24. 02. 1944

Укх миноте 76 (кховзткъе ялхайтта) шу хьалха даггара йолхаш хиннай цIермашенаш ГIазакхстане йолча оагIорахьа, нах бизза вагонашца.. боккхий нах, кхалнах, бераш... Цу чу хьачухьекхаш мух а дегIамаш эгадеш латта шелал а... Цхьаболчара цIагIарбараш а гаргара нах а цIермашенашта дIатIа ца ховшабеш селхан боабаь дIабаьхаб, из дагадоаллаш бIаргах хий ухаш багIа уж хIанз даггара дIа-хьа тувсача вагона чу. Вожаш хIанз-хIанз са хьалдаргда-кх аьнна хала болаш бIд цу вагона чу.. царна йисте багIа цар цIагIарбараш, царна фу дергда ца ховш, малагIа дарба дергда ца ховш гIийла-миска бIарахьежаш...

Къонахий, кагий нах ура латт. БIарчча ди-бийса даьннад уж Iолоха ца луш латта. Кортамукъа дегIамашта чIоагIа хала да из духьала латта сурт лI. Дегаш теIаду... ТIаьда бIаргаш болат санна да. МоастагIа кхер цу бIаргашта дIачухьажа. Лоам а тIехьа оагалургбар цу наьх бIарахьажар шийна тIанийсделча...иззал дорхал я царна чухьа. Амма хIаьта а де хIама дац, моастагIага герз да.. цар вийна Iовул из IатIахьакхе. ТIаккха уж байна дIабовле цар юхебусаргбола ноаноша, йижираша, бераша фу дергда... царга а хьажа ма везий. Уж цхьаь бита йиш яц. Къам дIадалийта йиш яц. Кхетаду цар къам дайна дIадаргдоацаш цу халонех чакхбовла безалга. Цудухьа садетт цар. Деррига дIадаьлча Даьлагара я хало. Селхан цхьан воккхача саго массанега кхайкарал деш аьнна дешаш дицлуц: «Доха ма дохалаш! Даьла воацача дугаргдац шоана вай!». Хов царна Даьла зувш волга, из Даьлагара зер хала дале а ла деза.

Бакъда, из деррига хинна ца Iеш наьх динза даргдоацаш гIулакхаш а хьашташ а ма дий... ХIаьта цу къизача кегара юкъе, цу шийлача вагонаш чу а тIехьа, наха лостам бу шоашта юкъе, Эзделах, аргI-аргIах шоай гIулакх дIадахьа хьож уж... Цхьайолча вагонаш чу кагийча наха халхабаьле а кIеззига наьха дегаш ураувттаде хьож. Даьхенах баьха, вахар а деха, иззал бала тIакхаьча гIайгIайне багIача наьх йовхьамаш тIа цу кагийча нахага бIарахьежача гIийло бордаш дIа-хьа дахе велакъежар гучадоал, амма цу сахьате цIермашено ший тIунгилга чура кIур аратохача хана деш дола тата ду. Шалта мо ира я из совт. Цу совто юхайоаккх наьха йовхьамаш тIара велакъежар... Юха баьдлу. Наьха гIар соц. ШоллагIа бийса гаргга я. Из а йоацаш кхы а итт дии итт бийсеи хургба уж накъа. Цар гIелал хIанз мара йолаеннаяц...


Рецензии