!

С а р:
– Бай вуйиш, зиркь адабт1рийва, хъирибшуз пну хъибшуб!

Р и ш:
– Ич дадикна пидизаяв!

С а р:
– Ичв дадара увура гурбагур ишричву!

Р и ш:
– Узу хъпехъундар к1ури ич дадик фу каяв!

С а р:
– Хъа гьамциб уч1вру-заз вердиш дап1ну адабгъубдиз дарпиди сарун шлиз к1ур! Дург гьамлин!!!

Р и ш:
– Хъа гьамциб, уву к1урайиси уч1вру-заз, вердиш гъап1у ич адашдиз гьаз ч1алкьан к1урдарва?

С а р:
– Йиз увуз хъипу суал дайиз думу, уву узуз суалниин суал тувуз! Гъарах яв гъягъюрайи рякъди!

Р и ш:
– Дици хай шулдар! Сифте ктукьур уву…

С а р:
– Гьатму фу ву гьатциб! Душну яв хьурхьлар ккажак!

Р и ш:
– Узу марцци риш вуза! Ич дади хъюнт1ар ккажакуз йиз жибдиъ ягълухъ ивнайиз!

С а р:
– Янакас гьаму гьап1ру бала гъабхьи гъи йиз к1ул’инна! Гьудуч1в гьамлин!

Р и ш:
– Нет уж, раз начал, то терпи!

С а р:
– Гьамус гьап1дик1ан яраб! (к1ул хиларигъ гъяп1у)
К1ул’инна гъван абхъур к1уруб гьаму вуйк1ан?
Гьаз аццаппну лигури дийигънава?

Р и ш:
– Уву узухьди гъюгъюз гъитрана, т1алабар ап1ури, ич дадайиз кьиматар туври, суалар хъирчри?

С а р:
– Я риш, я биц1и риш, рякъюри биц1ир ву к1ури, фу яман гамгам алир вува!
Узувуз пидийзавуз сац1ибкьана яшар духьнайириш, хъа гьап1за-хъа!

Р и ш:
– Гьап1рушра аьгъдарди фу пидийва?

С а р:
– Увуз саб к1акъюна аьжжал! Жварт1ихь йиз улариккан! Саб дуфну хъабт1айиз!

Р и ш:
– Уву хъабт1ру жан хътарзухъ! Узу сабан биц1идамиза!

С а р:
– Амива жжаааан басалайин, амииваа! Фукьан ужур риш дирин! Гъарах жжан, ичв дадайи увуз никк убхъуз гъач к1ура! Жжаааан ужжувал!

Р и ш:
– Узу нанайихъ хъимдарза!

С а р
– Хъимдара жжан ужжур, хъимдара! Фари никк к1урайир вуза!

Р и ш:
– Ич хюнди сабан к1ари дап1надарич!

С а р:
– Ичв гъуншди кап1найиб, жжан ужжур, ичв гъуншди!

Р и ш:
– Гъуншйири малар уьрхюрадар!

С а р:
– Хъа я т1ягъюн, малар айи хулаъ гьамциб аьламатнан мутму наънан гъабхьибу? Фу ккунди авуз узкан?

Р и ш:
– Ккунди кюмек ап1ин к1урайир уву!

С а р:
– Хъа вуш гьаз ап1дарва?

Р и ш:
– Узу сабан биц1идамиза!

С а р:
– Гьайву биц1ивалиан арарахьриву, жжан бай!

Р и ш:
– Узу бай дарза!

С а р:
– Гьамгъукан гьап1ру я гъуландаааар! Гьаму бала к1уллан фици илдипузаааа агьи, агьи, агьи…

Р и ш:
– Мишан, мишан! Аьхюрар ишруб дар!

С а р:
– Диришди фици гъуздива-хъа гьациб замана улубкьнайиган! Агьи-агьи-агьи! Ккадабхърувууучв мициб уьмур!

Р и ш:
– Гьамус уьмрик кудукьнана!

С а р:
– Абкъинайагьала, гарк1валкьан убччвну йик1узааазууу! Агьи-агьи-агьи! Узу ккадархьрур дар!

Р и ш:
– Ич абин цалик аьхю ханжал кебхна!

С а р:
– Айву аьхю даришриву! Узу увуз к1урадарзаааа, агьи-агьи-агьи…

Р и ш:
– Гъуландар чпин хярар-хут1лариъ а!

С а р:
– Хъа увура дурарихъди ади гьаз гъахьундарва-хъа! Агьи-агьи-агьи!

Р и ш:
– Узу хяр убшвурайи ич адашдиз мич1ли кампут хуз гъюрайир вуза!

С а р:
– Хъа уву ухди дици гьаз гъапундайва! Чкиди гъарах! Хяраъ шид адар аьжузриз, чкиди кампут хьади гъарах, жжан йиз бахт!

Р и ш:
– Сабан ич дада гъуччварихьан дуфнадар!

С а р:
– Дада гьазк1а дарив, халадилникди айиб адабгъну гъайибх!

Р и ш:
– Дугъу ругъи-зимзара хурза гъапну. Хъасин гъахидарикан кампут ап1уру, хъасин халадилникдиъ ивру, хъасин мич1ал гъабхьиган хьади гъягъюрза.

С а р: (к1улхъан дибисну хъана ишуз хъюгъру)
– Узу гьап1дик1ан, агьи-агьи-агьи…
Ичв дади сулан сив’ан къуччварна ругъизимзар духну, камптар дап1ну, мич1ал ап1айиз, узу мушвахь, мич1ал шлуси рякъюразуз! (ликар заваризди йирчури дахъру, хъа саб вахтналан, гъудужвну биц1ирурахьна душну, карк ктатури)
Узу ич шураз, душну гьаммус ич халадилникдиан кампут хивдиза чпин хяр убшвурайи адашдиз гъабхуз. Фици к1урва, балассссиии?

Р и ш:
– Ич дадайинубт1ан убхърур дарич адаш!

С а р:
– Ичв дадайинубизип!

Р и ш:
– Куч1лар ап1уз алаурана узу?

С а р:
– Гъачайчва байк1а гьамина сар фуж-к1а! Гьадагъузкьана гьадагъай гьаму (шураз дярякъруси сппар илч1игури, гъурдар чиб-чпилан алдахури, рягъюз ккунийда к1урруси) гьашвхьан, узу мидкан саб ап1айиз!
Вари хярар-хт1улариъ – фуж гъюрвуз!
Мурарин дада, гурбагур хьуз ужур – сивариъ! (ярхлаз лигари)
Вааа ичв дада гъюра сив’ан! Тяди гъарах улихьна кюмек ап1уз!

Р и ш:
– Наши?

С а р:
– Гъамгьа, арчларигъянсина гъюраааа…

Р и ш:
– Я дааааяяяя! (улихьна жаргъуру)

С а р:
– Ичв дадиз вуйиган, кюмек ап1уз, магьа уву биц1ир дарди!
Гьугь! (гьугь алдабхъну гъярарихъ хъайи чан шишлиин, унт1ккан, амк1ликкан т1убарра ккадатури, эргвал йивури деу)
Мициб бала аьраблизра гъядядябхъричаз!
Аман-иман имдардузуъ, айи вари изи-мизи адабгъну, ***ин шуру! Му фици вердиш дап1на ячви! Вердиш дап1найин-хъа му! Му йизур вуди ккундийи (сппар илч1игури) дибисну ибарихъан, ибар кьабарианзина уьч1югъдайиш! Ек1в улубччву тарс!
Учу ич вахтнаъ мици дайдуча. Аьхюр учуз, гьякьди аьхюр вуйчуз! Гьаз мици? Шлин вушра, фунур аьхюризра гъайгъу кади шуйи.
Хъа гьамус, аьхюриз чан йишв ккудубч1вурухъанмина, даттли уьуь дарап1ишра вижна ктар! Мугъаз вижна ктруган, душвккансина вуйидариз гьаз хьибдихъа?
А узура… ахмакъси… элегну… биц1и шуракди… кюмек ап1ин к1ури! Фу бадали?
«Гьаз ап1узавуз-хъа?» гъапнийиш, фу жаваб туврийи узу?
«Биц1иган узура ичв абиз малар хът1урккуз кюмек гъап1унза» к1уйин?

Гьамци к1уради чахьансина мугъаз сар живан гьудуч1вури гъяркъю ва дишла гъудужвну, папрусин кьат1 хахуликк ккивну саб шубу-юкьубан минди-тинди илбиц1ури гъачабхьу ва зиълан хъамп1 дап1ну ликра гъиву. Хахул гъивушвккан биши-руг ккут1убччву. Командир гъюри гъяркъю эскерси му кас ч1ирггну дийигъу.

С а р: (чест тувруси к1улик хил кивну)
– Ихтияр айин, жигьил, увукди гафар кауз?

Б а й: (хахликкан ккут1убччву бишируг чан хъюхънихъна дуфнадаршра, халихьди гьадап1урайи. Лигубра дугъан ярхларизси вуйи. Ибариъ урччвнайидарихьан чакди гафар ап1урайирин дих ебхьурадайи, амма дугъу жавабар туврайи.)
– Ваъ. Фужк1ара адар!

С а р:
– Гьаз «ваъ» к1урава? Узу магьаза, кьяляхъинди илдиц!

Б а й:
– Рякъюрадарзуз… Гьич фужк1ара…

С а р:
– Я жжаан баай! Магьазааа… (живандин гъюник кут1ну гъвалахънаси дийигъу)

Б а й:
– Гьааа… Гьамус гъяркъюнзуз. Чпин дадайихъди гъюрайиси ву! Бедерйирра хьа!

С а р:
– Я жигьииил! (улихьинди хил гьач1абккну т1имбил ап1уру) Узукди дарна?

Б а й: (мугъаз гьибгърадар чан гъвалахь фужк1а хьайибдикан, чак кургърашра, к1ут1рашра. Му чан гъурулушариъ ахъна)
– Вуяяяян!... Хъа узуз ухди гьаз гъапундайва, дажи!

С а р: (улар ктирчуру ва ц1иб чаз кьяляхънаси зигуру)
– Хъайву дажарин гъагънакк ккахъриву…

Б а й:
– Гьамус фици ктукьуза узу дугъак?

С а р:
– Вааа! Ктукьуз ккундайк1ан мидиз узук!

Б а й: (смартфон пуз)
– Смартф айирсир дар!

С а р:
– Гьарза улхурайирсир вуки му…

Б а й:
– Ужуб чвкъюр ип1ри узу гъадабгъну чаз тувайиз!

С а р:
– Я баай, я жжан! Фу дубхьнавуз?

Б а й:
– Хъа даршиди наана гъягъиди чав! Дарш узут1ан ужурихъди таниш шул учв!

С а р: (чав гьясппикк дарап1руган, душну му хъана чан шишлиин деъру йивну ликра жилиз. Ц1ибди биши-ругра ут1убччвуру)
– Жжинарин ляхину…

Б а й: (ут1убччву биши-ругдин ниъ гьадап1ураза к1урайиси хъюхънихьан хилихьди думу гьадап1руси каркар гьадатуру)
– Сабан смартф гъадабгъайиз лигуза фициб ниъ хъайир вуш учв!

С а р: (ибахъ хил хъивну балихьинди илдицу)

Т е л е ф о н д и а н:
– Гьап1ру ниъ? Биц1и ришди имбурикан гьап1уз ккундувуз?

Б а й:
– Фици-фици? Мягьямаддиз йиц1исад-йиц1икьюд йисаринур – гьурк1у шив, хъа узуз, ц1ухьуд–ц1ирхьуд йиснаъ айир – биц1и риш!

С а р: (гъедергуру. Кьюбиб ликарра биши-ругдиъ йивуру. Кьамкьар урччвуру. Дурччвну дитганси хъана чан шишлиин деъру)

Т е л е ф о н д и а н:
– Йиц1имиржид йис дархьиди…

Б а й:
–Узуз ккун гъахьиш, чпин дадайин хабхъан хътагъарзичав! Фу к1уру гафар ву, наамуус, гъир’ят, аькьюл, аьгь!

Т е л е ф о н д и а н:
– Гьич фук1ара! Булди пул! Пул айириз вуйи гьюкмарна закнар! Кефер ап1инай заманайикан!

Б а й:
– Мяшат мап1ан, хъябкь яв ушв, сарун багахь улуч1вура! (смартф хъябкьру)

С а р: (бали гьап1раш лигури шулу)
– Тму фу тциб вук1ана! Али юрушназ! Улуду! Трампдин хтул!

Б а й: (багахьна улуч1ури, ибаъ айиб хъана ижмиди убжри)
– Фу вуйив, кьабуцай, узук кут1ри?

С а р:
– Кут1раш, кьабуцайин ади айи дерди! Набшдив салам?

Б а й:
– Кьабуцайин дерди улудри ап1руб вуйин гьял!? Кут1руган увууз айиб дайин салам?

С а р: (к1ваан агъзурна саб хиял гъяри, чав явашди гъапиб гъеебхьнук1ан к1ури гьавазурди)
– Узу дарпи люкьян увуз пуз ихтияр айвуз? Узу тувундар к1ури салам увуз тутрувди гъузуз ихтияр айвуз? Узу фууукьааан аьхюр вуза увук гъилигган!

Б а й: (ибаъ айибдикк т1уб кучри, уву гъапидар миди дидиснайиз к1уруси)
– Аьхюриз люкьнар ап1уз ихтияр йибхь! Аьхюриз салам тутрувуз ихтияр йибхь! Аьхюриз аьхюбдихъан ч1ихуз ихтияр йибхь! Аьхюриз… кстати, фтин вува узут1ан аьхюр?

С а р: (урхну дийигъу)
– Ихь архйирин арха-ханайианзина айи аьдатниинди…

Б а й:
– Яшариинди аьхюр ву к1ури? Хъа ваъ, жан кьабуцай, ваъ! Ихь арха-ханйириинди ихтиярарна гьюрматар адмийин артухъ йисар ву к1ури шулайидар дар! Хъа – йисар гъягъбахъ ибшу аькьвлиз дилигну, хиларилантина улупу ужувлариз дилигну, жвуван хасиятниинди дюзди хъап1у уьмриз дилигну вуйидар ву!

С а р:
– Шли кивунвуз дицдар дарсар?

Б а й:
– Учву хъап1райи ва ичв рябкъюрайи уьмри!

С а р:
– Шлин бай вува?

Б а й:
– Увуз конкретно узу тувнайи суалнахьан гьудуч1вну, уву узуз суалар михъирчан! Гьа, баладар, узу Улуд ишри, йип, гьаз узуз куч1лар гъап1унва?

С а р: (мюгьталдиси)
– Гьап1ру куч1лар? Гьамус увузра узкан бала гъадабгъуз ккундайвуз?!

Б а й:
– Уву, кьабуцай, жарашвахъинди миилт1ибк1ан! Куч1лар гьаз гъап1унва?

С а р:
– Гьубч1внанухь?! Фу куч1лар?

Б а й:
– Узуз люкьян гъяп1ундарза к1урадайна? Дид’инна – Трампдин хтулра кадаъну?

С а р:
– Люкьян гъап1ундарза! Наабарут узу уву Дагъустандиан Вашингтондизкьан за гъап1унзаву!

Б а й:
– Улууууд! Улуд за гъап1унна Белый домдиз!

С а р:
– Думу люкьян дарки!?

Б а й:
– Хъа фу ву думу? Ширин ччвур? Йиччвун гаргун? Дарш… Яв даккнишниинди гъапи «Кюкю» гьаз ву йиз, яв ккунивалиинди гъапи «чиркин ху» дарди! Хъа уву узуз яв даккнивалиан, «Кюкю» мийибшри, «улуд» дупну, дид’инна гъапундарзара к1ури дийигънава, кьабуцай! Мици хай шулин? Дарш Шамдиан гъафи ичв мялимарин результатар вуйин мурар?

С а р:
– Фу к1ури дуфнава йиз багахьна?

Б а й:
– Лигайчва, хъжагъурира ву гьа! Уву дайна узухьна дуфнайир? Дарш, узу телефондихъан гафар ап1ура к1ури, мугъаз аьгъю дубхьнадар к1ури, ккебехъну гъирагъ йивнана?

С а р:
– Хъа дарш увукк ккахъну гъуз-за яв гафар ккудук1айиз?

Б а й:
– Э-ти-кет!

С а р:
– Хъа магьа увура узуз, аьхюриз, люкьян ап1ури: «Идикьат1»

Б а й:
– Узу «Иди кьат1 принеси» гъапундайза!

С а р:
– Хъа фу вуйив гъапиб?

Б а й:
– Э-ти-кет!

С а р:
– Думгьа к1ури!

Б а й:
– Этикет фу к1уру гаф вуш аьгъяйвуз?

С а р:
– Йиз думу аьгъяди гьаз ву! Гьамус увура узуз люкьян дап1ну жарашвахъинди маалдабчан!

Б а й:
– Алдабчури зиллетар зигурайир уву!  Йиз гафар ккудук1айиз ккилиггунди гъузруб дайк1ана!? Гьа, йип, кьабуцай, фу ккундийвуз узкан?

С а р:
– Гьич фук1ара!

Б а й:
– Даккниган гьаз узук кут1унва?

С а р:
– Я чви, фу бала гъадабгъна гьамгъу! Гъарах яв гъярайишваз!

Б а й:
– Дици хай шулдар, кьабуцай! Фу вуйив дерди?

С а р:
– Фу ккундавуз узкан? Гьудуч1в гьамлин!

Б а й:
– Уву вува фу вуш ккунди узухьна дуфнайир!

С а р:
– Мяаьрхян узу! Гьаммусди, саб, гьамциб бала, к1уллан илдипнамиза, гьамус му наънан алабхъу, я кас!!

Б а й: (минди-тинди гъилигу)
– Балааа… (кьюр дишагьли гъюри гъюркъю)

С а р:
– Гьарах, гьатририз ап1ин кюмек! Узуз – ваъ!

Б а й: (гъюрайидарин улихьна гъушу)
– Ча узухьна бедре. (шуран хликк ккайиб бисуз ккун гъабши)

Р и ш: (тувуз даккунди гъаши)
– Тувдарза! Уву фуж вува! Начра дар гьа!

Д и ш а гь л и:
– Тув йиз риш, жигьилиз увуз кюмек ап1уз ккунди а.

Б а й:
– Мурар фйир вуячв? Гьамкьан гъагъидар?

Р и ш: (кялхъри)
– Гъарзар! (дадайин хиликк ккайи бедре чахьинди гъибису)

Д и ш а гь л и:
– Шлинур вува, жан?

Б а й:
– Узу мутму дарза, шлин вуш хьуз!

Р и ш: (келхъри)
– Мутму дарубди учуз кюмек фици ап1ура?

Д и ш а гь л и:
– Я риш ккебяхъ, бали гиран ап1ур!

Р и ш:
– Ап1урна, бай, му бедрера увухьна тувиш? (гьач1абкку)

Б а й: (бисури)
– Гъап1ишра дарап1ишра айи индад адар! Чааа!

Дурар, чан шишлиин деънайирихьна гъурукьнийи.
Дурар багахь шулади думу ккюрхю, ва гьадрариз тамаша ап1ури гъаши.

Д и ш а гь л и:
– Кьувват ибшри Мягьямяд-ими! Сюгьринт1анмина гьамусра гьамшвахь хьмина?!

С а р:
– Кьувват хьуз гъитранучва-хъа, учву, кьувватлуйири!

Р и ш:
– Гьамуйи гьа дая, узуз, биц1и шураз, чаз кюмек ап1ин к1урайир…

Б а й:
– Нач дарин му кьабуцайиз биц1и шуркан кюмек ккун ап1уз, узу мушвахь хьимиди!

С а р:
– Хъа гьаз хьава кюмек дарап1ди?

Б а й:
– Узу увуз кюмек ап1уз дуфнайир вуйин, дарш – йиз кадагънайи швушваз!

Д и ш а гь л и: (мюгьтал гъахьи)
– Думу, жан бай, сабан биц1и ришди имида швуваз гъягъюз!

Р и ш:
– Ваъ, дая! Узу аьхю риш вуза!

С а р: (гъяаьлхъю)

Б а й:
– Гьаз аьлхъюрава, кьабуц?! (хиликк кюбиб бедерйирра ккимиди дуфну му ккасдикк аскканзина машназ ккилигури ккурсу)

С а р:
– Гьамус аьлхъюзра ихтияр адарин?

Д и ш а гь л и: (дуфну «язна» хътау)
– Мягьямяд-имийин гьюрмат уьбхяй! Думу гъак1ирихъ кьулгьу убхурайир ву!

Б а й:
– На что намекаешь, мать?

Р и ш: (балин терефназди дийигъну чпин дадайиз)
– Да, на что намекает, мама?

С а р: (к1ул хиларигъ дибисну дуфну хъана чан шишлиин деу)

Д и ш а гь л и: (урху)
– Дюнья дигиш шлуб дар к1урдайнучва!

Б а й: (бедерйир дивну, адабгъну смартфон, илзигну хъана жибдиъ иву)
– Слушаю!

Т е л е ф о н:
– Кьабул гъахьуннуз?

Б а й:
– Ярхла имидит1ан!

Т е л е ф о н:
– …

Б а й:
– Ляхин уччвувалиъ адар!

Т е л е ф о н:
– …

Б а й:
– Хъа фтиъ? Хъа к1улиъ! Гьамус гьамрарра хьади вари ктибтурадарзавуз, гъафиган хъа гафар ап1идихьа,

Т е л е ф о н:
– Фтихьан гуч1уравуз? Дарш гьадрари ккит1нана?

Б а й:
– Ккит1найир думгьа уву. Кьюб бедре думукьан гъагъидар дар.

Т е л е ф о н:
– …

Б а й:
– Ваъ, йизуб тувидарза. Йиздик йиздарин номрийиз, клипар, шиклар кайиз. Дугъаз мут1ан ужуб жараб гъадабгъурза…

Риш:
– Узуз дарнив, бай?

Т е л е ф о н:
– …

Б а й:
– Ибшри. Лиг саризра мак1ан! Геже…

Д и ш а гь л и:
– Уву, жан жигьил учхъандира вари гьял дап1ну дебккраваки…

Б а й:
– Шуран согласияйиз сарун «ваа» к1уру замана имдар!

Д и ш а гь л и: (хъял кади, тадагъну чан бедерйир,гьитну ришра улихь мушвхьан гьудуч1вуз ккун гъабши)

Р и ш: (хъзигурашра, гъюгъюз даккушди, гьут1урччвну дадайин улхьан балихьинди гъафи)
– Узу увуз биц1ирна-гьац1ир дарза! Гъарах яв, капут ап1ин, мич1ал хьпахьнаси гъидиза!

С а р: (гъярайи дишагьлийихьинди хил гьач1абккну)
– Яв гьамрарра хъади гъарах! Йиз к1ул ип1уз ужудар!

Д и ш а гь л и: (кьяляхъ илдицну)
– Увура, жан Мягьямяд-ими йиз ачухъди адрубдиин мяаьлхъяна!

С а р: (гъярайирихъ хъипу)
– Хъа йизуб чухъди айин? (шурахьинди)
Гьаз гъушундара, биц1и риш, ичв дадайихъди! Увухъди мура гъябгъидийи!

Б а й:
– Яв фу буржияв?!

С а р:
– Лич1рахъ хъайи жердси…

Р и ш:
– Му шагьриану. Мугъаз лич1арна жердар аьгъюдар дар!

С а р:
– Аьгъдарди ужу ву. Агъяйиш думу бугъайиккан узу ккадархьрур дайи!

Б а й:
– Фтикан улхурачва? Дарш кьабуцайиин юк1в улубкьнанив?

Р и ш:
– Хъа аааав! Йиз улубкьбахъна улдурубкьбахъ яв фу хъаяв?

Б а й:
– Узуз уву ккун гъахьунзуз. Сарун уву йизур вува!

Р и ш:
– Узузра уву ккун гъахьунзуз. Сарун увура йизур вува! Йиз ихтияр дарди сарун ч1ураз ришвдарва!

Б а й:
– Ах так?!

Р и ш:
– Ни как иначе!

С а р:
– Хуб бала ву мурар кьюред чиб-чпиз гъашиш!

Б а й:
– Узуз ихтиярар узуз уву кьабул гъахьивалилантина артухъди азуз!

Р и ш:
– Йиз ихтиярар явт1ан зина вуйидар вуйиз, гьаз гъапиш, узу вуза увуз кьабул шлуси гъахьир! Му – саб! Кьюб к1урубсана, узура уву кьабул гъап1унзаву ва уву ккунра гъахьунзуз! Гьаддиз, лиг, увук гъилигган йиздар фукьан гизаф ихтиярар вуш! Гъавриъ айву, шагьрин мяляхъв!

С а р: (чан гарц1лар ктут1ури)
– Чиб-чпиз хьуб гъитархьа, мурар кьюридра саб кьутаъ гъурччвстару! Йиз кьабишнаккди узуз хъана фу рябкъюз ккимик1ана, я эллер!

Б а й:
– Узу шагьрин мяляхъв вуш, ич1ибгидизавуъ… (риш дисуз ккун гъабши)

Р и ш:
– Дург гьамлин, ич гъулндари увкан ул ктипуз мигъитан!

С а р: (улар унт1’инна ап1ури)
– Вааааа! Гьатрариккан узу начу йик1урадуза! (чан машнахь дурарин тереф дярябкъруси хилар гьивру) Аьрбатнааар!

Б а й:
– Дици к1ура к1ури узу культурний вуза, зазаригъян гъюдубч1вуб!

Р и ш: (аьлхъюри)
– Зазаригъян гъюдубч1вуб фу ву?

Б а й:
– Дидин ччвур к1ваълан дубшнайиз… зарарин тупсибу думу…

Р и ш:
– Лапух?!

Б а й:
– Сама – лапух! Еж!!!

Риш:
– Гьаааа, гъют1рахьим?

С а р: (рази дарди)
– Авдулар! Кьюрт1умухьи!!! Фиттина аьгъдарда бякьиярис! К1ул’инна бал’ар к1уди хъиршнайи къюлкъяц1ияр!

Б а й: (хил гьач1абккну)
– Фу к1ура риш гьатму уюгъди?

Р и ш:
– Уву ккун духьназуз, к1ур, дирбаш вуйиган!

Б а й: (илдицну)
– Спасибо, кьабуцай! Уву ужурра вуваки!

С а р:
– Яв илжжа агъу увззурияв, аьхюрна биц1ур аьгъдири аьрав! Кмек ап1ин дупну дарап1и гь (х)уй! («х» сес «гь» сесси к1ури)

Б а й:
– Переводи, опять не понял!

Р и ш:
– Узу рихшанд мап1ан! Уву гъавриъ ахънава! Хъа аьхюрин гьюрмат уьбхюри, кьилзи ап1уз ккунди адарвуз!

Б а й:
– Точно не понял. Тугъан ч1ал ихьсиб дар!

С а р:
– Айвус ч1ал гьархрувус, ахлихъ хъит1уну ямажжунукансина ттиритус ижжур!

Б а й:
– Рябкъюрайвуз, хъана фу вуш гъапну!

Р и ш:
– Увура ужжур бай ву к1ура! Гьяйран вуза к1ур ув’ин!

Б а й: (илдицну «кьабуцайихьинди» икрам ап1русиб лишан гъап1у)

С а р: (жаваб вуди мугъура – гьаци)
– Иву яс ппай вуди ккундийи, хъайизивукан ип1урув!!!

Р и ш:
– Гьап1дийва?

С а р: (сппар уьлч1юкьюри)
– Гьаму сппарикъи учв рягъюди!

Б а й: (багахьнаси душну, шафникк т1убар ккивну)
– Чё пристаешь к моей девушке?! Жить надаело!?

Р и ш: (хътаури)
– С чего взял? Я пистаюсь к нему! Узу вуза дугъак кудукьнайир!

С а р: (хъчвухури, штук кабхъу гатуси чан шишлиин хъана деъру)

Б а й:
– Влюбилась, что ли!?

Р и ш:
– Яв фу буржи вуяв, узу фуж ккун ап1уруш! Это мая привелегия! Ферштейн?

Б а й:
– Ты уже мая собственность! Йиз шуркан узуз ккуниб ап1урза!

Р и ш:
– Бал-да! Ич дади шлинура гъапиган, узу мутму дарза к1ур, хъа узу яв хьуз мутмуян-хъа?!

Б а й:
– Балабол!

С а р:
– Бал’ар!

Р и ш:
– Абултус!!

Б а й:
– Балбес!!

С а р:
– Дабалияр!!

Р и ш:
– Малахул!!!

Б а й:
– Дуралей!!!

С а р:
– Халгъар!!!

Р и ш:
– Шлиз к1урава! (душну машнаъ ккахъну зазси дийигъу)

С а р: (мурччвахъ хъуржурси)
– Хъа халгъар шлиз к1ур, жан биц1и кюкю?

Б а й: (шурхъан хъюгъри багахь улуч1вуру, хъжагъури)
– Уву, кьабуцай, кьянуцай, йиз шураз кюкю гьаз к1урава?

Р и ш: (хъзигури, бай тинаси гьадуру)
– Уву яваш, сабан йиз суалназ жаваб туври миди! Шлиз к1уру к1уйва халгъар? Учуз?

С а р:
– Жан биц1и риш, халгъар халгъариз к1уру!

Р и ш:
– Дици вуш, дици учу хьайишвахь гьаз гъапунва?

С а р:
– Узу пуз ккун гъабхьнийзуз: мушвахь халгъар хьайиш, узуз дурари кюмек ап1уйзуз к1ури! Гьаддиз дурариз гъап1у дих вуйиз: гъачайчва узуз кюмекназ к1ури!

Р и ш:
– К1ул ккадабгъра гьа!

Б а й: (дикъатниинди хъебехъну, риш ярхла гъахьиган, багахьнаси дуфну)
– Логично! Гьамус йиз суалназ жаваб ча! Гьаз йиз ккуни шураз уву «кюкю» гъапунва? Юк1в улубкьнанив, кьабуцай, кьянуцай?

С а р: (хъа душну чан шишлиин куцухну деъри)
– Паччагьдиз наънан аьгъю хьибдихъа чан к1арк1т1иинна уьл фици дуфнайиб вуш! Узуси кьабина, кьяни дархьиди, учвузра аьгъю хьибдарчвуз узу к1урайиб! Кьабирин «кюкюна» жигьилин «кюкю» саб дар. Яв улари ц1ийир кричура, жан жигьил! Йиз улари манишин йибчура, жан жердюкь!

Б а й:
– Опять не понял! Эй, говори толком!

С а р:
– Гьамцириз фициб жюрейиинди пуза, я эллер! Йиз ришси гьисаб дап1ну ккунивалиан гъапиб вуйиз дугъаз «кюкю»…

Б а й: (хъжагъури)
– Я, кьянуцай! Фукьан к1уру увуз! Думу йиз риш вуйиз! Йиз! Фици уву думу явси гьисаб гъап1унва! Фукьан ккун гъахьунвуз!? Увухъ хпир хътарин? Увуз, йизур дарш ккунир адарин!?

Р и ш: (балхъан хъич1ихну, гьадаури)
– Гъааач! Ич хулаз хъади гъахурзаву! Предккйирихъди таниш ап1уз!

Б а й:
– Да пусти же! Претендент нашёлся! Дай, я с ним покончу!

С а р:
– Лаъ-ла-гьи! Лаъ-ла-гьи! Лаъ-ла-гьи!

Б а й:
– Что, неадекват? Демонов в помошь призываешь?

С а р:
– Лаъ-ла-гьи! Лаъ-ла-гьи! Лаъ-ла-гьи!

Р и ш:
– Гъач, гъапунзавуз, узухъди! Увукра жинар каайиз, гьудуч1в гьамлин!

С а р: (саб умбур гъярариз за духьну, шишлин кьикьнахъан дибисну за ап1уз ккун гъабхьи, шлуб адар)
– Яяя-ллаагь! (даршлуган учв удуч1вну шишал саб умбризди за ап1уз ккун гъабхьи. Мицира шулдар. Гуж рубкьдар. Ккюбхю шишлахъди учвра алдакуру) Яяя-ллаагь! Яяя-ллаагь!

Р и ш: (мугъан игьар-мигьар гьеерхьур кьяляхъ илдицуру)
– Йик1урашалва-гьа!

Б а й: (мура илдицуру)
– Кьабуцай кьяна шулайиси ву!

Р и ш:
– Лигухьа фу дубхьнаш?

Б а й:
– Дубхьнаш, ухь’ин алап1идарин?

Р и ш:
– Багахь шулхьа, просто лигурхьа!

Б а й:
– Полиция гъафиш, ухьу ккахъру!

Р и ш:
– Гъулаъ дицдар адарич.

Б а й:
– Адарш просто можно наблюдать.

Р и ш:
– Ну хоть так!

Кьюридра багахь улуч1ву.
Думу Сар игьар ап1ури гъудужвуру. Гъярарианзина лигуру. Гьугь алдабхъуру. Байна риш чан багахь хьайиб гьясппикк ккадрап1ди, хъана чан шишлихъан хъч1ихуру, ккюбхру, хъана чан йишв’ин дивру. Фикир дап1ну, гъярариз багахьнаси хъибк1ру. Хъасин учв кьюбпи умбриз за шулу. Кьяляхъ илдицуру ва ис алахъну хъана чан шишлин кьикьнахъан хъч1ихуру. Гъиригъдихъан лигруган, дугъан кьяляхъишв заваризди дазабгна, хъа к1ул ис абхъна. Гьамциб жюрейиинди мугъаз шишал за ап1уз ккунди а.
Кьулгьу убхрустар бурбрар дап1ну, шишал чахьна, кьюбпи умбриз хуз зисди зигуру. Гьадму арайиъ, гьац1азкьан за ап1уради, умбур дюбгъну му к1улихъди ахъру. Жюркь ап1уру.

С а р:
– Ай-яяяя! Гъааач1иидиизууу… (кьюкь духьну чан шишлихъ дахъу)

Балинна шуран, чпин улариз гъябкъю мициб шиклилан, гьич писпсаркьана гъиришвундайи. Саб жюрейинна вижна ктайи.

Б а й:
– А что он так?

Р и ш:
– Дурачок!

Б а й:
– Гьап1уз му мици гъахьи?

Р и ш:
– Чаз саб зегьримандиз!

Б а й:
– Думу фу к1уру гаф вуу?

Р и ш:
– Ивус сав закъууум!

Б а й:
– Гъавриъ шуладарзу! Скажи внятно?

Р и ш:
– Я дура! Зачем согласилась быт твоей девушкой!

Б а й:
– А при чём, здесь это?

Р и ш: (зил дихниинди балин ибахъинди)
– При тоооом!

Б а й: (гъюнар за гъап1у – мюгьтал духьна)
– Белки мугъаз фу вуш дубхьнашул!

Р и ш:
– Хъа узура к1урайиб гьадму дарин!

Б а й:
– Ришвури имдааар!

Р и ш:
– Дук1на, яв кьабуцай!

Б а й:
– Ты на меня не нагаварывай, дарагая?

Р и ш:
– Испугался?

Б а й:
– Могут пришит дело! А это, минимум – 12 лет тюрмы! Гъач, шлизк1а рякъяйиз мушвхьан жварт1 шулхьа!

Р и ш:
– Фтихьан гуч1урвуз, аслааан?

Б а й:
– С минуты на минуту менты приедут!

Р и ш:
– Ну и что!? Разве ты убил его?

Б а й:
– Оставь твои шуточки! За звёзды на пагонах они родную мать в рабство продадут! Бежим скореее!

Р и ш:
– Наанди? Дурари ухьу наан ашра агдарин? Узу увуз гъапнийзавуз узухъди ич хулаз гъач к1ури! Гъафнийиш мици хьибдайи! Хпири к1уруб дарап1ру жилир гьарган балайикк ккахъру! На дальнейшее, наматай на ус!

Б а й:
– Нууу к чёрту вы, деревенские… Из-за тебя я свою жизнь поломал! Ну за-чем, за-чем мне это нужно было… (к1ул хиларигъ гъяп1ру. Дусру.)

Р и ш: (дуфну балин к1ул’ин хилар иливну унизди дап1ну, дадайи бай ккарцрубси ккарцури шулу)
– Че-ло-ве-ко-у-бий-ца! Че-ло-ве-ко-у-бий-ца!!

Б а й:
– Я не хооотеел! (ишуз хъюгъру)

Р и ш: (ишурайирин к1ул тинди гьадабгъуру ва нивгъвр гъярайи машназ к1уру)
– Ишураш, миж ктабт1уз хай даршул! Адми ктуч1врурсир ву му жигьил! Вердиш дап1найиб дар сарун! Самбал алдру аягъур гьяйван!

Б а й:
– Шликди улхурава?

Р и ш:
– Папа римскийикди! Уву помиловать ап1ин к1ури!

Б а й:
– «Деревенские» пидарзаки мурариз. Значит узу ккунду!

Р и ш:
– Хъа уву шликди улхурайва?

Гьаму арйиъ дихар ап1ури минди хиликк битунра ккади, шуран дада гъюру

Д и ш а гь л и:
– Гьамусра гьамшвахь хьаминачва мюгьюбаталагьлийир! Ч1яаьну учву ккулейтар гъап1уб! Ма! Кампут ичв адашдиз хяраз гъайибх!

Гьаму арайиъ дишагьлийиз шишлихъ дахънайи Сар рякъбру ва улар унт1инна за ап1уру. Дишагьлийин маш гъябкъю бализ гуч1 шулу ва ккарагури дуфну шуран дадайикк ккархьру

Б а й:
– Узу дарза думу гъак1ир! Узу дарза гъак1ир!! Узу дарзааа…

Д и ш а гь л и:
– Дийигъ гьеле, ченги! Гьап1унчва му Мягьямяд-имийикан?

Б а й: (хъана дуфну ккархьру)
– Узу дарза думу гъак1ир! Узу дарза гъак1ир!! Узу дарзааа…

Д и ш а гь л и: (хъял кади кьусум ккубсну чан улхьан гьидитуру)
– Гьап1унчва, гъапунза, му касдикан!!

Б а й: (гужназ дуфну ккархьру)
– Узу дарза думу гъак1ир! Узу дарза гъак1ир!! Узу дарзааа…

Д и ш а гь л и: (имбубт1ан ижмиди хъял кади кьусум ккубсну чан улхьан гьидитуру)
– Ебхьурадарииин!!

Р и ш:
– Фу-к1а! Учв, ахъур, ккит1ик1ну!

Д и ш а гь л и:
– Наънан ахъну?

Р и ш:
– Гъярарин кьюбпи умбриан!

Д и ш а гь л и:
– Дугъу душваъ гьап1райи?

Р и ш:
– Шишал зап1райи!

Д и ш а гь л и:
– Шишал чан хьимбушвахь хьми, аьхир!

Р и ш:
– Думу учв кьюбпи умбриъ дийигъну, минди илдицну, умбриъ имиди жилилан шишал чахьинди за ап1уз ккун гъабхьну!

Д и ш а гь л и:
– Дици хьуб увуз наънан аьгъявуз?

Р и ш:
– Учу кьюредра дугъаз лигурайча.

Д и ш а гь л и:
– Хъа кюмек гьаз гъап1ундарчва?

Р и ш:
– Учуз гьаз аьгъя дугъаз гьап1уз ккунди айиш!

Д и ш а гь л и:
– Хъа гьерхруб дарииин… (кьюци духьнайирин багахьнаси гъягъюру, кургъри) Я Мягьямяд-ими, гьап1навуз? Гъудуууужв!

С а р: (кьюциди айир яваш-явашди ач1арккуру ва алишв’ин деуз ял ап1уру)

Д и ш а гь л и: (алишв’ин деуз кюмек ап1уру, кьяляхъ илдидицди)
– Я риш, уву гьамшвахь хьмина?

Р и ш:
– Ав, дая!

Д и ш а гь л и:
– Авкъинеле узухьинди битун! Битундин къапгъиъ убзну кампут узухьна ча. (хьяляхъ хил хъивнамиди, тмуну хилихьди му Сариз убхъуз къапагъ к1ант1арихъна хуру)

С а р: (игь-игьар ап1ури ушв т1ап1пу ва биц1ириси убхъуру)
– Йик1урайдузууу! Магьа сац1иб рягьят гъабхьиси азуз. Аферин ич шураз!

Му касди гафар ап1ури гъяркъюбси шадвалиан бай дуфну шурак кархьру.

Д и ш а гь л и:
– Сац1ибсана, Мягьямяд-ими?

С а р:
– Лап яманди дахаргнайзу. Вуйиииш…

Д и ш а гь л и:
– Ма, убз риш, хъана!

Р и ш:
– Хъа ихь адашдиз гъубзидар гьаааа!

Д и ш а гь л и:
– Дугъу шидушра убхъур! Хъа му дахаргнайи кьаби жвуваз тувну ккунду!

Р и ш:
– Вууу! Узуз люкьнар ап1узди…

Д и ш а гь л и:
– Люкьнар дап1ну, курк1ну, гъит1уншалва… Саб тахсир ктайиш, ап1идайи! Беле гьякь гъап1ну. Ап1рубси гъудрузийва…

Р и ш:
– Му жигьилизра гъап1ну…

Б а й:
– Ав, узузра гъап1ну…

Д и ш а гь л и:
– Лайикь гъахьундайиш ап1идайи… Рябкъюрайиси учву кьюридра сар-сарин к1уллан йивбандаручва…

Р и ш:
– Я дая, уву учхъан хътрюгъди гьадгъухъан гьаз хъюгърава? Уву к1урубси, думу хярт1ахъ хъайи хюлунив?!

Д и ш а гь л и:
– Я жан риш, му кас учвут1ан пис гьялнаъ айир ву, сарикьан му касдихъандира гаф хътрипиш мугъанна язухъ дарин!?

Р и ш:
– Думу ч1урурсир ву!

Д и ш а гь л и:
– Вуш, гъачай, ч1урударна, писдар вари дийихну гъядаухьа? К1ваин ап1инай ичв адашди гъапи гафар: «Гъитай, ач1алра дяхнигъди хъубкьри. Эгер учву ач1ал убч1урча к1ури, чардигъ гъюч1виш, ач1лихъди чарра убч1идичва. Иган ап1рури, хъа чав дяхинна харук жара ап1иди…»

Б а й:
– Тму ичв дадиз аьгъю гафар! Наан гъурхир вуячв? Фунуб колледждиъ? Оксфорддиъ? Сарбоннайиъ?

Р и ш:
– Тгъан мялим ич адаш вуйич.

Б а й:
– Хъа яв учитель фуж гъахьну?

Р и ш:
– Йиз? Гъюлягъишвна, телевизор! Хъа уву наан гъурхур вува?

Б а й:
– Узу гъурхундарза. Узхъанди ич адашдин пули гъурхну! Хъа магистратура ккудубк1ну к1уру диплом узуз тувну.

Р и ш:
– Вуш, узу биц1и ришси, уву биц1и бай дарза, йипа! Статус авуз! Яв ап1урайи гафназ гъилигган, узу уву интернетди вердиш дап1найир ву к1урайзаки!

Б а й:
– Увуз интернет адарин? Интернет йиз варит1ан ккуниб вуйиз!

Д и ш а гь л и:
– Ичв гафар гъитай! Кюмек ап1инай, кьабириз, за хьуз!

Кьюридра багахь улуч1вуру ва кьялхъянди кюмек ап1уз хилар кивуз ккун шулу. Кфир ниъ дугъхъан гъюрайиси, дурари чпин хъюхъяр кьяляхъинди илдицуру, т1убар кучри, гуж ап1урайиси улупуру. Кьабир за гъашиган, шуру чан хилар балкан ктатури марцц ап1уру. Ва балира, шуркан кжяхюри, кьабирик куркьу чандарра марцц ап1уру.


Д и ш а гь л и:
– Сикин гьаз гъузрадарчва… Учву фици кдиснийк1ан бабан фуниъ…

Р и ш:
– Хъа ктиснин-хъа!

Д и ш а гь л и:
– Гьамус гьялар фици вуяв, Мягьямад-ими?

С а р:
– Фук1а дар, фуж к1уйи увуз, ав, сарун фук1а дар, Руфина! Яв кюмек гъабхьундайиш, якьин узу мушвахь кциркъуйи…

Д и ш а гь л и:
– Гьап1райир вува гвач1инт1анмина гьаму яв гъваиккна ккивнайи гъярарихь?

С а р:
– Гьаму шишал гъваиккна ккадабгъуз ккунди айир вуза.

Д и ш а гь л и:
– Мурар хифар вунив? Тагъдикк эрццуз гьахьуз ккундайвуз?

С а р: (аьлхъюбан ич1 ккадап1ури)
– Гьап1ру хифар! Уву фу к1урадарна? Дициб бахт шулин йиз!

Д и ш а гь л и: (шишлик кучри)
– Хъа кьюраккйир? Ихь аьдат айиб хабар дайвуз, Мягьямад-ими, ихьдари кьюряккйир т1урниин алаайин ккерхну эрццрубдикан? Дарш шишлиъ алаъну иркарди анив?

С а р: (аьлхъюри)
– Ай, жан, Руфина, Руфина! Фукьан уччву ччвурра дарнив! Ихьдари ччвурар гьаваи бадали иливури гъахьундар. Ккунийдизуз яв ччвурнан мяна ачухъ ап1рур!

Р и ш:
– Йик1урайи саил, гьамус аьлхъюраявки, дая?

Д и ш а гь л и:
– Явашаеле! Уву ккебяхъну яв йишвахь деп1, Сусанна, узу яв гъюнаригъ гъюч1вайиз!
Руфина, муав миллетдикан вуйи ихь айирин кьаб гъахьи дишагьлийин ччвур ву, Мягьямад-ими!

С а р:
– Уву ччивариз ухшар дишагьли хьузра вува? Хъа му яв Сусанна? Чан ччвурназ гъилигурсир вуди сабан рякъюрадарзуз!

Р и ш:
– Хъа узу сабан биц1ирди имиза, Мягьямад-ими! Хъасин узура ич дадасир шул…

С а р:
– Аьхю хьуз вахт дарив сабан, яв гьаци гъуз…

Б а й: (дуфну улихьинди кьабирин)
– На что намекаешь, кьабуцай!

Д и ш а гь л и:
– Тинди гъуз, гъучи! Му яв тай дар!

Б а й:
– Гьамцдар к1уру тай узу гьамус наънан агуза! Ккахънамиди гьамцир рас ктадаъди!?

Д и ш а гь л и:
– Я риш, гьадап1 гьаму яв… увухъкьана хъпехъуруш…

Р и ш:
– Гъач, бай, ич адашдиз кампут хьади гъягъюрхьа хяраз…

Д и ш а гь л и:
– Жюхрярра дариз к1урайна, Мягьямад-ими, мурар?

С а р:
– Ваъ, я риш, я аьхю баб, Руфина, мурар гьацдар фук1ара дариз!

Д и ш а гь л и:
– Хъа фйир вуяв, саризкьан улулупди гьадмукьан жиниди тагъдиккна жин ап1уз гъахурайидар?

С а р:
– Жиниди дариз. Кмек ап1ин гъапунза, гьаму кьюрид жигьиларизра, гъап1ундарриз. Гьаддиз гьамцибишвахъна хъахъназу.

Д и ш а гь л и:
– Гьаз кмек гъап1ундарчва?

Б а й:
– Не зная что к чему, зачем кмек ап1уру? Мажет у него там расчленёный труп! И как соучастника, хотите упрятать где?

Д и ш а гь л и:
– Я жан дишла оправданияра бихъуру гьа мурариз! Гьап1дик1ана, я Рабби, мициб дюн’яйиъ?!! Ичв адашдихьна гъягъюз хъуркьдива, адаш хъайир, гъачай гьеле, кюмек ап1ухьа ихь Мягьямад-имийиз!

Р и ш:
– Ещё чего! Дугъаз чан шилиъ айидар фйир вуш пуз даккнишваъ, узуз дугъаз кюмек ап1уз гьаз ккун шулу!

С а р:
– Узуз даккунди адарзуз. Я жиниб фук1ара адариз. Узуз мишваъ айибдин ччвур к1ваълан дубшнайиз. Ккундуш улупарзачвуз!

Дугъу шишал хътабшвуз хъюгъюбси шубридра илт1ишу ва фу-вуш саб аьжаин мутмуйиз ккилигурайидарси гъаши.
Турин хътабгъу, кьикь яркьу гъап1у ва сабдупну шубриддин к1улар душв’ин аьжайибди, шишлиъ айибдиз лигури, машнаъ инч1 ибшри, хъа аьлхъюб кубч1ври гъаши.

Б а й:
– Из-за этого столько мучений!

Д и ш а гь л и:
– Фйир ап1урава, я Мягьямад-ими!? Мурар гьаз вуяв?


Тамашачйириз му шишлиъ айиб фу вуш аьгъю дап1ну ккундар, дурарин любопытство артухъ хьпан бадали.


С а р:
– Мидин ихтилат ярхиб ву, жан Руфина…

Д и ш а гь л и:
– Баладар, ич гьялакивал адарич…

С а р:
– Шагьриз, саб мист ачмиш ап1руган, дих дап1ну гъушунза…

Д и ш а гь л и:
– Яваш гьеле, Мягьямад-ими, яв ихтилат хъасин ктибтидива, хъа сабан сац1иб увузра хъжагъузавуз. Увуз гирнар гъахьунвуз кюмек гъап1удариз к1ури. Узухъ хъебехъ, гьаму шишал гъваиккна гъабхуз шуладарвухьан, дарин?

С а р:
– Гъагъиб ву, я Руфина! Узухъ хъугърадайва лиг… (кьюбиб хиларихьди ккюбхюз чалишмиш шулу) Сарихьан аьмалназ хуз шлубсиб дар!

Д и ш а гь л и:
– Гьазк1а дарихь думу шишал за дап1ну! Биц1и бедре аничв?

С а р:
– Ав, ашул! Хюни ккибтрайиб!

Д и ш а гь л и:
– Чаз ккуш гамуш ибшри! Душну абкъин!

С а р: (гьяракат дап1ну гъушу, ва гьадму гагьди хьади кьяляхъра гъафи)
– Гьап1ру ухьу мидкан?

Д и ш а гь л и:
– Даргнахъди убччвну шишлиъ, абц1 бедра!

С а р: (убччвну абц1ру)
– Гьамус гьап1ру?

Д и ш а гь л и:
– Ари гьамус яв, гьилламадар гъярарианзина душну яв тагъдикк увуз ккунишвахь дахьну гъач! Гъавриъ гъахьунна гъагъи гъагъ фици зап1руб вуш?

С а р:
– Гьич фикризкьан гъафундайдийиз… (сабпи умбриъ лик ивру. Дидихьна чан кьюбпи ликра зап1ру. Гьамус сабпи умбриъ дугъан кьюбиб ликарра а. Дугъу дурарикан сабнуб шубубпи умбриз за ап1уру – кьюбпи умбур дюбгънайи аьхир. Шубубпи умбриъ вари жан хъипну лик дивурин му умбурра уьбгъюру ва учв алдакну бедрейиъ айиб вари жилиинди адабхьуру. Уьру бигълигъари хайлин йишв алабц1у.)

Му аьвгьялатназ вари дикъатниинди лигурайи. Хъа кьарар дархьи жигьили, чан ижми хъял улупури жилиъ лик гъиву.

Б а й:
– Начерта, этому дураку керамзит нужен?

Д и ш а гь л и:
– Аьгь ап1ин, саб фук1а дюз дарди гъябкъну к1ури алархьруб дар. Сабан фу-фтикна вуш аьгъю ап1ин.

С а р: (чаз гъапи «дураквал» гьудрубгъжвди, элвен к1ик1ларин ччвур к1ваин гъабхьир, гарк1вал гъибихъу биц1и байси разишну кт1ук1уру)
– Кирим-зит вуйиз му гьа!

Д и ш а гь л и:
– Гьаз вуяв кирим-зит?

С а р:
– Гъваикк ккабхьуз!

Р и ш:
– Ккабхьну гьаз вуяяяяв?

С а р:
– Хал мани хьуз?

Дадана риш гъяаьлхъю, хъа бали, «абдал» к1уру лишан вуди чан унт1ахъ т1уб ибицу.

Б а й:
– Кто тебя сказал?

Д и ш а гь л и: (ккарцури)
– Ихтиятдии… алжажагъдиии… мурта дючврубхьриси…

С а р:
–Ккебгънийзачвуз, пуз, хъпехъуз ккун гъабхьундарчвуз…

Д и ш а гь л и:
– Гьанага, вуш кидибт яв ихтлат, гьаддихъра хъпехъухьа, фу мяаьш каш ухьуз…

С а р:
– Узуз гъаписи, гъушунза теклифнахъ. Ч1ат ктуч1вурза к1ури мистан кьяляхъинди гъягъюрза, фу лигурва, бал чинчарстари саб мурччв абц1на. Сифте раж вуйиз мицдар чинчар рякъюри. Ниъ кап1арза к1ури гъадабгъну саб кьац1 алахьурза, киппуз шулдар! Мурар, белки, гьамцдар аьмлюхъяр вушул дупну уьгъюз хъюгъюрза, лигуруш, айит1 кинц1 адар! Ч1уруб гъабхьуншул дупну, сабсана уьбгъюрза – мура айт1ан к1аруб ву. Гьадму арайиъ минди парарав гъюру ва дугъу мурар фйир вуш ва фици ишлетмиш ап1рудар вуш ктибтунзуз. Фици гъапнийк1ана дугъу? Гьаааа – ужуб типлузяциуьнний кирим-зит ву гъапну. Мани хьуз, мистан вари гъваикк гьаму ккабхьунча, гъапну. Кьюрдну йиз хулариъра аьхъюди шулиз ва мани хьуз, ихь гъуландарин хъюлаз гьаму узухьди гъабхидиза к1ури кьаст гъап1унза. Беле ужуб кьуш кайи къармара айи касарин! Дюньяйин адру ип1ру-ухруб алйи устлариин! Гизаф пай адмийир алдагъбалан кьяляхъ, учуз, гъуздариз, гъахи садакьйир пай гъап1нийчуз. Узу, узуз рубкьру йиз пайнан ерина гьадму кирим-зит ккун гъап1нийза. Гизафдар уз’инна бахилра гъахьнийи. Гъахьиш чпи гъузур…

Б а й:
– За-то увуз керамзит гъабхьунвуз! (зарбди гъяаьлхъю)

Р и ш:
– Надо же додуматься!

Д и ш а гь л и:
– Хъа я Мягьямад-ими! Саб шишал алабхьну к1ури, диди хулар аргграйнив?

С а р:
– Хъааааааа… Тагъдикк кирим-зит ккайиб аьгъю гъабшиш, манишин гуч1бура наантина гъябгъидар!

Аьхю гьягьйир ап1ури вари гъяаьлхъю.

Б а й:
– Ну, чудддааарик!

Д и ш а гь л и:
– Мугъан ап1ру ляхин вари гьамцибу! Гъярар хьну гъяраркьана, сар ярумчухстаркьана, хъади ккундарин! Аьхю ляхину!!! Мягьямад-ими! Бахтавар касува!!

С а р:
– Фици?

Д и ш а гь л и:
– Фикир ап1бягъ гъяйир дарва!

С а р:
– Жан, Руфина, ухди узу ккурортариз гъягъюри шуйза ва душвариъ айидарира узуз «счастливый ты, дуячок!» к1ури аьлхъюри шуйи. Аллагьди туву кьисматару сарун!

Б а й:
– Дааа! Однако у вас аллах знает кому что дарит! Не удивлён!

Дергесра гъюниинди мина сар гъюради шулу.

Р и ш: (шадди)
– Тумгьа адашра гъюраааа!

А д а ш:
– Ахшамхайрар ишри ичв!

Р и ш:
– Ядаш, увуз кампут хьади гъюрайза!

А д а ш:
– Дици ухди гьаз! Марччарин лиж дарфиди!

Д и ш а гь л и:
– Гьаркванган гьаз вуяв, аьхюр?

А д а ш:
– Хъа узура к1урайиб гьадму дарин! Ачухъди дарпиш, аьгъю шулдарин дарш?!

Д и ш а гь л и:
– Магьа гьаму Мягьямад-имириз кюмек ап1урайча.

С а р:
– Хъа ав! Учву узуз гъап1у кюмек к1урадарнучва!!

А д а ш:
– Хъа гьаз гъап1ундарчва кьаби жвива… (пайизра, багахь улуч1вурайир, ккидиргъну ликариккан гъургу бат1рин к1ик1лар, му касра жвукьарихъди жиликан йивуру. Алдакурайир дергес кьяляхъинди гат1абхьуру. Живандиз гуч1 шулу.)

Б а й:
– Вот эта – реакция!!!

Р и ш:
– Дархьуз йиз адаш вуйиз гьааа!

Б а й:
– Не хвастайся! Сама сабою хвастайся!

А д а ш: (гъудужвури)
– А этого – желательно никогда! Жвув’ин дамах ап1уз хай шул, дамах ап1уз ужуб жвувак каш! Дарш йиз Сусаннаси, фук1а ктарди – ваъ! (адашди риш ккунивалиан чан гъюч1акк ккаъру)

Д и ш а гь л и:
– Гъачай, гъушхьа ихь хулаз…

А д а ш:
– Мушвахь му дарабгънайи керамзит гьап1руб вуячв?

Д и ш а гь л и:
– Керамзитин думу, дарш – Мягьямад-имрин гьямюхъяр!

А д а ш:
– Зарафатсуз?

С а р: (жигьилихьинди лигури)
– Хъа гьамдин к1уллан дарин ич мушвахь хьайи дявира!

А д а ш:
– А этот, кто такой…

Му касдин кьувватлу ва гьюкум айи дихнихьан жигьил гук1ни гъаши.

Гьадму арайиъ сягьнайиин-кючейин саб к1улхъан адмийирин десте гъюради ккит1ибгъу. Багхьна гъюради, жини-жиниди жигьил дураригъ гъидикью ва багхьантина сягьнайин тму к1улихъинди гьудуч1вуради Мягьямадди гьерху.

С а р:
– Наана гъярачва, Урт1лар?

Д е с т е й и: (чпин айи саягъниинди гъярамиди)
– Верт1ларин Хъимп дук1на!

С а р: (гьяракат кади)
– Мавай, ичв гьамрар учвуз ишри! Ичв кирим-зитра, ичв гъярарра! Узу гъак1ирихъ кьур’ам убхуз гъушза! (шадну кудут1ну уларикк ккимдру дестейихъ хъуркьуз гъажаргъу)

А д а ш:
– Дийигъ, я Мягьямад-ими, узура гъюрур вуза…

С а р: (ярхлаанси)
– Ичв гъюру вахт закурууу..

С а р:
– Гьайву закур гъярариъди гъайихривууу…

Д и ш а гь л и:
– Гъач, аьхюр, ухьу ихь гъушхьа. (Дурар чпин хулаз гъюгъюз, жилирин гъюч1ккан хил ккадабгъну, тмунуб хликк битун, жилирин гъюниин – дергес,  къаршу терефназди илт1ик1у)

Р и ш: (хъугъужву ва сягьнайин– рякъюн гьац1 кьялазди, балин терефназди, гъафи)

Д и ш а гь л и: (ккеркради)
– Гъач, я риш, учу гъушчааа…

Шураз чпин адашкьарихъди гъягъюз ккунди кьюб лик алдагъайиз тмуну терефнахъан жигьили хъит1игъну дих гъап1у.

Б а й:
– Сусанннааа!

Ри ш: (гьамус балин терефназди ликар алдагъуз хъюгъю)

Сарун я бай, я, шуран, абйир-бабар рякъюри имдайи. Хъа, гьарди чахьинди «гъач» к1уру дихар, ерхьурайи. Риш рякъюн кьялаъ мюгьтал духьну дийигънайи, гагь му, гагь тму дихнахьинди гъягъюз ккунди.

Гьадму арайиъ перде гьибхру.

Тамашачйириз риш шлихьинди гъушнуш аьгъю дубхьну ккундар.

Гъит гьарсари чан хусуси фикриинди аьгъю ап1ри: риш балихьинди, дарш чпин хулазди гъушнуш.

Хъа ичв фициб хиял вуячв, урхурайидар?