Тараканище

Корней Иванович Чуковский (Корнейчук Николай Иванович)
1882-1969
К.И.Чуковский “Тараканище”. Эта сказка, созданная в 30-е годы двадцатого столетия, также привлекла меня актуальностью своего содержания. Поэт через сказочные образы критикует российскую действительность в годы СССР. Многие критики увидели в образе Тараканища И.В.Сталина и сказка долго не выходила в свет.
К сожалению, люди с тех пор мало изменились. Давно разоблачен культ личности советского правителя, хотя некоторые теперь недвусмысленно тоскуют по нему, но создание идолов, объектов страха по-прежнему сопровождает нашу жизнь. Такие идолы, которых боятся рассердить, боятся им не угодить, есть в каждом регионе России, в каждом учреждении, в том числе, и государственном. Но, чаще всего, это внутренние, личные идолы, которые мы себе создаем, и сами, того не осознавая, отравляем себе жизнь, отнимаем радость ощущения свободы. Героического Воробышка внутри нас явно не хватает.
По этой ссылке можно посмотреть видео на татарском языке "Тараканище"


АЛЫП ТАРАКАН
К.Чуковский

Аюлар с;питт;,
Песил;р самокатта,
Ч;ркил;р алсу шарда,
Кыслалар эт ;стенд;,
Арыслан машинада,
Куянкайлар трамвайда,
Бакалар себеркед;...
Эй кил;л;р, кил;л;р,
Шаркылдашып к;л;л;р,
Баллы пр;ннек т;ял;р.

;ич кен; д; к;тм;г;нд;
Килде чыкты
Таракан –
Алыптай олы
Таракан,
;ир;н мыеклы
Таракан,
Сары корсаклы
Таракан.
Кот очкыч
Таракан,
Ис киткеч
Таракан.
Ырылдый ул, кычкыра,
Мыегын кыймылдата:
“Туктагызчы, ашыкмагыз,
Х;зер мин сезне йотам,
;ич кен; д; кызганмам!”
;;нлекл;р, со;, калтырап,
Хушларын югалтканнар;
Б;рел;р, со;, куркышып
Бер берен ашаганнар;
Крокодил да т;зм;г;н,
Баканы кабып йоткан.
Ана фил д; дерелд;п
Ч;нечкеле керпег;
Т;не бел;н егылган,
Ботын ;;р;х;тл;г;н.
Кыслалар батыр алар -
Сугыштан куркмый алар,
Мыеклар кыймылдаша,
Кысла артка чиген;,
Тараканга кычкыра:
“Ырылдама, куркытма,
Мыегы; кыймылдатма!
Безне; д; бит мыек бар!”
Ярсып-ярсып кыслалар
Ян; артка чиг;л;р...

С;зг; килде Бегемот,
Крокодилга-китларга
Х;йл; бел;н кысты к;з,
Болай диеп катты с;з:
“Бу усалдан куркмагыз,
Бу залимне ;и;егез!
;г;р батыр табылса,
Залимне ;зе ;и;с;,
Шул залимн;н коткарса,
Ике бака б;л;кк;!
Чыршы чикл;веген д;
;ст;рмен ;;лл;мич;”.

“Юк, куркмыйбыз а;ардан,
Мыеклы тараканнан,
Безне; тешл;р бик очлы,
Тоякларыбыз к;чле”
;ер булып ;;нлекл;р
К;р;шк; ташландылар.
 К;ренг;ч Таракан,
Ай-ай-ай!
Ерткычлар  качтылар,
Ай-ай-ай!
Кырларга, урманга чаптылар,
;ир;нгеч мыектан курктылар.

Ялварды, оялып, Бегемот:
Ах, оят, ах, оят, ;;м;гать!
Аюлар, ;гезл;р-м;гезл;р,
Тизр;к чыгыгыз ;нн;рд;н.
Дошманны м;гезг; алыгыз,
К;т;реп ;ирл;рг; салыгыз!
;гезл;р ;нн;рд;н кычкыра:
“Дошманны м;гезг; алырга
Тиребез кызганыч бит ;ле!
;;м м;гез, бик арзан т;гел л;”.

Куркышып, калтырап ерткычлар
Куаклар астына постылар.
Сазлыкта, кычыткан арасын
Крокодил куркыштан ;з итк;н.
; филл;р канауда яшеренг;н,
Котларын ботларга т;шерг;н.
Дерелд;п шакылдый тешл;ре,
Колаклар калтырый, авырта эчл;ре.

; ;итез маймыллар тик тормас,
Чемодан тутырып утырмас –
Тизр;к-тизр;к кит;рг;,
Куркыныч б;;;кт;н качарга;
Шашалар акылдан балыклар,
Ди;гезд; яш;;че халыклар...
2.
В;т х;зер ;и;;че - Таракан,
Урманда, кырларда ул тархан.
Буйсынды Мыекка, тез ч;кте явызга
Урманны;, кырларны; бар халкы.
Урманда-кырларда ул й;ри,
Корсагын-алтынын ул сыйпый:
“Ерткычлар, ;анварлар, кош-кортлар!
Б;б;йл;р ;стерг;н аналар!
;ст;лг; кичке аш ;зерл;;,
;ст;лд; ятсыннар балалар!
Аларны б;ген кич ашармын,
Алтыным-корсагым сыйпармын.”

Эй бахыр ;анварлар, мескенн;р,
;кереп, улашып сыктыйлар;
;;р ;нд;, ояда елыйлар
;;м усал бир;нне каргыйлар.
Мескенн;р, мескенн;р – аналар,
Кадерле баладан язалар.
Бир;нне; ул туймас тамагы
;;р ;;нлек баласын ашармы?!
Улыйлар аналар, елыйлар
Кадерле баладан язалар...

Бер к;н ирт;н та; бел;н
К;нгери ыргып килг;н,
Мыекны к;реп калган,
Ярсып-ярсып кычкырган:
“Я, шушымы, зур алып?
Ха-ха-ха!
Шуннан куркамы халык?
Ха-ха-ха!
Бу бит бары таракан,
Таракан, таракан, кечкен;-; таракан.
Чалыш т;пиле б;;;к,
Ник шуннан курку кир;к?!
Сез оялмыйсыз, сез гарьл;нмисез!
Очлы тешле, тояклы,
К;бегез д;рт аяклы.
Бармак буе б;;;кк;
буйсындыгызмы?
Ч;п ташучы бер кортка
тез ч;ктегезме?”
Бегемотлар бик куркты,
Шым гына пышылдады:
“Кит, кит моннан, кит моннан,
Б;лал;рд;н баш аяк!”
 
;лл; кайдан чык та чык
Очып килде бер чыпчык.
Ыргый-ыргый
чыркылдый,
;зен; к;р; сайрый.
С;ерсенеп карады,
Тараканны чукыды,
;;м йотып та ;иб;рде.
Кайда сезне; таракан?!
Мыегы да калмаган!

Мен; нинди тантана –
Урман-кырлар шатлана!
Дан ;ырлыйлар чыпчыкка,
;итез канат томшыкка!

Кыю томшыклы батыр
Азатлык кошы х;зер!
Батыр, батыр! Ах, батыр!
Даны тарихта калыр.
Иш;к ;ырлый м;дхия,
К;;; т;к;се юлны
Сакал бел;н себер;.
; сарыклар, сарыклар
Барабаннар кагалар;
Я;гырады боргылар;
Югарыда, биект;
;илферд;де ;л;мн;р.

Шатлыгыннан фил ана
;ир ;имертеп биеде,
Эй биеде, биеде –
К;кт;н ай килеп т;ште.
Ай т;шк;н ди сазлыкка,
Т;шк;н ди ул бик т;пк;,
Бакалар арасына,
Буялган ди м;тег;.
Чыккан ик;н м;ш;кать,
Ата филг; зур р;хм;т!
Айны ул чумып тапкан,
Ян; к;кл;рг; каккан.

Приглашаю своих гостей на канал Многомерный Мир//Яндекс Дзен