Юйде. Хусей Магомедович Кулиев

         Аскерде къуллугъуму бошайма да, юйюме келеме. Бир айдан Майрусну алама, экинчи айда уа  тас  этеме! Къалаймы? Ма алай!  Айтайым къалай болгъанын!
        Бир кюн –Майрус да   мен да шахаргъа тебирейбиз!- Юйге бир хапчюк, зат, алайыкъ,- дейбиз да.- Ансы, къутургъан бугъа юйюбюзге кирсе, мюйюзюне илиндирге жукъ табарыкъ тюйюлдю, - деп.
       Уффф!  Бир ахча кибикчик жыйгъан эдик  да, аны да, Майрус юсюнде, ммм…бир таша жерчигине букътурады да, автобус  остановкагъа чыгъабыз.
       Ахча  ташада болгъанлыкъгъа, Майрус да мен да хар такъыйкъадан бир къарайбыз, жеринде турамыды, деп. Адам болмагъан жерде. Ансы, адамла къатында къараяллыкъ тюйюлбюз. Нек десегиз,  ахчаны кёрюр ючюн, Майрус башдан аякъ тешинирге керекди. Уффф!
       Хар такъыйкъадан,  а нек къарайбыз десегиз, бир бирге ышанмагъандан. Майрус манга ышанмайды, мен, а анга.  Мен,- бу тели ахчачыгъыбызны бир жерде тюшюрюр,- деп къоркъама, ол а,- бу апирист мени да булжутуп, ахчаны  урларгъа  угъай демез, деп,- гурушхады.
      Энди, телилиги, харип, Майрусну, ансы, мен андан ахчаны къалай урларма?  Башхасын къойсакъ да, ахчаны урлар ючюн, Майрусну, айтама да,  тешиндирирге керекди. Уффф!
     Автобус келеди да минебиз. Арт шинтиклеге олтурабыз. Аллыбыздагъыла кёз жетдире барайыкъ, деп. Ахчачыгъыбызны сезген, зат, этмесилле, деген хыйсапда.  Алай, насыпха, бизни къайгылы киши жокъду. Халкъ кеси къайгъылыды. Ким табыракъ олтурады, ким къалкъыргъа хазырланады,  нек десегиз, жол узакъды. Бир тёрт сагъатны барлыкъбыз.
Мен да, тёгерекге къарай турама  да, жукъугъа тартама. Майрусну къолун къаты къысама да, теке къалкъыуу эте келип, терен жукъугъа кетеме. Бир заманда уянсам-аллайгъа уян!
     Къатымда, Майрусну орунуна, бир деу къатын башын имбашыма салып, хурулдап жукълайды.- Пу анассыны! Мен шашаргъа жетеме. Тёгерегиме къарайма,- мен къайдама,- деп? Тюшмю кёре турама огъесе бу къатын кертимиди?- дейме да къатынны бутундан чимдийме. Ой, ой, ой, ой! Аллай мегежин секирип къобады! Мени жауум да аллайгъа къарасын! Ауузу бир метрге ачылып, шытылары эки метирге чачылып, кёзлеринден къан тёгюле, бурунундан от кёрюне! Уффф!
 -Эшееек!- дейди да къычырады. –Скотинааа! Къайры созаса ол бош къаллыкъ къолларынгы, не?! Барда къатынынгы чимди, къатып къаллыкъ! -деп къычыргъан бла да къоймайды да, кериледи да жаягъымы къыздырады. Экинчи къыздырлыгъын сакъламайма да къачама! Къачама да, чабып вокзалгъа чыгъама.
 Жаягъымы да сылай, къарайма тёгерекге. Майрусну эслермем деп. Хоу эслерсе? Думп.  Бир-эки тюкенге да киреме.  Аладада жокъ. Уффф!      
  -Не этейим?- деп, армау болуп тургъанымлай, къарасам мени таба  бир милиционер келе.
  Къууанама да аллына чабама.- Не иги болду, сени кёргеним!- дейме да къолун къысама. -Бир болуш, маржа, жолдаш милиционер,  битеме!
-Не болгъанды?
-Юй бийчемни тас этгенме!
-Не зааат? –Милиционер манга тюрслеп къарайды. –Юй бийчемними?
-Хау!
 – Милиционер бир къагъыт бла  къалам  чыгъарады. –Къаллай эди юй бийченг?
-Къалай къаллай? –Мен милиционерге аралама.- Къаллайла болууучудула, аллай!
Милиционер биягъы тюрслеп къарайды.
-Энчи белгиси  бармеди?
- Не энчи белгиле? –Мен ачыуланама.- Энми салгъанма мен муну къулагъына? Къайдан болсун белгиси?
- Ангыламагъанса, - дейди милиционер. Энчи белги деп юй бийченги сыфаты къаллай эди  деп сорама. Ма,  сёз ючюн,  мени юй бийчем субай,  сарычач, кёккёз, акъбет, сеники уа?
-Къойчу меникин!- Мен милиционерни билегине жабышама,- келчи сеникин излейик!
-Не зааат? –Милиционер хыны билегин ычхындырады.- Неле сандырайса? Мени ойнай тургъа заманым жокъду! Къаллай эди юй бийченг дейме да? - Уллу? Гитче? Семиз? Арыкъ! Акъ? Къара? Къаллай?
-Жаз! –Мен бир кесек сагъыш этеме.- Жаз!  Узун- арыкъ, къап-къара!
- Милиционер жазады.-Андан сора уа?
-Андан сора уа  буруну токал, башы зугул, кёзлери акъ, къашлары къызыл.
-Къалай? –Милиционер сейирсинеди.- Къалай къашлары къызыл? Жангыла борлурмуса?
Эринлери болур къызыл?
-Угъай! –Мен башымы булгъайма.- Эринлери мордула.
-Мммм…. . –Милиционер жазады. – Ёзге белгиси уа  бармыды?
-Жокъду!.
-Ахшы!- Милиционер къагъытны да къаламны да хуржунуна салады.
-Сен юй бийченгни ахыр кере къайда кёргенсе?
-Автобусда.- Мен ахтынама.- Арт шинтикде бирге олтуруп келгенбиз. Андан сора уа…
-Кел! –Милиционер мени сёзюмю бёлюп, билегимден тутады. -Тебире!
-Къайры? –Мен сейирсинеме.- Таптынгмы юй бийчемни?
-Таптым!   
-Къайдады?
-Отделде! Заявление алып келгенди.
-Не заявление?
-«Автобусда къатымда олтургъан бир эркиши, мени жукълатып, ахчамы урлап, къачып кетгенди» - деген заявление. Тебире! Мен сени эртдеден марап турама былайда! Ол къатынындан ахчаны урлап  къачхан эшта сен болурса, деп. Сенмисе?
-Угъай!- Мен башымы булгъайма.- Тюйюлме!
-Кел отделге!
-Нек?
-Анда тинтийик сен бла сен болмагъанны.
-Да кел.
  Келебиз отделге. Милиционер эшикни ачады да, мени бир тар, къарангы отоугъа кийиреди.  –Былай олтура тур мен бусагъат,- деп ташаяды. Уффф! Олтурама мугурайып. Бир заманда отоууну эшиги ачылады да, милиционер бла бир бёкем тиширыу киредиле. Мен башымыда кётюрмейме. Милиционер чыракъны жандырады. Сора тиширыугъа бурулуп,  - Бумуду? –деп мени кёгюстеди. Мен башымы кётюрюп, къарасам – ол автобусда деу къатын. Ол башын имбашыма салып хурулдагъан!   
  Ма санга! Секиреме да къобама.- Къатын а, жагъама жабышады.-Тутдумму малгъун!? Къайдады ахчам, скотина!? Чыгъар бусагъатдан, дейме да!   
-Не ахча? –Мен къатынны тюртеме.- Не шашаса? Ким кёргенди сени ахчангы? Эсинги жый! –Мен милиционерге айланама.- Слушай, неди бу иш?
   Милиционер жукъ да айтхынчы, къатын биягъы кесин манга атады. Мен биягъы тюртеме. Алай, бу жол хыныракъмы тюртдюм, билмейме, къатын тентирей барады да ауады. Ауады да сарын салады. –Ой, ёлтюрдюлеее! Ой, сойдулааа! Милицияя! Милицияяя! Мени бу башкесден бир къутхарыгъыыыз! 
 Милиционер чабып барып къатынны кётюрюр умут этеди. Къайры? Бек азындан он пуд болур. Жеринден да тептиралмайды.–Эй! –деп манга къычырады.- Болушчу. Аякъларындан тут! –Мен чабып  къатынны бутларына  жабышама. Бир бутунда чындайы жылтырады да, ичинден бир чулгъам жерге тюшеди. Милиционер бла мен бир бирге къарайбыз. Сора милиционер къатынга айланады.- Гражданка!- дейди суху, - бу чулгъам неди?
 -Не чулгъам? –Къатын чулгъамны эслейди.- Оу кюнюм къарангы! Ой, мени башым къурусун огъесе! Ахчамы чындайыма букътуруп, унутуп къойгъанма, мен башым суугъан! Гюнах алдым башыма, урлатханма, деп!  -Кечкенлик!  Шонай ёлмесин, жангылдым! Кечкенлик!- деп къатын секирип къобуп мени къучакълайды. Мен да къучакълайма. Биз да къучакълаша тургъанлай, биягъы эшик ачылады да автобусну шофёру бла…  ….уффф… . Майрус киредиле да келедиле! 
Майрус, мен къатын бла къучакълаша тургъанымы кёрюп, къычырыкъ этеди да эси ауады. Шофёр, а келе-келип  жумдуругъу бла къарыныма урады.- Ахчасын урлагъаным азды деп, энди къатынымыдамы къучакълайса, мерзавец?- дейди да. Мен, къарыныма жабышып бир кесек турама да,  кесими шофёргъа атама.- Не ахчангы урлагъанма? Мен сени къатынга да басмагъанма! Неле къурайса?! Не къатынынгы къучакълайма? Ким кёргенди сени къатынынгы? Мен аны таныгъанда этмейме!
-Таныйса! Бек уста таныйса! - деп, шофёр манга ачыуланып къарайды. –Ма бу сен къучакълай тургъан тиширыу мени юй бийчемди, билдингми?  Сен, а анны бла мени ахчабызны урлагъанса.
Майрус кёзлерин ачады.- Оу кюнюм! Кертими айтадыла?
  Мен отоуну ортасына чыгъама. –Урламагъанма кишиден да бир зат дааа! Ийнаныгъыз! Урламагъанма!- деп къычырама.
-Урламагъанды! Керти айтады! - Шофёрну юй бийчеси  менден айырылып эрини къатына барады. –Манга бир тынгылачы!
-Тынгыламайма! –Шофёр бир жанына бурулады.- Сен манга изменит этгенсе!
-Этмегенме, Шонай ёлмесин!
-Этгенсе! –Шофёр масхара кюледи.- Къалай этмегенсе, этгенинги   кесим кёрдюмд!  Ким эди былайда  бу къаражухну къучакълай тургъан?
-Ол  мени ахчамы тапханды! –Къатын эрине къарайды.- Табып, кесиме къайтаргъанды! Ол бек огъурлу адамды! Бизбиз терс!
-Керти? –Шофёр манга башхаракъ къарайды.
-Кеппе-керти!- Юй бийчеси ышарады.- Андан къучакълай эдим мен аны. Къууанып!
   Майрус къатыма келеди.- Мен…мммм….терс….
-Хата жокъду!- дейме. –Ахчабыз турамыды? 
   Майрус тешинип башлайды. –Былайда угъай! –Мен Майрусну къолундан тутуп, эшик таба тартама. Милиционер да, шофёр да, юй бийчеси да, бизге къарап кюледиле!