Чапле полек

Чапле полек
Мыскара йомак
      Чодыра дене эртышыжла, Вувер Кува тыгай пеш йытыран койшо ош мотор настам верештеш. Т;жвач ончымаште садет чылт чурийончыш гайрак коеш, лачак вудакарак гына. Эшеже ик могырышто, вудака чурийончыш гай койшо велныже, ала-мо дыр, изи тугай тамга чарныде ужаргын й;ла. Эшеже ;рдыж велне ты;ге могырымат, ту;ге вечынат тыгыде па;га-шамыч улыт. Мумо настажым Вувер Куват ынде тыгат-тугат пеш п;рдыктылеш, тидым-тудым семынже темдыштеш. Трукышто, ялтак вучыдымын, саде настат кидыштыжак мураш т;;алеш:
       - Лачак тый! Лачак тый!...
Тыге лиймылан садет туге чот ;ртка, тунар л;дын чытырналтеш, эсогыл т;ршталтенак колта. Пеш мотор ош настатат кидше гычак камвозеш.
- Э-э, моло огыл, тиде кожла ия, Таргылтыш, мый дене тыге модеш, - й;кынак пелештен колта Кува. - От шинче, шучкым ыштылын, мыйым ынде пеш ;рыктарынеже, л;дыктынежак! У-у, каргыме тукым!
Вудака чурийончыш настатым мланде гыч н;лталаш манын, кумык лийын шукта ма уке, тушеч адак айдеме й;кын пеш шыман пелештыме мут шокта:
- Салам, шергаканем! Тый кушто улат гала? Мый йокрокланем, тый денет пешак адакат вашлийнем.
Вувер Куват трукышто вашеш мом каласашат ок пале. Ш;д; ий ала утларакат ынде тудым ниг;ат “шергаканем” манын огыл да, вигак мом пелештен колташат ;рын веле. Чурийончыш настат гыч ойлышетын й;кшат пеш лыжган, путырак ныжылгын шокта шол, эре колыштмет веле шуэш. Кутырышет ик жаплан шып лие, вашмутым вучалтыш, очыни. Вучен ыш шуктат, умбакыже шуя:
- Й;ра, мо, тунарак сырымет ок к;л. Кодшо ганалан проститле, титакем пеш шижам. Адакше титакемжат вет кугужак огыл. Тынарак ит сыре, й;ра?
Адакат кутырышет шып лие. Икмагал жап гыч умбакыже пелештыш:
- Мый декем толат мо? Кызытак тол! Пеш вучем! От керт гын, шке мием. Чечасак чо;ештем веле!
“Мо, Таргылтыш ынде мый декем толнеже? - ;рмалга веле Вувер Кува. - У-у, кокш;д; ий утлат лиеш дыр, вашлийын огынал вет. Пеш чот вашталтын, коеш. Ай так, ындеже могай ныжылгын кутыралтен колта вет. Тыгайжым эше ужалтын огыл... Мо, ожныжо эре Кугыжан ;дырым поктылеш, почешышт куржталеш ыле да... Адакше В;дия ;дыр почешат пеш ш;ра;ыштын. Ынде, ончо, мый декем толнеже-ла...”
Вувер Куват, писын гына шоналтен шуктышат, чурийончыш гай настатым кидешыже чурийже тура налят, й;к шоктымо могырыш, кокыралтен, шыман-ласкан, ;й-м;й ш;ралтыме й;кын пелештале:
- А-ай, Таргылтышем-падырашем, изи чон й;лалтышем! Тыйже вара ынде мо лийын колтенат гын?
- Й;ра-й;ра, шергаканем, тынарак ит сыре, ит сотаре. Мо, йо;ылыш лийынам шол. Кодшо ганаже вет й;шывуя Кугыжан ;дыр шонен, Овда кувам ик гана ишыктенам шол. Мо, нимо утыжат лийын огыл вет. Ишыктенам веле.
“Э-э, чынак Кугыжан ;дырет логалын огыл аман? Шукертсек ок логал дыр? - семынже вуйжым пудыратылеш Вувер Кува. - Айда, шо;го Овда кувамак ишыктен кертеш да, й;ра веле тудлан. Эше теве, от шинче, мый декем толнеже...”
А чурийончыш гай настат гыч адакат кутырымо шокта:
- Шергаканем, итак сыре! Тый гына мыланем к;лат, тыяк гына! Тугеже айда изи сулыкем проститлашет, тыланет чапле ужгам налына!
Тыгай шомакым колын, Вувер Кува верыштыжак т;ршталтышат, кок ганак ;штервоштыржо йыр п;рдын савырныш.
- Ужгам? Могайым? Пырыс коваште гыч мо, але шо;шо коваште гыч? - шижде, уло й;кынак йодын колтыш.
- Мо, тынаржак ит игылт, - вашеш шокта адак вудака чурийончыш гай настат гыч. - Оксамже пырыс коваште гыч ургымо ужгам веле налаш сита, шонет мо? Й;ра тугеже, налына луй коваште гыч ыштыме чапле мантом. Шарнет, пел ий ончыч тыгай нерген мутым луктынат ыле? Але иктаж вес шергакан ужгамат налын кертына...
“А мо, чылт луй коваште гычак ургымо ужгам чиенже пеш моторын кояш т;;алам, векат?! - вуйжым пудыратылеш Вувер Кува. - Мыланем вет але улыжат кумш;д; ий гына! Такше эше тугакшат ш;д; витле ияш гай гына коям! Так, чапле луй коваште ужгаже дене й;ршеш ш;д; ияш гаяк веле кояш т;;алам, очыни?! Самырыкештам, моторештам! Айда, налын пужо, налын пужо. Й;ра мо, ик-кок гана вашлийына да, вараже туддеч самырыкым муам! Ы-ы-эх!..”
- А-ай, шергаканем, Таргылтышем-падырашем! ;едынжат пеш моштет вет! Тыгай лывырге-поро шомакет дене уло чонемак тарватышыч! Кызытак тый декет мием! Вучо веле, кызытак чо;ештенак мием! - вудака чурийончыш гай насташкет Вувер Кува кычкыралят, тунамак ;штервоштыр ;мбакше к;зенат шинче. Сугыр тупшым виктарен колтыш, о;жым овартыш да шонышыж ваштареш чо;ештыш. Чурийончыш гай настатат шыпланыш, ынде тушеч “пи;-;” веле шокта...
Тыге шол, тиде ош т;няште, очыни, чапле п;лек деч тореш лийше ик ;дырамашат уке. Эсогыл тудо Вувер Кува гынат!..


Рецензии