22. 12. 2019 книга патриотические

А.Резванова



Хилла бовллалц ларбан ницкъ ца кхачарна дагахь баллам бу - кх,  цу к1ентех...
Ц1е йолу къонахий, яхь йолчу к1ентех хуьлура...
Дала г1азот къобал дойла д1акхелхинчеран!
Бисаначарна маьрша дахар лойла Аллах1а!

Дог доьлху мохь бетташ,
Аз стигла дуьйлу..
Аллах1 ву - кх сох кхеташ,
Со дагаюьйлург...
Ас доьху до1ийца,
Вайн везчу Деле,
Я Аллах1, декъалчех Нохчийн къам дехьа!



Генахь со велахь а, бац дагна хера,
Сингаттам, сан Даймохк, хьийзарг хьан кийра.
Ма мотта со веха, са парг1ат даьлла,
Хьан бала сан деган пхенаш чу баьлла.

Дага а ма далахь, геналлехь къайллаха,
Ойланца цхьана муьргана хьох къаьстина 1ийна.
Маьршачу аренгахь, сина маршо яйна,
Хьийзачу мохах са, хьан не1ре идда.

Тийналла х1оьттича, базлуш хьан бала,
Г1енашкахь сатуьйсуш, хьох дагавала.
Сан Даймохк, со лела, къен-миска ваьлла,
Хьоьгуш хьан дозанах, кошанна барз балла...


Резванова Айза

Ирсана кхаж баьлла

- Ассалам  – 1алайкум, тхан сийлахь Даймохк!
Вевзарий хьуна со?
Суна хьо – м, бевзара...

Хьох къастар ца лайна, ненан дог доьлхуш,
И б1аьрхиш цу кийрахь мийланарг ву со!
Безамца хьан суьрташ, шен дагчохь хьоьстуш,
Шен кийрахь нанас хьо, марзбинарг ву со!

1уьйренца дашочу з1аьнарийн маша,
Хьан лаьмнийн баххьаш т1ехь, цу малхо бузара.
Цу т1улгийн ламанех, самукъне хьерчаш,
Кхийссалуш и сирла шовданаш ловзура.
 
Бесс– бессара шакаршца эшаре  дуьйлуш,
Юькъачу хьаннашкахь, олхазарш декара.
Б1аьстенца аренгахь помбархат зезагийн,
Тхи муьйлуш, полларчий х1аваэе г1уьттура.

Баьстенан зазанах, седарчий къегий,
Бода д1акъехкабеш, бетта са даьржара,
Куц хазчу 1аламах ойланца хьерчий,
Сан ненан са т1ома, 1аьршашка долура.

Хьоьгарчу марзоне сатийсам г1оттий,
Шовданийн аьзнашца, мукъаме йолура.
Юха а къастаран бала т1е 1еткъий,
Г1ерг1ачу терках и елхаре йоьдура.

Стогаллин амалехь, кхиуо къахьоьгуш,
Турпалчу къонахийн доьналлех дуьйцура.
Дайн оьзда г1иллакхаш, шайн кийрахь кхиош,
Бехачу мехкарийн, сий лаккхахь гойтура.

Генарчу Сибрехахь, хийрачу махкахь,
Даймохк, хьан ц1е йохуш, нанас дог лоьцура.
Ша хьегна марзо шен т1аьхьаьнна йоьхуш,
Даима, до1ийца, цо  Деле доьхура.

Халонийн, харцонийн дозанаш эешош,
Ца къарлуш, Дег1астан Некъа со ваьккхира.   
Мерзачу сих хедда, дилх лаьттах эелуш,
Шех хилла лаьттан цинц, хьох тохар дийхира...

- Ассалам – 1алайкум, тхан сийлахь Даймохк!
Вевзарий хьуна со? Суна хьо – м, бевзара....

Сийлахьчу хьан ц1еран, декъашхо хила,
Нанас т1е диллина, хьан к1ант ву со!
Даймохк, хьан сий долчу ц1арт1е ц1е йилла,
Ирсана кхаж баьлла, нохчо ву со!

2012

Х1ун къуьйссу х1ай Дахар!
Ахь кху сан дагца?
Х1ун бахьна ду далар,
Дуьхьал хьан т1амца?
Ойла сан керчайар,
Хин тулг1е санна?
Даймахках хьегайар
Ненах бер санна?

Ца даьлла х1ай Дахар!
Хьо дог сан зийна?
Я эерна ду лехар
Ирс хьоьца ийна?
Вуй теша ваьхнарг а,
Ахь дог тедийна?
Я вуй хьох къаьстинарг,
Хьох дог 1абийна?

Сан Даймохк,
Со лела геналлехь хьуна...
Рицкъанаш хилла - кха
Яздина Дала...
Ойланца со еха даима хьоьца,
Сан Даймохк хир дуй те,
Вайшинна гойла?

2004

Резванова Айза

Д1аялахьа 1аьржа хьарг1а,
Ма хьийзахьа коьрте сан...
Ахь сан эесехь хьерайоху,
Сан къам хьийна къиза хан...

Дериг юха карла долий,
Логе х1утту бекъа шад...
Ойланашца сих а йолий,
Йоьду шовданашца д1а...

Зама - заманех а хуьттуш,
Йолу генна некъа со...
Сайн Даймехкан бала узуш,
Деган терза доьхна го...

Маьрша долий лаьмнийн шовда,
Боккхачу х1ордах кхета д1а...
Нохчийн къам, цу х1ордан тулг1еш,
Санна, дебийла ирс хьан!
12.12.2019.

Резванова Айза

Г1атталахь тхан Даймохк...

Г1атталахь тхан Даймохк, маьлхан са хилий,
Г1атталахь нохчичоь къагаеш хьайн...
Г1атталахь хьо Даймохк, синойн са хилий,
Доьналлехь г1атталахь г1азотан дайн!!!!

Г1атталахь хьо Даймохк, аьрзонах лаьмнийн,
Кхарстабеш хьайна чохь ира б1аьрг дайн...
Г1атталахь хьо Даймохк, 1умар тур хилий,
Д1а ц1анъеш нохчичоь амалех лайн!!

Г1атталахь, машаре к1ай кхокха хилий,
Лаьтта т1ехь хьекъадеш беркате кхаш...
Мостаг1ийн дегнашна 1аламат хилий,
Хьасталахь т1е гулбеш хьайн доьзалаш!!

Г1атталахь, тхан Даймохк, синкхача хилий,
Деба беш хьайна чохь декъала дай...
Г1атталахь, хьайн къоман турпалхой ларий,
Майрра деш тоьшалла, сийлаллех хьайн!!
Р.А.

Резванова Айза
Кхиалаш нохчех

Шу муьлш дара,
Шух муьлш хили,
Нохчийн, берзан к1езий!?
Ма хийцалаш,
Барзах джаьлеш кхарддал,
Амал нохчийн!

Акхаройх схьа
Шаьш къастийна,
Лелорах сов хьоьстуш,
Берзан к1езий,
Барзах кхуьу,
Дагах дага дуьйлуш...

Д1о лекха лам
Боьлхуш 1аннал,
Баланаш т1е делхарх,
Нохчийн к1ентий
Майрра лелла,
Ца къесташ дайн амалх...

Шу ду, нохчийн
Нанойн дегнаш,
Орамаш Даймехкан...
Мичча меттехь,
Нохчех кхиълаш,
Сий долу тхан, Нохчий!

Далан пурбанца!
2019

Резванова Айза

Нохчалла

Юьхь йоцчу къизалло,
сан дахар човхийча,
Хьо дагчохь г1оттура,
дог майра, нохчалла...
Мостаг1чо нуьцкъалла
даш детташ хьовзийча,
Хьо майра г1оттура,
сан дагчохь, нохчалла...
1ожалла геннара
б1аьргашчу къаьрзича,
Собарца г1оттура,
хьо дагчохь, нохчалла...
Хастам беш, со Далла
суждане яхача,
Иманца хьостура,
сан дог ахь, нохчалла.

Сан къоман дозалла,
ницкъ болу нохчалла,
Лаьтта хьо сан деган
ч1аг1онан б1ов хилла.
Муьлххачу къийсамехь,
толаме кхочу со
Ахь тешам баларна,
Сий долу, нохчалла!!!
2018

Резванова Айза
Йаздехьа цхьа сурт...

Йаздехьа цхьа сурт, сурт йаздархо!
Исбаьхьчу Даймахках дагайала хиъча,
Бохь лекха ламанаш г1иллакхе девлла,
Г1ар - тата сацийна, ладоьг1уш дайча,
Сан б1аьргех къегинчу хин лазам бостуш,
Хирдар-кха, и башха, сий-ларам гойтуш!

Йаздехьа цхьа сурт, сурт йаздархо!
Даймехкан лаьттат1ехь, синкхача боькъуш,
Дас-нанас хьехначу, г1иллакхех тоьгуш,
Безаман марзонца, ирсе некъ буьллуш,
Сан б1аьргех къегинчу хин лазам бостуш,
Хирдар-кха и башха, безамах дуьйцуш!

Йаздехьа цхьа сурт, сурт йаздархо,
Са сирла 1уьйре Даймахках хьаьрчаш,
1аламан хазаллехь, са маьрша даьлча,
Маршоне кхийдинчу синойх эхь хетта,
Сан баьргех къегинчу хин лазам бостуш,
Хирдар-кха и башха, маршонах дуьйцуш!

Йаздехьа цхьа сурт, сурт йаздархо,
Даймахке безам синмеха къагош....

2018

Резванова Айза
Сий долчу к1енташка....

Сан салам дац шуьга,
Яхь йелла к1иллой!
Салам ду, сийдолчу к1енташка сан!
Салам ду нохчашка,
Сийлардан мехкан,
Ц1еначу ниетца лелачарга!

Салам ду наношка,
Доьналлех буьзна..
Доьзалаш махкана кхиочарга…
Салам ду мехкаршка,
Шовданел сирла,
Тешаме ойланаш кхуллучарга!

Салам ду даггара,
Берашка нохчийн…
Дайн г1иллакх,
Ненан мотт лоручарга!
Салам ду Даймахке,
Лаьттачу оьзда,
Дайн лараш шеен букът1ехь
Ларйечуьнга!!

Салам дац сан шуьга,
Яхь йелла к1иллой!
Сан салам
Ц1ий ц1енчу нохчашка ду…
Даймехкан сий лардеш,
Бехачу, баьхначу,
Сийлаллехь хинболчу к1енташка ду!!!

Резванова Айза

Къонахчо юхкуш, я оьцуш яц стогалла,
Я воцчух къонах веш, молха а дац.
Вайн дайша литтина г1иллакхаш дарбанна,
Лелочух, к1иллойн ун кхета йиш яц.

Б1е шерийн цецех чекх даьхна и г1иллакхаш,
Бакъонан олалла шаьш лелош ду.
Муьлххачу къийсамехь, толам шаьш баьккхинарш,
И дарба шайн кийрахь карийнарш бу.

Лаккхарчу даржашкахь ма леха стогалла,
Я г1ийлачуьнгара ма къийзае.
Яхь йолчуьнгахь хуьлу и къаго говзалла,
Йоцчуьнга цуьнан мукъ ма кхийдабе.

Карзахе къоналла, доьналлийн зама,
Къаьстича мехалчу дахарах д1а.
Сих хьаьрчаш, амалах д1аийна лелла,
Г1иллакхо х1иттайо г1ортораш схьа.

Р.А.

Гора дуьне...

«Дуьне дош дац», - цхьамма олу,
Ца кхеташ шен дахарах...
«Гора дуьне!»,- вукхо хьосту,
Х1отто боцуш цунна мах....

Амма дуьне шек ца долу,
Хесторах я чехорах.
Цо шен декхар ч1ог1а лору,
Ца кхоьруш ша, дохорах.

Б1е шаре вай халла кхочу,
Бехкаш дохуш кхолламах....
Эзар шерийн бала токхуш,
И-м ца духу несаллех....


Резванова Айза
Къинхетам бейша

Дижа, я, ма дижа лаьтта,
Бохучу ойланца д'ай.
Х1аваэхь г1айг1ане, техкаш,
Т1еэега лайн чимаш к1айн.

Бегаш беш, забрийна санна,
К1ез-к1еззиг уозадеш т1етт1а.
Ца доьхуш жоп, ца деш хаттар,
Датош ду, шелоно латта.

Цхьацца хир, кхаъ хилла 1аьнах,
Ца кхоьруш шелонах, лайх а.
Олхазар дисна-кх д1о бенахь,
Тхов боцуш, б1аьрса а дайна.

Сих синан къинхетам байча,
Хьа бер те, къинхетам вайх а?
Адамаш, довлийша орцуха,
Шайн синойх къинхетам бейша!
2012



Моссаза ягийна, ирсан некъ хадош?
Моссаза чахчийна дегнаш хьан дайн?
Моссаза делхийна б1аьргаш а нанойн?
Мостаг1ий - м къарби ахь, тхан Нохчичоь!

Хьо юху денъели, ког хоьцуш шуьйра,
Хьоькх йоцуш б1аьрг хьаста къацхетарийн...
Тоьшалла деш лаьмнаш, айделла хьуна,
Дуьненна д1агайта, Даймехкан сий!

Ч1ег1ардиг, хьоза а маьрша ду стиглахь,
Де - дийне денлуш бу дахаре чам...
Малх санна са сирла, дуьненан кийрахь,
Дайн амалца кхуьуш ду, Нохчийн къам....

Т1еман чалх кегаеш адамийн эесехь,
Наь1алташ кхайкхадеш мостаг1ашна...
Заманца ца диц деш, и къиза шераш,
Барт хилла дехар ду, тхан Нохчийн къам!

Ин Ша Аллах1!

Айза Резванова

Къагалахь дашо малх, хьо серла балий,
Хьасталахь нохчийн чоь, йовхо луш хьайн...
З1аьнарийн куьг хьокхуш, дасталахь латта,
Денделахь бецан хелг, ахь рицкъа лой.

Халонна, харцонна ца та1ош корта,
Ницкъ лолахь лардан тхайн Даймехкан сий.
Тхо бахьнехь юьхь 1аьржа ма делахь лахьта,
Лай хилла ца баьхна тхан оьзда дай!

Самукъне аьзнашца шовданаш декош,
Зезагех кхелина, аренаш лепош.
Бахалахь тхан Даймохк, хьанал къа дебош,
Ирсан мукъ даима хьайн буйнахь сецош!


Айза Резванова

Резванова Айза

Къонахчо юхкуш, я оьцуш яц стогалла,
Я воцчух къонах веш, молха а дац.
Вайн дайша литтина г1иллакхаш дарбанна,
Лелочух, к1иллойн ун кхета йиш яц.

Б1е шерийн цецех чекх даьхна и г1иллакхаш,
Бакъонан олалла шаьш лелош ду.
Муьлххачу къийсамехь, толам шаьш баьккхинарш,
И дарба шайн кийрахь карийнарш бу.

Лаккхарчу даржашкахь ма леха стогалла,
Я г1ийлачуьнгара ма къийзае.
Яхь йолчуьнгахь хуьлу и къаго говзалла,
Йоцчуьнга цуьнан мукъ ма кхийдабе.

Карзахе къоналла, доьналлийн зама,
Къаьстича мехалчу дахарах д1а.
Сих хьаьрчаш, амалах д1аийна лелла,
Г1иллакхо х1иттайо г1ортораш схьа.

Р.А.

Гора дуьне...

«Дуьне дош дац», - цхьамма олу,
Ца кхеташ шен дахарах...
«Гора дуьне!»,- вукхо хьосту,
Х1отто боцуш цунна мах....

Амма дуьне шек ца долу,
Хесторах я чехорах.
Цо шен декхар ч1ог1а лору,
Ца кхоьруш ша, дохорах.

Б1е шаре вай халла кхочу,
Бехкаш дохуш кхолламах....
Эзар шерийн бала токхуш,
И-м ца духу несаллех....
Р.А.



Х1ун къуьйссу х1ай Дахар!
Ахь кху сан дагца?
Х1ун бахьна ду далар,
Дуьхьал хьан т1амца?
Ойла сан керчайар,
Хин тулг1е санна?
Даймахках хьегайар
Ненах бер санна?

Ца даьлла х1ай Дахар!
Хьо дог сан зийна?
Я эерна ду лехар
Ирс хьоьца ийна?
Вуй теша ваьхнарг а,
Ахь дог тедийна?
Я вуй хьох къаьстинарг,
Хьох дог 1абийна?

Сан Даймохк,
Со лела геналлехь хьуна...
Рицкъанаш хилла - кха
Яздина Дала...
Ойланца со еха даима хьоьца,
Сан Даймохк хир дуй те,
Вайшинна гойла?

2010

Дуьне а харцонна т1е тайча,
хьан ойла эшо,
Г1оттур яра со дуьхьал дуьненна,
бакъо хьан толо....
Серлонах цинц боцуш хьо витча,
хьан тешам къажо,
Ч1урамах йага со х1уттур йара,
луш хьуна  серло..
Р.А.

Айза Резванова
Дакъаза ма дала, кийрара хьо дог сан,
Х1унда хьо г1елделла, некъ юккъе баланза!?
Ойланийн архаш ахь, есалле хецна д1а,
Самукъне хилла аз, къарделла хеза схьа.

Г1о - накъосталлийна ма кийча дара хьо,
Г1ийланиг, мисканиг гергара вара хьан.
Ниет а хьан ц1ена, х1ун бахьна ду дохо,
Х1унда хьо къардели, эший хьо замано!??

Делла ма дала хьо, буо берах тарделла,
Сел миска хьо хилча, мила хир сан эла?
Хьох накъост тарвина, балхийна къа - бала,
Мила ву тешаме, сан сина кхин хьол а?!

Балано 1овжорах, дахар д1ахедаш дац,
Вон - дика ца херца, заманан бакъо яц.
Дакъаза ма даларг, сан дехар ду хьоьга,
Г1елделла дисарх а, дуоха ма дуохалахь!!!

Р.А.

Ахь х1унда хаьржи те, дагца со,
Сан ма бац некъ дагчу хьан...
Х1унда хьан дийки те, илли сох?
Ойла а ма яц сан хьох....

Хьо х1унда г1ерта хьайн серлонца?
Со къасто сингаттамах....
Деза те, къа хета, дог лаза,
Сан х1инца, хьан безамах?

Ас доьху ма х1отта некъ лаца,
Хьо х1инца заманна сан...
Сайн сина архаш ас д1а хецна,
Маьрша некъ,  абаде бан....
Р.А.

Резванова Айза

Хьо воккха хир ву,
Цхьа зама яьлча,
Со а хир къена,
1ожалло йитахь...
Эесс хир ду - кх къуона,
Хан - зама яларх,
Безамца хиларна,
Ца туьгуш кхуола...

Яхна хан эесан,
Цецех чекх луьйсуш,
Сецор ду аса,
Лерехь хьан аз..
Эхарта ерззалц,
Хьан даге кхийдаш,
Лепар ду дагчохь,
Безаман зазза....

Хьуо доггаха везна,
Йо1 дага лаьцна,
Хьо нагахь ваг1ахь,
Б1аьрг тоха сох...
Ма гуолахь зама,
Сан юьхьт1ехь хебба,
Безам сан гулахь,
Ас дагчохь кхаьбна....

Р.А.

Яшуркаев Султанна лерина

Даймехкан марзонах къастийна,
Безачех, бевзачех хьагийна,
Бертаза махкаха ваьккхина,
Хьан лелар, йал йоцуш ма дойла!

Балано кийрахь дог 1евдина,
Харцоно мерза са лазийна,
Мух1ажар хилла ахь йаьккхина,
Хан Дала, совг1ате хьан йойла!

Халкъана совг1ат дан лерина,
Хьайн ц1енчу ойланех дуьйцина,
Х1ора дош нур - деших къегина,
Хьан сина теш хилла г1оттийла!

Комаьрша кевнаш д1адаьстина,
Шайн мехкан хьаша хьо лерина...
Хьан доьхна  дог - ойла хьаьстина,
Халкъашлахь барт - безам лаьттийла!

Нохчийчохь ирсе сатуьйсуш,
Маьршачу дахарах ваьлла...
Даймехан бакъонаш къуьйссуш,
Хьан кхалхар Г1азотехь дойла!!!

Резванова Айза

Айза Резванова

Цкъа хьостий деладеш,
1овжадой делхош,
Вайн г1ийла синош ду
Дуьнено ловзош...
Вайн майра дегнаш ду
Куралло 1ехош,
Зоьртала дог1маш ду
Цамгарша эегош....
Зама ю дахаран
Орамаш хедош,
Толаман байракх ю
1ожалле кхийдош...
Вайх цкъа а ца хилла
Дуьненан дай,
1ожалла ю эла,
Ткъа дахар, - лай!

2006

Кхихкина бели х1орд, сан деган кедахь,
Ц1ий а дац пхенаш чохь, кхин
тулг1еш етташ...
Сан кийрахь ша бинчу г1аттамах кхаьрдаш,
Безам 1а, эсалчу амалах хьерчаш...

Баттана шен б1аьргийн седарчий къежош,
Ца хьоьжу кхачаре безамах жоп...
Дашочу малхана зезагех лепаш,
Къагабар ца доьху шен деган мохк...

Шовданаш б1аьстенца эшаре дуьйлуш,
Уьдур ду заманал беха некъ лоьцуш...
Сан безам дегак1орггехь шен марзо къуьйлуш,
Бехар бу ойланийн серлонга буьйлуш...
Р.А.

Соьцаберг ца хеташ, толам, эшам,
Хьо- м ца веши, ойланех а сан...
Делахь а, цкъа мацца кхаьчна а, кхача - м,
Лаьар - кха, хьан некъ цу ирсе д1а....

Цул т1аьхьа, сайн деган уьйраш хедош,
Хьоьха доьзна некъаш хедадан...
Хьо цу ирсехь вуьтуш маьрша  ваха,
Хьанал дина, ахь сайн диъна са...

Р.А.

Вай ду те замано сихдина,
Я зама сихйина вай??
Вай г1ерта нека деш хих довла,
Генахь а доцушехь т1ай...

Тахане ца лоруш, кхане схьа,
Ма еха, им йог1ур яй...
Шен болар ца лахдеш замано,
Д1абевлла,вайн хийла дай...

Йиш - ваша д1ататтий нахаца,
Гергарло ма леха хьайн...
Хьайн наха сий деш хьо ца ларахь,
Хетар ву хьо, цхьалха, лай...

Тулг1е а, х1ордах д1а къаьстинарг,
Г1амаро д1ахудий йов...
Вон - дика шен нахаца ца лаьхнарг,
Адамашна вицлой д1авов...

2003

Со йиша - м яра шун, кхин х1ума дацахь а,
Сан б1аьрхиш хьекъош, къинхетам бара...
Шух х1ора Аллах1е до1ийца воьхуш,
Х1оранна ц1е лоруш, сайн дагчохь сецош...

Сатуьйсуш гойла сайн нохчийн къам маьрша,
Лаамца, Даймехкан са дала маьлха...
Р.А.Резванова Айза

езванова Айза
Бераллийн уьйр...

И вита ахь алахь,
Ю ас хьо юьтур,
Цуьнца ю сан деган
Марзонан уьйр.
Йиш ма яц д1ахада
Бераллийн туьйра,
Эесо и ца дуьйцург
Ю, деган къоьлла....

Къу берзан буьйса а
Ма йолу серла,
Хьох дагаюьйлучахь
Д1аяхна зама...
Седарчий самадовлу,
Гуонаха къегаш,
Лергдиллина, ладоьг1уш,
Беттасих дуьйцуш...

Ойланаш ийало,
Са карла дохуш,
Жималлийн марзоно
Дегк1орге охуш...
Ткъа зама д1аоьху,
Са мехах туьйсуш,
Бес - бесара сан некъаш,
Вовшеха тоьгуш...
Р.А.

Резванова Аза

Дуьне, ма г1ертахьа со 1ехо,
Хьайн хазна оьхьуш...
Го суна, х1ора мур х1оттаман,
Бу даго лоьхург.
Делахь а х1ай дуьне, эхартан,
Эмгар хьо лору,
Ериг а бакъонаш эхартан
Х1усмехь ю боху...

Аса - м хьо х1ай дуьне, сайн дагахь,
Сов ч1ог1а лору,
Х1ора де дуоладо, хьан кийрахь,
Кьа - мел а узуш.
Юха а суьйренца са луьйсуш,
Цецех чекх доху,
Сийсаза хьо хеттарг, сийлалле
Кхочур вац боху...

Шу ду сан доттаг1ий

Сан даго хаьржинарш,
Шу ду сан доттаг1ий!
Кхуллуш дерш, хаза васт,
Сан деган ойланийн...
Шу ду уьш, кхиош дерш,
Т1аьхье а г1иллакхе,
Шуьцана кхуьуш бу,
Безам а дахаре!...

Сан даго хаьржинарш,
Шу ду сан доттаг1ий!
Бохь лекха ламанаш,
Са сирла шовданаш.
Шух ду сан иллеш а,
Сан Даймохк, Нохчичоь!
Шу ду уьш, ненан мотт,
Сан дагна 1амош дерш!

Сан даго хаьржинарш,
Шу ду сан доттаг1ий!
Шуьца ю синсерло,
Яхь йолу сан Нохчий!
Шу ду сан дог маса,
Болар дан г1аттийнарш!
Шу ду, сан верасаш,
Дешбакъо яьстинарш!

Дог майра вежарий,
Са сирла йижайрий,
Дехийла шу ирсе,
Сан мерза доттаг1ий!
Азаллехь къастийна,
Сан деган дозалла,
Шуьца ю сан марзо,
Сан Даймохк, Нохчичоь!

***
Кхоьлина д1аоьху сан денош,
Ца бевзаш синмерза кхоллам...
Хьо тахна ца хьаьжи са 1ехош,
Базбайта сан даге толам...

Ткъа муха хир ю те сан б1аьсте,
Дагалеца дашо малх боцуш...
Хир юй те зама а дог хьаста,
Мерзачу муьрго са лоьцуш??...

Р.А.

Хьо - ъ ма веа орцаха суна,
Ц1ен ахкарг а кхийдош...
Маржа йа1 хьо комаьршалла,
Йоцу лоьхучуьнгахь...

Делахь хьуна сан баркалла,
Сан дог хьаста варна...
Деган малх бац сан д1абайна,
К1еззиг лахь а тешам...
Р.А.

Ас безамах йазйарах сайн байташ,
Хьо ма тешалахь цу безамах...
Ас и дешнаш йаздо, ойла хазйан,
Тарлуш хилла цара - м, и йазйан а....

Р.А.

Синлаам а, махах тера хета,
Синпарг1ато лоьху цо а шена...

Делар - кха хьо сан са,
Кхоьллина д1аьвшечу герзех,
Иккхана йахийта, хьо
Россий пачхьалкхе ирах...
Зуламе хьан дог а,
Дат1ийна, дагийна ц1арах,
Сайн къомах ч1ир эцна,
Парг1ат д1ауьйр йар - кха, лаьттах...

Делар - кха хьо сан дог,
Кхоьллина, сийначу ц1арах,
К1ожам беш вагийна,
Х1аллак ван, хьо къиза паччахь...
Кийрара дог 1абош,
Нийсонца хьан сина кхел йеш,
Сайн къомах ч1ир эцна,
Парг1ат д1а уьйр йар - кха лаьттах...

Р.А.

Муьлхачу балано дожий те,
Х1ай Борз, и турпала дег1 хьан?
Х1унда хьо де эшна йоьжна те,
Декъазчийн амале яхна?

Муьлхачу дагаро букара,
Хьовзий те, буолата букъ хьан?
Хьан ц1арах ма дара дерриге,
Майрачу амалах доьзнарг...

Айдехьа, турпала дег1 хьала,
Ца шалдеш кийрара дог сан...
Ас хьайха тешийна лазамаш,
Битахьа ирсе дог даха...



(Гадаев Мохьмад - Салехьна)

Тоьшалла

1ожаллийн б1аьргашчу собарца хьоьжуш,
Хоьттина т1аьхьенан некъах шен некъ.
Кхолламца цхьа а ч1ир - гамо цалоьцуш,
Цо лайна халонаш,  дустуш харц - бакъ.

Къаьхьачу балано ирсан некь боьхкуш,
Мерзачу дахаран талхорах чам...
Ц1еначу безамца вайн Даймохк хьоьстуш,
Доьналлехь яьккхина хилла цо хан.

Массо а синан ю 1ожалла эла,
Делахь а, стогалла эешаяц цо.
Къонахчо аьлла дош цахуьлу къера,
И лела дуненчохь, ша туьйсуш го.

Дахаре оьг1азе ма хьежа б1аьргаш,
Я ирсах кхолламе ма еха ч1ир.
Хьекъалах дагавуьйлуш, ийманехь ваьхнарг,
Вахна д1а,  масална юьтуш лар шен.

Р.А