А. с. лерина

Резванова Айза


Хьуна х1ун ду со елхарх,
Хьан дагчу ца 1ена сан б1аьрхиш...
Сан даго мохь беттарх,
Ца кхочу хьан лере аз а...
Сан сина гатдалар ца девзач хьан даге кхийдаш,
Стенна со йоьлху - те, сайца тем боцчу са хьийзош?


Екхна, ц1ийелла т1е еара Шорахь суьйре...
Хьешашна лерина синкъерам д1ах1оьттира Ахьмадан х1усамехь...
Синкъераме гулбеллачу кегирхошца чувеъначу Юсп Хьусейна, могг1ара хевшина 1аш болчу мехкаршна юккъехь шен доттаг1чуьнан, Богал 1умар Рамзанан йиша, Рака1ат ца йайча,  синкъерам юккъа лелаш йолчу жимчу зудчуьнга т1е а кхайкхана, хаьттара:
- Зайртан Рака1ат ма цаго суна мехкаршлахь? Иза х1унда йисна те, кху синкъераме ца йог1уш? - аьлла.
Цо жоп делара:
- Шозза а не1аре дахара тхо Рака1ат кху синкъераме еха...
Зайрта ,,йоь1ан да, я ваша чохь ца хилча, церан пурба доцуш яхьац ша" аьлла, схьа дахкийти тхо. Рака1ат юккъехь йоцуш, самукъа доцуш а биси х1ара синкъерам а, элара цо.
Т1аккха, Юсп Хьусейна, д1о кегирхошна т1ехьа лаьтта, шийтта шо долу шен вешин к1ант т1е кхайкхана, шен коьртара схьа  баьккхана куй д1а белара.
Т1аккха элара:
- Хьайца улле яккхий х1ара Зулай а юьгуш Жог1алда г1ой, и куй Зайрте д1ало. Ас баийтана алий. Рака1ат схьаяийта ала...
Юсп Хьусейна ма аллара, шеца нус







Резванова Айза
Къонахчунна

Ма беза хиллера хьоьгара бала,
Лелийнарг ахь дагчохь, бераллехь дуьйна.
Кховдийча цунах сайга, цхьа к1еззига дакъа,
Ницкъ боцуш йисира со - м, когаш т1ехь г1атта.

Даймекан баланаш  сайн дагчохь лайна,
Суна - м сайх хеттера, ломан т1улг хилла.
Амма ахь кхета ницкъ бели сан сина,
Со хилар бецахелг дуьстича хьан сица.

Къонаха, ала, мотт керчар бу атта,
Хьакъ боцурш г1овттар бу, буьтуш нах кхарда.
Къонахий бац совцуш, тоам беш лорах,
Уьш беха дуьненчохь, эхартан ц1арах...

*****

Х1унда хьо схьагушехь йоьду со
бераллийн хене,
Ас лоьху те стенна, цкъа тайнарг
бераллехь сайна.
Уьду те са цига, лууш и марзо
Хьох эеян,
Я лаьа хьан дагчохь бер санна
Лечкъаш дог тедан??...
Хьан терго лела сан дахарехь
Ойланаш къажйеш,
Сахиллац седарчех къега и
Хьох ойла хазъеш.
Сатосуч седанах со тарлой,
Са долу серла..
Дуьне сан сих къаггал, там хуьлий,
Ирсах дог кхела…
2018

Р.А.

Вуьтур вара ас хьо а,
Д1аихна 1уьйренаш санна,
Ца хилча г1оттуш хьо,
1уьйренан малхах сан дагчохь...
Вицвийр вара, тидмаза,
йисина суьйренаш санна,
Ц1ийеллач суьйренех
йогуш сан беснеш ца хилча...
Воккхур вара хьо генна, 
нур дайна седанах терра,
Де буьйса ца къаьстош,
хьо ларвеш, ха деш дог ца хилча...
Ткъа х1инца, х1ун де ас,
Са доь1у х1аваъ сан хьо хилча!?

Р.А.А

Айза Резванова

Кхолламо хьаьстича, ирс декъа хьоьгуш,
Ойланца, вайн некъаш вовшеха тоьгуш.
Дахаран хьесап а, сан дуьхьа лоьруш,
Ахь бекхам бехьа сан дог хьегнарг, суна!

Хьо цхьаллехь висича, сан амат доьшуш,
Сан б1аьргийн г1айг1анийн 1алашо лоьхуш.
Кхолламе къайлаха, соьца ирс доьхуш,
Ахь бекхам бехьа сан дог хьегнарг, суна!

Суьйренца со йог1у ураме вуьйлуш,
Безаман нур-з1аьнар лаца сатуьйсуш.
Я мерза ойланаш къахьъян ницкъ лоьхуш,
Ахь бекхам бехьа сан дог хьегнарг, суна!

Ахь бекхам бехьа сан дог хьегнарг, суна,
Хьо суна мел везна хуур ду хьуна...

Р.А.А

Резванова Айза

Ахь х1унда хаьржи те, дагца со,
Сан ма бац некъ дагчу хьан...
Х1унда хьан дийки те, илли сох?
Ойла а ма яц сан хьох....

Хьо х1унда г1ерта хьайн серлонца?
Со къасто сингаттамах....
Деза те, къа хета, дог лаза,
Сан х1инца, хьан безамах?

Ас доьху ма х1отта некъ лаца,
Хьо х1инца заманна сан...
Сайн сина архаш ас д1а хецна,
Маьрша некъ,  абаде бан....
Р.А.

Д1о цхьа седа б1аьцаш еш бу, къовла бохуш б1аьргаш д1а...
Дезаш ма ду 1уьйрре г1овтта,   дезарш дан вайн доггаха...
Дуьне, къежаш юх-юха а,  х1уттур ду шен харца ха,
Ала вай ткъа диц ма дойла "Маьрша кхета маьлхан са! "...



Вуьтур вара ас хьо а,
Д1аихна 1уьйренаш санна,
Ца хилча г1оттуш хьо,
1уьйренан малхах сан дагчохь...
Вицвийр вара, тидмаза,
йисина суьйренаш санна,
Ц1ийеллач суьйренех
йогуш сан беснеш ца хилча...
Воккхур вара хьо генна, 
нур дайна седанах терра,
Де буьйса ца къаьстош,
хьо ларвеш, ха деш дог ца хилча...
Ткъа х1инца, х1ун де ас,
Са доь1у х1аваъ сан хьо хилча!?

Р.А.А

Айза Резванова

Кхолламо хьаьстича, ирс декъа хьоьгуш,
Ойланца, вайн некъаш вовшеха тоьгуш.
Дахаран хьесап а, сан дуьхьа лоьруш,
Ахь бекхам бехьа сан дог хьегнарг, суна!

Хьо цхьаллехь висича, сан амат доьшуш,
Сан б1аьргийн г1айг1анийн 1алашо лоьхуш.
Кхолламе къайлаха, соьца ирс доьхуш,
Ахь бекхам бехьа сан дог хьегнарг, суна!

Суьйренца со йог1у ураме вуьйлуш,
Безаман нур-з1аьнар лаца сатуьйсуш.
Я мерза ойланаш къахьъян ницкъ лоьхуш,
Ахь бекхам бехьа сан дог хьегнарг, суна!

Ахь бекхам бехьа сан дог хьегнарг, суна,
Хьо суна мел везна хуур ду хьуна...

Р.А.А

Резванова Айза

Ахь х1унда хаьржи те, дагца со,
Сан ма бац некъ дагчу хьан...
Х1унда хьан дийки те, илли сох?
Ойла а ма яц сан хьох....

Хьо х1унда г1ерта хьайн серлонца?
Со къасто сингаттамах....
Деза те, къа хета, дог лаза,
Сан х1инца, хьан безамах?

Ас доьху ма х1отта некъ лаца,
Хьо х1инца заманна сан...
Сайн сина архаш ас д1а хецна,
Маьрша некъ,  абаде бан....
Р.А.

Д1о цхьа седа б1аьцаш еш бу, къовла бохуш б1аьргаш д1а...
Дезаш ма ду 1уьйрре г1овтта,   дезарш дан вайн доггаха...
Дуьне, къежаш юх-юха а,  х1уттур ду шен харца ха,
Ала вай ткъа диц ма дойла "Маьрша кхета маьлхан са! "...




Ас муха язде шух бакъдерг?
Я харц дан деза ас бакъ?
Дитина б1аьргашна гушдерг,
Йозанца кхолла - те харц?

Шун некъаш къегар ду сирла,
Замано тоьшалла деш!
Харц йоза довр ду д1а, ширделла,
Ирс эца, да цакаравеш....

Р.А.А


Резванова Айза

Дала кхоьллина ду - кх вай,
Валар т1ехь а долуш...
Жима, воккха, Делан лай,
Цунах вер а воцуш...

Шерех вуьзнарг, заманца,
Некъаш идарх гена..
Анехь кевнаш даьстина,
1ожалла юй кхета...

Малхо  г1оттий 1уьйренца,
Дендо де, луш серло...
Де а кхелха суьйренца,
Малхо лов и хало...

Б1аьсте йог1у исбаьхьа,
1аламан сурт дендеш...
Цуьна а ю - кха, шен зама,
Г1а - буц малхо йагош...

Маьлхан дуьне ду доккха,
Зама ю вайн йоца...
Дахар ду - кха йист йоцчу,
Ялсаманийн дог1а...
2020


Сирла ло деана, Даймехкан аренаш к1айъеш,
1уьйренца малх ловза бели  шен з1аьнарш лайх хьерчош...
Кхолламаш вовшашца цу шинна  бог1уш ца хилла,
Делхаран къурдаш деш, д1а даха, ло новкъа  даьлла...

Далла езийла!
Даймахкахь хьал иштта ду, Мая...

Р.А.


Резванова Айза

Маржа - я1, валар хьо,
Ма ойла йойту ахь!
Дуьненах чам боккхуш,
Къаьхьа къурд бойту ахь,
Къайлехь цхьа де къестош,
Ма теба хьо суна
Ас дуьне ца къуьйссий,
Ца хаа те хьуна?

Бахам ца гулбина,
Б1аьргашна хьежа...
Са а цакхоийна,
Адамаца декъа....
Меттиг ца хиржина,
Дуьненахь тоьлла...
Эхартан дикане
Сатийсарх йоьлла...
Р.А.А

Резванова Айза

Цкъа хьостий, деладеш,
1овжадой делхош.
Вайн г1ийла синош ду,
Дуьнено ловзош.
Вайн майра дегнаш ду,
Куралло 1ехош.
Зоьртала дог1маш ду,
Цамгарша эегош.
Зама ю, дахаран
Орамаш хедош,
Толаман байракх ю,
1ожалле кхийдош.
Вай цкъа а ца хилла,
Дуьненан дай.
1ожалла ю эла,
Ткъа дахар, лай!

2006



Резванова Айза

Айнушка

Стигал, латта а айделла,
Самукъа даьлла, хьан озах...
Дуьне, 1алам серла даьлла,
Хастам беш, хьан кхолламах...

Б1уьйса сега, б1аьргаш къегош,
Хьан аз хаза сатесна...
Батто стиглахь мархаш кегош,
Лоьху хьо, малх тарбалла...

Олхазарш хьан озах дека,
Бес - бесарчу шакаршца...
Байт1ехь даьлла, зезаг техка,
Хьан аматах дог хьегна....

Сирла седа бу и, бохуш,
Седарчаша къуьйссу хьо...
Х1'а - х1а, зезаган бос богуш,
Зазагаш а къарцало...

Къийсар эрна дуй те хета,
Хьо малхаца, баттаца,
Айнушка, массарна еза,
И  ду совг1ат, дуьненна!!!

2019


Дог доьлху... доьлху дог, тоха са доцуш,
Яхь йолчу вежарех лозу дог сан...
Къегина, иманан нур юьхь т1ехь догуш,
Стогаллех ца бухуш уьш кхелха д1а...

Мила ву, тахана, ца 1ебарг царах?
Мила ву, цу к1ентех ца лозуш дог?
Битийша тхан Даймохк, вийца да воцурш,
Шу - м даций нохчийн ц1ийх, къацахетарш тхох....

Р.А.А.


Резванова Айза

Х1аа - х1а, цакарийна
Хьуна хьайн дахаран аг1о…
Даьтта хих цаэело,
Лалорах, даторах хено.
Ахь дог ма дилалахь,
Х1инца а мегий и-м каро,
Цхьана муьргана ма йелахь,
Ирсана т1екхача мало…

Х1аа – х1а, хьо ца лелла,
Дахарехь хьайн некъах тилла.
Х1инца а вог1у хьо,
Керарчу заманах ийна.
Со а яц дахаран терзанахь
Барам бай хилла…
Хьегна яц со цкъа а,
Сайн доцчу мозчу 1айг билла…

Х1аа – х1а, дера, ца висна,
Хьо синтем хьайн леха т1аьхьа,
Шеен хеннахь духьуна,
Сингаттам хьа - х хуьлу, къаьхьа…
Базбеллачу букъ - т1е,
Дахаран мохь бисча шенна,
Воккхалла – м хьаха ду,
Адаман мах хадо зама...
2017


Резванова Айза

Дуьне а харцонна т1е тайча,
хьан ойла эшо,
Г1оттур яра со, дуьхьал дуьненна,
бакъо хьан толо....
Серлонах цинц боцуш хьо витча,
хьан тешам къажо,
Ч1урамах йага со х1уттур йара,
луш хьуна  серло..
Р.А.А.


Резванова Айза

Хьан ц1ар т1е ц1е йилла...

- Ассалам  – 1алайкум, тхан сийлахь Даймохк!
Вевзарий хьуна со?
Суна хьо – м, бевзара...

Хьох къастар ца лайна, ненан дог доьлхуш,
И б1аьрхиш цу кийрахь мийланарг ву со!
Безамца хьан суьрташ, шен дагчохь хьоьстуш,
Шен кийрахь нанас хьо, марзбинарг ву со!

1уьйренца дашочу з1аьнарийн маша,
Хьан лаьмнийн баххьаш т1ехь, цу малхо бузара.
Цу т1улгийн ламанех, самукъне хьерчаш,
Кхийссалуш и сирла шовданаш ловзура.
 
Бесс– бессара шакаршца эшаре  дуьйлуш,
Юькъачу хьаннашкахь, олхазарш декара.
Б1аьстенца аренгахь помбархат зезагийн,
Тхи муьйлуш, полларчий х1аваэе г1уьттура.

Баьстенан зазанах, седарчий къегий,
Бода д1акъехкабеш, бетта са даьржара,
Куц хазчу 1аламах ойланца хьерчий,
Сан ненан са т1ома, 1аьршашка долура.

Хьоьгарчу марзоне сатийсам г1оттий,
Шовданийн аьзнашца, мукъаме йолура.
Юха а къастаран бала т1е 1еткъий,
Г1ерг1ачу терках и елхаре йоьдура.

Стогаллин амалехь, кхиуо къахьоьгуш,
Турпалчу къонахийн доьналлех дуьйцура.
Дайн оьзда г1иллакхаш, шайн кийрахь кхиош,
Бехачу мехкарийн, сий лаккхахь гойтура.

Генарчу Сибрехахь, хийрачу махкахь,
Даймохк, хьан ц1е йохуш, нанас дог лоьцура.
Ша хьегна марзо шен т1аьхьаьнна йоьхуш,
Даима, до1ийца, цо  Деле доьхура.

Халонийн, харцонийн дозанаш эешош,
Ца къарлуш, Дег1астан Некъа со ваьккхира.   
Мерзачу сих хедда, дилх лаьттах эелуш,
Шех хилла лаьттан цинц, хьох тохар дийхира...

- Ассалам – 1алайкум, тхан сийлахь Даймохк!
Вевзарий хьуна со? Суна хьо – м, бевзара....

Сийлахьчу хьан ц1еран, декъашхо хила,
Нанас т1е диллина, хьан к1ант ву со!
Даймохк, хьан сий долчу ц1арт1е ц1е йилла,
Ирсана кхаж баьлла, нохчо ву со!

2012



Резванова Айза

Къонахчо юхкуш, я оьцуш яц стогалла,
Я воцчух къонах веш, молха а дац.
Вайн дайша литтина г1иллакхаш дарбанна,
Лелочух, к1иллойн ун кхета йиш яц.

Б1е шерийн цецех чекх даьхна и г1иллакхаш,
Бакъонан олалла шаьш лелош ду.
Муьлххачу къийсамехь, толам шаьш баьккхинарш,
И дарба шайн кийрахь карийнарш бу.

Лаккхарчу даржашкахь ма леха стогалла,
Я г1ийлачуьнгара ма къийзае.
Яхь йолчуьнгахь хуьлу и къаго говзалла,
Йоцчуьнга цуьнан мукъ ма кхийдабе.

Карзахе къоналла, доьналлийн зама,
Къаьстича мехалчу дахарах д1а.
Сих хьаьрчаш, амалах д1аийна лелла,
Г1иллакхо х1иттайо г1ортораш схьа.

Р.А.

Со кхоьру, бехк боцуш вас хьуна хиларна,
Кхоьру, хьайн лаамах дог ахьа тешорна...
Кхоьру, хьан сатийсам шен некъах тиларна,
Безаме кхийда дог ял йоцуш дисарна...

Кхоьру со, хьан сирла ойланаш кхуоларна,
Кхоьру, цхьа бахьназа бехке со йисарна...
Хьан ц1енчу кхетамехь шеконаш техкарна,
Кхоьру, сел хьекъале, хьо сох ца кхетарна....

Къера ю со сайца долучу сакхтана,
Сан дог ду массарца са декъа кийча...
Доьху ас мерза са наб яйна хьовззал,
Сан серло са яьллехь, кьинт1ера валар!

Р.А..
14.11.2018.

И дара сан ирс...

Суна лаьар -кха,  хьан б1аьргийн нур кхуолийначу лазаман орам т1е а кхаьчна, цунна д1аьвше молха а хилла , бакъийна, багийна, чим ца буьтуш и д1абайа а, хьо берриг а сингаттамех ц1анвеш...

Лаьар - кха суна, хьан ойланийн юькъалехь, хьуна синтем лучу ойлане йирзина, кхин кхуола ца дуьтуш хьан б1аьргийн нур,   синтемах къегина, йериг а г1айг1анаш йашийна, хьан юьхь т1ера сингаттаман таммаг1а д1адайа а....

Суна лаьар - кха, хьуна азаллехь йазбинчу кхолламан некъех, хьан юьхьк1аййина, дахар ирсах кхелина, абаде кхаччалц хьан когийн лар ца йойуш, хьо нуьречу йалсамане кхачонболу, хьан декъала некъ хила а...

Лаьар-кх, Аллах1а къобал йинчу 1аьнарах хила, сайна долу халонан  а, аьттонан а, дакъа дицдина,  дуьненахь а, эхартахь а, хьо декъал вар цу 1аьнарца Деле доьхуш, хьала цатаь1аш, сужданехь латта а...

И дар - кх сан ирс, даима хьо ирсе гар...
Р.А.А


Дуьне а т1е дазло, шех бала хуьлий,
Иманан нур дитахь ахь дагчохь кхуола...
Цара са дожадо 1ожаллийн шуьне,
Ницкъ кхачош, синсерло къовлуш шен буйна...
Амма ахь хьайн дагчохь и даккхахь карла,
Г1айг1анех, баланех са  доккхуш хьалха
Иманан нур долу малхал а серла,
Хьо хуьлу, даима, заманал тоьлла....
Р.А.А.Резванова Айза

Дог1анаш гуьйренца доьлху,
Уьш дакъош бохлац кхин малх а...
Сан коьрте ойланаш хьелха,
Уьш ахь а ма йити,  цхьалха...

Ткъа малх бу - кх, дуьненан серло,
Иза бу - кх, даима цхьалха...
Х1унда йо ас сайна г1ело,
Ас йе - те ойла, цу маьлхан??
2019


Дуьне а т1е дазло, шех бала хуьлий,
Иманан нур дитахь ахь дагчохь кхуола...
Цара са дожадо 1ожаллийн шуьне,
Ницкъ кхачош, синсерло къовлуш шен буйна...
Амма ахь хьайн дагчохь и даккхахь карла,
Г1айг1анех, баланех са  доккхуш хьалха
Иманан нур долу малхал а серла,
Хьо хуьлу, даима, заманал тоьлла....
Р.А.А.

Хир буй те соьца малх,
Хьан кхуоларш кхалхо...
Тоьар юй те серло,
Хьан дуьне къаго?
Я юьсур те со а,
Четар тхов хилла,
Вуьтуш хьо г1айг1ане,
1индаг1ехь 1илла?

Х1ан - х1а, со реза ю,
Ч1урам а хилла,
Яга хьо хьайн некъах ца вуьтуш тила...
Серло луш даима дахарехь хьуна,
Т1аьххьара са д1алуш,
Яца хьан сина...
Р.А.А.

Хьан сина серлонга полланах идар,
Дуй - те, со, хьан деган йовхонах тешар?

Дехар ду сан хьоьга,
Ца вилар серла,
Хир йелахь и серло,
Ирсана хийра....
Р.А.А.

Резванова Айза
Даймохк - Нана

Даймохк, х1ун ду хьуна ганза,
Я баккхаза ахьа чам??
Я бу те хьо, х1умма ланза,
Я, цахууш, х1уман хам??

Хийла геналлехь сатуьйссуш,
Бу хьан доьзалаш хьо ган,
Хьан аз хезча кхача лууш,
Масне хуьйди лаьтто д1а...

Буьйсанна хьо дагалоьцуш,
Ас набарна хьаббо б1аьрг.
Со санна шен махках хьоьгуш,
Хир ву генахь хийла стаг.

Хьан марзонах ойла хьаьрчаш,
Кийра кхехкош, доьлху дог.
Сайн генара рицкъаш лехьош,
Ас собарца боккху ког...

Сийлахь Даймохк!
Хьомсара Нана!
Суна хиъна шуьшин хам,
Йиш йелар олхазар хилла,
Шуна т1оьхула хеца т1ам!!!
1985

Резванова Айза
Кхин х1ун ирс ду...

Сина парг1ато шайна лоьхуш,
Кхечу махка ихнарш д1а,
Хир буй техьа, парг1ат бехаш,
Са цахьийзаш Даймохк ган?!

Дериг дуьне серла доккхуш,
Б1аьсте йоьлуш йеъча т1е...
Сан са т1ома долий доьду,
Сайн махкахой гулбан ц1а.

1ожалла ю, когех хьерчаш,
Новкъарло йеш боларна.
Замано а тукур туьйсуш,
Дацдо некъаш дахаран.

Сан дог доьлху, Деле доьхуш,
Рицкъаш маьрша дерзор ц1а.
Доьзалех б1аьрг тоха хьоьгуш,
Хийла наной кхелхи д1а..

Ойла йейша, х1ай, махкахой!!
Къизалла д1айакхий шайн!
Барт боцург ткъа, кхин х1ун ирс ду,
Доьзалашка кховдо вайн??
2009
Р.А.


.

Резванова Айза

Дог1анаш гуьйренца доьлху,
Уьш дакъош бохлац кхин малх а...
Сан коьрте ойланаш хьелха,
Уьш ахь а ма йити,  цхьалха...

Ткъа малх бу - кх, дуьненан серло,
Иза бу - кх, даима цхьалха...
Х1унда йо ас сайна г1ело,
Ас йе - те ойла, цу маьлхан??
2019

Дуьне а т1е дазло, шех бала хуьлий,
Иманан нур дитахь ахь дагчохь кхуола...
Цара са дожадо 1ожаллийн шуьне,
Ницкъ кхачош, синсерло къовлуш шен буйна...
Амма ахь хьайн дагчохь и даккхахь карла,
Г1айг1анех, баланех са  доккхуш хьалха
Иманан нур долу малхал а серла,
Хьо хуьлу, даима, заманал тоьлла....
Р.А.А.

Хир буй те соьца малх,
Хьан кхуоларш кхалхо...
Тоьар юй те серло,
Хьан дуьне къаго?
Я юьсур те со а,
Четар тхов хилла,
Вуьтуш хьо г1айг1ане,
1индаг1ехь 1илла?

Х1ан - х1а, со реза ю,
Ч1урам а хилла,
Яга хьо хьайн некъах ца вуьтуш тила...
Серло луш даима дахарехь хьуна,
Т1аьххьара са д1алуш,
Яца хьан сина...
Р.А.А.

Хьан сина серлонга полланах идар,
Дуй - те, со, хьан деган йовхонах тешар?

Дехар ду сан хьоьга,
Ца вийлар серла,
Хир йелахь и серло,
Ирсана хиера....
Р.А.А
.

Резванова Айза

Дог1анаш гуьйренца доьлху,
Уьш дакъош бохлац кхин малх а...
Сан коьрте ойланаш хьелха,
Уьш ахь а ма йити,  цхьалха...

Ткъа малх бу - кх, дуьненан серло,
Иза бу - кх, даима цхьалха...
Х1унда йо ас сайна г1ело,
Ас йе - те ойла, цу маьлхан??
2019

Дуьне а т1е дазло, шех бала хуьлий,
Иманан нур дитахь ахь дагчохь кхуола...
Цара са дожадо 1ожаллийн шуьне,
Ницкъ кхачош, синсерло къовлуш шен буйна...
Амма ахь хьайн дагчохь и даккхахь карла,
Г1айг1анех, баланех са  доккхуш хьалха
Иманан нур долу малхал а серла,
Хьо хуьлу, даима, заманал тоьлла....
Р.А.А.

Хир буй те соьца малх,
Хьан кхуоларш кхалхо...
Тоьар юй те серло,
Хьан дуьне къаго?
Я юьсур те со а,
Четар тхов хилла,
Вуьтуш хьо г1айг1ане,
1индаг1ехь 1илла?

Х1ан - х1а, со реза ю,
Ч1урам а хилла,
Яга хьо хьайн некъах ца вуьтуш тила...
Серло луш даима дахарехь хьуна,
Т1аьххьара са д1алуш,
Яца хьан сина...
Р.А.А.

Хьан сина серлонга полланах идар,
Дуй - те, со, хьан деган йовхонах тешар?

Дехар ду сан хьоьга,
Ца вийлар серла,
Хир йелахь и серло,
Ирсана хиера....
Р.А.А

НОХЧИЙН ОРАМАХ

Ц1ена нохчий а, нохчийн орамах боцурш а къастош бу ишколашкахь цу кепара... "Нохчийн мотт 1амо цалуучарга , берашна нохчийн мотт 1амо цалаьа, и хала бу тхан берашна 1амо,, алий т1е ч1аг1де бохург....
Ц1ена нохчий шен къоман са чохь доллу  коьрта меже д1акхосса г1ур вац...
Ткъа нохчийн к1а даа даьхканчу дехкаша, к1а кхачийча къам а, дуур ду, ....
И дехкий билгал довлар а, д1акъастар а нохчашна дика ду...

И ишколаш йоцчу заманчохь а 1амош хилла нохчийн мотт а, нохчийн амалш а нохчаша шайн доьзалшна...
Вайн т1ом чакх ца баьлла....
Нохчийн махкахой къийсамашкахь бу нохчийн маттахошца...
Цу къийсамехь толам вай баккхахь и толам базбан мегар ду...
Дала и толам базбан хьекъал, кхетам, йахь, доьналла, нохчолла лойла вайна!
Бусулба нохчий а хилла, и толам базбан пурба лойла нохчийн къомана!
АЛЛАХ1 АККАБАР!

2019
Ларамца Резванов 1аьрбийн Айза


Резванова Айза
Даймохк цабитина д1абахначара,
Д1абаьхьна и лело шайн дагчохь цара.
Уьша - м ц1абоьрзур бу,  шайн марзо йолчча,
Къацхетарш хилла - кха, цатуьгуш 1аба...

Кхолламан кхел хилла къаьстиначарах а,
Я Делан лаамца ц1ахь бисначарах а,
Хьан кийрарч лазамах, дог доцуш лаза,
Доьзал ма кхуьийла, Даймохк,  хьан кхерчахь!


Резванова Айза
Нохчийн мотт

Кхолламо йигарх д1а, махканна гена,
Дог ду сан бусулба, ду нохчийн ц1ий.
Дайн г1иллакх, ненан мотт, ду сан дозалла,
И дицлахь д1а довр ду, къонахчуьн сий.

Дай, наний лоруш верг, Дала а лору,
Бохуш цу къор1ано беш хьехам бу.
Ша винчу ненан мотт хера ца болу,
И марзо шен ц1ийца д1аийна ю.

Сан б1аьргаш дуьххьара бераллехь дуьйлуш,
Безамца схьалаьцнарг ненан сурт ду.
Мерзачу озаца, сан амал 1ехош,
Нанас со хьистинарг, нохчийн мотт бу.

Ламанех схьадуьйлу,  шовданийн санна,
Ц1ена шен бух болуш нохчийн мотт бу.
Дашочу 1аламца, куц хуьйцуш денна,
Къегина лаьтташ берг,  сан Даймохк бу.

Резванлва Айза

Ахь стенан ойла йо,
Бос - хаза Олхазар!?
Генарчу паналле
Хецна са д1а...
Х1ун ойла ю те хьан
Кхехкориг сингаттам,
Суна - м хьо, сайн
Къоман йо1ах ма го!?

Ду те хьо кхаьчначех
Хийрачу махка,
Хьо дина, кхиъна мохк
Сов безарна?
Я сил а х1отторна
Къоман сий лаккха,
Кхаьчна те хьоьга
Мух1ажаралла!?

Хьо шек мадалалахь,
Олхазар тайна,
Дог тешош са маьрша
Даккхалахь хьайн...
Кхочур ю г1айг1анех
Хьо къастош зама,
Г1а - бецо цаюьту
Ч1ир эцанза...

Р.А.

Резванова Айза
Даймохк цабитина д1абахначара,
Д1абаьхьна и лело шайн дагчохь цара.
Уьша - м ц1абоьрзур бу,  шайн марзо йолчча,
Къацхетарш хилла - кха, цатуьгуш 1аба...

Кхолламан кхел хилла къаьстиначарах а,
Я Делан лаамца ц1ахь бисначарах а,
Хьан кийрарч лазамах, дог доцуш лаза,
Доьзал ма кхуьийла, Даймохк,  хьан кхерчахь!


Резванова Айза
Декъалчийн зама...

Сийсаза балур бац и майра к1ентий,
Заманца ламанех кхуьур ду сий!
Бакъонан некъ къуьйссуш эгна сан вежарийн,
Дагалоьцуш дегнашчохь кхехкар ду ц1ий...

Мостаг1ий хьегна бу, доьналлех церан,
Эесехь схьа мел керча хиламийн сурт...
Элчанан юьхь ларъяр дозалла хеташ,
Собарца гайтина цара вайн дурс...

Дилхина, доьлхур ду вайн дегнаш - м царна,
Кхиийна бацарий уьш - м, т1амна вай...
Делахь а, ца езна юьхь1аьржо дайшна,
Ца биси уьш - ъ баха, амалца лайн...

Азаллера - абаде зама ю еха,
Ткъа декъалчийн зама хан тоьхна яц...
Дуьненахь, эхартахь г1азотан декъа,
Г1иртинарш Аллах1а Шех къастор бац!!!

Дала мукълахь!
Р.А.А.

Уьш вайна гинарш ду,
цалайнарш, лайнарш а...
Дегнаш чохь диснарщ ду,
Ца тайна делахь а...
Ов детташ, дог лазощ,
Лаьтта, х1етахь санна,
Заманца йовр йолуш
йац и лар, къизаллийн...
Товр долуш сан дог дац,
къинт1ера а даьлла...
Сатийсам хир бу сан,
Заманан йохалла,
Цкъа мацца хир ю кхел,
Дог 1абош, доггаха...
Хьовзор ю Дала гел,
Мостаг1ийн логах а....

Дала мукълахь!
Р.А.А.


Саламбек, выглядишь отлично...
Молодец!
А взгляд о многом говорит....
Дала декъалчу тобанах дойла вай!

Со ца йоьлху хьох къа хетта,
Хилларш, лелларш лехьадеш...
Сан дог доьлху кхоам хетта,
Цу хьан б1аьргийн г1айг1анех...

Дуккха дар - кха, б1аьргашна ган,
Хьан ойлане хьежарца...
Тоьар барий те, сан ницкъ а,
Хьан б1аьрг буза тешамца??

Г1аш геналле некъ биллина,
Цу хьан дагчохь х1отто той...
Хьан кхолламна т1алам бина,
Ирсе йан хьан деган б1ов!

Это тебе...
Только тебе...
Пусть останеться между нами...


Дош ала говза вац бохуш,
Са айдеш олуш дош говза...
Йезаш йо1 со бен яц бохуш,
Безамца дог дохуш ловза...
Сатийсам цхьаъ бен бац бохуш,
Соьцуш сан ойланехь мерза...
Ма говза леци ахь дог сан,
Мисарболато и болат санна...
Р.А.А.


Дош ала говза вац бохуш,
Са айдеш олуш дош говза...
Йезаш йо1 со бен яц бохуш,
Безамца дог дохуш ловза...
Сатийсам цхьаъ бен бац бохуш,
Соьцуш сан ойланехь мерза...
Ма говза леци ахь дог сан,
Мисараболат хьайх хилла...
Р.А.А.

Хьоьстуш йуьгу беран амале ахь со,
Беттан нуьрехь къега седа ахь сох бо...
Сан са дог1ий, парг1ат долу дагчохь хьан,
Т1аккха аганахь бер санна, тевжа д1а....

;;;

Со кура йаккхахьа,
Хьайн суна сагатло алий...
Дозалла дайтахьа,
Забрийна, гучу а валий...
Хетийтахьа к1енташна,
Къевссина йаккха хьуо воллу,
Мехкаршна моттийтахьа,
Ирсан да сох хила йоллу...

Х1ун хуьлу хьуна, со,
Къагарах, са даьлла маьлха?
Х1ун хуьлу сан б1аьргаш
седарчех довларах серла?
Х1ун ду ахь аларах
Бегаш беш, со хьайна йеза,
Моттарг1а дац соьца,
Суна - м, хьо, боккъал а веза....
Р.А.А....


Резванова Айза

Г1иллакхо х1иттайо....

Къонахчо юхкуш, я оьцуш яц стогалла,
Я воцчух къонах веш, молха а дац.
Вайн дайша литтина г1иллакхаш дарбанна,
Лелочух к1иллойн ун кхета йиш яц.

Б1е шерийн цецех чекх даьхна и г1иллакхаш,
Бакъонан олалла шаьш лелош ду.
Муьлххачу къийсамехь, толам шаьш баьккхинарш,
И дарба шайн кийрахь карийнарш бу.

Лаккхарчу даржашкахь ма леха стогалла,
Я г1ийлачуьнгара ма къийзае.
Яхь йолчуьнгахь хуьлу и къаго говзалла,
Йоцчуьнга цуьнан мукъ ма кхийдабе.

Карзахе къоналла, доьналлийн зама,
Къаьстича мехалчу дахарах д1а.
Сих хьаьрчаш, амалах д1аийна лелла,
Г1иллакхо х1иттайо г1ортораш схьа.
2009


Резванова Айза

Ахь качйина, со 1анийна,
Вайн ламанийн шовданех...
Схьаэцахьа ахь канашкахь,
Кийра 1або, хьогаллех...

Ахь качйина,  д1а1анийна,
Со б1аьстенан зезагех,
Лахьадехьа ахь зезагаш,
Хьоьстуш, б1аьргаш деладеш...

Ахь качйина со 1анийна,
Накхар мозийн дургалах...
Т1егулъехьа ахь марзо сан,
Сарахь малхо  з1аьнарех....

Ахь качйина со 1анийна,
Стигларчу цу седарчех,
Схьагулъехьа ахь со дагчу,
Хьайн мерзачу безамах....

Схьагулъехьа, лахьаехьа,
Цхьа къурд бехьа, безамца...
Схьагулъехьа, лахьаехьа,
Дог дузахьа, марзонца!!!
;;;


Резванова Айза

Со кура йаккхахьа,
Хьайн суна сагатло алий...
Дозалла дайтахьа,
Забрийна, гучу а валий...
Хетийтахьа к1енташна,
Къевссина йаккха хьуо воллу,
Мехкаршна моттийтахьа,
Ирсан да, сох хила йоллу...

Х1ун хуьлу хьуна, со,
Къагарах, са даьлла маьлха?
Х1ун хуьлу сан б1аьргаш
седарчех довларах серла?
Х1ун ду ахь аларах
Бегаш беш, со хьайна йеза,
Моттарг1а дац соьца,
Суна - м, хьо, боккъал а веза....

Р.А.А....

Резванова Айза

Со гуьйренца еъна яхьаш б1аьсте,
Ойланашкахь гуьйре хазъян хьан....
Ца хишийта 1индаг1аш  хьан сит1е,
Я дахкарлахь дог ца дисийта...

Еана со хьан са даккха маьлха,
Дахьаш хьуна цкъа хазанза аз...
Цу озаца деган чевнаш тега,
Маьрша де1ийта хьан даге са...

Хийла гуьйре, хьуна еънарг шийла,
Ца х1уттийтуш юха са шалдан...
Лаарна хьан дахар ирсе хила,
Ас хьан дагна хьанал до сайн са...

2019


Резванова Айза...

Вуьтур вара ас хьо а,
Д1аихна 1уьйренаш санна,
Ца хилча г1оттуш хьо,
1уьйренан малхах сан дагчохь...
Вицвийр вара, тидмаза
йисина суьйренаш санна,
Ц1ийеллачу суьйренех
йогуш сайн беснеш ца хилча...
Войъур вара дагчуьра, 
нур дайна седанах терра,
Де буьйса ца къаьстош,
хьо ларвеш, ха деш дог ца хилча...
Ткъа х1инца х1ун де ас,
Са доь1у х1аваъ сан, хьо хилча?


Ма деладехьа и хаза б1аьргаш,
Хетарду кхечунна уьш шена дуьйлу...
Ма 1енадехьа б1аьгийн нур сирла,
Серлонга г1ертар ю хьо соьца къуьйсург...
Со кхоьру кхечо хьо 1ехаварна,
Хьо везаш леларг байлахь йисарна...


Резванова Айза

Дог1анаш гуьйренца доьлху,
Уьш дакъош бохлац кхин малх а...
Сан коьрте ойланаш хьелха,
Уьш ахь а ма йити,  цхьалха...

Ткъа малх бу - кх, дуьненан серло,
Иза бу - кх, даима цхьалха...
Х1унда йо ас сайна г1ело,
Ас йе - те ойла, цу маьлхан??
2019


Дуьне а т1е дазло, шех бала хуьлий,
Иманан нур дитахь ахь дагчохь кхуола...
Цара са дожадо 1ожаллийн шуьне,
Ницкъ кхачош, синсерло къовлуш шен буйна...
Амма ахь хьайн дагчохь и даккхахь карла,
Г1айг1анех, баланех са  доккхуш хьалха
Иманан нур долу малхал а серла,
Хьо хуьлу, даима, заманал тоьлла....
Р.А.А.

Хир буй те соьца малх,
Хьан кхуоларш кхалхо...
Тоьар юй те серло,
Хьан дуьне къаго?
Я юьсур те со а,
Четар тхов хилла,
Вуьтуш хьо г1айг1ане,
1индаг1ехь 1илла?

Х1ан - х1а, со реза ю,
Ч1урам а хилла,
Яга хьо хьайн некъах ца вуьтуш тила...
Серло луш даима дахарехь хьуна,
Т1аьххьара са д1алуш,
Яца хьан сина...
Р.А.А.

Хьан сина серлонга полланах идар,
Дуй - те, со, хьан деган йовхонах тешар?

Дехар ду сан хьоьга,
Ца вилар серла,
Хир йелахь и серло,
Ирсана хийра....
Р.А.А.


Резванова Айза

Дог1анаш гуьйренца доьлху,
Уьш дакъош бохлац кхин малх а...
Сан коьрте ойланаш хьелха,
Уьш ахь а ма йити,  цхьалха...

Ткъа малх бу - кх, дуьненан серло,
Иза бу - кх, даима цхьалха...
Х1унда йо ас сайна г1ело,
Ас йе - те ойла, цу маьлхан??
2019


Дуьне а т1е дазло, шех бала хуьлий,
Иманан нур дитахь ахь дагчохь кхуола...
Цара са дожадо 1ожаллийн шуьне,
Ницкъ кхачош, синсерло къовлуш шен буйна...
Амма ахь хьайн дагчохь и даккхахь карла,
Г1айг1анех, баланех са  доккхуш хьалха
Иманан нур долу малхал а серла,
Хьо хуьлу, даима, заманал тоьлла....
Р.А.А.

Хир буй те соьца малх,
Хьан кхуоларш кхалхо...
Тоьар юй те серло,
Хьан дуьне къаго?
Я юьсур те со а,
Четар тхов хилла,
Вуьтуш хьо г1айг1ане,
1индаг1ехь 1илла?

Х1ан - х1а, со реза ю,
Ч1урам а хилла,
Яга хьо хьайн некъах ца вуьтуш тила...
Серло луш даима дахарехь хьуна,
Т1аьххьара са д1алуш,
Яца хьан сина...
Р.А.А.

Хьан сина серлонга полланах идар,
Дуй - те, со, хьан деган йовхонах тешар?

Дехар ду сан хьоьга,
Ца вилар серла,
Хир йелахь и серло,
Ирсана хийра....
Р.А.А.


Суна лаьара сайн Даймахкахь яха,
Лаьара яха суна нохчийн чохь...
Нохчийн къоман г1иллакхаш а лара,
Айдеш дай мехала 1адаташ...



Дуьне а т1е дазло, шех бала хуьлий,
Иманан нур дитахь ахь дагчохь кхуола...
Цара са дожадо 1ожаллийн шуьне,
Ницкъ кхачош, синсерло къовлуш шен буйна...
Амма ахь хьайн дагчохь и даккхахь карла,
Г1айг1анех, баланех са  доккхуш хьалха
Иманан нур долу малхал а серла,
Хьо хуьлу, даима, заманал тоьлла....
Р.А.А.


Суна лаьара сайн Даймахкахь яха,
Лаьара ирсе къага нохчийн чохь...
1адаташ сайн къоман карла даха,
Дайн г1иллакхаш гайта сийлаллехь...


Резванова 1аьрбийн Айза
Даймахке

Х1ун хьега йоьду те, со гена махка?
Х1ун дисна хилла те, геналлехь сан?
Юху а дийзи сан Даймохк, хьох хьега,
Йог1урий те, цхьана йаккха кхин хан!?

Бераллехь дуьйна хьан дахаре хьоьжуш,
Ахь лайна баланаш  дуьстина ас...
Ойланца заманех дага а йуьйлуш,
Хьан некъ сайн декхар деш ас т1е эцна....

Со кхиъна хьан лаьмнийн баххьашка хьоьжуш,
Ойланца цу лаьмнийн тарх хилла сайх...
Д1ах1отта, цкъа мацца цу лаьмнийн мог1аре,
Сайн кийрахь д1ахудуш баланаш хьан....

Даймохк, хьо бахийта даима маьрша,
Марзо луш, яхь йолчу доьзалшна хьайн...
Хьо ирсе къагийта, дуьненан малхах,
Хьанал до ас сайн са, весетна дайн!

2019


Резванова Айза
Даймохк - Нана

Даймохк, х1ун ду хьуна ганза,
Я баккхаза ахьа чам??
Я бу те хьо, х1умма ланза,
Я, цахууш, х1уман хам??

Хийла геналлехь сатуьйссуш,
Бу хьан доьзалаш хьо ган,
Хьан аз хезча кхача лууш,
Масне хуьйди лаьтто д1а...

Буьйсанна хьо дагалоьцуш,
Ас набарна хьаббо б1аьрг.
Со санна шен махках хьоьгуш,
Хир ву генахь хийла стаг.

Хьан марзонах ойла хьаьрчаш,
Кийра кхехкош, доьлху дог.
Сайн генара рицкъаш лехьош,
Ас собарца боккху ког...

Сийлахь Даймохк!
Хьомсара Нана!
Суна хиъна шуьшин хам,
Йиш йелар олхазар хилла,
Шуна т1оьхула хеца т1ам!!!
1985

Резванова Айза
Кхин х1ун ирс ду...

Сина парг1ато шайна лоьхуш,
Кхечу махка ихнарш д1а,
Хир буй техьа, парг1ат бехаш,
Са цахьийзаш Даймохк ган?!

Дериг дуьне серла доккхуш,
Б1аьсте йоьлуш йеъча т1е...
Сан са т1ома долий доьду,
Сайн махкахой гулбан ц1а.

1ожалла ю, когех хьерчаш,
Новкъарло йеш боларна.
Замано а тукур туьйсуш,
Дацдо некъаш дахаран.

Сан дог доьлху, Деле доьхуш,
Рицкъаш маьрша дерзор ц1а.
Доьзалех б1аьрг тоха хьоьгуш,
Хийла наной кхелхи д1а..

Ойла йейша, х1ай, махкахой!!
Къизалла д1айакхий шайн!
Барт боцург ткъа, кхин х1ун ирс ду,
Доьзалашка кховдо вайн??
2009
Р.А.


.

Резванова Айза

Дог1анаш гуьйренца доьлху,
Уьш дакъош бохлац кхин малх а...
Сан коьрте ойланаш хьелха,
Уьш ахь а ма йити,  цхьалха...

Ткъа малх бу - кх, дуьненан серло,
Иза бу - кх, даима цхьалха...
Х1унда йо ас сайна г1ело,
Ас йе - те ойла, цу маьлхан??
2019

Дуьне а т1е дазло, шех бала хуьлий,
Иманан нур дитахь ахь дагчохь кхуола...
Цара са дожадо 1ожаллийн шуьне,
Ницкъ кхачош, синсерло къовлуш шен буйна...
Амма ахь хьайн дагчохь и даккхахь карла,
Г1айг1анех, баланех са  доккхуш хьалха
Иманан нур долу малхал а серла,
Хьо хуьлу, даима, заманал тоьлла....
Р.А.А.

Хир буй те соьца малх,
Хьан кхуоларш кхалхо...
Тоьар юй те серло,
Хьан дуьне къаго?
Я юьсур те со а,
Четар тхов хилла,
Вуьтуш хьо г1айг1ане,
1индаг1ехь 1илла?

Х1ан - х1а, со реза ю,
Ч1урам а хилла,
Яга хьо хьайн некъах ца вуьтуш тила...
Серло луш даима дахарехь хьуна,
Т1аьххьара са д1алуш,
Яца хьан сина...
Р.А.А.

Хьан сина серлонга полланах идар,
Дуй - те, со, хьан деган йовхонах тешар?

Дехар ду сан хьоьга,
Ца вийлар серла,
Хир йелахь и серло,
Ирсана хиера....
Р.А.А

.

Резванова Айза

Дог1анаш гуьйренца доьлху,
Уьш дакъош бохлац кхин малх а...
Сан коьрте ойланаш хьелха,
Уьш ахь а ма йити,  цхьалха...

Ткъа малх бу - кх, дуьненан серло,
Иза бу - кх, даима цхьалха...
Х1унда йо ас сайна г1ело,
Ас йе - те ойла, цу маьлхан??
2019

Дуьне а т1е дазло, шех бала хуьлий,
Иманан нур дитахь ахь дагчохь кхуола...
Цара са дожадо 1ожаллийн шуьне,
Ницкъ кхачош, синсерло къовлуш шен буйна...
Амма ахь хьайн дагчохь и даккхахь карла,
Г1айг1анех, баланех са  доккхуш хьалха
Иманан нур долу малхал а серла,
Хьо хуьлу, даима, заманал тоьлла....
Р.А.А.

Хир буй те соьца малх,
Хьан кхуоларш кхалхо...
Тоьар юй те серло,
Хьан дуьне къаго?
Я юьсур те со а,
Четар тхов хилла,
Вуьтуш хьо г1айг1ане,
1индаг1ехь 1илла?

Х1ан - х1а, со реза ю,
Ч1урам а хилла,
Яга хьо хьайн некъах ца вуьтуш тила...
Серло луш даима дахарехь хьуна,
Т1аьххьара са д1алуш,
Яца хьан сина...
Р.А.А.

Хьан сина серлонга полланах идар,
Дуй - те, со, хьан деган йовхонах тешар?

Дехар ду сан хьоьга,
Ца вийлар серла,
Хир йелахь и серло,
Ирсана хиера....
Р.А.А

Ни кто меня не любит,
Ни кто меня не ждёт...
И муж в свои обьятья
Меня не позовёт...
Стучусь, стучусь я к мужу,
Но слышу "нуль,, в ответ,
И в ночь когда черед мой,
Мой муж мне даст совет....
"Ты спи спойно деточка!
К друзям я щас спешу...
Приедешь за спиной своей,
Тебя я уложу,,
О мамочки, подруженьки,
Когда же муж поймёт,
Что я хочу в объятия,
Любимого обнять...
;;;


Со яц къинхетам беш ерг, Аллах1 - Дела ву...
Ас хьо Деле воьхуш "Хьадж,, ламазаш долийна тховса дуьйна,
Къинхетам Дала бийр бу, Дала мукълахь!


Со ларий Аллах1ан къинхетам,
Схьалохьа хьайн дог сан кера...
Ца техкош, м1аьргонна  синтешам,
Ирсе ас йийр яра хьан кхане..

К1еззига дац хьоьца адамалла,
Хьо хиларх йоккхаен со...
Къонахчунна мах ца х1оттийна,
Мах боцуш и халкъана веца...

К1еззига вац, хьо кху сан дагна,
Къонаха, хьо Дала вазвина!

Ларамца...



2019

Со ларий Аллах1ан къинхетам,
Схьалохьа хьайн дог сан кера...
Ца техкош, м1аьргонна  синтешам,
Ирсе ян хьан деган къайле...

К1еззиг дац хьоьца адамалла,
Хьо хиларх йоккхаен со...
Къонахчунна мах бац х1оттийна,
Мах боцуш и халкъана воца...

Дац х1умма къонахчуьн меха,
Бакъонаш лоьруш и веха...
Делан дуьхьа и д1акхелха,
Ц1е цуьнан, сийлаллехь еха!

Ларамца...
2019

Ильман Юсупов

* * *
Мне кажется песней звенящей
Летящая с мёдом пчела.
Мне мнится всё чаще и чаще,
Что юность ещё не ушла.

Я чувствую с чистою высью
Незримую светлую связь.
Свечусь я божественной мыслью,
О счастье Отчизны молясь.

Хоть вижу на тропах скитанья
Следы незадачливых дней,
Я повод ищу для братанья
С грядущей удачей своей.

Хоть с горем общался в придачу
На стыке жестоких веков,
Я враг и роптанью, и плачу,
И лязгу бездушных оков…


Резванова Айза

Ма ехьа куралла, дагна хьо везарна,
Сан деган ойланаш 1индаг1ех йийшош...
Хилахьа векхалой б1аьстенах безамна,
Ирсечу дахарах седарчий хьегош..... 

Хьажахьа малх боьлу зезагаш хьоьстуш,
Зезагаш кхийда - кха, малхе дог дохуш...
Беттса седанна къега нур хьоьрсуш,
Седа го, даггара цуьнца ирс доькъуш...

Шакарца олхазар эшаре дуьйлу,
Хьаннаша ладоьг1у набарха юьйлуш.
Аренгахь ч1об дека, сох дагадуьйлуш,
Сан деган сингаттам хета цо буьйцуш...

Ма ехьа куралла, дагна хьо везарна,
Сан деган ойланаш 1индаг1ех йийшош...
Хилахьа векхалой б1аьстенах безамна,
Ирсечу дахарах седарчий хьегош...


Ас ма дукху далхийна хьо эшар,
Сагатдеш ас, дог а делхийна..
Хьох хили сан, ас кхоьллина хьегам,
Сайн безаман ц1е а тиллина...

Геннахь хиларх, суна - м тов сайн харжам,
Асса - м дерриг дуьйцу хьоьга д1а...
Хьо бу сан ницкъ, хьо,  сан деган тешам,
Совг1ате бу суна кхоллам хьан...

Азаллехь со, кху дуьненчу йог1уш,
Ас хаьржина хилла безам сан,
Т1аьххьара со, дуьнено шех къастош,
Сан б1аьргаш чохь
Соцур ду сурт хьан....


Хьо вист а ца хуьлуш д1атеро,
Сан дагна т1е 1аткъам бо...
Сил дукха хьо дагна везаро,
Ойланаш сан керчайо...


Д1о геннахь схьагучу серлонах,
1ехалой са айъало...
Кхечанхьа хьан ойла хьийзаро,
юху а са хьере до...



Д1о геннахь схьагучу серлонах,
1ехалой са айъало...
Шеконо синхьаса уозабой,
юху а са хьере до...



Резванова Айза

Хьо вист а ца хуьлуш д1атеро,
Сан дагна т1е 1аткъам бо...
Сил дукха хьо дагна везаро,
Ойланаш сан керчайо...

Д1о геннахь схьагучу серлонах,
1ехалой са айъало...
Шеконо синхьаса уозабой,
юху а са хьере до...

Хьомениг сан деган аз хазий,
Сан синтем ахь хьасталахь...
Сан ц1енчу безамна дог дастий,
Са маьрша ахь даккхалахь!



Хьуна - м хаа, 1уьйре хьаста,
Зезагаш а достуш...
Хаа хьуна, суьйре йижо,
Хазчу г1енех хьерчош...
Мисарболатан ду аз хьан,
Лерсино сатуьйсуш,
Хьо кхоьллина хилла Дала,
Марзо дагчу юьттуш....;;;


Резванова Айза

Ца оьшу, ма х1итта сан некъа,
Ма леха сан дагчохь лар а...
И цхьа а хьоькх йоцуш д1айайна,
Ца бисна, безамах, хал а...

Хьо х1еттехь ма вайра, "т1апп,, аьлла,
Сингаттам хьуна сан, тайча...
Веллачух дуьллу дог,  лоруш кхелла,
Хьо дийна хиларх ву - кх, суна, велла!

Ткъа х1инца дуьненна го туьйссуш,
Сан ц1арах малх - бутт ахь кхаларх...
Цхьаъ ву ас, ирсе ван сатуьйсург,
Дог догу, Т1ерлочуьн  ц1арах!

Ца оьшу, ма х1итта сан некъа,
Ма леха сан дагчохь лар а...
И цхьа а хьоькх йоцуш, д1айайна,
Ца бисна, безамах, хал а...
;;;


Хьуна - м хаа, 1уьйре хьаста,
Зезагаш а достуш...
Хаа хьуна, суьйре йижо,
Хазчу г1енех хьерчош...
Мисарболатан ду аз хьан,
Лерсино сатуьйсуш,
Хьо кхоьллина хилла Дала,
Марзо дагчу юьттуш....
;;;

Резванова Айза
Мегар дуй...

Мегар дуй, ас йохо ойланийн тийналла  хьан?
Хьан дагчу мегар дуй, б1аьстенан аьзнашца  йан?
Мегар дуй ас даржо, хьан дозанахь бетта са?
Алахьа, мегар дуй, ас лачкъо, б1аьргийн нур хьан?

Мегар дуй со кхача, лаьмнашка, хьан дагчуьра...
Ирсан лам, безаман, тешаман раьг1наш кхин - д1а а...
Ас лара мегар дуй уьш къагар сайн ирсана....
Мегар дуй, со яха, дахарехь чиркх хилла  хьан??
Резванова Айза

Хьо вист а ца хуьлуш д1атеро,
Сан дагна т1е 1аткъам бо...
Сил дукха хьо дагна везаро,
Ойланаш сан керчайо...

Д1о геннахь схьагучу серлонах,
1ехалой са айъало...
Шеконо синхьаса уозабой,
юху а са хьере до...

Хьомениг сан деган аз хазий,
Сан синтем ахь хьасталахь...
Сан ц1енчу безамна дог дастий,
Са маьрша ахь даккхалахь!



Дагалаций, наггахь хьуо,,
ойла йен ахь боху,
Хьо вицван ницкъ, наггахь - цкъа,
Ас сайн дагна лоьху...

Серла даьлла 1а къажда,
Къегачу малхах терра...
Сан безаман ницкъ г1елбан,
Херехь дог ахь дог1у...

Сан б1аьргаша хьаста са,
Хьан б1аьргийн нур доьху...
Даго шена ирс - кхоллам,
Хьан ц1е йохуш,
 боьху....

Д1о 1аьршашкахь къегина,
Седа батте хьоьжу...
Т1ома дойлий мерза са,
Сан хьо волчу дог1у...

Саламбек...


Дагалаций, наггахь хьуо,,
ойла йен ахь боху,
Хьо вицван ницкъ, наггахь - цкъа,
Ас сайн дагна лоьху...

Серла даьлла 1а къажда,
Къегачу малхах терра...
Сан безаман никъ г1елбан,
Херехь дог ахь дог1у...



Ас эрна ца дина некъаш,
Дахарехь ирсан лар толлуш...
Ца ихна деса сан шераш,
Сий долу Нохчийн къам лоруш....

Генна д1а некъах - некъ хуьттуш,
Ели со ворх1 ломал дехьа...
Со ирсан оьмар т1е йоьхуш
Вехаш ву Къонаха Т1ерло!

Малхаца, баттаца г1уьттуш,
Де - буьйса  марзонца хуьттуш,
Дехар ду зама д1алуьстуш,
Вайн Далла хастам бан х1уьттуш!
Саламбек...



Резванова Айза

Хьуна - м хаа, 1уьйре хьаста,
Дагчохь зезаг достуш...
Хаа хьуна, суьйре йижо,
Хазчу г1енех хьерчош...
Мисарболатан ду аз хьан,
Лерсино сатуьйсуш,
Хьо кхоьллина хилла Дала,
Марзо дагчу юьттуш....

Суна - м лаьа, 1уьйре хила,
Хьо сайн сица г1оттуш...
Лаьа суна, суьйре хила,
Сох хьан синтем хьерчаш...
Лаьа, мисараболат хила,
Хьан дог, даге ийзош,
Лаьар - кха хьан кхоллам хила,
Хьо хастаме кхийдош....

;;;


Резванова Айза

Хьуна - м хаа, 1уьйре хьаста,
Дагчохь зезаг достуш...
Хаа хьуна, суьйре йижо,
Хазчу г1енех хьерчош...
Мисарболатан ду аз хьан,
Лерсино сатуьйсуш,
Хьо кхоьллина хилла Дала,
Марзо дагчу юьттуш....

Суна - м лаьа, 1уьйре хила,
Хьо сайн сица г1оттуш...
Лаьа суна, суьйре хила,
Сох хьан синтем хьерчаш...
Лаьа, мисараболат хила,
Хьан дог, даге ийзош,
Лаьар - кха хьан кхоллам хила,
Хьо хастаме кхийдош....

;;;


Резванова Айза

Хьуна - м хаа, 1уьйре хьаста,
Дагчохь зезаг достуш...
Хаа хьуна, суьйре йижо,
Хазчу г1енех хьерчош...
Мисарболатан ду аз хьан,
Лерсино сатуьйсуш,
Хьо кхоьллина хилла Дала,
Марзо дагчу юьттуш....

Суна - м лаьа, 1уьйре хила,
Хьо сайн сица г1оттуш...
Лаьа суна, суьйре хила,
Сох хьан синтем хьерчаш...
Лаьа, мисараболат хила,
Хьан дог, даге ийзош,
Лаьар - кха хьан кхоллам хила,
Хастам беш ахь суна!

;;;


Резванова Айза

Хьуна - м хаа, 1уьйре хьаста,
Дагчохь зезаг достуш...
Хаа хьуна, суьйре йижо,
Хазчу г1енех хьерчош...
Мисарболатан ду аз хьан,
Лерсино сатуьйсуш,
Хьо кхоьллина хилла Дала,
Марзо дагчу юьттуш....

Суна - м лаьа, 1уьйре хила,
Хьо сайн сица г1оттуш...
Лаьа суна, суьйре хила,
Сох хьан синтем хьерчаш...
Лаьа, мисараболат хила,
Хьан дог, даге ийзош,
Лаьар - кха хьан кхоллам хила,
Хьо хастаме кхийдош!

;;;



Къонаха къанлуш вац, вац иза леш...
Дуьнен чохь мел лела цо аьлла дош...
Къонахий д1абевлча дуьне ду леш,
Адамаш, къонахийн сий делаш аш!



Резванова Айза
Безаман б1аьсте

"К1ар - к1ир,, деш д1аоьху г1арг1улеш, сан деган ане,
Х1инца а лаьтта со и аьзнаш схьаоьхуш лере...
Юх - юха самаюьйлу, сан эесехь, ца еъна кхане,
Цкъа мацах суьйренца вайшимма йиллинчу хене....

Юха а йоьрзур ю г1арг1улеш, йохъелча б1асте,
Хезар ду геннара мохь бетташ аьзнаш схьа, кхоэе...
Юха а хетар ду и аьзнаш сан дагна томехь,
Б1аьргашца лоьцур ду ас амат, сайн дагна хьоме....

И б1аьсте марзонца ас юха луьстар ю, эесехь,
Х1ора дош сайн лерехь сецор ду, хьан озан хьиспехь...
Дог хьоьга кхойкхар ду, хьо къора ца хилахь эццехь,
Безаман б1аьсте вайн дахарехь йостар ю, ирсе....

Р.А.А.


Резванова Айза

Сан бераллехь дисна туьйра,
Деъна суна хьошалг1а...
Хьалха санна йацахь уьйраш,
Гергарло ду, тхойшинна...

Сан заманан некъаш луьстуш,
Карла доккхуш массо де..
Сан ойланаш чу са кхуллуш,
Са ирдо цуо, дахаре...

Массарах а дагадуьйлуш,
Тешам луш сатийсамех,
Дог1у туьйра, ойла хьоьстуш,
Вуьгуш х1ора бералле...

Ас тешийнарг, хийла дайна,
Со хьистинарш, кхелхина...
Х1етте а со ч1ог1а теша,
Сайн бераллин туьйранах...

Юха а сан, са айделла,
Хьаша лоруш бераллера!
Деган лаамаш ас кхуьйлу,
Амалца сайн х1етахьлера...

Марша да хьо, сан К1айн туьйра!
Хьо хуьлийла беркате!
Юьхьк1ай хила, хьан ирс хуьлда,
Декъала хилла, Керла некъ!

АС ДЕКЪАЛ ДО ШУ, МАССО А,
КЕРЛАЧУ ШАРЦА!
2019.


Ас хьо хоьттуш, вийхи сирлачу батте,
Седарчий а диси сох, сингаттаме...
Сан дог дуург, хьо мичхьахул лела те?
Сан са хьохьа хьайца д1а, хьуо лелаче!

;;;


Резванова Айза

Сан Даймохк, заманан йохалла дахарехь,
Хьуна т1е диссинчу баланех,
Х1иттина раьг1наш ю, сан даг чохь,
Лекхачу хьан лаьмнийн амалехь...

Сан Даймохк, хьан мерзачу марзонах къастийна,
Хьоьга сатийсинчу доьзалех...
Йилхина б1аьрхиш ду, сан дагчохь,
Сирлачу шовданийн асанех...

Сан Даймохк, хьан сий деш, кхелхинчу къонахийн,
Турпалчу аматех кхелина...
Яхь йолу амал ю, сан даг чохь,
Т1аьхьене д1акхайкхо лерина....

31.12.2019


Резванова Айза

Сан Даймохк!
Заманан йохалла дахарехь,
Хьуна т1е диссинчу баланех,
Х1иттина раьг1наш ю, сан даг чохь,
Лекхачу, хьан лаьмнийн хьесапехь...

Сан Даймохк!
Хьан мерзачу марзонах къастийна,
Хьоьга сатийсинчу доьзалех...
Йилхина б1аьрхиш ду, сан дагчохь,
Сирлачу шовданийн асанех...

Сан Даймохк!
Хьан сий деш, кхелхинчу къонахийн,
Турпалчу аматех кхелина...
Яхь йолу амал ю, сан даг чохь,
Т1аьхьене д1акхайкхо лерина....

2019



Резванова Айза

Къиза десте хилла хьо тхан къомана,
Бала лайна хьоьца дайша даима....
Ца тадели дог хьан, яларх зама д1а,
Тхо - м денц1ахь дай, Россий, кхетахьа!

Бигарх дай ахь, махках баьхна генна д1а,
Леларх дог1маш, ц1а сатуьйсуш паналлехь...
Синош гуорий хьуна церан, Даймахкахь?
Тхо - м денц1ахь дай, Россий, кхетахьа!

Стигал, латта сийсош ц1е - к1ур биллина...
Ахь хьовзорах дуьне т1арал гатдина...
Тхайн Даймехкан сий деш, дала - диса а,
Тхо - м денц1ахь дай, Россий, кхетахьа!

2019

Султан Яшуркаев.

***
 Буьйсано керчор ву, хьоьшур ву,
хьуна т1ехь дийр ду шен дабаг1а,
сатуьйсуш корехьа хьоьжур ву,
хан яре и бода д1абаха.
Хуьлу-уш цкъа са хир ду, самукъа-
доккхур дац дийно а дог эцна,
дависа-кх д1авижа, цкъамукъа,
хьуо винчу ков-кертахь ког хецна...

Резванова Айза

Да велла дуьсийла, ков - керт а,
Йихкиначеран и маршо!
Да ваьтт1а хуьлда - кх, ког хецар а,
Адамашца лелочуьна харцо!
***


Синкъераме д1агуллуш бара суьйренца кегирхой...
Хьалххе дехар динера Захирте, йо1 йаитхьара аьлла, мехкаршца сарахь...
Мехкарий не1аре баьхкича, йо1 ара йаьлла, сакъераделла сихха, нене хатта чу йахара.
Цо элира:
- Нана, мехкарий вовшахкхетта вайн не1аре баьхкина, со царца Султанарга, синкъераме йаха мегар дуй?
Нанас, шеггара жоп делира.
-Хьан ваша ц1ахь вац, хьуна улле вала... Хьо а ца йахча х1ума дац т1аккха, аьлла.
Йо1 дог ца дог1уш ара йалла, мехкаршка йист хилира...
- Сан шуьца йар ца хуьлу...
Ваша ц1ахь ца хилча со йаийта ца лаьа нанина... Бехк ма биллалаш суна. Юха цхьана г1ур ду вай, шун Дала аьтто бойла! - аьлла...
Мехкарий шайн накъост шайца йоцуш, ойланаш кхоьлина бахара д1а....

Синкъерам д1ах1утту х1усам кхечу юьртахь йара.
Кегийнах мехкаршка б1аьрг бетташ лаьттара... Мехкарий д1аькхаьчча, цхьа самукъа т1е ца тоьуш хийтира х1усамдена. Шена а хийтира цунна синкъерам бузина боцуш, мехкаршна юккъехь, малхо б1аьсте санна, массеран а шен хазаллийца са хьостуш йолу, йо1ах б1аьрг ца кхетча...
Т1аккха цо хаьттара, ... и ма яц гуш?
Х1унда йисана и? Цхьа сингаттам боцуш дуй те? Шен даима юьхь йина ма дара цуьнан да - нана, - аьлла, т1аьхькхиа воьлча, мехкарех цхьамма элира:
- "Улле вала ваша ц1ахь вац, ша д1аян могуш яц, да чу ца веъча шегара жоп дала ца х1утту ша элира, цуьнан нанас... Цунах вас ца хилар доьху ша,, аьлла хабар даийтара цо...
- Мегар ду... Шу чу г1ой, парг1ата хила т1аккха, аьлла, ара велара х1усамда...
Цо шен вешин к1ан кхайкхана схьа валийра....Цуьнга шен коьртара баьккхана куй белара.
- Х1ара куй ша баийтина алий д1акховдабе Юсупе. Йо1 схьа йаийта бохура ала ас, - аьлла.
Вешин к1анта элара:
- Хьайн куй х1унда бохьийта ахь? Эшахь соьгахь ма бу куй...
Ас лур бу сайн коьртаранаг, хьайнаг битахьа Ваша!
Денвашас элара.
- Уьш кхетар бу хьуна, ахь ас баийтана аьлча...
Хьайца вайн чуьра йо1 йига, цунна улле йаккха, юху дог1уш....

Къуоначеран, синкъераме сатесначу боларца баг1ана, сиха д1а кхечара х1орш, йоь1ан да - нана дехачу х1усаме...
Не1 тоьхча араелара нана.
- Суьйре дика йойла шун! - олуш бист хилира кегирхой.
- Далла доьзийла шу! Марша дог1ийла! Схьадуьйла чу, - аьлла г1иллакхе елара нана...
Х1ан - х1а... Чу даьхкана 1ен йиш яц тхан. Тхо Вашис дакийтанера...
Х1ара куй бахьаш. Ас сайн коьртарнаг лур бара, аьлча а, шен куй д1ало. Уьш кхетар бу хьуна, элара цо.
Йо1 юккъехь йоцуш синкъерам д1ах1отта йиш яц бохура. Схьа яийта бохура...
Нанас куй схьаэцна шен х1усамдена хьалха баьхьна, цуьнан хабар - кост д1а элара...
-Уй - х1ай! - олуш, хьала г1аьттара да, - ма юьхь1аьржа х1оьтта ша, цунна хьалха... Шен дехарна жоп ца дели ахь, шех тешам хитахь йо1 схьаяийтахьара ахь. Ша цунах жоп лур ду. Цуьнан масс галъялахь кхин и куй коьрта туьллур бац ша, бохуш тоьшалла даийтал гергара воцуш ма вацара сан и. Ма юьх1аьржа х1оьтти ша... Д1акечлол ший а...
Сихха и куй д1аэций г1ол, цу схьабаьхканчарца, элара х1усамдас.
Уьш т1аккха бахана д1акхечара цуьнан х1усаме.
- Суьйре дика йойла шун, аьлла, х1усам чу елира, Захирт.
- Далла езийла, ва Захирт! Марша йог1ийла! Ахь х1ун леладо? Хьо яийта ма ца аьллера ас цуьнга... Йо1 яийта ма аьллера. Хьоьга къахьегийтана - кх оха..  Схьайолал, чоьхьаялий охьахаа. Х1ун хьал ду шундолчахь? Могуш - мегаш, сингаттам боцуш дехий шу?
- Алхьамдулиллах1! Дика 1аш ду... Вуьшта могшаллех дерг аьлча, мелла а, боларо сагатдеш яра со. Цундела йисанера кхуза ян б1о ца боьлла сайх... Ах и куй баийтар бахьна долуш, юьхь1аьржа х1оьттина, цу къонхчо шеъа ара яьккхана, схьаяийти тхойша...
Салам - моршалла даийти хьоьга...
Ша 1ачара хьаланисвелла, элара х1усамдас.
- Делера салам - моршалла хуьлда цунна а, хьуна а, массо бусулбанна а!
Дала сий дойла шун!
Ма боккха ларам бина аш суна! - элара, цо.
И сурт гина а, и къамел хезна а йолчу, хьекъалечу нохчийн йо1а, ша йоккхахилча, шен доьзална дийцина, схьадеана, мехала г1иллакх ду х1ара, Амаев Саламбека дийцина. Цо ма дийццара д1аяздина...
2019


Богал 1умар, Зайрат
Шаройн юьртара  Жог1олда юьрта..




Резванова Айза


Лаьмнашкахь гуьйре хаза еанера.
Дахаран марзонан бен чам бовзанза болчу кегирхошна  бен - башха дацара, хенан х1оттам мухху хилча а... Церан самукъа долура цхьанакхета меттиг яьлча...
Богал 1умаран а, Зайртан а,  х1усамехь, дуьххьарлера доьзалхо, хазачу кхоъца веана, Рамзан велахь а,  б1астенан 1алам хазден зезаг санна, ден - ненан къуона дахар серла дохуш, самукъане кхиина йог1уш яра, жима Рака1ат...
Х1инца мехкарийн мог1а, иза юккъехь ца хилча буьзина ца лоруш, кегирхой вовшах кхетачу ловзар - синкъерам х1уттуча д1айоьхуш яра Рака1ат.
Йо1 чу - ара юьйлуш лклара, сарахь Жог1алдахь хилабезачу синкъераме ша йига бог1у болу мехкарий ларбеш. Ц1иййелла т1екхечира суьйре. Зайратера не1аре баьхканчу мехкарех цхьамма, Рака1ате элара:
- Йало сихха. Синкъерам д1ах1оттале д1акхача хьовсар ду вай, - аьлла.
Сакъераделла, чу яхана йо1, сиха ара елира, даг доьхна.
Цо мехкаршка элара:
- Нанас ша т1аьхьуо д1а


Жог1олдара мехкари, Шора синкьраме кьйкинера.( Малая поправка)




Синкъераме д1агуллуш бара суьйренца кегирхой...
Хьалххе дехар динера Захирте, йо1 йаитхьара аьлла, мехкаршца сарахь...
Мехкарий не1аре баьхкича, йо1 ара йаьлла, сакъераделла сихха, нене хатта чу йахара.
Цо элира:
- Нана, мехкарий вовшахкхетта вайн не1аре баьхкина, со царца Султанарга, синкъераме йаха мегар дуй?
Нанас, шеггара жоп делира.
-Хьан ваша ц1ахь вац, хьуна улле вала... Хьо а ца йахча х1ума дац т1аккха, аьлла.
Йо1 дог ца дог1уш ара йалла, мехкаршка йист хилира...
- Сан шуьца йар ца хуьлу...
Ваша ц1ахь ца хилча со йаийта ца лаьа нанина... Бехк ма биллалаш суна. Юха цхьана г1ур ду вай, шун Дала аьтто бойла! - аьлла...
Мехкарий шайн накъост шайца йоцуш, ойланаш кхоьлина бахара д1а....

Синкъерам д1ах1утту х1усам кхечу юьртахь йара.
Кегийнах мехкаршка б1аьрг бетташ лаьттара... Мехкарий д1аькхаьчча, цхьа самукъа т1е ца тоьуш хийтира х1усамдена. Шена а хийтира цунна синкъерам бузина боцуш, мехкаршна юккъехь, малхо б1аьсте санна, массеран а шен хазаллийца са хьостуш йолу, йо1ах б1аьрг ца кхетча...
Т1аккха цо хаьттара, ... и ма яц гуш?
Х1унда йисана и? Цхьа сингаттам боцуш дуй те? Шен даима юьхь йина ма дара цуьнан да - нана, - аьлла, т1аьхькхиа воьлча, мехкарех цхьамма элира:
- "Улле вала ваша ц1ахь вац, ша д1аян могуш яц, да чу ца веъча шегара жоп дала ца х1утту ша элира, цуьнан нанас... Цунах вас ца хилар доьху ша,, аьлла хабар даийтара цо...
- Мегар ду... Шу чу г1ой, парг1ата хила т1аккха, аьлла, ара велара х1усамда...
Цо шен вешин к1ан кхайкхана схьа валийра....Цуьнга шен коьртара баьккхана куй белара.
- Х1ара куй ша баийтина алий д1акховдабе Юсупе. Йо1 схьа йаийта бохура ала ас, - аьлла.
Вешин к1анта элара:
- Хьайн куй х1унда бохьийта ахь? Эшахь соьгахь ма бу куй...
Ас лур бу сайн коьртаранаг, хьайнаг битахьа Ваша!
Денвашас элара.
- Уьш кхетар бу хьуна, ахь ас баийтана аьлча...
Хьайца вайн чуьра йо1 йига, цунна улле йаккха, юху дог1уш....

Къуоначеран, синкъераме сатесначу боларца баг1ана, сиха д1а кхечара х1орш, йоь1ан да - нана дехачу х1усаме...
Не1 тоьхча араелара нана.
- Суьйре дика йойла шун! - олуш бист хилира кегирхой.
- Далла доьзийла шу! Марша дог1ийла! Схьадуьйла чу, - аьлла г1иллакхе елара нана...
Х1ан - х1а... Чу даьхкана 1ен йиш яц тхан. Тхо Вашис дакийтанера...
Х1ара куй бахьаш. Ас сайн коьртарнаг лур бара, аьлча а, шен куй д1ало. Уьш кхетар бу хьуна, элара цо.
Йо1 юккъехь йоцуш синкъерам д1ах1отта йиш яц бохура. Схьа яийта бохура...
Нанас куй схьаэцна шен х1усамдена хьалха баьхьна, цуьнан хабар - кост д1а элара...
-Уй - х1ай! - олуш, хьала г1аьттара да, - ма юьхь1аьржа х1оьтта ша, цунна хьалха... Шен дехарна жоп ца дели ахь, шех тешам хитахь йо1 схьаяийтахьара ахь. Ша цунах жоп лур ду. Цуьнан масс галъялахь кхин и куй коьрта туьллур бац ша, бохуш тоьшалла даийтал гергара воцуш ма вацара сан и. Ма юьх1аьржа х1оьтти ша... Д1акечлол ший а...
Сихха и куй д1аэций г1ол, цу схьабаьхканчарца, элара х1усамдас.
Уьш т1аккха бахана д1акхечара цуьнан х1усаме.
- Суьйре дика йойла шун, аьлла, х1усам чу елира, Захирт.
- Далла езийла, ва Захирт! Марша йог1ийла! Ахь х1ун леладо? Хьо яийта ма ца аьллера ас цуьнга... Йо1 яийта ма аьллера. Хьоьга къахьегийтана - кх оха..  Схьайолал, чоьхьаялий охьахаа. Х1ун хьал ду шундолчахь? Могуш - мегаш, сингаттам боцуш дехий шу?
- Алхьамдулиллах1! Дика 1аш ду... Вуьшта могшаллех дерг аьлча, мелла а, боларо сагатдеш яра со. Цундела йисанера кхуза ян б1о ца боьлла сайх... Ах и куй баийтар бахьна долуш, юьхь1аьржа х1оьттина, цу къонхчо шеъа ара яьккхана, схьаяийти тхойша...
Салам - моршалла даийти хьоьга...
Ша 1ачара хьаланисвелла, элара х1усамдас.
- Делера салам - моршалла хуьлда цунна а, хьуна а, массо бусулбанна а!
Дала сий дойла шун!
Ма боккха ларам бина аш суна! - элара, цо.
И сурт гина а, и къамел хезна а йолчу, хьекъалечу нохчийн йо1а, ша йоккхахилча, шен доьзална дийцина, схьадеана, мехала г1иллакх ду х1ара, Амаев Саламбека дийцина. Цо ма дийццара д1аяздина...
2019

*****
Ца оьшу, ма х1итта сан некъа,
Ма леха сан дагчохь лар а...
И цхьа а хьоькх йоцуш д1айайна,
Ца бисна, безамах, хал а...

Хьо х1еттехь ма вайра, "т1апп,, аьлла,
Сингаттам хьуна сан, тайча...
Веллачух дуьллу дог,  лоруш кхелла,
Хьо дийна хиларх ву - кх, суна, велла!

Ткъа х1инца дуьненна го туьйссуш,
Сан ц1арах малх - бутт ахь кхаларх...
Цхьаъ ву ас, ирсе ван сатуьйсург,
Дог догу, Т1ерлочуьн  ц1арах!

Ца оьшу, ма х1итта сан некъа,
Ма леха сан дагчохь лар а...
И цхьа а хьоькх йоцуш, д1айайна,
Ца бисна, безамах, хал а...
;;;


Хьуна - м хаа, 1уьйре хьаста,
Зезагаш а достуш...
Хаа хьуна, суьйре йижо,
Хазчу г1енех хьерчош...
Мисарболатан ду аз хьан,
Лерсино сатуьйсуш,
Хьо кхоьллина хилла Дала,
Марзо дагчу юьттуш....
;;;

Резванова Айза
Мегар дуй...

Мегар дуй, ас йохо ойланийн тийналла  хьан?
Хьан дагчу мегар дуй, б1аьстенан аьзнашца  йан?
Мегар дуй ас даржо, хьан дозанахь бетта са?
Алахьа, мегар дуй, ас лачкъо, б1аьргийн нур хьан?

Мегар дуй со кхача, лаьмнашка, хьан дагчуьра...
Ирсан лам, безаман, тешаман раьг1наш кхин - д1а а...
Ас лара мегар дуй уьш къагар сайн ирсана....
Мегар дуй, со яха, дахарехь чиркх хилла  хьан??
Резванова Айза

Хьо вист а ца хуьлуш д1атеро,
Сан дагна т1е 1аткъам бо...
Сил дукха хьо дагна везаро,
Ойланаш сан керчайо...

Д1о геннахь схьагучу серлонах,
1ехалой са айъало...
Шеконо синхьаса уозабой,
юху а са хьере до...

Хьомениг сан деган аз хазий,
Сан синтем ахь хьасталахь...
Сан ц1енчу безамна дог дастий,
Са маьрша ахь даккхалахь!



Дагалаций, наггахь хьуо,,
ойла йен ахь боху,
Хьо вицван ницкъ, наггахь - цкъа,
Ас сайн дагна лоьху...

Серла даьлла 1а къажда,
Къегачу малхах терра...
Сан безаман ницкъ г1елбан,
Херехь дог ахь дог1у...

Сан б1аьргаша хьаста са,
Хьан б1аьргийн нур доьху...
Даго шена ирс - кхоллам,
Хьан ц1е йохуш,
 боьху....

Д1о 1аьршашкахь къегина,
Седа батте хьоьжу...
Т1ома дойлий мерза са,
Сан хьо волчу дог1у...

Саламбек...


Дагалаций, наггахь хьуо,,
ойла йен ахь боху,
Хьо вицван ницкъ, наггахь - цкъа,
Ас сайн дагна лоьху...

Серла даьлла 1а къажда,
Къегачу малхах терра...
Сан безаман никъ г1елбан,
Херехь дог ахь дог1у...


Хьуна т1е
Ас эрна ца дина некъаш,
Дахарехь ирсан лар толлуш...
Ца ихна деса сан шераш,
Сий долу Нохчийн къам лоруш....

Генна д1а некъах - некъ хуьттуш,
Ели со ворх1 ломал дехьа...
Со ирсан оьмар т1е йоьхуш
Вехаш ву Къонаха Т1ерло!

Малхаца, баттаца г1уьттуш,
Де - буьйса  марзонца хуьттуш,
Дехар ду зама д1алуьстуш,
Вайн Далла хастам бан х1уьттуш!
Саламбек...